معرفی کامل رشته های دانشگاهی علوم انسانی
ديباچه: "هرگاه خداوند بندهاي را گرامي کند، او را در برپاي داشتن حق (در ميان مردم) ياري ميکند."اين کلام اميرالمؤمنان، رساتر از هر جمله ديگري بيانگر ارزش علم حقوق است. علمي که با حمايت از قانون و دفاع از حقوق محرومان، تلاش ميکند تا در جامعه حق و عدالت حاکم شود. در معرفي اين علم بايد گفت که هرگونه روابط اجتماعي که آثار حقوقي از آن ايجاد شود، موضوع علم حقوق قرار ميگيرد. اين روابط ميتواند مربوط به روابط دولت و مردم باشد که به حقوق عمومي معروف است يا شامل روابط خصوصي مردم گردد که حقوق خصوصي ناميده ميشود. به عبارت ديگر حقوق عمومي شامل حقوق قواي سهگانه کشور، حاکميت و آنچه که مربوط به اداره کشور است، ميشود و حقوق خصوصي به روابط بين خود مردم ميپردازد که مهمترين آنها روابط تجاري است که عامل ايجاد رشته حقوق تجارت شده است يا مسائل مربوط به حقوق مدني است که از آن جمله ميتوان به اموال، مالکيت، قراردادها، مسؤوليتهايي که اشخاص در خطاهايي که مرتکب ميشوند برايشان به وجود ميآيد مثل مسؤوليت ناشي از حوادث، قواعد مربوط به ارث، وصيت، ولادت، اقامتگاه اشخاص و دهها مورد ديگر اشاره کرد. همچنين شاخهاي از حقوق به روابط بينالمللي ميپردازد که خود به دو بخش حقوق روابط بينالملل عمومي و خصوصي تقسيم ميشود که حقوق روابط بينالملل عمومي به روابط بين دولتها و سازمانهاي بينالمللي ميپردازد.
تواناييهاي لازم :
جسارت، قدرت استدلال، خلاقيت ذهني و فن بيان خوب لازمه موفقيت در اين رشته است. ممکن است که به دست آوردن ليسانس حقوق کار دشواري نباشد اما حقوقدانشدن بسيار مشکل است. چرا که علم حقوق امروزه با جامعهشناسي، روانشناسي و علوم فلسفي آميخته شده است و يک حقوقدان بايد از اين علوم اطلاعات کافي داشته باشد. همچنين يک دانشجوي حقوق براي اينکه در رشته خود موفق گردد لازم است که به زبان و ادبيات فارسي مسلط باشد چون منطق حقوق در ضمن اين که شباهتهاي زيادي به منطق رياضي دارد، يک منطق اقناعي و خطابي است؛ يعني يک حقوقدان بايد بتواند کساني را که مورد خطاب او قرار ميگيرند يا دادگاهي که مأمور رسيدگي به دعوا است، با زبان سليس و بليغ قانع کند ، در نتيجه بايد به زبان و ادبيات مسلط باشد. در ضمن بايد اطلاعاتي از رياضيات داشته باشد.
موقعيت شغلي در ايران :
در حال حاضر به دليل توسعه اين رشته و تعداد زياد فارغالتحصيلان آن، که از دانشگاههاي دولتي و غيردولتي وارد بازار کار ميشوند، يافتن کار مناسب براي فارغالتحصيل ليسانس با دشواريهايي توأم است بخصوص متقاضياني که علاقهمند به کار خاصي مثل وکالت در اين رشته هستند، با محدوديتهايي مواجه ميشوند. اما در کل يک دانشجوي خوب و علاقهمند ميتواند پس از گواهي ليسانس به شغلهاي متنوعي مثل وکالت دعاوي دادگستري، مشاور حقوقي بانکها، شهرداريها، شرکتها و وزارتخانهها و سردفتري دفاتر اسناد رسمي بپردازد.
درسهاي اين رشته در طول تحصيل :
دروس پايه:
مقدمه علم حقوق، حقوق جزاي عمومي، حقوق اساسي، حقوق مدني ، مباني علم اقتصاد، عربي، ماليه عمومي، مباني جامعهشناسي.
دروس اصلي و تخصصي:
آئين دادرسي مدني، متون حقوقي، آئين دادرسي کيفري، حقوق اساسي، حقوق جزاي عمومي، حقوق بينالمللي عمومي، حقوق سازمانهاي بينالمللي، حقوق اداري، اصول فقه، متون فقه، حقوق تجارت، قواعد فقه، حقوق تطبيقي، ادله اثبات دعوي، حقوق کار، پزشکي قانوني، کار تحقيقي، حقوق بينالمللي خصوصي.
ديباچه: بيشک يکي از اصليترين مأموريتهاي ستاد نيروهاي مسلح، برآورد، تأمين و توزيع اقلام مختلف مورد نياز براي پشتيباني يگانها (در زمان جنگ و صلح) است. اين کار نياز به متخصصان و کارشناساني دارد که با مباني علمي و فنون و فرآيندهاي عملي اين تخصص آشنا باشند. هدف اصلي رشته آماد تربيت همين دسته از متخصصان است. افرادي که اصول علمي و عملي رسته آماد و موضوعات مرتبط با برآورد، بودجههاي لجستيکي، تأمين اقلام و توزيع آنها را مطالعه ميکنند. در واقع دانشجويان اين رشته با روشهاي علمي و عملي جمعآوري اطلاعات، تجزيه و تحليل شرايط موجود، برنامهريزي، نظارت و کنترل در موضوعات آماد آشنا ميشوند و قابليت انجام کار کارشناسي و اظهار نظر پيرامون موضوعات برآورد، بودجههاي لجستيکي و تأمين و توزيع اقلام و ارائه آن به مديران سطوح عاليتر و هدايت سطوح پايينتر سازماني در اجراي مؤثر عمليات آمادي را به دست ميآورند و ميتوانند در چهار رسته فرعي "امور تخصصي آماد"، "تأمين"، "خريد و فروش و برآورد" و "توزيع" فعاليت نمايند.
تواناييهاي لازم:
با توجه به اين که آماد جزو رشتههاي ميان رشتهاي است، دانشجويان آن بايد از توانمنديهاي متنوع و متعددي برخوردار باشند؛ يعني از يک سو دانشجوي اين رشته بايد در درسهاي رياضي و آمار توانمند باشد و قدرت نگارش نسبتاً خوبي داشته باشد و از سوي ديگر بايد از روابط ـ اجتماعي خوبي برخوردار بوده و فردي منظم و منضبط باشد. گفتني است که اين رشته فقط از بين داوطلبان مرد دانشجو ميپذيرد.
موقعيت شغلي در ايران :
حيطه فعاليت فارغالتحصيلان آماد سپاه پاسداران، ارتش و ساير سازمانهاي نظامي و انتظامي کشور است.
درسهاي اين رشته در طول تحصيل :
دروس پايه :
رياضيات پايه، آمار، اقتصاد عمومي، مباني علم حقوق، اصول بيمه، گزارش نويسي و مکاتبات نظامي، اصول حسابداري، حسابداري دولتي، اصول تنظيم و کنترل بودجه
دروس اصلي :
رياضيات و کاربرد آن در مديريت، آمار تخصصي، روش تحقيق، مباني سازمان و مديريت، تجزيه و تحليل و طراحي سيستمها، تحقيق در عمليات، حقوق بازرگاني، جغرافياي اقتصادي ايران، ماليه عمومي و خط مشي مالي دولت، سازمانهاي اداري جمهوري اسلامي ايران، سازمان و تشکيلات نيروهاي مسلح ج . ا . ا، بازاريابي و مديريت بازار، مديريت لجستيک، قوانين و مقررات مالي، برنامهريزي حمل و نقل، انبارداري و ذخيرهسازي کالا، کنترل پروژه
دروس تخصصي :
زبان تخصصي، کاربرد کامپيوتر در آماد، حسابداري صنعتي، اصول بودجهبندي در سازمانهاي نظامي، کنترل موجودي کالا، کنترل کيفيت کالا، طبقهبندي و شماره گذاري کالا، سيستمهاي اطلاعاتي مديريت آماد، عمليات بانکي داخلي و خارجي، اصول و روشهاي برآورد، برنامهريزي توزيع، مديريت سفارشات خارجي، فنون مذاکره در امور بازرگاني، آشنايي با آئيننامهها و دستورالعملهاي آمادي، آشنايي با استانداردهاي ملي، دولتي و نظامي، تعيين فرمها و استانداردها، پشتيباني آمادي در عمليات نظامي، پروژه، کارآموزي.
ديباچه: آيا ميدانيد که در کشورهاي پيشرفته 70% کودکان، زير پوشش مراکز پيشدبستاني قرار دارند و در کشور ما اين رقم تنها 8% است. دليل استقبال کشورهاي توسعه يافته از مراکز پيشدبستاني اين است که امروزه روانشناسان و متخصصان علوم تربيتي معتقدند که شخصيت اصلي انسان، در چهار سال اول زندگي شکل ميگيرد و در اين سنين، کودک بايد تحت تعليم و تربيتي عميق و همهجانبه قرار گيرد تا به رشد کامل جسمي، روحي و عاطفي دست يابد.در اين ميان، مراکز پيشدبستاني ميتوانند با ايجاد امکانات آموزشي، پرورشي، اجتماعي و رفاهي، شرايط لازم را براي رشد همه جانبه کودکان فراهم سازند. اين مراکز، اولين محيط اجتماعي و در واقع پلي بين خانه و اجتماع بزرگي است که کودک به آن تعلق دارد. در اين مراکز، آگاهيهاي اجتماعي کودک رشد يافته و با استفاده از روشهاي غيرمستقيم آموزشي، فرصتي براي يادگيري وسيعتر، غنيتر و همه جانبهتر پيدا ميکند. اين نوع آموزش با روحيه جست و جوگر، فعال و کنجکاو کودک سازگارتر است و او را به يادگيري و اکتشاف برميانگيزد.بنابراين درکنار خانوادهها و هم پاي تربيت آنها، لازم است که مراکز آموزش پيش از دبستان در زمينه تکامل همه جانبه کودک نقش داشته باشند.اهميت اين مراکز زماني آشکارتر ميشود که بدانيم در بسياري از مواقع، خانواده وظيفه خود را به دليل آشنا نبودن با مسائل تربيتي، فقر فرهنگي، کم سوادي يا بيسوادي، مشکلات اقتصادي، دور بودن والدين ازمحيط خانه به علت کار و تأمين زندگي، از هم گسيختگي خانوادگي و مواردِ بي شمار ديگر، بخوبي ايفا نميکند. اينجاست که مراکز پيشدبستاني بايد کمبودهاي آموزشي، تربيتي، جسمي و عاطفي کودکان را جبران نمايند.رشته رشد و پرورش کودکان پيشدبستاني با توجه به همين ضرورت و نياز به داشتن مربياني مجرب و توانمند، در دانشگاه علوم بهزيستي و توانبخشي داير شده است. اين رشته در مقطع کارشناسي دو گرايش "کودکان عادي" و "کودکان با نيازهاي ويژه" دارد.
گرايش کودکان عادي :
چگونه بايد براي کودکان داستان گفت، به آنها شعر آموخت و با آنها بازي کرد؟ زبانآموزي و آموزش مفاهيم رياضي چگونه بايد باشد؟ اصول اجتماعي، مذهبي و اخلاقي را چگونه بايد به آنها ياد داد تا کودک رشد کامل و همهجانبهاي داشته باشد؟هر بازي، سرگرمي و آموزشي در اين مراکز ميتواند نقش مؤثري بر جسم و روان کودک داشته باشد.براي مثال، کارهاي هنري در مراکز قبل از دبستان، سبب تکامل ادراک، حافظه، تخيلات، خلاقيت و نيروي عضلاني کودک ميشود و براي وي امکان کنترل اعمال او را فراهم ميسازد. در مراکز قبل از دبستان، کودک با ديدن نمايشهاي عروسکي و عادت به بازي با دوستان در نقش بزرگسالان و بيان قصه با نقاشي و معرفي شخصيتهاي واقعي يا غيرواقعي، امکان مييابد تا وارد دنياي بزرگسالان شود و به اصطلاح پايش روي زمين قرار گيرد. همچنين نقاشيهايي که کودک در مهد کودک ميکشد، در تشکيل شخصيت و روان او اهميت بسزايي دارد و نه تنها براي او امکان شناسايي محيط و شرکت خود را در آن فراهم ميکند، بلکه به او امکان ميدهد تا مسائلي را که به صورت نامنظم ازهمه طرف براي او مطرح است، به شکل صورتبندي شده منظم کند.البته براي رسيدن به اهداف ياد شده، نياز به مربيان متخصصي است که از ويژگيها و نيازهاي کودکان اطلاع داشته باشند. هدف رشته رشد و پرورش کودکان پيشدبستاني ـ گرايش کودکان عادي، تربيت همين دسته از مربيان است؛ افرادي که در مراکز پيشدبستاني وابسته به سازمان بهزيستي، وظيفه آموزش و تربيت کودکان را بر عهده دارند. گفتني است که اين گرايش نقاط اشتراکي با رشته علوم تربيتي ـ گرايش آموزش کودکان دبستاني و پيشدبستاني دارد؛ با اين تفاوت که رشته علوم تربيتي در دو حيطه کودکان دبستاني و پيشدبستاني فعاليت ميکند و مربيان مورد نياز آموزش و پرورش را در اين دو حيطه تربيت مينمايد، اما رشته رشد و پرورش کودکان پيشدبستاني ـ گرايش کودکان عادي، زيرنظر سازمان بهزيستي کشور است و تنها مربيان دوره پيشدبستاني را تربيت ميکند.
گرايش کودکان با نيازهاي ويژه :
اطلاع از ناتوانيها، تواناييها و قابليتهاي کودکان در سنين پيش از دبستان، به طور چشمگيري در موفقيتهاي بعدي و پيشگيري از اختلالات مؤثر است.از همينرو، در اين دوران يکي از مهمترين خدماتي که مربي ميتواند انجام دهد، تشخيص کودکان تحت مراقبت خود، از نظر رفتارهاي فيزيکي و ذهني است؛ زيرا يک مربي در زماني طولاني و در موقعيتهاي بسيار طبيعي کودکان را مشاهده ميکند و چنانچه تفاوتي جدي و زيربنايي درکودک وجود داشته باشد، ميتواند اين اختلالات را در بسياري از زمينهها، پيش از اينکه جديتر شوند، تشخيص دهد و زمينه را براي کمکهاي لازم متخصصان به نحو معتبر فراهم آورد.زماني ميتوان به اهميت اين مسأله پي برد که دانست، هر چه ناتوانيهاي کودکان زودتر شناخته شود، زودتر تصحيح ميشود و حتي تشکيل الگوها و عادتهاي نامطلوب و واکنشهاي عاطفي کاهش مييابد.براي مثال، اگر در دوره پيش از دبستان، کودکاني که دچار تنبلي چشم، ناشنوايي يا کمشنوايي و اختلال ذهني هستند، شناخته شوند، در بهبود جسمي، ذهني و روحي آنها بسيار تأثير خواهد داشت و والدين نيز دچار تنش و آسيب اجتماعي و عاطفي کمتري ميشوند.هدف گرايش رشد و پرورش کودکان با نيازهاي ويژه، تربيت متخصصاني است که بتوانند در اين زمينه فعاليت کنند و نيازهاي جامعه ما را برطرف سازند.
تواناييهاي لازم:
کودک مثل آينه درخشاني است که هر چه ببيند، فوراً ميگيرد و منعکس ميکند. او مثل صفحه سپيدي است که هر آنچه بر آن بنويسي، درخود نگاه ميدارد و چون خمير يا مومي است که در دستان مربي به هر گونهاي ساخته ميشود. در واقع آنچه در کودکي به خردسال آموخته ميشود، درست مثل نقشي که بر سنگي کنده شود، اثرش هميشه باقي ميماند. از همينرو، مربي کودکان پيشدبستاني بودن، از سختترين کارها است؛ زيرا رفتار، طرز صحبت و بيان، نگاه، پوشش، راه رفتن و در کل همه کارهاي مربي، در کودک نقش جاودانه ميبندد و کوچکترين لغزش مربي، بر گروهي از کودکان اثر منفي ميگذارد. از سوي ديگر، مربي کودکان بودن، از بهترين کارها است؛ چرا که وي با شخصيت و روح انسانهايي پراحساس و پر از شور معصومانه سر و کار دارد و پايه جامعه را ميسازد. به همين دليل، دانشجوي اين رشته بايد فردي پاک، صادق، سالم و پر انرژي و عاشق کودکان و آشنا با روانشناسي کودک باشد. همچنين لازم است که وي فردي خلّاق و سازنده باشد تا بتواند شيطنت و کنجکاوي کودکان را به بهترين راه سوق دهد و از شجاعت و جسارت کودک براي يادگيري، کشف دنياي پيرامون و پرورش هوش و استعداد وي بهره بگيرد.براي مثال، اسباب بازي که درديدگاه اکثر مردم وسيلهاي براي گذراندن اوقات فراغت کودک است، ميتواند انعکاسي از ابزار شغل و حرفه فرداي کودک باشد؛ نحوه استفاده از آن، حرفهاي را به او آموزش ميدهد، نوع، شکل و رنگ آن، او را با دنيايي از علم فيزيک آشنا مينمايد، روش کار با آن ميتواند دري از دنياي عجايب را بر روي کودک بگشايد و در کل اين وسيله ميتواند به او توجه و دقت در مسائل را بياموزد.در اين ميان، يک مربي بايد فکري سازنده داشته باشد تا با اين وسايل، هم شوق و رغبت کودک را جلب کند و هم وسيله بازي، خصوصيت آموزشي وپرورشي را در خود داشته باشد و فرهنگي درست و صحيح را نيز به کودک انتقال دهد.
موقعيتهاي شغلي در ايران:
درحال حاضر 36 هزار مربي، بدون تحصيلات دانشگاهي و تخصص لازم، در مهد کودکهاي کشور فعاليت ميکنند. اين به معناي آن است که فرصت هاي شغلي بسياري براي فارغالتحصيل اين رشته وجود دارد؛ زيرا بيشک هر مرکز پيشدبستاني مايل است که از مربيان مجرّب و متخصص برخوردار باشد؛ کارشناساني که ميتوانند سطح کيفي مرکز رادر حد قابل توجهي افزايش دهند.در ضمن فارغالتحصيل اين رشته ميتواند به عنوان کارشناس تهيه مواد و وسايل آموزشي و کمک آموزشي، در مراکز پيشدبستاني و نيز به عنوان کارشناس آموزش و برنامهريزي در سازمان بهزيستي کشور، کانون پرورش فکري کودکان و نوجوانان و مراکز کودکان استثنايي فعاليت نمايد.
درسهاي اين رشته در طول تحصيل:
دروس مشترک در هر دو گرايش کودکان عادي و کودکان با نيازهاي ويژه:
اصول و مباني آموزش و پرورش، آموزش و پرورش تطبيقي، روانشناسي عمومي، روشها و فنون تدريس، روانشناسي رشد ، آسيبشناسي رواني کودک، کمکهاي اوليه، روانشناسي تربيتي، بهداشت رواني و مسائل خانواده، مقدمات برنامه ريزي آموزشي و درسي، آموزش و پرورش کودکان استثنايي، عوامل اجتماعي در رشد و پويايي گروهي، روشهاي مصاحبه، مقدمات تکنولوژي آموزشي، روشهاي آماري در علوم تربيتي، سنجش و اندازهگيري در علوم تربيتي، بهداشت و تغذيه مادر کودک، بيماريهاي کودکان، اختلالات رفتاري و روشهاي تغيير و اصلاح رفتار کودکان، روانشناسي بازي، مديريت مراکز پيشدبستاني، آشنايي با مفاهيم رياضيات و علوم پيشدبستاني، آموزش مهارتهاي اجتماعي و اخلاق به کودکان، آموزش هنر به کودکان، کاردستي و مهارتهاي فني، کارورزي، مشاوره کودک، قصهگويي و نمايش خلاق، برنامهريزي در دوره پيشدبستان، مسائل ژنتيک، جامعهشناسي عمومي، حقوق کودک، مقدمات روش تحقيق در علوم تربيتي، مقدمات تکنولوژي آموزشي، روشهاي آماري در علوم تربيتي، سنجش و اندازهگيري در علوم تربيتي، آشنايي با کامپيوتر، ارتباط و آموزش خانواده، آموزش و پرورش پيشدبستاني.
دروس تخصصي گرايش کودکان عادي:
رشد و پرورش زبان و مهارتهاي کلامي، حرکات ورزشي و سرودهاي خاص کودکان، ادبيات کودکان، کارورزي ، طرح پژوهشي مقدماتي.
دروس تخصصي گرايش رشد و پرورش کودکان با نيازهاي ويژه:
شناخت کودکان، آشنايي با اختلالات رشد رواني ـ حرکتي کودکان عادي و استثنايي، آشنايي با بهداشت رواني معلولين و خانواده آنها، آشنايي با روانشناسي کودکان فزون کنش و کمرويي در کودکان پيشدبستاني و روشهاي اصلاح، اختلالات گويايي و روشهاي اصلاح در کودکان و نوجوانان، کارورزي، طرح پژوهشي مقدماتي.