زندگی نامه علما
آيت الله العظمى حاج شيخ بشير نجفى « دام ظله »www.alnajafy.com |
ولادت
آيت الله بشير نجفى در سال 1361هـ.ق در يکى از شهرهاى هند (جالندهر) در خانواده اى که مملو از ايمان و تقوى و محبت اهل بيت (عليهم السلام )بود ديده به جهان گشود.
از همان ابتدا در سيماى او نشانه هاى بزرگى و رسيدن به مدارج بالاى علمى نماينگر بود. اين مهم به علت اهتمامى بود که پدر و مادر معظم استاد بر تربيت صحيح و اسلامى وى داشتند.
شيخ بشير نجفى مقدمات علوم حوزوى را در شهر لاهور نزد جد پدرى خود عالم بزرگوار محمد ابراهيم پاکستانى و عموى خود شيخ خادم حسين و همچنين علامه شيخ اختر عباس پاکستانى و علامه سيد رياض حسين نقوى و علامه سيد صفدر حسين نجفى شروع نمود.
سپس براى ادامه تحصيل به حوزه هزار ساله نجف اشرف رفت تا به چشيدن چشمه هاى علم الهى و مجاورت مولا و سرور خود امام على بن ابى طالب (عليه السلام) نايل گردد. و نزد اساتيد بزرگ و معروف آن زمان به فراگيرى علوم دينيه بپردازد. برخى از اساتيد شان عبارت بودند از:
1ـ شيخ محمد کاظم تبريزى
2ـ آيت الله العظمى سيد محمد روحانى
3ـ آيت الله العظمى سيد ابوالقاسم خوئى
ايشان پس از فراگيرى علوم، شروع به تدريس دروس سطح حوزه در سال 1388هـ.ق و پس از آن شروع به تدريس خارج فقه و اصول نمود.
به نقل شاگردان، استاد از دقت نظر کم نظيرى در تدريس برخوردار است و داراى قدرت بيان، روشن نمودن مطالب درسى و با ترتيب و اسلوب خاصى که به نتايج صحيح منتهى شود تدريس مى کنند. معانى سخت را با کلمات موجز بيان مى کنند تا از احتمال و اشتراک در الفاظ پرهيز شود.
استاد در رعايت اخلاق اسلامى بسيار کوشا هستند چنانچه کسانى که به معاشرت با ايشان نايل گشتند يا در مدت کمى با ايشان مجالست داشته اند اقرار مى کنند که وى در برابر مومنين بسيار متواضع و داراى کرامت نفس است و همواره اهل علم را مورد تعظيم و تکريم خود قرار مى دهد.
حضرت آيت الله شيخ بشير نجفى (دام ظله) هم اکنون در حوزه علميه نجف ساکن هستند و حوزه درس خارج فقه و اصول ايشان يكى از پر رونق ترين درس هاى حوزه علميه نجف مى باشد.
تأليفات
1- مناسك حج
2- وقفة مع مقلدى الموتى
3- مرقاة الأصول
4- الدين القيم (رساله عمليه)
5- شرح معالم الأصول
6- شرح كفاية الأصول
7- تنقيح الرواة
8- بحث مفصل در علم درايه
9- شرح منظومه حكيم سبزوارى
10- شرح مطالب قوانين درعلم اصول
11- تعليقه بر شرح تجريد
12- شرح بر بحث ارث از کتاب لمعه
آيت الله حاج سيد جعفر حسينى عاملى « دام ظله » |
ولادت
سيد جعفر حسينى عاملى فرزند علامه سيد مرتضى حسينى عاملى است که نسب شريفشان به امام حسين عليه السلام مى رسد.
علامه سيد جعفر عاملى به سال 1364هـ.ق در کشور لبنان، شهر جبل عامل ديده به جهان گشود.
تحصيل علوم دينى را از زمان کودکى در نزد پدر گرامى شان شروع و سپس براى ادامه تحصيل به شهر نجف اشرف در سال 1382 هـ.ق هجرت نمودند.
در آنجا دروس مقدماتى و بخش زيادى از مرحله سطح حوزه را نزد اساتيد مبرز درس گرفتند و در سال 1388هـ.ق با تمايل و امر پدر و استخاره اى که جهت ادامه تحصيل گرفتند به شهر مقدس قم منتقل شدند و در سرانجام در سال 1413 هـ.ق به مسقط الرأس خود يعنى جبل عامل برگشتند و تا کنون به امر تدريس و تأليف و تبليغ دين و ديگر شئون روحانيت مشغول مى باشند.
آيت الله سيد جعفر عاملى داراى مقام علمى والايى است و اين امر در کتابهايى که مرقوم داشته اند واضح و هويداست به خصوص در مسائل تاريخى و سيره پيامبر عظيم الشأن اسلام و ائمه اطهار صلوات الله عليهم اجمعين که سعى شده از هرگونه شائبه و تحريفى به دور باشد . ايشان از جمله دانشمندانى است که در کتاب گرانقدرشان به نام ( الصحيح من سيرة النبى الاعظم) استدلال مى کنند که حضرت خديجه عليها السلام قبل از ازدواج با پيامبر همسرى نداشته است. اين کتاب در سال 1421هـ.ق مقام اول کتاب سال ايران را به خود اختصاص داد.
ايشان داراى خدمات فراوانى در حوزه علم و فرهنگ اسلامى انجام داده اند از جمله: در شهر مقدس قم چند مدرسه علميه تأسيس نمودند و در تأسيس مدرسه علميه که به زبان عربى زير نظر حوزه علميه قم مى باشد سهيم بودند. و نيز مدرسه علميه ديگرى در لبنان با نام امام على ابن ابى طالب عليه السلام تأسيس نمودند.
همجنين مرکز مطالعات اسلامى را در بيروت راه اندازى کردند که در حال حاضر دروس حوزوى در سطوح عالى تدريس مى شود و در دروس هفتگى خود تفسير قرآن کريم و مسائل مربوط به فرهنگ اسلامى و دينى را تدريس مى نمايند.
علامه سيد جعفر عاملى داراى تأليفات گرانقدرى است.
تأليفات
1- الصحيح من سيرة النبى الاعظم ( صلى الله عليه و آله)
2- مأساة الزهراء
3- تفسير سوره مبارکه ماعون
4- الغدير و المعارضون
5- برائة آدم حقيقة قرآنية
6- بيان الائمه فى الميزان
7- مراسم عاشوراء، شبهات و رد آنها
8- حياة السياسية للامام الحسن عليه السلام
9- منطلقات البحث العلمى فى السيرة
10- حقائق هامة حول القرآن الکريم
11- حياة السياسية للامام الجواد عليه السلام
12- اهل البيت فى آية التطهير
13- حياة السياسية للامام الرضا عليه السلام
14- دراسات و بحوث فى التاريخ الاسلام
15- المدخل لدراسة السيرة النبوية المبارکة
آيت الله حاج سيد محمد تقى مدرسى « دام ظله »www.almodarresi.com |
ولادت
حضرت آيت الله سيد محمد تقى مدرسى در سال 1945 ميلادى در شهر كربلاى معلا و در سراى علم و فضيلت ديده به جهان گشود. خصوصيات اين سرا از همان ابتدا به شخصيت ايشان ويژگى مذهبى منحصر به فردى داد. پدرشان آيت الله العظمى سيد محمد كاظم مدرسى (رحمة الله عليه) از بزرگان حوزه هاى دينى، از جمله حوزه ى كربلاى مقدس بود. شايان ذكر است پدر بزرگ ايشان آيت الله العظمى سيد محمد باقر مدرسى (رحمة الله عليه) مرجع تقليد زمان خود بوده اند. حضرت آيت الله سيد محمد تقى مدرسى از سوى مادر وابسته به خاندان نامدار شيرازى هستند كه اين خاندان به خاطر نقش سازنده ى خود در حوزه هاى علميه و نيز سابقه ى جهاد در صحنه هاى سياسى معروف گرديده است. مادر گرامى ايشان دختر مرجع بزرگ حضرت آيت الله العظمى سيد مهدى شيرازى (رحمة الله عليه) ، خواهر مرجع معاصر حضرت آيت الله العظمى سيد محمد شيرازى (رحمة الله عليه) و خواهر متفكر بزرگ اسلامى شهيد آيت الله سيد حسن شيرازى (رحمة الله عليه) مى باشند. خلاصه اينكه ايشان از خانواده اى هستند كه بيش از يک قرن لباس مرجعيت را به تن داشته، اين شجره ى طيبه هفت مرجع تقليد و پنجاه عالم مذهبى را تقديم جامعه كرده است كه دوتن از آنها با موفقيت در تاريخ بشريت جاى گرفته اند: ميرزا سيد حسن شيرازى (رحمة الله عليه) مردى نو انديش ورهبر نهضت تنباكو برضد استعمار انگليس در ايران و آيت الله ميرزا محمد تقى شيرازى (رحمة الله عليه) رهبر انقلاب (العشرين) عراق در سال 1920 ميلادى برعليه استعمار انگليس.
تحصيلات
ساختار منحصر به فرد منزلى كه درآن بزرگ شدند به تنهايى عامل شكل گيرى شخصيت ايشان نبوده است چرا كه ايشان تحصيل علم را از قبل از هشت سالگى در مؤسسه هاى دينى و در نزد بزرگان علم آغاز كردند ، در سن 20 سالگى به بالاترين مدرک علمى حوزه هاى علميه يعنى به درجه ى اجتهاد رسيدند ، از آن پس توانستند در زمينه ى فقه استدلالى به نويسندگى بپردازند وبدين ترتيب شايستگى شركت در بالاترين بحث هاى فقهى (بحث خارج) را بدست آورند ، شايستگى ايشان به قدرى زياد بود كه حتى توانستند به تدريس اين مباحث بپردازند. ايشان در كنار تحصيلات فقهى، پژوهشهاى بسيارى در زمينه ى قرآن كريم واحاديث رسول اكرم (ص) انجام دادند كه اين پژوهش ها افق هاى گسترده اى را بر ايشان گشوده وقدرت ابداع و نوآورى در اين زمينه را به ايشان داده است. ايشان چهره اى بارز در دنياى جنبش اسلامى مى باشند و به جهاد عليه طغيان و استكبار مشهورند.
مهاجرت ها و سفرها
به علت اوج گرفتن فعاليت ها و مأموريت حضرت آيت الله مدرسى در زمينه ى نشر فرهنگ رسالتى و نيز مقاومت در برابر استبداد و ظلم حاكم در عراق، ايشان تحت فشارهاى امنيتى و سياسى قرار گرفتند و بر اين اساس ايشان در اوايل سال 1971 ميلادى از عراق مهاجرت كرده و كشور كويت را به دليل همجوارى با عراق برگزيدند. در كشور كويت حركت جهادى خود را براى مبارزه با نظام هاى ظالمانه خصوصاً حكومت عراق از سرگرفته و بر فعاليت هاى خود افزودند. حضرت آيت الله مدرسى از همان دوران اقامت در عراق، اخبار و وقايع انقلاب اسلامى در ايران را پيگيرى مى كردند، و با چهره هاى تأثير گذار در انقلاب اسلامى روابط نزديكى داشتند و در آن سوى مرزهاى ايران به حمايت و پشتيبانى از انقلاب و انقلابيون مى پرداختند. ايشان پس از گذشت چهار ماه از پيروزى انقلاب اسلامى در سال 1979 ميلادى به ايران مهاجرت كرده و هم اكنون نيز در ايران اقامت دارند. حضرت آيت الله مدرسى ايران را به عنوان مركز جديد تحركات جهادى و رسالتى خود انتخاب كرده اند. از آنجا كه ايشان به امور مسلمين سراسر جهان توجه داشته و سعى در رها كردن آنها از ظلم، ستم و عقب ماندگى دارند، به بسيارى از كشورهاى دنيا جهت اداى رسالت خود سفر كرده اند.
انديشه ها وديدگاهها
ايشان در متبلور كردن تفكرات خود اساساً وابسته به قرآن كريم و احاديث معصومين (ع) مى باشند و قرآن را ابزار بصيرت و دستگاه هدايت مى دانند. ايشان قرآن را به خورشيد تشبيه كرده اند كه همه روزه پرتو افشانى مى كند و رونق جديدى به زندگى روزمره انسان ها مى بخشد. از جمله رسالت هاى قرآن اعطاى انديشه بالغ و آگاهى هاى جديد نسبت به وقايع درون انسان و اطرافش مى باشد. در خصوص مشكل عقب ماندگى كه گريبانگير جهان اسلام است نظر ايشان بر اين است كه اگر بخواهيم واقعيت بهترى خلق كنيم تنها راه چاره فعاليت همه جانبه و كار زيربنايى در جهت ايجاد پايه هاى نيرومند است، اين همان امرى كه ما را آماده ى ساختن آينده شكوفاى امت اسلامى خواهد كرد. بدين منظور نيازمند ايجاد حركت هاى جديدى با مأموريت اصلاى پايه هاى فرهنگى، اجتماعى، اقتصادى وسياسى جامعه مى باشيم . به نظر ايشان ايفاى اين نقش وظيفه ى حوزه هاى دينى و محافل علمى است چرا كه اين حوزه ها و محافل در واقع مراكز، منابع و كانون هاى پرتو افشانى فكر و دين مى باشند. ايشان علماى دين را وسيله اى جهت شناخت خدواند، تزكيه نفس، فراگيرى معارف الهى و تحصيل فقه مى دانند. وجه تمايز حوزه هاى دينى تأسيس شده توسط حضرت آيت الله مدرسى از ساير حوزه هاى دينى بدين شرى است: حسن انتخاب طلاب و دقت در انتخاب صالحان، فشرده سازى برنامه هاى روحى همه جانبه، مرتبط ساختن علوم با رفتار فردى و شيوه ى تركيب دروس با پندها و اندرزهاى نيكو جهت پيوند دادن درس به زندگى. اينها جنبش هاى نوگرايى هستند كه هدفشان ريشه كن كردن باطل و تثبيت پايه هاى حق است. از جمله مزاياى حوزه هاى تحت نظر ايشان درمان ريشه ايى مشكلات موجود مى باشد كه اين حوزه ها را خارق العاده و مواضع شان را اصولى و شكست ناپذير كرده است. در خصوص مسؤوليت، ايشان انسان را مسئول مى شناسند و چنين مى فرمايند: اى انسان تو مسئول زندگى، سرنوشت، هستى و هويت خود مى باشى.
فعاليت ها
حضرت آيت الله مدرسى سال هاست كه با پشتكار تمام ، چهار شنبه شب هر هفته يک سخنرانى مذهبى ايراد مى كنند كه تعداد كثيرى از مردم جامعه اسلامى درآن شركت مى نمايند. ايشان هر بار به بررسى ديد و بينش جديدى كه از قرآن كريم الهام گرفته شده پرداخته و آن را با آخرين تحولات جهان اسلام مرتبط مى سازند. تعداد سخنرانى هاى ايشان تاكنون به بيش از يک هزار سخنرانى رسيده است. هر روز صبى كلاس درس خارج خود را (كه بالاترين سطى درسى حوزه هاى علميه مى باشد) برگزار مى كنند كه در آن تعدادى از طلاب علوم دينى شركت مى نمايند . در اين كلاس دقيقترين مسائل فقهى وامور دينى را مورد بحث قرار مى دهند . ايشان راهنمائيهاى لازم را در مسايل تبليغ وارشاد به طلاب خود ارائه داده آنها را در پشت سر گذاردن مشكلات مختلف يارى مى كنند . تعداد زيادى مبلّغ ، دعوتگر ومصلى به كشورهاى گوناگون مى فرستند كه اين حركت اصلاحى واين آگاهى دينى محدود به جهان اسلام نبوده وشامل جهان غرب، استراليا وبسيارى از كشورهاى خاور دورهم مى شود. در بسيارى از كنفرانسهاى سياسى و فرهنگى جنبش هاى اسلامى مختلف در سرتاسر جهان شركت نموده ، ديدگاههاى خود را در مورد قضايا ومسايل مطرى شده عرضه مى دارند .
پروژه ها
حضرت آيت الله مدرسى با راهنمائيها وارشادات خود در بسيارى از جنبش هاى اسلامى مشاركت دارند . حوزهاى دينى بسيارى در كشورهاى گوناگون تأسيس كرده اند ، برجسته ترين اين حوزه ها ، حوزه قائم (عج) بود كه طلاب آن از بيش از 35 كشور جهان گرد آمده بودند و حدود 1200 عالم دينى از آن فارغ التحصيل و در سرتاسر دنيا جهت انجام وظايف و رسالت خود پراكنده شده اند . با راهنمايى و همكارى ايشان روزنامه ها ومجله هايى صادر شده است كه مى توان از آن جمله به هفته نامه (الشهيد) كه محبوبيت ومقبوليت بسيارى در جهان اسلام پيدا كرده واثر بزرگى در اشاعه فرهنگ اسلامى در مجامع عربى واسلامى داشته است اشاره كرد ، همچنين مى توان از نشريه ى (عاشورا) كه به مناسبت حماسه عاشوراء و سالگرد شهادت امام حسين (ع) صادر مى شود و متذكر پيروزى انقلاب خون بر شمشير مى باشد، فصلنامه (البصائر) كه به بررسى امور امت اسلامى و مسائل فكرى ، فرهنگى و سياسى آن مى پردازد ياد كرد . ايشان اقدام به تأسيس چند مركز اسلامى با مأموريت نشر فرهنگ وتعاليم اسلامى در كشورهاى مختلف اسلامى وغير اسلامى نموده اند . در ضمن ايشان چندين انتشارات تأسيس كرده اند كه علاوه بر كتابهايشان اقدام به چاپ ونشر ديگر كتب اسلامى نيز مى نمايند ، كه مى توان در اين زمينه به انتشارات (المدرسى) ، (البقيع) و(محبان الحسين (ع)) اشاره كرد .
آثار مكتوب
حضرت آيت الله مدرسى با تقديم مجموعه ى بزرگى از كتابهاى ارزشمند در زمينه هاى گوناگون و سرنوشت ساز با ديدى نوين والهام گرفته شده از قرآن كريم واحاديث پيامبر واهل بيت (ع) به غناى كتابخانه اسلامى افزوده اند. ايشان اقدام به تفسير قرآن كريم به شيوه اى نوين در 18 جلد (تفسير هدايت) كرده اند ودر اين تفسير ارتباطى زيبا و عميق ميان كلام خداوند سبحان و واقعيت موجود در جهان به وجود آورده اند . اين كتاب دركنار ديگر كتبى است كه ايشان در آنها به پژوهش درباره مفاهيم قرآن كريم وكشف بينشى هدايتگر جهت يارى و راهنمايى جنبش هاى اسلامى پرداخته اند. دليل توجه بسيار حضرت آيت الله مدرسى به قرآن كريم ، برداشتهاى ايشان از اين كتاب بى همتا و تفكرات ايشان راجع به اين پيغام الهى است ، تفكراتى از اين قبيل : قرآن كتابى معمولى نيست كه انسان آن را به شيوه ى كتابهاى داستان بخواند، بلكه كتاب يک دين، پيام يک تمدن، دعوتى به يک زندگى شرافتمندانه، عصاره دين و پايه ى اصلى پيام ورسالت خداوند پاک و بلند مرتبه به بشريت مىباشد. ايشان در زمينه ى فلسفه پژوهشهايى انجام داده وتحقيقاتى تطبيقى ميان فلسفه يونان باستان، فلسفه روز جهان غرب وفلسفه اسلام كه نماينده آن قرآن كريم واحاديث پيامبر واهل بيت (ع) مى باشد به انجام رسانده اند كه نتايج اين تحقيقات را در كتب ذيل ذكر فرموده اند : الفكر الاسلامى مواجهه حضاريه (نگرشى نو بر انديشه اسلامى) ، المنطق الاسلامى اصوله ومناهجه (منطق اسلامى) ، العرفان الاسلامى (عرفان اسلامى) ومبادى الحكمة (اصول حكمت).... ايشان نزديک به 30 جلد كتاب درباره تاريخ اسلام نوشته اند كه دربيش از 20 جلد آن به بررسى سيره ى رسول اعظم (ص) و اهل بيت (ع) پرداخته اند، به علاوه در كتاب التاريخ الاسلامى (امامان شيعه و جنبشهاى مكتبى) به بررسى جنبش هاى اصلاحى صدراسلام پرداخته اند ، ايشان معتقد اند كه خواندن تاريخ نبايد تنها براى اطلاع در مورد حوادث گذشته باشد بلكه مى بايد به گونه اى باشد كه برحال وآينده ى انسان تأثير گذارد . ايشان كتابهاى بسيارى در زمينه هاى گوناگون تأليف كرده اند كه از مهمترين آنها مى توان به موارد ذيل اشاره كرد : التشريع الاسلامى (قانونگذارى در اسلام) كه تاكنون 7 جزء آن به چاپ رسيده است ، الفقه الاسلامى ، الوجيز فى الفقه الاسلامى (خلاصه فقه اسلامى)، التمدن الاسلامى (تمدن اسلامى)، العمل الاسلامى ، الوعى الاسلامى. ايشان كتابهاى بسيارى درباره ى جنبش اسلامى ونقش حقيقى آن درجهان اسلام نوشته اند: النهج الاسلامى ، تأملات فى مسيرة الحركة الإسلامية (انديشه اى در خط سير جنبش اسلامى)، التحدى الاسلامى (مبارزه طلبى اسلامى)، البعث الاسلامى (رستاخيز اسلامى) و آفاق الحركة الإسلامية و المجتمع الاسلامى (جامعه اسلامى) . كما اينكه كتابهاى ديگرى در زمينه ى مسائل مختلف فكرى، فرهنگى، اجتماعى وتربيتى تأليف كرده اند ودر پاره اى از آنها به بررسى اوضاع سياسى جهان اسلام پرداخته اند.
آيت الله حاج سيد صادق حسينى شيرازى « دام ظله »www.shirazi.ir |
ولادت
حضرت آيت الله حاج سيد صادق حسينى شيرازى در روز 20/ذى الحجة/1360 هجرى قمرى در كربلا ى معلى بدنيا آمد.
دروس دينى و حوزوى را از بزرگان علما و مراجع در حوزه هاى علميه فرا گرفته تا اين كه به درجات عالى علم و اجتهاد رسيدند.
علما و بزرگان ايشان را به عالمى فقيه و اصولى مبرز و آشنا به علوم معقوله و منقوله مى شناسند و به پرهيزكارى و زهد و ورع و فضا ئل اخلاقى اعتراف دارند.
ايشان در خاندانى عالم و اصيل در نسب و آشنا به علوم مختلفه فقه و اصول و جهاد و فداكارى و از خود گذشتگى كه همانا بيت مجدد شيرازى بزرگ است و در فضايى آکنده از ورع و پرهيزگارى و معرفت الهى وجوى با نشاط در زمينه دروس و استنباط احكام شرعى پرورش يافت و تمامى اوقات و ساعات خود را در اين راه صرف نمود.
اين بزرگوار در ارتباط با علماء و بزرگان مراجع و شخصيات دينى و گفتگوى با آنان در مختلف مسائل دقيق علمى و هر آنچه كه مربوطه به اوضاع و شئون شيعيان جهان در زمان غيبت حضرت حجت ابن الحسن (عجل الله تعالى فرجه الشريف) مى شود شهرت دارند.
تاليفات متعدد و گوناگون معظم له براى سطوح مختلف اقشار مردم از خصوصيات ايشان مى باشد که از جمله تأليفات نامبرده براى حوزويان و طلاب فاضل كتابهاى (شرح لمعه) و (شرح كتاب شرائع الاسلام) و (شرح تبصرة المتعلمين) و (شرح سيوطي) و (شرح كتاب صمديه و موجز در منطق) و... مى باشد.
و همچنين براى فقها و مجتهدين درس ها و مباحثى را در فقه و اصول با استدلال علمى و دقيق (مانند شرح عروة الوثقى در مسائل اجتهاد و تقليد و كتاب معروف بيان الاصول و قاعده (لا ضرر ولا ضرار)) را با روشى متين و زيبا و علمى به رشته تحرير در آورده اند.
و حدود 20 سال مشغول بحث خارج فقه واصول مى باشند.
در محفل علمى ايشان جمع كثيرى از علما و دانشمندان و فضلا و حتى مجتهدين براى استفاده بيشتر از محضر علمى ايشان حاضر مى شوند چنانچه برخى از مدرسين خارج در حوزه علميه قم و سوريه از شاگردان اين عالم فرزانه مى باشند.
رشد و نمو:
نسب حضرت آيت الله العظمى آ قاى حاج سيد صادق حسينى شيرازي: ايشان از فرزندان زيد فرزند امام زين العابدين فرزند امام حسين فرزند امام اميرالمومنين على ابن ابى طالب عليهم السلام مى باشد.
وى پرورش يافته خاندانى معروف و شاخص در فقاهت و مرجعيت در طول يكصد و پنجاه سال اخير مى باشد. که به نام برخى از اين اختران تابناک اشاره مى نماييم:
1ـ بزرگ مرجع جهان تشيع آيت الله آقاى حاج سيد محمد حسن شيرازى ـ قدس سره ـ معروف به مجدد شيرازى صاحب نهضت مشهور تنباكو در ايران. وفات وى به سال 1312 هجرى قمرى بوده است.
2ـ مرجع دينى آيت الله العظمى ميرزا محمد تقى شيرازى ـ قدس سره ـ رهبر انقلاب 1920 ميلادى در عراق (وفات وى به سال 1338 هجرى ميباشد)
3ـ بزرگ مرجع جهان تشيع آيت الله العظمى حاج سيد على شيرازى ـ قدس سره ـ فرزند مجدد شيرازى از بزرگان ومراجع شيعه در نجف اشرف (وفات وى به سال 1355 هجرى قمرى ميباشد)
4ـ آيت الله العظمى آقاى سيد اسماعيل شيرازى ـ قدس سره ـ (فوت وى به سال 1305 هجرى قمرى است).
5ـ بزرگ مرجع جهان تشيع حضرت آيت الله العظمى آقاى سيد عبدالهادى شيرازي.
6ـ حضرت آيت الله العظمى آقاى سيد ميرزا مهدى شيرازى ـ قدس سره ـ (پدر ايشان) از بزرگان مراجع شيعه در كربلا مقدسه وفات وى به سال 1380 هجرى قمرى ميباشد.
7ـ مرجع دينى جهان تشيع حضرت آيت الله العظمى آقاى حاج سيد محمد حسينى شيرازى -قدس سره- برادر حضرت آيت الله العظمى حاج سيد صادق حسينى شيرازى كه به اختصار به خصوصيات ايشان اشاره گرديد.
8ـ آيت الله شهيد سيد حسن شيرازى (اعلى الله مقامه ـ برادر معظم له) مؤسس و بنيانگذار حوزه علميه در كنار حرم مطهر حضرت زينب كبرى عليها السلام در سال 1400 هجرى قمرى در بيروت با ترورى ناجوانمردانه به دست دژخيمان بعث عراق به شهادت رسيد.
استادان:
حضرت آيت الله حاج سيد صادق حسينى شيرازى در تاريخ 20 / ذى الحجه/ 1360 در كربلا مقدسه بدنيا آمده و مراحل مختلف دروس علمى را زير نظر بزرگان علما و مراجع در حوزه علميه كربلا دنبال كردند. تا به درجات عاليه اجتهاد رسيدند . از جمله اساتيد ايشان:
1. مرحوم والدشان حضرت آيت الله العظمى ميرزا مهدى حسينى شيرازى - قدس سره.
2. مرحوم برادرشان حضرت آيت الله العظمى حاج سيد محمد حسينى شيرازى - قدس سره.
3. مرحوم آيت الله العظمى آقاى سيد هادى ميلانى - قدس سره.
4. مرحوم آيت الله العظمى آقاى شيخ محمد رضا اصفهانى - قدس سره.
5. مرحوم آيت الله شيخ محمد شاهرودى - قدس سره.
6. مرحوم آيت الله شيخ يوسف خراسانى - قدس سره.
7. مرحوم آيت الله حاج شيخ محمد صدقى مازندرانى - قدس سره.
8. مرحوم آيت الله حاج شيخ جعفر رشتى - قدس سره.
9. مرحوم آيت الله سيد كاظم مدرسى - قدس سره.
وديگر استاتيد محترم حوزه علميه در كربلاء و نجف اشرف وهمانطوريكه اشاره گرديد ايشان بيش از 20 سال واز هنگام هجرت به كويت در سال 1398 هجرى قمرى تاكنون مشغول بحث وتدريس خارج فقه و اصول بوده و عده فراوانى از آقايان فضلا وعلما در محضر ايشان حضور مى يابند.
مؤسسات:
از اهتمامات خاص اين مرجع عاليقدر (حضرت آيت الله العظمى آقاى حاج سيد صادق حسينى شيرازي) توجه به امر موسسات دينى و انسانى و فرهنگى و خيريه بوده و بسيارى از هيئتهاى دينى و حسينى و مساجد و حسينيه ها و مدارس و كتابخانه ها و انتشارات و درمانگاه ها با توجيهات و ارشادات حضرتش تاسيس گرديده است.
تربيت:
اين بزرگ مرد علم و اخلاق در تربيت علمى و اخلاقى طلاب و علما و فضلا اهميت شايانى را قائل بودند. بطوريكه دروس اخلاق حضرتش در عراق و كويت و ايران زبانزد همه عاشقان و دلباختگان مكتب اخلاقى وى بوده و در محضر مباركش تعداد عديدى از فضلا و علما استفاده برد ه اند.
اخلاق عالى:
اخلاق اسلامى و نمونه ايشان زينت بخش شخصيت والاى علمى معظم له در طول بيش از 50 سال ميباشد. هر شخصى كه با ايشان معاشرت داشته باشد خلق نيك و فضائل انسانى و خوشرويى معظم له اولين مسئله اى است که توجه افراد را جلب مىكند زهد آن بزرگوار در تمامى ابعاد زندگى زبانزد خاص و عام است.
دورى از مظاهر دنيا و ما فيها دنيا در كنار تقوى و ورع و توكل بر خدا و تواضع فراوان براى مردم و احترام به كوچك و بزرگ، صبر و پايدارى و ثبات قدم و استقامت و تحمل بسيارى از مشكلات و مصائب در راه اعتلاى کلمه اسلام و دوستى براى خدا و در راه خدا و خدمت به مردم و مدارات با آنان شعار اين بزرگوار مى باشد که خود قبل از ديگران به آنها عمل مى نمايد.
تأليفات:
تاليف را در سن جوانى آغاز و تاكنون نيز دنبال مى كنند و در مختلف علوم اسلامى خاصه علوم و دروس حوزوى تاليف اتى دارند که متجاوز از 50 عنوان كتاب مى باشد. و در اينجا به برخى از تاليفات ايشان اشاره مى شود:
1- شرح عروة الوثقى
2- بيان الاصول (10جلد)
3- توضيح شرائع الاسلام در4 جلد
4- شرح تبصرة المتعلمين (2جلد)
5- شرح بر كتاب سيوطى (2جلد)
6- شرح صمديه
7- شرح عوامل
8- شرح اللمعة الدمشقية (10جلد)
9- موجز در منطق
10- على عليه السلام در قرآن (2 جلد)
11- فاطمه الزهراء عليه السلام در قرآن
12- اهل البيت عليهم السلام در قرآن
13- شيعه در قرآن
14- حضرت مهدى عليه السلام در كتب اهل سنت
15- حقائق عن الشيعة
16- قياس در شريعت اسلامى
17- منزلت نماز جماعت در اسلام
18- روزه
19- مقدماتى در اقتصاد اسلامى
20- اقتصاد و مشكل ربا
21- سياست از ديدگاه اسلامى
22- شراب و جامعه
23- بديهاى بى حجابى
24- داستانهاى آموزنده
25- عقوبات در اسلام
26- راهى به سوى بانك اسلامى
27- اصلاحات كشاورزى در اسلام
28- مالك اشتر نخعى
29- شهيد اول
30 شهيد دوم
31- پدر
آيت الله العظمى شيخ محمد اسحاق فياض « دام ظله »www.alfayadh.com |
ولادت
حضرت آيت الله فياض (دام ظله) در سال 1348هـ.ق در جنوب کابل، پايتخت افغانستان در استان غرنين ديده به جهان گشود.
به اهتمام پدر بزرگوارشان جهت فراگيرى علوم در حوزه هاى علميه مشغول به تحصيل شد و پس از آموختن قرآن، کتاب جامع المقدمات و بهجة المرضيه را نزد شيخ ملا اسماعيل و ملا حيدر على فراگرفت.
پس از فوت مادر گرامى شان اولين هجرت در راه تحصيل علم را متحمل شدند و به شهر مقدس مشهد در ايران آمدند. و در خلال اقامتش در شهر مشهد کتاب هاى حاشيه ملا عبدالله و قسمتى از کتاب مطول را نزد شيخ محمد حسن نيشابورى معروف به اديب نيشابورى درس گرفت.
سپس به شهر نجف اشرف مهاجرت کرد و از حوزه هزار ساله آن ديار بهره ها برد و آداب و اخلاق حوزه علميه نجف را سرمشق خود قرار داد و به صورت خستگى ناپذير شروع به تکميل علوم حوزوى خود نمود. در آنجا کتاب قوانين الاصول از ابوالقاسم قمى و قسمتى از کتاب روضه البهينه در شرح کتاب لمعه را نزد ميرزا کاظم تبريزى و سيد اسدالله مدنى و ميرزا على فلسفى فرا گرفت سپس به مراحل سطوح عالى رسيد و کتاب کفايه از مرحوم آخوند خراسانى و کتاب رسائل و مکاسب محرمه از شيخ انصارى را نزد شيخ مجتبى لنکرانى آموخت و اين مراحل ادامه داشت تا به شرکت در جلسات درس بزرگان علم در دروس خارج نايل گشت.
در اصطلاح به اين مرحله خارج مى گويند زيرا کتاب معينى را استاد تدريس نمى کند و دروس در اين مرحله خارج از کتاب بيان مى شود بلکه موارد تحقيق شده از چندين کتاب و آرا و نظرات چند تن از علما صاحب نظر مورد نقد و بررسى قرار مى گيرد و اين مسئله به قوه اجتهاد طلاب کمک فراوانى مى کند.
در همين ايام بود که خود ايشان شروع به تدريس کردند و به يکى از اساتيد مبرز در حوزه نجف بدل شدند و جمع کثيرى از فضلا و انديشمندان علوم دينيه به محضر درس شان حاضر مى گشتند. سطح عالى حوزه را در مسجدى معروف به مسجد هندى شروع نمودند و در دوره هاى متعدد کتب مختلف حوزه را تدريس کردند. سرانجام در سال 1398هـ.ق شروع به بحث خارج نمودند. و هم اکنون شاگردان زيادى در درس ايشان حاضر مى شوند که به تقرير درس مشغول هستند و برخى نيز به زودى اين تقريرات را به چاپ خواهند رساند. انشاءالله
تأليفات
1- محاضرات در اصول فقه، ده جلد
2- الأراضى
3- النظرة الخاطفة فى الاجتهاد
4- حاشيه بر عروة الوثقى، ده جلد
5- أحكام البنوك
6- منهاج الصالحين ، سه جلد
7- مناسك حج
8- المباحث الأصولية، چهارده جلد
آيت الله حاج شيخ آصف محسنى « دام ظله »www.mohseni.af |
ولادت
آصف محسنى فرزند محمد ميرزا در شب جمعه پنجم ثور سال ۱۳۱۴ خورشيدى مطابق با۲۲ محرم الحرام سال ۱۳۵۴ قمرى مساوى با ۲۶ اپريل ۱۹۳۶ ميلادى در شهر قندهار به دنيا آمد.
در سال ۱۹۴۹ ميلادى با پدرش به پاکستان رفت.در پاکستان زبان اردو را آموخت.
در سال ۱۳۳۰ خورشيدى کارمند اطاق تجارت قندهار شد اما براى تحصيل علوم دينى، اين شغل را رها کرد و به تحصيل پرداخت.و سپس به استان ولسوالى جاغوري رفت و به مدت يکسال ادبيات و منطق را در آنجا فرا گرفت.
در سال ۱۳۳۲ خورشيدى به نجف اشرف رفت و در طول دو سال و نيم دروس سطوح را به پايان رساند. سپس به دروس خارج فقه و اصول پرداخت و پيش آيت الله العظمى سيد محسن حکيم و آيت ا... شيخ حسين حلّى و آيت الله سيد عبدالاعلى سبزوارى و آيت الله العظمي خوئى به شاگردى پرداخت.
او پس از دوازده سال تحصيل در نجف به زادگاهش قندهار بازگشت و حسينيه بزرگ قندهار و مدرسه علميه آن شهر را تأسيس کرد.
در سال ۱۳۵۷ خورشيدى محسنى به حج رفت و بعد از حج، به سوريه رفت و چند ماهى در شهر دمشق مشغول تدريس علوم حوزوى شد. او سپس به ايران رفت و در فروردين سال ۱۳۵۷ خورشيدى با جمعى از روحانيون افغان مقيم حوزه علميه قم، حزب حرکت اسلامي افغانستان را تأسيس نمودند.
حزب حرکت اسلامى به رهبرى حضرت آيت الله محسنى در بُعد نظامى بيش از صد پايگاه نظامى در نوزده ولايت افغانستان ايجاد نموده و دهها هزار نيروى مسلح را سازماندهى و رهبرى کرد.
در زمان حاکميت اولين دولت مجاهدين در کابل وي سخنگوى شوراى رهبرى دولت اسلامى افغانستان بود.
پس از وقوع جنگهاى داخلى بين گروههاي مجاهدين او کابل را ترک نموده و چند سالى مقيم شهر اسلام آباد پاکستان شد.
در سال ۱۳۷۶ خورشيدى پاکستان را ترک نمود و مقيم شهر قم در ايران شد.او در اين شهر تدريس خارج فقه و علم الرجال پرداخت.
بعد از سقوط حکومت طالبان، به کابل رفت و تاکنون نيز در اين شهر سکونت دارد.
از مهمترين اقدامات وى در کابل ساخت مجتمع بزرگ علمي فرهنگى خاتم النبيين است.
او همچنين سرپرستى تلويزيون تمدن را نيز بر عهده دارد.
تأليفات
آيت الله محسنى داراى حدود ۶۰ کتاب در امور مذهبى سياسى فقه و... ميباشد از مهمترين تاليفات وى ميتوان به عناوين زير اشاره کرد:
1- کتاب صراط الحق - در سه جلد در علم کلام
2- کتاب حدود الشريعة فى محرماتها و واجباتها - در چهارجلد مربوط به علم فقه
3- کتاب حدود الشريعة فى واجباتها - در دو جلد
4- فوائد رجالية
5- متافيزيک
6- قرآن يا سند اسلام
7- فوائد دين در زندگانى و عقايد اسلامى
8- اقتصاد معتدل
9- معجم الاحاديث المعتبرة - در شش جلد
10- الفقه و مسائل طبية
11- حکومت اسلامى
12- مشرعة بحارالانوار - در دو جلد
13- الضمانات الفقهية و اسبابها
14- القواعد الاصولية و الفقهية
15- روح از نظر دين
16- عقل و علم روحى جديد
آيت الله شيخ ابوالقاسم وافى يزدى « دام ظله » |
ولادت و تحصيلات
آيت الله شيخ ابوالقاسم وافى يزدى در مهرماه 1314 در روستاى حسين آباد حد فاصل يزد و رفسنجان به دنيا آمد.
پدرش مرحوم حاج محمود وافى از كشاورزان با تقوى و مؤمن يزد بود كه به روستاى حسين آباد آمده بود و در آنجا به زراعت روزگار ميگذراند. او كه خود بخشى از دروس مقدمات حوزههاى علميه را فراگرفته بود، به مقام مرجعيت شيعه احترام بسيار مى نهاد و همواره آرزو داشت فرزندانش به سلك روحانيت تشيع در آيند. مادر آيت الله وافى نيز دختر مرحوم ملا محمد ابراهيم لارى معروف به طرزجانى از علماى بزرگ حوزه يزد بود.
وى در پنج سالگى آموختن قرآن را آغاز كرد و سپس به دبستان و پس از آن به دبيرستان رفت. با اتمام آن به حوزه علميه يزد رفت و دروس مقدمات و بخشى از دروس دوره سطح را در آن حوزه عظيم علمى فرا گرفت.او در سال 1336 براى تكميل تحصيلات خود به قم آمد و در دروس دوره سطح استادان برجسته دوره خود شركت كرد. پس از آن به درس خارج استادان بزرگ حوزه علميه قم رفت و از محضر بسيارى از علماء كسب فيض نمود.
اساتيد
آيت الله وافى در سالهاى تحصيل خود به محضر استادان و بزرگان بسيارى شرفياب شد.او كه تا قوانين را در حوزه علميه يزد فراگرفته بود، با ورود به قم به درس شرح لمعه حضرات آيات شيخ على پناه اشتهاردى، ستوده و صلواتى رفت و سپس در درس رسائل آية الله مكارم شيرازى و آية الله نورى همدانى شركت كرد. مكاسب را نيز در محضر آية الله مشكينى(ره) و آية الله شهيد بهشتى آموخت و براى فراگيرى كفايه به درس آقايان سلطانى طباطبايى(ره) و رضا صدر(ره) و منتظرى رفت.
با به اتمام رساندن دروس دوره سطح، چند ماه در درس خارج فقه (كتاب القضاء) حضرت آيتالله العظمى بروجردى(ره) شركت كرد كه متأسفانه عمر با بركت ايشان به پايان رسيد و از درك فيض بيشتر محروم گرديد، وى سپس به درس خارج فقه و اصول حضرات آيات عظام شيخ مرتضى حائرى(ره)، سيد محمدرضا گلپايگانى، امام خمينى (ره) و محقق داماد (ره) رفت كه بيشتر آن (حدود پانزده سال) در محضر آية الله العظمى شيخ مرتضى حائرى(ره) بود. او همچنين بخشهايى از مكاسب را از محضر حضرات آيات اراكى(ره) و بهجت فرا گرفت. در بخش فلسفه و تفسير نيز از محضر علامه سيد محمد حسين طباطبايى(ره) بهره برد. او بخشى از اسفار را در خدمت حضرت آيةالله جوادى آملى، شرح منظومه سبزوارى را از محضر شهيد مفتح و بخش منطق منظومه را از محضر حضرت آيةالله حاج شيخ يحيى انصارى شيرازى فرا گرفت.ايشان در سالهاى تحصيل و پس از آن با طلاب فرهيخته و فاضل بسيارى رابطه دوستى داشت كه از جمله آنها مى توان از شيخ محمد حسين امراللهى نام برد.
آيت الله وافى در دوره اول و دوم مجلس شوراى اسلامى با پيشنهاد و مشورت علماى بزرگ يزد و قم نمايندگى مردم يزد را عهدهدار شد، وى هم اكنون نماينده مردم يزد در مجلس خبرگان و نيز توليت مسجد مقدس جمكران را با حكم مقام معظم رهبرى برعهده دارند.
آيت الله سيد احمد خاتمى « دام ظله » |
ولادت و تحصيلات
سيد احمد خاتمى در هجدهم ارديبهشت 1339 در سمنان متولد شد، پدرش مرحوم سيد مهدى خاتمى انسانى متعهد و متدين بوده و در ميان اقوام، معروف به تقوى و غيرت ديني بود وى در سال 1364 از دنيا رفت.
ما در ايشان خانم طيبه سادات خاتمى، بانويى متدين، مؤمن و مأنوس با قرآن و ادعيه است و هم اكنون (آذر 1383) در قيد حيات است.
خاندان خاتمى از سادات معروف سمناناند و جد اعلاى آنان مرحوم سيد هاشم همواره مورد علاقه و محبت مردم بوده كه همچنان مردم ذكر خير او را دارند.
آيت الله سيد احمد خاتمى در سال 1351 تحصيل علوم حوزوي را در مدرسه علميه صادقيه سمنان آغاز كرد و به مدّت دو سال در آنجا دروس مقدماتى را نزد اساتيد آن حوزه به پايان برد و در سال 1354 به حوزه علميه قم هجرت كرد و جهت استحكام بيشتر دروس اكثر درسهايى را كه در حوزه سمنان خوانده بود نزد اديب بزرگ مرحوم مدرس افغانى كه به تازگى از نجف آمده بود، مجدداً تكرار كرد و سپس دروس سطح را از اساتيد بزرگ حوزه همانند مرحوم آيت الله ستوده، آيت الله اشتهاردى(ره)، آيت الله خزعلى، آيت الله بنى فضل(ره) و... به پايان برد و سپس در درس خارج حضرات آيات شيخ جواد تبريزي(ره)، محمد فاضل لنكراني(ره)، ميرزا هاشم آملى(ره)، وحيد خراسانى، شبيرى زنجانى و... شركت كرده و به مدّت هفده سال در درس خارج فقه و اصول اين حضرات شركت نمود.
در فلسفه و كلام از حضرات آيات: شيخ يحيى انصاري شيرازى، حسن زاده آملى، جوادى آملى، ابراهيم امينى بهره برده است. در تفسير از حضرت آيت الله مشكينى، آيت الله خزعلى بهرهمند شده است و در درس نهج البلاغه از آيت الله حسين نورى همدانى بهره برده است او از درس فلسفى «شناخت» از محضر شهيد آيت الله مطهرى بهرهمند شده است و در فن خطابه از محضر خطيب گرانقدر مرحوم حجة السلام و المسلمين آقاى شيخ محمد تقي فلسفى استفاده نموده است.
فعاليتهاى علمى و فرهنگى
عمده فعاليتهاى فرهنگى ايشان در چهار بخش است:
بخش اول: تدريس وى از سال 1364، تدريس دروس حوزوى را به صورت عمومى شروع كرده است. اگر چه قبل از آن به طور خصوصي چند دوره كتب مقدمات (جامع المقدمات، سيوطى، مغنى، مختصر المعانى و...) را تدريس كرده بود.
تا كنون 4 دوره معالم الاصول، 7 دوره اصول الفقه، 3 دوره شرح لمعه، 2 دوره مكاسب، 3 دوره رسائل و اينك (آذر 1383) مشغول پنجمين دوره تدريس كفاية الاصول است. وى مدت ده سال است كه به تدريس خارج فقه و اصول اشتغال دارد، دوره اول تدريس خارج اصول را به اتمام رسانده و اينك (آذر 1383) مشغول تدريس دوره دوم خارج اصول است و از كتابهاى فقهى بخشهايى از كتاب قصاص و ديات و تقريبا تمام كتاب الحج را تدريس كرده و اينك اشتغال به تدريس خارج كتاب صلوة دارد. در اين مدت صدها طلبه از محضر وى بهرهمند شده و همچنان استفاده ميكنند.
وي در كنار تدريس علوم مصطلح حوزوى از سال 1365 به تدريس سيره پيامبر و امامان (آذر 1383) در روزهاى تعطيل (پنج شنبهها) رو آورد كه در سال 1380 يكدوره از اين دروس به پايان رسيد و اينك سه سال است كه پنج شنبهها تفسير زيارت جامعه را دنبال ميكند.
وي در سال 1367 به دستور برخى از بزرگان حوزه درس تفسير شروع كرد و اينك شانزدهمين سال اين درس است كه هر شب پس از نماز مغرب و عشاء، در مدرس امام مدرسه فيضيه دائر است و تا كنون تفسير 8 جزء قرآن به پايان رسيده (تفسير جزء آخر و 7 جزء اول) و اينك مشغول تفسير هشتمين جزء قرآن كريم (سوره انعام) ميباشند.
تا كنون 1660 جلسه تفسيرى داشتهاند، درس تفسير نهج البلاغه نيز در ايام تعطيل داشتهاند كه حدود دو سال است بحث موضوعى «امام على (ع) و مخالفان حكومت» را از نگاه مولي در نهج البلاغه دنبال ميكنند. خوشبختانه نوار كاست اين درسها (گرچه نه به كيفيت عالي) موجود است.
وي كار اصلى خود راتدريس دانسته و سخت علاقهمند به آن است به گونهاى كه در ايام تحصيل به هيچ وجه كار ديگري را جاى آن قرار نميدهد.
تأليفات
از ايشان تا كنون كتابهاى زير به چاپ رسيده است،
1ـ ابعاد جنگ در قرآن و حديث
2ـ شايعه از نظر قرآن و حديث
3ـ سيماى نفاق در قرآن
4ـ رسالت خواص
5ـ عبرتهاى عاشورا
6ـ سيرى در سيره سياسى امام على (ع)
7ـ سيماى حماس امام سجاد (ع)
8ـ مديريت در قرآن و حديث
9ـ اخلاق سياسى
10ـ امر به معروف و نهى از منكر
11ـ در سايه سار حكمت علوى
12ـ مديريت و تشكل در سيره امام هادي(ع)
13ـ نگاهى به مبانى تفكر امام خمينى پيرامون ولايت فقيه
14ـ فقه الاخلاق از ديدگاه شيخ انصارى
تا كنون بيش از 120 مقاله قرآنى، اخلاقى، تاريخى، فقهى و... از سيد احمد خاتمى در برخى روزنامهها، هفته نامه، ماهنامهها و گاهنامهها منتشر شده است.
آثار فراوان چاپ نشده نيز عبارتند از:
1ـ كتاب الحج «به زبان عربي»
2ـ كتاب القصاص «به زبان عربي»
3ـ كتاب الاسير فى الفقه الاسلامى «به زبان عربي»
4ـ شرح دعاى مكارم الاخلاق
5ـ سيره نبوى (ص)
6ـ سيره امامان (ع)
7ـ اخلاق كارگزاران در اسلام
8ـ بحثى پيرامون اسباب النزول
9ـ مباحثى پيرامون «اخلاق قضاوت»
10ـ خانواده در اسلام
11ـ مجموعه دروسى پيرامون حضرت امام زمان عج و...
بخش سوم: خطابه
سيد احمد خاتمى در عرصه خطابه نيز توفيق خوبى داشته و تاكنون در همه استانهاى كشور و اغلب شهرستانها حاضر شده و به ايراد خطابه پرداخته است ويژگى خطابه سيد احمد خاتمي عبارت است از:
1ـ با مطالعه صحبت كردن
2ـ منظم و مرتب بودن بحث
3ـ عمق قرآنى و روايى
4ـ به روز بودن و طرح مسائل سياسى مورد نياز
5ـ اعتدال در سخن
در سخنرانيهاى وى هم قرآن و هم روايات و هم مسائل سياسي در حد نياز هست. وى در صدا و سيماى جمهوري اسلامى تا كنون صدها برنامه اجراء كرده است و امت مسلمان ما استقبال خوبى از خطابههاى وى داشته و دارند.
بخش چهارم: حضور در عرصه پايان نامهها
سيد احمد خاتمى به عنوان استاد راهنما و داور در رسالة سطح چهار و سطح سوّم حوزه و نيز به عنوان استاد راهنما در مؤسسه پژوهشى امام خمينى و دانشكده شهيد محلاتى سپاه خدمت ميكنند و تا كنون رساله متعددى را در عرصه معارف دينى، فعاليتهاي سياسى، راهنمايى و ساماندهى كرده است.
فعاليتهاى سياسى
سيد احمد خاتمى قبل از پيروزى انقلاب همگام با رهبر كبير انقلاب اسلامى امام خمينى در ستيز با رژيم منحط پهلوى بود و با ايراد خطابههاى حماس عليه آن رژيم سياه نقش مفيدى در روشنگرى مردم ايفاء كرد و بعد از پيروزى انقلاب عمده راهى را كه براي خود برگزيد كار فرهنگى بود كه از طريق تدريس ق، خطابه، تأليف آنرا دنبال كرد.
وي موضع سياسى خود را "موضع ولايت فقيه" قرار داده است تا زمانى كه امام راحل در قيد حيات بودند همراهي با آن امام بزرگوار و اينك همراهى با مقام معظم رهبري مدظله العالى وجهه همت اوست.
وي در كنار كار فرهنگى در عرصههايى كه نياز بوده است موضعگيريهاى مناسب سياسى داشته كه در روزنامه و جرائد كشور منعكس شده است. او در طول8 سال دفاع مقدس در مواقع مورد نياز در جبهههاى حاضر شده و به وظيفه خود عمل نموده است.
سيد احمد خاتمى هم اكنون عضو جامعه مدرسين حوزه علميه قم، نماينده مردم كرمان در مجلس خبرگان ، عضو هيأت مديره مركز تحقيقات كامپيوترى علوم اسلامى، عضو شورايعالي مجمع جهانى اهل بيت(ع)، و امام جمعه موقت تهران مى باشند .
آيت الله سيّد على محمّد دستغيب « دام ظله »www.dastgheib.ir |
ولادت و تحصيلات
حضرت آيتالله حاج سيّد عليمحمّد دستغيب فرزند مرحوم سيّد علياكبر به روز بيست و سوّم اسفندماه 1313 ه.ش در شهر شيراز در ميان خاندان علم و اجتهاد متولد شدند.جدّ ايشان مرحوم آيتالله سيّد عليمحمّد دستغيب فرزند آيتالله سيّد مير هدايتالله دستغيب جدّ بزرگ خاندان دستغيب ميباشد كه بدين ترتيب نسب شريف ايشان تقريباً با سى واسطه به حضرت عليّ بن الحسين زين العابدين(ع) ميرسد.
مرحوم آيتالله سيّدعليمحمّد كه به نقل بزرگان خاندان اجتهاد مطلق داشتهاند، در نجف اشرف تحصيل مينموده و همانجا از دنيا رفتهاند.
مرحوم سيّد علياكبر به سال 1343 ه.ش در سن 70 سالگى به رحمت ايزدى پيوست، و در كنار بقعه مباركه حضرت محمّد بن موسى الكاظم(عليه السلام) به خاك سپرده شد.
مادرِ ايشان خواهر شهيد راه محراب آيت الله سيد عبدالحسين دستغيب و فرزند مرحوم حجت الاسلام و المسلمين سيد محمدتقى دستغيب فرزند آيت الله سيد ميرهدايت الله دستغيب مى باشد.
از سنين نوجوانى به مسجد جامع عتيق كه بدست تواناى شهيد محراب آيتالله دستغيب(ره) بازسازى و احياء گرديد رفت و آمد داشتند و از منابر و مواعظ و انفاس قدسيه ايشان بهره ميگرفتند و رفته رفته با پرورش يافتن در چنين خانوادهاى و ارتباط مستمر با حضرت آيتالله شهيد دستغيب(ره) به دروس علميه شائق گرديدند، چنانكه در خلال تحصيلات دبيرستان تا اخذ ديپلم، ادبيات عرب (جامع المقدمات، سيوطى، مغنى و مطول) و معالم و شرايع را نزد اساتيد بنام شيراز در مدرسه علميه قوام (امام خميني(ره) تحصيل نمودند.
از اوائل درس لمعه با فقيه عالم و عارف كامل حضرت آيتالله العظمى حاج شيخ حسنعلى نجابت(ره) آشنا شدند.
لمعتين و مقدار زيادى از رسائل را در محضر آيتالله شهيد دستغيب(ره) گذراند و با اجازه ايشان باقيمانده رسائل و همچنين مكاسب را خدمت مرحوم آيتالله حاج شيخ علياكبر ارسنجانى كه به علم و تقوى مشهور بود به اتمام رساند.
عزيمت به قم
در سال 1337 به دستور استاد به قم مشرّف شده و به سفارش ايشان كفايتين را در محضر درس مرحوم آيتالله سلطانى و بعضى ديگر از اساتيد فراگرفتند و پس از آن به درس حضرت آيتالله العظمى خميني(ره) و حضرت آيتالله العظمي گلپايگانى(ره) حضور يافتند.
عزيمت به نجف اشرف
در مورد عزيمت به نجف اشرف چنين ميفرمايند:
پس از فوت آيتالله العظمى سيد عبدالهادى شيرازي(ره)، مرحوم استاد حضرت آيتالله العظمى نجابت(ره) دستور دادند كه به نجف اشرف مشرّف شوم و لذا حقير با مختصر مؤونهاى به نجف اشرف رفتم و به سفارش ايشان به درس فقه و اصول مرحوم آيتالله العظمى خوئي(ره) و درس مرحوم آيتالله العظمى شيخ محمّدباقر زنجانى(ره) كه به وفور علم و تقوى مشهور بود حاضر ميشدم و مينوشتم.
بازگشت به وطن
پس از بازگشت از نجف اشرف در مدرسه علميه قوام مشغول به تدريس سطح گرديدند و دروس سطح را تا كفايتين چند دوره تدريس فرمودند و اهتمام زيادى به مباحثه دروس خارج داشتند.
در اين خصوص ميفرمايند:
از الطاف مرحوم آيتالله العظمى نجابت(ره) توانستم كتاب الطهارة و كتاب الصلاة مرحوم محقق همدانى و همچنين كتاب خمس و زكات و صوم را مباحثه كنم.
تأسيس مدراس علميه
از سال 1359 مدرسه علميه ابوصالح(عج) را در منزل شخصى خودشان تأسيس فرموده و پس از هجوم جوانان پرشور و انقلابى شيراز به محضر ايشان، خود ايشان با كمال فروتنى از ابتداى جامعالمقدمات تدريس را شروع كرده و تا كنون چندين دوره تدريس خارج فقه و اصول فرمودهاند.
هم اكنون در اين مدرسه علميه كه داراى بيشترين آمار شهداى روحانى مدارس علميه كشور است، تعداد قابل ملاحظهاى از طلاّب جوان پاى كرسيهاى گرم و پررونق درس و بحث به سوى افقهاى ترقّى و تعالى در حركتند. همزمان، با درخواست خواهران، مدرسه علميه مكتب الاخلاص را ويژه خواهران تأسيس فرموده و همچنين جهت طلبههاى ساير شهرستانها، مدرسه علميه امام صادق(ع) را كه در بخش گويم از توابع شيراز واقع ميباشد. اختصاص دادند و با بيشتر شدن تقاضاي خواهران، مدرسه علميه ديگرى با نام بيتالزهراء (عليها السلام) تأسيس فرمودند.
تدريس خارج فقه و اصول
در خصوص شروع به تدريس خارج ميفرمايند:
پس از رحلت استاد حضرت آيتالله العظمى نجابت(ره) در سنه 1368 ه.ش، بنا به درخواست فرزند و وصيّ ايشان حضرت حجّةالاسلام و المسلمين جناب حاج شيخ محمّدتقى نجابت به تدريس در حوزه علميه پربركت شهيد محمّدحسين نجابت كه همه شاگردان خوشفهم و بااستعداد و كاريِ مرحوم آقا بودند مشغول به درس خارج فقه و اصول گرديدم كه تا به حال اين افتخار را خداوند نصيب گردانيده و از جمله بهترين حالات حقير حضور در درس و محضر طلاّب مدرسه علميه شهيد محمّدحسين نجابت ميباشد.
سابقه مبارزات با رژيم طاغوت
در مورد سالهاى مبارزه با رژيم سابق ميفرمايند:
اينجانب موفّقيتهاى خود را از بركات شاگردى مرحوم استاد آيتالله العظمى نجابت(ره) ميدانم كه آن عالم ربّانى و عارف صمدانى طالبين را چنان پرورش ميداد كه حبّ فيالله و بغض فى الله در وجودشان رسوخ كرده و مستحكم ميشد و لذا خودِ ايشان مشتاقانه به پيشواز قيام امام خميني(ره) رفتند. در سال 1341 ه.ش خود و رفقاى ايشان جزء محرّكين و مشوّقين آيتالله شهيد دستغيب(ره) بودند و هر كس در شيراز، قم و يا مشهد با امام بود، به انحاء مختلف تشويق ميكردند، و هر كس مسامحه ميكرد و يا مانع بود با تذكّرات و يا تهديدات رفع مانع مينمودند. و چون ديد خدايى داشتند و افراد را (منافق، ساواكى و غيره) ميشناختند، ساواكِ شاه نتوانست در مجالس ايشان راه پيدا كند، البته در نهايت مامورين با قرائن نقش ايشان را دريافتند و بعضى از دوستانِ آقا را در پانزده خرداد دستگير و مرحوم حضرت آقا را تعقيب كردند كه خداوند ايشان را حفظ كرد.
ايشان در مراسم هفتمين روز رحلت مرحوم آيتالله حكيم(ره) در مسجد شهدا (نو) در حضور آيتالله شهيد دستغيب(ره) و ساير علماء و روحانيون، با اجازه آنها در حضور جمعيت قريب به ده هزار نفر در آن خفقان و شدّت سختگيرى رژيم، منبر رفته و مرجعيت امام خميني(ره) پس از آيتالله حكيم(ره) را از قول علماء شيراز اعلام فرمودند و كسانى كه آن زمان را ديدهاند ميدانند كه اين حركت چه شجاعت و شهامتى را ميطلبيد.
اين حركت ايشان ضربه شديدى به دستگاه حكومت بود و موجب غم و اندوه آنان و شادى بياندازه مردم بخصوص جوانان متديّن گرديد كه در آن مجلس بروز يافت، امّا ايشان با كمك دوستانشان از مجلس خارج شده و ساواك موفّق به دستگيري ايشان نشد. از آن به بعد مأمورين شاه ايشان را رها نكردند و چندين دفعه از منبر ممنوع شدند، امّا ايشان دست از هدايت نوجوانان و جوانان برنداشته و براى اين امر روى زمين سخنرانى مينمودند. به همين جهت دستگاه ساواك مداوماً ايشان را تحت نظر داشته و چندين دفعه بازداشت و روانه زندان نمودند و در نهايت در اسفندماه سال 1356 به شهر دورافتاده اهر تبعيد شدند. ولى در تبعيد نيز دست از مبارزه و تبليغ براى جوانان برنداشتند؛ لذا رژيم مجبور شد پس از چند ماه ايشان را به سقّز تبعيد نمايد كه اين تبعيد مدّت 9 ماه بطول انجاميد.
سال 1357 با بازگشت از تبعيد تا پيروزى انقلاب همراه با آيتالله شهيد دستغيب(ره) در تظاهرات و ترغيب و تشويق مردم مداوماً شركت ميفرمودند.
فعاليت هاى سياسى
پس از پيروزى انقلاب ستادى جهت اداره امور استان تشكيل گرديد كه ايشان از اعضاء فعّال اين ستاد بوده و مسؤوليتهاى متعدّدى را متقبّل گرديدند. از آن جمله:
ـ سرپرستى پادگان هوابرد شيراز
ـ رياست دادگاه انقلاب فارس
ـ سرپرستى حزب جمهورى اسلامى در فارس
ـ نمايندگى حضرت امام (ره) در دانشگاه شيراز
بازسازى مسجد قبا (آتشيها)
با اقبال بسيار زياد جوانان به مسجد با نظر خيرخواهان و با خريد بعضى از منازل اطراف مسجد اقدام به توسعه و بازسازى مسجد فرمودند كه در چهار طبقه با كمك افراد خيّر انجام گرديد.
از اوايل انقلاب جزواتى در اصول عقايد و تفسير و اخلاق و نهجالبلاغه مينوشتند كه به طور رايگان در دسترس مردم قرار ميگرفت و به مرور با عنوان مركز نشريات رايگان مسجد قُبا (آتشيها) با گرفتن مشترك از سراسر كشور و بعضاً از ساير كشورها فعاليت آن گسترش پيدا كرده و تا به حال بحمد الله با حدود 15000 مشترك ادامه دارد.
همچنين بزرگترين كتابخانه عمومى مساجد با ظرفيت سيهزار جلد كتاب و سالن وسيع قرائتخانه كه با همت اهل خير و جدّيّت طلاب عزيز ساخته شده و اداره ميشود.
تأليفات
1- معجم الثُّقات من جامع الرواة (در رجال)
2- موسوعة الهادى الى الطريقة الوسطى فى شرح العروة الوثقى (خارج فقه)، شامل:
3- كتاب الصلاة (6 جلد)، كتاب الصوم (2 جلد)، كتاب الحجّ (2 جلد)، كتاب الزكاة (2 4- جلد)، كتاب الخمس.
5- الهادي الى مناسك الحجّ (خارج فقه): (2 جلد)
6- كتاب المكاسب (خارج فقه).(در دست چاپ)
7- دعا و توسّل (در آداب دعا، همراه با حكايات و حالات بعضى مقرّبين)
8- سُبُلُ السّلام (دوره اصول عقايد براى نوجوانان و جوانان)
9- جزوات نشريات رايگان، شامل دروس: تفسير قرآن، نهج البلاغه، اخلاق اسلامى و عقايد اسلامي.
10- تفسير سورههاى بقره، الرحمن و واقعه.
و اكنون سالهاست كه سخنرانى چهارشنبه شبهاى ايشان ميعاد جوانان و طلاب معرفت ميباشد.
آيت الله سيد ابوالفضل مير محمدى زرندى « دام ظله » |
ولادت و تحصيلات
حضرت آيت الله سيد ابوالفضل مير محمدى زرندى آيةالله سيد ابوالفضل ميرمحمدى زرندى در سال 1302 هجرى شمسى در بخش زاويه زرند از توابع شهرستان ساوه در خانوادهاى مذهبى ديده به جهان گشود.
تحصيلات ابتدايى را در زادگاهش به پايان رسانيد. در سال 1320 ايامى كه كيان حوزههاي علميه در خطر بود و كمتر كسى رغبت به تحصيل علوم حوزوى داشت، روحيه و علاقه وافرش به تحصيل علوم دينى او را به حوزه مقدس علمية قم رهنمون ساخت.
اساتيد
وي پس از فراگيرى علوم اوليه صرف، نحو، معانى بيان و منطق در سال 1325 جهت زيارت عتبات عاليات و ادامه تحصيل عازم عراق شده و توسط دايى مرحوم والدش آيةالله آقاى حاج ميرزا يحيى زرندى (ره) كه از مجتهدين مقيم آن ديار بود در شهر كربلا حجرهاى اختيار كرد ولى با اصرار پدر به بازگشت، بواسطة وابستگى عاطفى كه به ايشان داشت، به ناچار امر ادامة تحصيل را در قم پيگيرى نمود.
از همان ابتداى تحصيل به حداقل امكانات معيشتى فراهم شده توسط پدرش كه به امر كشاورزى و كسب اشتغال داشت بسنده كرده و از دريافت شهريه و وجوه شرعي امتناع نمود و تا به حال نيز بدين امر مقيد بوده است.ايشان داماد فقيه وارسته آيةالله العظمى مرحوم آقاى حاج سيداحمد زنجاني(ره) ميباشند كه همواره اين وصلت را از جمله توفيقات خود ميدانند.پس از گذراندن دروس مقدماتى در سطوح عالية حوزه، رسائل را از محضر مرحوم آيةالله حاج شيخ موسى زنجاني(ره)، مكاسب را از محضر مرحوم آيةالله سيد حسين قاضي(ره)، كفايه را از محضر حضرات آيات سيدشهابالدين مرعشى نجفى(ره) و علامه سيدمحمد حسين طباطبايي(ره) و شرح تجريد را از محضر مرحوم آيةالله حاج ميرزا اسحاق آستارايي(ره) تلمذ نمود.
حدود سال 1328 از درس خارج فقه و اصول حضرات آيات عظام حجت كوهكمرهاى و بروجردي(رضوان الله عليهما) حدود دو سال بهره برد. سپس حضرت آيةالله العظمى آقاى حاج سيدمحمد محقق داماد(ره) را به عنوان استاد درس خارج به نحو مستمر اختيار نموده و طى 15 سال يك دوره كامل اصول و چندين كتاب فقهي را از محضرشان استفاده نمود.
تدريس
ايشان در مقاطع مختلف تحصيل حوزوى تدريس مقطع پايينتر را به عهده گرفته و بيش از 20 سال به تدريس دروس سطح عاليه حوزه از قبيل رسائل، مكاسب و كفايتين پرداخته است.
بيش از 10 سال نيز در دانشگاه اقدام به تدريس فقه و علوم قرآنى در مقطع دكتري و كارشناسى ارشد نموده و پيوسته نيز استاد راهنماى رسالههاى مختلف دوره دكترى در دانشگاه و حوزه بوده است.
شايان ذكر است رتبة دانشگاهى ايشان در بدو ورود به فعاليتهاى دانشگاهى دانشيار اعلام شده و سپس به جهت تأليف، تدريس، مديريت و ساير خدمات دانشگاهى رتبة استادى كه بالاترين رتبة علمى دانشگاهى است به وى اعطا شده است.
جلسات تفسير قرآن و بحث فقهى
مباحثه تفسير قرآن را از حدود سال 1326 در روزهاى پنجشنبه و جمعه هر هفته با دوستان صميمى و همدورهاى خود همچون حضرات آيات مرحوم آقاى حاج سيد مهدى روحانى، مرحوم آقاى حاج شيخ على احمدى ميانجى، مرحوم حاج شيخ احمد آذرى قمى، حاج سيدعبدالكريم موسوى اردبيلى، حاج سيداسماعيل موسوى زنجانى، مرحوم حاج شيخ محمد حقى، حاج شيخ احمد پايانى، مرحوم حاج ميرزا محمد امين رضوى و... آغاز نمود كه به مرور مورد توجه واقع شده و بر اعضاى آن افزوده گرديد. اين جلسة وزين كه بيش از پنجاه سال سابقه دارد با نوساناتى در تركيب اعضا كماكان به قوت خود باقى است.
ايشان از همان ايام حضور در درس خارج فقه و اصول در جلسه بحث فقهى كه حضرات آيات آقاى حاج سيدموسى شبيرى زنجانى، مرحوم آقاى حاج سيد مهدى روحانى، مرحوم آقاى حاج شيخ على احمدى ميانجى، مرحوم حاج شيخ احمد آذرى قمى، آقاى حاج سيد جلالالدين طاهرى اصفهانى، آقاى حاج شيخ عبدالرحيم جودي داشتند، حضور پيدا ميكرد. اين جلسه نيز اكنون با تغيير برخى اعضاى آن ادامه دارد.
مشاغل و فعاليتهاى قبل و بعد از پيروزي انقلاب
آقاي ميرمحمدى به همراه ساير فضلا و روحانيون از مدافعين نهضت اسلامى بوده و در امضاء برخى از اعلاميهها عليه رژيم ستمشاهى و حمايت از حضرت امام نقش داشته است كه از جمله آن ميتوان به ارسال نامهاى سرگشاده با عنوان «نامه جمعى از فضلاء حوزه علميه قم به هويدا نخست وزير وقت در خصوص اعتراض به اقدامات خلاف قوانين اسلام و قانون اساسى، جو خفقان و سانسور، دستگيرى حضرت امام خمينى و...» اشاره نمود.
مشاغل ايشان بعد از پيروزى انقلاب عبارتند از:
رئيس دادگاه انقلاب قم
عضو هيأت عفو حضرت امام(ره)
همكاري مؤثر با آيةالله دكتر بهشتى در هيأت تهيه و تدوين لوايح قضايى
رئيس شعبه دوم ديوان عالى كشور
عضو شوراى عالى قضايى
عضو جامعه مدرسين حوزه علميه قم و عضو مجلس خبرگان رهبرى
مسؤول گزينش علمى قضات
تأليفات
1- بحوث فى تاريخ القرآن و علومه
اين كتاب به زبان عربى و در بيست موضوع از علوم قرآنى از قبيل كيفيت نزول، ناسخ و منسوخ، محكم و متشابه، و... با نقل اقوال علماى شيعى و سنى و نهايتاً بيان نظر مؤلف ميباشد.
اين كتاب ابتدا توسط دارالتعارف للمطبوعات در بيروت به زيور طبع آراسته و سپس توسط انتشارات جامعه مدرسين حوزه علميه قم تجديد چاپ و در دانشگاه به عنوان يكى از منابع اصلى مقطع دكترى معرفى شده است.
2- تاريخ و علوم قرآن
ترجمة كتاب تأليف شده خودشان با عنوان بحوث فى تاريخ القرآن و علومه به انضمام بحث در موضوع فواتح سور ميباشد كه طى دوازده دوره تجديد چاپ در حوزه علميه و دانشگاه دولتى و آزاد اسلامى مورد استفاده طلاب و دانشجويان قرار گرفته است.
3- تلاث دراسات فى الفقه و المشتبه
4- هل يجوز التعزير بالحبس او بالمال
5- زندان و زندانى در اسلام
6- تفسير قرآن
مقالات
ايشان با بهرهگيرى از جلسات تفسير قرآن كه با جمعى از همدورهايهاى خود از حدود50 سال پيش شروع نمودهاند، تفسير جزءهاى 20 الى 30 قرآن كريم را به رشته تحرير درآورده و در اين مقطع تنها جزء سيام آن توسط سازمان تبليغات اسلامى در يك جلد به چاپ رسيده و بقيه مجلدات اين تفسير نيز آماده چاپ ميباشد.
مقالات متعدد در موضوعات فقه، علوم قرآنى، قضا، گزينش، تراجم، و اصطلاحات علوم قرآنى كه در مجلات نور علم جامعه مدرسين حوزه علميه قم، فصلنامه دادگسترى جمهورى اسلامى، نشريات دانشكده الهيات و معارف اسلامى دانشگاه تهران، هيأت عالى گزينش، سازمان اوقاف و امور خيريه و نيز برخى روزنامههاي رسمى كشور به چاپ رسيده است.ايشان در حال حاضر به عنوان عضو جامعه مدرسين حوزه علميه قم و نماينده مردم استان مركزى در مجلس خبرگان رهبري ميباشند.
آيت الله سيد محمدرضا مدرسى يزدى « دام ظله » |
ولادت و تحصيلات
حضرت آيت الله سيد محمدرضا مدرسى يزدى در سال 1334 هجرى شمسى در يزد و در ميان خانوادهاى متديّن و اهل علم و دوستدار خاندان گرامى پيامبر اكرم (ص) به دنيا آمد.
پدرش آية الله سيد جواد مدرسى يزدى كه هم اكنون نيز در قيد حيات است، از علما و دانشمندان مشهور يزد به شمار ميآيد و سالهاست كه به خدمت به جامعه اسلامي و مردمان نستوه و فداكار ديار خود ميپردازد. آية الله سيد جواد مدرسى از استادان مشهور اخلاق است كه سيرة علمى و عملى او سر مشق جامعه اسلامى و مردمان و دين باوران بوده است. پدر آقا سيد جواد، آية الله سيد احمد مدرسى نيز از استادان مبرز حوزة علميه به شمار ميآمده است.
خاندان مادرى آية الله محمدرضا مدرسى يزدى نيز از خانوادهاى متدين و روحانى به شمار ميآيند. كه اينها خود در شكلگيرى شخصيت استاد مدرسى سهم بسزايى داشته است.
آية الله مدرسى يزدى در حدود 5 سالگى به مكتب رفت و تحصيلات خود را در همانجا آغاز كرد. پيش از 7 سالگى به دبستان رفت و پس از آن به دبيرستان راه يافت، به گونهاى كه در كنار دروس دبيرستان، برخى از دروس مقدمات حوزه را نيز فرا گرفته بود. پس از آن با اشتياق فراوان درس حوزه را در مدرسه معروف به مصلى آغاز كرد و در مدت كمى دروس دوره مقدمات را فرا گرفت.با اتمام دروس دوره مقدمات، دروس سطح را شروع كرد و پس از مدتى به قم عزيمت كرد. در قم نيز به محضر استادان بسيارى شرفياب شد و سالها از خرمن علم و عمل آنان خوشه چيد. او در اين سالها به تحصيل دروس مرسوم حوزه بسنده نكرد و در كنار آن به دروس نجوم، هيئت، فلسفه غرب و اقتصاد و نيز فراگيرى زبانهاى خارجى پرداخت و در رشتههاى فلسفه و كلام و تفسير و حديث نيز كتب بسيارى را مطالعه كرد و در اين دروس نيز شركت مينمود.
با پايان يافتن دروس دوره سطح، به درس خارج استادان برجسته حوزه علميه قم راه يافت و سالهاى متمادى در آن دروس شركت ميجست. به همراه آن، در درسهاى فلسفه و كلام نيز حضور جدى داشت و هيچگاه مطالعه دروس جنبى و دروس دانشگاهى را رها نكرد. او در سالهاى تحصيل خود از محضر اساتيد اخلاق نيز استفاده ميبرد تا علم خويش را به زيور عمل بيارايد.
اساتيد
آية الله مدرسى يزدى در سالهاى تحصيل خود به محضر استادان بسيارى شرفياب شد. او كه غالب دروس دوره مقدمات و بخشى از دروس سطح را در محضر پدر خود فرا گرفته بود. پس از سال 1351 كه به قم آمد، مقدارى از شرح لمعه را نزد آية الله صلواتى و آية الله سيد ابوالفضل موسوى تبريزى(ره) آموخت و قسمتى از رسائل را نزد آية الله ميرمحمدى و مكاسب را عمدتاً نزد آية الله ستوده و بيشتر كفايه را نزد آية الله جعفر سبحانى فرا گرفت. او از اساتيد متعدد ديگري نيز در اين مقطع بهره برد. وى دروس هيئت و عرفان را نزد آية الله حسن زاده آملى آموخت و در دروس فلسفه آية الله شهيد مطهرى و نيز آيةالله جوادي آملى شركت جست، در اين زمينه نيز از اساتيد ديگرى بهره گرفت.
براي فراگيرى دروس خارج فقه و اصول ابتدا مدتى در درس مرحوم آيتالله شيخ كاظم تبريزى حضور يافت و سالهاى متمادى به دروس آيات عظام وحيد خراساني و تبريزى رفت؛ به طورى كه اين دو عالم فرزانه را ميتوان استادان اساسي او دانست. البته او از اساتيد ديگرى همچون مرحوم آيتالله حائرى، مرحوم آيتالله ميرزا هاشم آملى و حضرت آيتالله بهجت مدظله العالى از جنبههاي گوناگون استفاده كرد.
تدريس
آية الله مدرسى از سالهاى نخستين تحصيل، به امر تدريس نيز اهتمام ويژهاي داشته است، او كه بارها دروس دوره مقدمات و سطح را تدريس كرده، در مؤسسه در راه حق به تدريس فلسفه تطبيقى، فلسفه اخلاق و علم اقتصاد و نيز كتاب اقتصادنا (نوشته شهيد صدر) اشتغال داشته است. در زمينه فلسفه نيز به تدريس كتابهاى بداية الحكمه و شرح منظومه و... پرداخته است. او مدتى نيز در دانشكدههاى مختلف تدريس كرده و روزگارى نيز به تدريس در مؤسسه باقر العلوم پرداخته است. وى از جمله همكاران و مؤلفين كتب دفتر همكارى حوزه و دانشگاه در سالهاى اوليه تأسيس بوده است.آية الله مدرسى از سال 1372 ابتدا تدريس خارج اصول و چندى بعد خارج فقه را آغاز كرده كه تا كنون يك دوره اصول به پايان رسيده و هم اكنون دوره دوم آن آغاز شده است؛ در بخش فقه نيز اين تدريس ادامه داشته و از اين رهگذر، طلاب و فضلاى بسياري تربيت شدهاند.
فعاليتهاى سياسى
استاد مدرسى يزدى از روزگار جوانى براى فعاليتهاى سياسى اهميت ويژهاى قائل ميشده است. او در خانوادهاى رشد يافته كه پدرى مبارز در آن حضور داشته است؛ آية الله سيد جواد مدرسى كه با امام خميني(ره) از طريق مرحوم آية الله سيد عباس خاتم يزدى (ره) ارتباط داشت در طول دوران مبارزه، همواره يار امام بود. او وكيل امام در يزد بود و در كمك به مبارزان نقش ويژهاى ايفا ميكرد. فرزند اين پدر نيز در راه مبارزه قدمهاى استوارى برداشت. از جمله اينكه در قم آية الله العظمى گلپايگانى را از نقشه ساواك در سوء استفاده از مجلسي كه برخى از علما و فضلا قرار بود در آن حضور يابند، آگاه ساخت.او پس از انقلاب به عضويت در كميته امام(ره) براى رتق و فتق امور استان لرستان و نيز نظارت بر انتخابات خبرگان در استان يزد اشاره كرد.
فعاليتهاى علمى و فرهنگى
استاد مدرسى در ساليان عمر خود تا كنون فعاليتهاى بسيارى را در عرصه علم و فرهنگ به انجام رسانده است. از جمله آنها تأليف كتب و مقالات فراوان در عرصههاي گوناگون علمى است. ويژگى اين آثار، روز آمد بودن و ژرف نگرى تحسين برانگيز است.
تاليفات
برخي از كتبى كه تا كنون از وى به چاپ رسيده است، بدين شرح است:
1ـ مقدمهاى بر شناخت امامان در پرتو روايات؛
2ـ فلسفة ارزشها؛
3ـ مقدمهاى بر نظام مالياتى و بودجه در اسلام ؛
4ـ زكات و خمس در اسلام؛
5ـ مباحث توليد، توزيع و مصرف؛
6ـ فلسفة اخلاق؛
7ـ تشيّع در تسنّن (ترجمه شده به زبانهاى عربى، انگليسى و اردو)؛
8ـ مقالات فقهي؛
9ـ بحث حول القيمى و المثلي؛
وى هم اكنون در قم حضور دارد و به تربيت طلاب ميپردازد و همزمان از فقهاي شوراى نگهبان قانون اساسى است. همچنين از اعضاى جامعه مدرسين حوزه علميه قم مى باشند.
آيت الله عباس محفوظى « دام ظله » |
ولادت و تحصيلات
حضرت آيت الله عباس محفوظى آيتالله عباس محفوظى در سال 1307 هجرى شمس در يكى از روستاهاى شهرستان رودسر و در ميان خانوادهاى مذهبى و دوستدار خاندان پاك پيامبر(ص) به دنيا آمد. تولد او با شب ولادت حضرت ابوالفضل العباس(ع) مصادف شده بود. پدرش پيشه كشاورزى داشت و گاه نيز به تجارت ميپرداخت.
آيتالله محفوظى دروس دوره ابتدايى را در رودسر به پايان برد و سپس به دبيرستان رفت. امّا حدود يك سال بعد به سبب اشتياق فراوان به تحصيل دروس دينى، به حوزه علميه رودسر وارد شد. حوزه علميه رودسر در آن روزگار رونق چنداني نداشت و استبداد رضا خانى باعث شده بود كه مردم كمتر به تحصيل علوم ديني رو آورند. استاد محفوظى پس از حدود 2 سال اقامت در حوزه علميه رودسر به اين نتيجه رسيد كه براى يافتن استادانى بهتر و شرايط تحصيلى مناسبتر به قم آيد. اين در حالى بود كه دروس دوره مقدمات تا سيوطى را در حوزه رودسر به پايان رسانيده بود.
با ورود به حوزه علميه قم، به محضر استادان مبرّز و صاحب نام آن ديار مشرف شد و در زمانى كوتاه دروس مقدمات و سطح را به پايان برد و به درس خارج علماى بنام آن روزگار همچون آيتالله العظمى بروجردي(ره) و امام خميني(ره) راه يافت. او مدتى نيز براى تحصيل به نجف اشرف رفت. قصد او براى اين سفر، آشنايى با سبك تدريس علماى آن ديار و سنجش شرايط تحصيل بود، امّا پس از بازگشت با مخالفت خانواده رو برو شد و از سفر به نجف باز ماند.
استادان و دوستان
آيتالله عباس محفوظى در ساليان تحصيل خود، محضر استادان بسيار را درك كرد. تنها استاد او در حوزه علميه رودسر آقاسيد هادى روحانى بود كه دروس مقدمات تا سيوطى را نزد او به پايان برد. با ورود به قم در سال 1324 به درس استاداني همچون آقاميرزا على راسخى، آقا شيخ حسين زرندى و آقا شيخ نعمتالله صالحي رفت و مطول را نزد آيتالله مشكينى و شرح لمعه را نزد آيتالله صدوقى، آقا سيد محمد حسين درچهاى و شهيد آيتالله بهشتى و آيةالله منتظرى آموخت. براى فراگيرى رسائل به نزد آقا شيخ عبدالجواد اصفهانى رفت و مكاسب را نزد مرحوم شيخ مرتضى حائرى و مرحوم مجاهدى تبريزى فرا گرفت. استاد او در كفايه، مرحوم سلطانى طباطبايى بود.
او با اتمام دوره سطح به دروس خارج آيتالله العظمى بروجردي(ره)، آيتالله العظمى امام خميني(ره)، آيتالله العظمى ميرزا هاشم آملي(ره)، آيتالله العظمى محقق داماد(ره)، آيتالله العظمى گلپايگاني(ره)، آيتالله العظمي شيخ عباسعلى شاهرودي(ره) رفت و از محضر آن بزرگواران بهرههاى بسيار برد. امّا استاد اصلى او در فقه و اصول، امام خميني(ره) بود. او در بخش حكمت نيز از محضر علامه طباطبايي(ره) بهرهمند شد شرح منظومه حكمت را نيز از آيةالله منتظرى آموخت. او در درسهاى اخلاق استادان خود نيز حاضر ميشد.
آيتالله محفوظى در سالهاى تحصيل خود با فضلاى بسيارى رابطه دوستى داشت و درسهاي آموخته را مباحثه ميكرد كه از آن ميان ميتوان آيتالله محمدى گيلانى، شهيد هاشمينژاد و شهيد شيخ عبدالحسين رضايى و شيخ محمدباقرى طاهرى شاهرودي را نام برد.
فعاليتهاى علمى و فرهنگى
آيتالله عباس محفوظى تا به امروز، تلاشهاى فرهنگى بسيارى را به انجام رسانده است. او كه از نخستين سالهاى تحصيل به تدريس ميپرداخته، بارها و بارها كتب دوره مقدمات و سطح را به طلاب مستعدّ و فضلاى بسيارى درس داده است؛ و سالهاست كه به تدريس خارج فقه ميپردازد و طلاب بسيارى را از درس و اخلاق خود بهرهمند ميسازد.
او در زمينه علوم عقلى نيز به تدريس كتب فلسفى، از جمله شرح منظومه سبزواري پرداخته است كه اين تدريس، تا هم اكنون نيز ادامه دارد. همچنين وى كتابي در زمينه ولايت فقيه نگاشته است و كتابهاى بسيارى نيز در دست چاپ دارد.
فعاليتهاى سياسى
آيتالله محفوظى در كنار تحصيل و تدريس، همواره از مبارزه بر ضد رژيم پهلوى باز نمانده است و ضمن شركت در جلسات جامعه مدرسين حوزه علميه قم، زير بسياري از اعلاميههاى افشاگرانة آن مركز را امضا كرده است.
او در رژيم گذشته بارها مورد تعقيب، بازجويى و تبعيد قرار گرفته است و با پيروزى شكوهمند انقلاب اسلامى در سال 1357 نيز همواره مدافع و يار امام(ره) و رهبر معظم انقلاب بوده است.
آيتالله محفوظى هم اكنون در قم به تدريس و تربيت طلاب اشتغال دارد.
آيت الله عبدالنبى نمازى « دام ظله » |
ولادت و تحصيلات
حضرت آيت الله عبدالنبى نمازى در سال 1324 در شهر بوشهر به دنيا آمد.پدرش مرحوم حجت الاسلام حاج شيخ احمد نمازى فرزند آيةالله حاج شيخ حسين نمازى دشتى بود. مادرش نيز دختر مرحوم شيخ عباس از روحانيان استان بوشهر بود. پدر آيةالله نمازى براى تبليغ به آبادان هجرت كرد و خانواده را نيز به همراه برد.
آيةالله عبدالنبى نمازى پس از طى دوره دبستان، به حوزه روى آورد و پس از طى دروس ادبيات عرب در آبادان در سال 1341 به نجف اشرف عزيمت كرد و در مدرسه علميه بادكوبه سكونت گزيد. حال و هواى نجف و انوار تابناك مرقد اميرمؤمنان علي(ع) آثار شگرفى در روحيه او بر جا نهاد و او را بيش از گذشته شيفته علم و دانش كرد. او پس از چند سال بهرهمندى از آن شهر مبارك و از استادان وارستة آن ديار، به قم مراجعت نمود تا از محضر عالمان آن ديار نيز بهرهمند شود.در قم نيز به درس خارج بسيارى از بزرگان راه يافت و در اين ميان از شركت در دروس فلسفه و اخلاق نيز باز نماند.
اساتيد
آيةالله نمازى در سالهاى تحصيل خود به محضر علماى بسيارى شرفياب شد. او در نجف اشرف به درس علمايى چون آيةالله حاج شيخ محمدحسين موحد نجف آبادي(ره)، آيةالله حاج شيخ كاظم تبريزي(ره)، آيةالله حاج شيخ صدرا بادكوبهاي(ره)، آيةالله العظمى سيد عبدالاعلى سبزواري(ره) و آيةالله حاج شيخ على آزاد قزوينى رفت.
در حوزه علميه قم نيز در درس خارج فقه و اصول آيةالله العظمى حاج شيخ محمد على اراكي(ره)، آيةالله العظمى حاج ميرزاهاشم آملي(ره)، آيةاللهالعظمي حاج سيد على علامه فانى اصفهاني(ره) و آيةالله العظمى حاج سيد محمدرضا گلپايگاني(ره) رفت و در دروس فلسفه آيةالله حاج آقا رضا صدر(ره) و آيةالله حاج شيخ محمد محمدى گيلانى حاضر شد.
فعاليتهاى سياسى
در كارنامه زندگانى آيةالله نمازى، فعاليتهاى سياسى وى بيش از همه ميدرخشد. او از نخستين سالهاى نهضت امام خميني(ره) همواره پشتيبان آن بوده و از هيچ كوششى در آن راه دريغ نورزيده است. او در زمان دستگيرى امام(ره) از شمار اجتماع كنندگان در مقابل بيوت مراجع بود كه خواستار اقدام جدى علما براى آزادى امام(ره) بودند.
در دوره تبعيد امام(ره) به عراق، جزو استقبال كنندگان از ايشان در كربلا بود و همواره مقيد بود در نجف نمازهاى ظهر و عصر و مغرب و عشاء را به امامت آن مرجع عظيمالشأن اقامه كند.
در ايران نيز در طى سالهاى پيش از انقلاب بارها به نقاط گوناگون كشور سفر كرد و به افشاگرى در بارة مفاسد رژيم پهلوى پرداخت كه اين مسأله موجب چندين بار احضار و بازجويى وى شد و گاه به زندان شدن وى ميانجاميد. او از كساني بود كه در آن سالها به اين مسأله ميانديشيد كه اسناد تاريخى نهضت را نگهدارى كند تا در بعدها، مورد استفاده نسل جوان قرار گيرد. از اين رو با مرحوم ربانى شيرازى به گردآورى اسناد نهضت پرداخت. او در جريان پيروزي انقلاب اسلامى نيز براى استقبال از امام خميني(ره) از قم به تهران آمد و در بهشت زهرا استقرار يافت. سپس براى همكارى با اعضاى ستاد انقلاب به ساختمان مدرسه رفاه رفت و از طرف آن ستاد به پادگان نيروى هوايى قلعه مرغى رفت. پس از آن نيز به يكى از سازمانهاى ارتش رفت و سپس به جمع آورى و تحويل سلاحها از مردم مأمور شد و از آنها در دانشگاه تهران بازديد كرد.بخشى از فعاليتهاى سياسى آيتالله نمازى پس از انقلاب اسلامى به قوة قضائيه مربوط است. وى كار خود را در دستگاه قضايى با قبول سمت حاكم شرع در منطقه سرپل ذهاب و قصرشيرين آغاز كرد و در آن منطقه سرچشمه خدمات بسيارى شد.آيةالله نمازى بارها در جبهههاى دفاع مقدس حاضر شد و در يكى از عمليات جبهه جنوب، بر اثر بمباران سنگين شيميايى، از ناحيه چشم و سينه مجروح شد چندى بعد نيز درعمليات مرصاد بر اثر اصابت تركش به سختى مجروح ميگردد. او پس از آن نيز در جبهههاى دفاع مقدس حاضر ميشد و همواره باعث شادماني رزمندگان اسلام بود. برخى از مسؤوليتهاى او پس از انقلاب اسلامى به شرح زير است:
حاکم شرع دادگاههاى انقلاب اسلاميغرب كشور طى سالهاى 58 و 59
نمايندگي امام و فرماندهى سپاه منطقه 2 كشورى
مسئول بخش آمار و بررسى شوراى مديريت حوزه علميه قم
مسؤول آموزشهاى عقيدتى سياسى كل سپاه پاسداران انقلاب اسلامى
نمايندگي مجلس خبرگان رهبرى در دوره دوم و سوم از استان بوشهر.
دادستان سابق كل كشور
فعاليتهاى علمى و فرهنگى
آيةالله نمازى درساليان متمادى، خدمات علمى و فرهنگى بسيارى را به انجام رسانده است. او در مدت اقامت خود در نجف اشرف و پس از آن، همواره بر امر تدريس اشتغال داشته كتب دروس مقدماتى و ادبيات عرب، لمعتين، معالم، را در نجف اشرف تدريس كرده پس از مراجعت به قم نيز بارها كتب دوره سطح شامل رسائل، مكاسب، كفايتين را براى طلاب مستعد تدريس نموده و از اين رهگذر، شاگردان بسيارى به مكتب امام صادق(ع) تقديم كرده است.
وي همچنين با تشكيل جلسات تفسير، به مباحثه و مداقه آيات قرآن پرداخت كه اين جلسات حدود پنج سال به طول انجاميد.
تأليفات
او در طى آن سالها، تأليفات بسيارى نگاشته و در زمينههاى گوناگون به پژوهش پرداخته است كه برخى از آنها به شرح زير است:
1- رسالة وجوب صلاةالجمعه
2- مصباح الشريعه فى شرح تحرير الوسيله فى كتاب الخمس
3- مصباح الشريعه فى شرح تحرير الوسيله كتاب الاجتهاد و التقليد
4- مصباح الشريعه فى شرح تحرير الوسيله كتاب صلاة المسافر
5- مصباح الشريعه فى شرح تحريرالوسيله كتاب الصوم
6- گناه و آثار آن
7- معرفة الله
8- ولايت فقيه
9- پاسخ به شبهات پيرامون ولايت فقيه
10- رسالهاي در اخلاص
11- صفات و شرايط رهبرى در اسلام
12- تفسير سورة والعصر
13- رساله در ولايت و مرجعيت
14- تقريرات فقه و اصول درس مرحوم حضرت آيةالله العظمى اراكي(ره)
15- تقريرات فقه و اصول مرحوم حضرت آيةالله العظمى ميرزا هاشم آملي(ره)
16- تقريرات فقه بحث قضاوت مرحوم آيةالله العظمى عبدالاعلى سبزواري(ره)
17- حاشيه بر بيع مكاسب
18- سه جزوه در علم صرف و نحو
19- معاد از ديدگاه آيات و روايات.
ايشان هم اكنون عضو جامعه مدرسين حوزه علميه قم و نيز به تدريس دروس خارج فقه و اصول مشغول مى باشند.
آيت الله على نيرى « دام ظله » |
ولادت و تحصيلات
حضرت آيت الله على نيّرى همدانى در سال 1309 هجرى شمسى در منطقه دَرجزين قريه نِيْر در 12 فرسخى همدان به دنيا آمد. پدرش كه مردى با فضيلت بود، به كشاورزى اشتغال داشت. او از بزرگان به شمار ميآمد و در زهد و ورع زبانزد خاص و عام بود و نقش بسزايى در تربيت فرزند خود و تشويق او به تحصيل علوم دينى ايفا كرد.
استاد نيّرى تحصيلات خود را از مكتب خانه آغاز كرد و در آن مرحله ضمن فراگيري قرآن مجيد، از كتبى چون كليله و دمنه و گلستان سعدى بهره برد و زبان و ادبيات خويش را انسجام بخشيد. سپس براى فراگيرى دروس حوزوى به همدان رفت و در مدتى كم دروس مقدمات و بخشى از دروس دوره سطح را به پايان برد.
پس از آن براى بهره مندى از محضر استادان فرهيخته، به شهر قم مهاجرت كرد و در مدرسه علميه دارالشفاء مستقر شد. او در آن زمان بخشى از معالم را خوانده بود.
اساتيد
از اين رو به تكميل باقى مانده آن و اتمام دروس دوره سطح در زمان اندك رو آورد. با پايان يافتن دروس دوره سطح به دروس خارج فقه و اصول استادان مشهور حوزه علميه قم، از جمله آيات عظام بروجردي(ره) و امام خميني(ره) و محقق داماد(ره) راه يافت و سالها از محضر آنان بهرهمند شد و در ضمن آن از فراگيرى علوم عقلى نيز غافل نماند.
او در طى اين سالها همواره درسهاى اخلاق استادان خود شركت ميجست تا علم خويش را به زيور عمل بيارايد و خود را براى نهضتى عظيم كه بر عهدة عالمان و انديشمندان اسلامى است آماده سازد.
آيت الله نيّرى در سالهاى تحصيل خود از محضر استادان بسيارى بهرهمند شد. او بسيارى از دروس مقدمات را در همدان در محضر برادر خود آقا ميرزا عبدالغني نيّرى و آقاى رازينى فرا گرفت و در درس لمعة آقايان حاج سيد مصطفى هاشمي و سيد جمال الدين افتخارى شركت جست.
با ورود به قم به درس مطوّل آيت الله مشكيني(ره) و درس شرح لمعه آيت الله العظمى مرعشى نجفي(ره) و آيت الله شهيد صدوقي(ره) رفت و پس از آن به درس رسائل آيت الله مشكينى و درس كفايه آيةالله آقاشيخ عبدالجواد سدهاي اصفهاني(ره) و آيت الله شيخ مرتضى حائري(ره) و مكاسب حضرات آيات حائري(ره) و مشكيني(ره) راه يافت.
با پايان يافتن دروس دوره سطح به درس خارج فقه و اصول آيات عظام بروجردي(ره)، امام خميني(ره)، اراكي(ره)، محقق داماد(ره)، گلپايگاني(ره) و شيخ عباسعلى شاهرودى رفت و عمده مبانى اجتهادى خويش را در محضر آنان فرا گرفت، هر چند در درس خارج ديگر استادان نيز شركت ميكرد.
در بخش علوم عقلى نيز ابتدا به درس منظومه آيت الله منتظرى و سپس به درس اسفار آيت الله علامه سيد محمد حسين طباطبايى (ره) راه يافت. او در سالهاي تحصيل خود با علما و فضلاى بسيارى رابطه دوستى داشت كه از جمله آنان ميتوان به آقايان ثابتى، عراقچى و موسوى همدانى اشاره كرد. او بسيارى از دروس پيش آموخته را با آنان مباحثه ميكرد.
فعاليتهاى سياسى
آيت الله نيّرى كه از شاگردان امام(ره) محسوب ميشود، سالها در راه نهضت پير مراد خود ـ امام خميني(ره) ـ به مبارزه پرداخت كه از جمله آنها ميتوان به سخنرانيهاى او در اطراف رفسنجان اشاره كرد. اين سخنرانيها خشم ساواك را برانگيخته بود.
او به همراه استاد ثابتى و با دستور آيت الله العظمى گلپايگاني(ره) به ديدار تبعيدشدگان در رژيم طاغوت شتافت كه از جمله آن ديدارها، ديدار با مقام معظم رهبرى كه در آن زمان در ايرانشهر در تبعيد بودند ميباشد.
فعاليتهاى علمى و فرهنگى
آيت الله نيّرى در عرصه فرهنگى حضور مؤثر و مستمرى داشته است. او سالها در حوزه علميه قم به تدريس دروس دوره مقدمات و سطح پرداخته، شاگردان بسيارى را به مكتب اسلام تقديم نموده است.
از جمله فعاليتهاى او در اين عرصه، تدوين دوره پنج جلدى مجمع المسائل حاوي استفتائات از مرجع عالى قدر آيت الله العظمى گلپايگاني(ره) است كه از آثار شگفت و در خور تحسين است، اين كتاب با همت وى و برخى ديگر از استادان حوزه علميه قم تهيه شده است، او پس از رحلت آن عالم ربانّى، به دفتر آيت الله العظمى صافى گلپايگانى راه يافت و سالهاست كه به پرسشهاى شرعي مردم پاسخ ميگويد.
آيت الله نيّرى هم اكنون از اعضاى جامعه مدرسين حوزه علميه قم است.
آيت الله محمد على شرعى « دام ظله » |
ولادت و تحصيلات
حضرت آيت الله محمد على شرعى آيةالله حاج شيخ محمدعلى شرعى در اسفند ماه 1314 خورشيدى در داراب فارس ديده به جهان گشود. خانواده ايشان بخاطر تقوى و عشق و علاقه به اهل بيت (ع) از محبوبيت خاصى در ميان اهالي داراب برخوردار بود.
پدرش مرحوم آيةالله حاج شيخ غلامحسين شرعى شيرازى كه از علماى بزرگ و مبارز آن نواحى محسوب ميشد تحصيلات خود را در نجف ادامه داده بود و پس از بازگشت به ايران ابتدا در داراب و بعد از چندى در قم ساكن گرديد. مرحوم آيةالله حاج شيخ غلامحسين در قم نيز از اهتمام به تحصيل باز نماند و از محضر اساتيدى همچون آيات عظام مرحوم خوانسارى، مرحوم صدر و مرحوم بروجردي بهره فراوان برد و تا پايان عمر به تدريس علوم حوزوى اشتغال داشت.
عشق و علاقه اين بزرگمرد به اهل البيت (عليهم السلام ) بويژه حضرت اباعبدالله الحسين (ع) زبانزد خاص و عام بود و در مصائب آن حضرت بسيار بى تابى مينمود به گونهاى كه صفحات جلد دهم كتاب بحارالانوار كه در باره حضرت اباعبدالله الحسين (ع) است با قطرات اشك ايشان درآميخته است. از وى چند مرثيه و منقبت به زبان فارسى و عربى بر جاى مانده است. حضرت آيةالله حاج شيخ محمدعلى شرعى در دامان چنين پدرى پرورش يافت و در نخستين ماههاى زندگي به همراه پدر در زمان مرحوم آيت الله العظمى حاج شيخ عبدالكريم حائرى و همزمان با فشار و اختناق حكومت رضاخان از داراب به قم آمدند.
آيةالله حاج شيخ محمدعلى شرعى در پنج سالگى شروع به آموختن قرآن نمود و پس از آن گلستان سعدى و بخشى از كليله و دمنه را نزد مرحوم حاج شيخ على انصاري «دشتي» فرا گرفت سپس شرح امثله و صرف مير را نزد مرحوم حجةالاسلام والمسلمين آقا سيد محمود يثربى آموخت. با تشويق و ترغيب پدر دانشور خود تمام نصاب الصبيان و تهذيب المنطق را حفظ نمود و عموم مطالب صمديه و الفيه را نيز به خاطر سپرد سپس سيوطى را نزد حاج شيخ احمد زرندى و حاج شيخ حسين مؤمن شيرازى فرا گرفت و بخشى از مغنى را نزد آقاى ربانى خراسانى كه از شاگردان مبرز مرحوم اديب نيشابورى بود و معانى و بيان را از حاج شيخ رحمةالله فشاركى آموخت. علاقة به ادبيات به ويژه درك دقيق و درست از شعر و كاربرد آن در نشر مفاهيم مذهبى و اخلاقى موجب گرايش و بزرگداشت وى از هنر منظوم متعهد گرديد و در اين رويكرد كه تا هم اكنون باقى است بايد تأثير قريحة ادبى و علاقه و توجه پدر وى مرحوم آيةالله حاج شيخ غلامحسين شرعى ـ را به شعر و فنون ادبى موثر دانست و لذا در تابستان برخى از سالها كه به مشهد مقدس ميرفت و از محضر علمى و ادبى زنده ياد مرحوم اديب نيشابورى بهره ميبرد.
آيةالله حاج شيخ محمدعلى شرعى شرح لمعه را نزد آيةالله ستوده و آيةالله شب زندهدار و بخشى از آن را نزد پدر خود فرا گرفت وى چندى نيز آداب و فنون مناظره را به شيوه متكلمان در معيت آيةالله طاهرى خرم آبادى و حجةالاسلام شهيد حق دان و حجةالاسلام مرعشى از محضر آيةالله شب زندهدار آموخت و پس از فراگيرى شرح تجريد از آيةالله شيخ ابوالحسن شيرازى، از درس آيةالله تقديرى براى آموختن شرح منظومه استفاده نمود. سپس قسمتى از رسائل و مكاسب را از محضر آيةالله مشكينى و بخشى از كفايه را نزد آيةالله منتظرى و بيشتر آن را از آيةالله سلطانى و آيةالله حرم پناهى آموخت. با اتمام اين دوره در درس خارج حضرت امام خمينى (قدس سره) حضور يافت و مسائل مستحدثه را از محضر ايشان فرا گرفت و همزمان در درس آيات عظام گلپايگانى و شريعتمدارى و حاج شيخ كاظم فاروبى شركت مينمود.
ايشان در طى سالهاى تحصيلى خود با بسيارى از شخصيتهاى علمى و سياسى مراوده و دوستى داشتند كه از آن جمله ميتوان به حضرات آيات احمدى ميانجى، سيدمهدى روحانى، راستى كاشانى، مظاهرى اصفهانى، عندليب شيرازى، شيخ حسين امراللهى و مرحوم آيةالله صدرالدين حائرى شيرازى و برادر ايشان آيةالله محى الدين و نيز آيةالله مجدالدين محلاتى اشاره كرد. دامنة ارتباطات مردمى آيةالله شرعى تا اقصى نقاط كشور گسترده است.
ايشان با بسيارى از تجار متدين، كارمندان شريف و جوانان فعال و حق طلب از هر قشر و طبقهاى ارتباط فكرى و عقيدتى داشت كه غالباً به صميميت وى و ارادت آنها منتهى ميگرديد.در اين راه و روش به عنوان عالمى روحانى و مبارزي پرتلاش عليه نظام منحوس پهلوى با عده كثيرى از علماى بزرگ شهرستانها ارتباط و آشنايى پيدا نمود همچنان كه رشته مودّت ميان وى و عموم دوستان پدرش مرحوم آيةالله حاج شيخ غلامحسين شرعى برقرار ماند كه از آن جمله ميتوان به دوستى و مراودة وى با آيةالله حاج شيخ محمدرضا كاظمى در كرمانشاه و آيةالله سيداسماعيل هاشمى در اصفهان اشاره نمود.
فعاليتهاى سياسى
آيةالله حاج شيخ محمد على شرعى را ميتوان يكى از چهرههاى سياسى و فرهنگى معاصر دانست. جمع آورى مجموعهاى از خاطرات اين دانشى مردنستوه ميتواند بسياري از زواياى سياسى و اجتماعى ديروز و امروز ايران اسلامى را آشكار سازد. مبارزه مداوم وى بر عليه نظام طاغوت موجب شد تا در عاشوراى سال 1342 كه براي تبليغ به مشهد اردهال رفته بود توسط ژاندارمرى دستگير و براى بازجويى به نراق منتقل گردد. پس از چندى وى را در ساواك قم مورد بازجويى قرار دادند. سپس به پادگان عشرتآباد فرستادند و چندى او را در زندان انفرادى نگه داشتند. پس از انتقال به بند عمومى زندان از محضر عالمان مبارزى چون آيةالله بهاءالدين محلاتى، آيةالله خادمى اصفهانى، آيةالله قاضى تبريزى و... استفادههاى فكرى و معنوى نمود. آيةالله شرعى از زندان پادگان عشرت آباد به زندان شهربانى تهران منتقل گرديد. در ايام پانزدهم خرداد اين زندان محل بازداشت اهل منبر و وعاظ معروفى همچون حضرات آيات شهيد مطهرى، شهيد هاشمى نژاد، مرحوم فلسفى وآيةالله مكارم شيرازى و... بود. آشنايى آيةالله شرعى در اين زندان با شهيد مطهرى ثمرات بسيارى براى نهضت و مردم را در پي داشت. وى در اين ايام با برخى از دوستان خود روزنامة «انتقام» و «بعثت» را چاپ و منتشر مينمود كه ماهيتى سياسى داشت و مسائل مهم آن روزها را تحليل ميكرد تا حوزه و روحانيت را از آنچه در اطرافشان رخ ميداد آگاه نمايد.
در ادامه اينگونه فعاليتهاى سياسى بود كه آيةالله شرعى توانست با تهيه يك دستگاه چاپ و تكثير، سخنرانيهاى مرحوم امام (قدس سره) را در ميان افراد انقلابى منتشر سازد كه يكى از شاخصترين اين موارد چاپ و نشر سخنرانى مشهور حضرت امام (قدس سره) در پانزدهم خرداد سال 42 ميباشد. پس از موضعگيري صريح امام (ره) در برابر كاپيتولاسيون، آيةالله شرعى با همكارى حجةالاسلام سيدمحمود دعايى اعلاميه آن مرجع نستوه را در اندك زمانى چاپ كرد و در كمترين زمان ممكن به صورت هماهنگ در سراسر كشور توزيع نمود. پيگيرى ساواك براى جستن عاملان اين حركت انقلابى منجر به بازداشت آيةالله شرعى و جمعى از فضلا گرديد. وى را ابتدا به زندان قزل قلعه و سپس به زندان قصر منتقل نمودند. در گيرودار همين دستگيرى بود كه مأموران ساواك به سركردگي جلاد معروف آن يعنى سرهنگ ازغندى به خانة آيةالله شرعى يورش بردند. جلاد ساواك قصد ورود به اطاقى را داشت كه زنان خانواده در آن حضور داشتند و ميكوشيدند تا اسناد مربوط به روحانيون مبارز را براى مصون ماندن از اين هجوم ناگهانى به منزل همسايگان منتقل نمايند. سرهنگ ازغندى كه قصد داشت با ايجاد ارعاب وارد اطاق شود با فرياد و سيلى خشم آهنگ آيةالله شرعي روبرو شد. همين ابراز شجاعت موجب شد تا فرصت كافى براى پنهان سازى اسناد انقلابى فراهم آيد. شهيد حجةالاسلام محمدتقى شرعى در سالها بعد ميگفت: من شجاعت و شهامت را از آن سيلى كه پدرم در حال اسارت به جلاد ساواك نواخت، آموختم.
تأليفات
تاكنون آثارى از تراث ادبى و دينى را به جامعه علمى ارائه نموده است كه برخي از آنها عبارتند از:
1- منهاج الكرامه فى معرفة الامامه، علامه حلى، تحقيق استاد عبدالرحيم مبارك.
2ـ الطرف، سيد بن طاووس، تحقيق استاد قيس عطار.
3ـ نهج الحق و كشف الصدق، علامه حلى، تحقيق نزار وزان و عليرضا كهنسال.
4ـ نهايةالاكمال فيما به تقبل الاعمال، السيد هاشم البحرانى، تحقيق عبدالله غفراني.
5ـ تكمله امثال و حكم دهخدا، تحقيق استاد احمد گلچين معاني.
6ـ ديوان ميررضى دانش مشهدى، تحقيق و تصحيح استاد محمد قهرمان.
7ـ مديريت رشد، تحقيق طاهره مسلمى زاده.
8ـ مرثيه عاشورايى، تحقيق استاد ذبيح الله صاحبكاري.
9ـ تحفه گلچين، تحقيق استاد احمد گلچين معانى، در دست چاپ.
10ـ عرفات العاشقين و عرضات العارفين، تقى الدين بليانى، بزرگترين تذكره ادبي فارسى در دست چاپ.
فعاليتهاى علمى و فرهنگى
حضرت آيةالله حاج شيخ محمدعلى شرعى از معدود دانشوران حوزوى است كه عمر با بركت وى در نشر و گسترش معارف خاندان عصمت و طهارت و ارائه خدمات گوناگون فرهنگى، علمى، سياسى و اجتماعى و تربيتى سپرى شده است كه در اين قسمت به برخى از تلاشهاى علمى و فرهنگى اين روحانى خستگيناپذير اشارهاى گذرا خواهيم داشت. وى تدريس علوم حوزوى را از اولين سالهاى طلبگى خود آغاز نمود و در اين راه از تدريس هيچ درسى استنكاف نورزيد. سيوطى، مغنى، حاشيه ملاعبدالله، لمعه، معالم الاصول و اصول مظفر و... را به شيوة علماى سلف صالح تدريس نمود و براى تربيت شاگردان و طلبههاى فاضل، مبارز، با اخلاق ازانجام هيچ تلاشى رويگردان نبود. وى به خوبى ميدانست كه نيروى انساني در هر جامعهاى برترين و مهمترين سرماية ارتقا و اعتلاى آن است بنابراين تمام تلاش خويش را براى فراهم نمودن شرايط مساعد تربيت بكار گرفت و پس از بازسازى مدرسة رضويه با پيشنهاد شهيد آيةالله قدوسى به اداره آن همت گماشت تا گوشهاى از نابسامانيهاى آموزشى و درسى طلاب را سامان دهد. از جمله فعاليتهاى ايشان در مدرسه رضويه افزون بر ارائه يك سيستم منظم آموزشى، برگزارى سلسله جلسات علمى و اعتقادى بود. آيةالله شرعى پس از آشنايى با مرحوم شهيد مطهرى در زندان ساواك به همراه تنى چند از فضلاي حوزه توانست مقدمات حضور و تدريس ايشان را در قم و در مدرسه رضويه فراهم آورد. سلسله دروس اعتقادى و فلسفى شهيد مطهرى دو روز در هفته برگزار ميگرديد. اين درسها كه با استقبال كم نظير طلاب قم مواجه ميشد پاورقيهاى جلد چهارم و پنجم كتاب «روش رئاليسم» را تشكيل ميدهد.
ايشان هم اكنون از اعضاى جامعه مدرسين حوزه علميه قم ميباشند.
و به تدريس علوم حوزوى مشغول هستند.