معرفی کامل رشته های دانشگاهی ریاضی وفیزیک
ديباچه: ريختهگري به معناي علم و فن شکل دادن فلزات و آلياژها از طريق ذوب فلز يا آلياژ و ريختن ماده گداخته در قالب و انجماد براي به دست آوردن خواص متالورژيکي مطلوب است. هدف دوره تربيت کاردان فني ريختهگري، پر کردن فضاي بين مهندسين و کارگران ماهر اين فن است.
داوطب بايد در دروس رياضيات، فيزيک و مکانيک، دروس فني، شيمي و رسم فني دبيرستان در حد عالي بوده و از علاقهمندي و توانايي روحي و جسمي لازم برخوردار باشد.
فارغالتحصيلان اين رشته در مراکزي نظير کارخانههاي صنايع ريختهگري، مدلسازي، ماشينابزار و قالبسازي ميتوانند فعاليت کنند.
اغلب دروس اين رشته با آزمايشگاه و کارگاه همراه است.
ديباچه: صنايع دريايي کشور براي استفاده از شناورهاي ساحلي، بالا بردن بازدهي و کاهش هزينه نگهداري و تعميرات شناورها نياز به جذب و تربيت افراد متخصص در اين صنعت را دارد. يکي از تخصصهاي مورد نياز در اين صنعت، کاردان فني کشتي است. افرادي که تخصص لازم را براي راهبري، تعمير و نگهداري موتورها و دستگاههاي فني روي شناورهاي مختلف اعم از ( تجاري و نظامي) مانند ناوچهها، يدککشهاي تدارکاتي، آتشخوار، تعميراتي، مسافري کوچک و واحدهاي هيدروگرافي و اقيانوسشناسي دارند. فارغالتحصيلان اين رشته ميتوانند در سازمانها و ارگانهاي مختلف نظامي و کشوري مسؤوليت تعمير و نگهداري موتورها و دستگاه و تجهيزات روي آنها را بر عهده بگيرند و پس از حداقل 5 سال تجربه عملي روي شناورها در دريا، به عنوان تکنسين ارشد موتورخانه يا کمک ناظر مهندس کشتي در کشتيهاي اقيانوسپيما فعاليت کنند.
درسهاي اين رشته در طول تحصيل:
دروس پايه:
رياضيات عمومي، فيزيک مکانيک، فيزيک حرارت، فيزيک الکتريسته و مغناطيسي، نقشهکشي صنعتي
دروس اصلي:
استاتيک و مقاومت مصالح، حفاظت و ايمني و بهداشت کار، ترموديناميک صنعتي، انتقال حرارت، مکانيک سيالات، شيمي و خواص مواد، ماشينهاي الکتريکي و اجزاء ماشين، کنترل اتوماتيک و اندازهگيري
دروس تخصصي:
ساختمان کشتي، موتورهاي درونسوز يا احتراق داخلي، مولـّدهاي بخار، توربينهاي بخار، آرشيتکت کشتي ( هيدرو استاتيک و هيدروديناميک)، تأسيسات و تجهيزات، زبان تخصصي، الکترونيک و مخابرات ، کار آموزي، کارگاه برق ( بسياري از درسهاي اين رشته همراه با آزمايشگاه و کارگاه است)
ديباچه: اين رشته داراي سه گرايش جوشکاري ، نقشهکشي صنعتي و ماشينآلات است.
گرايش جوشکاري:
جوشکاري به عنوان يکي از بهترين روشهاي توليد و بازسازي، جولانگاه گستردهاي در پهنه علوم روز از قبيل مکانيک، متالورژي و بسياري از زمينههاي ديگر يافته است. به نحوي که بدون اغراق ميتوان پيشرفتهاي حاصل در اين رشته را به عنوان يکي از عوامل راهگشاي تکنولوژي فردا به شمار آورد. اين تکنيک در اغلب نيازهاي تدارکات، پشتيباني، دفاعي و همچنين خودروهاي مختلف از قبيل، تانکها، نفربرها، ساخت سلاحها و ملزومات مربوط کاربرد دارد. مقصود از برگزاري دوره کارداني جوشکاري تربيت نيروهاي متخصصي است که مهارت و اطلاعات علمي کافي درباره نحوه انجام جوشکاري با روشهاي مختلف داشته باشند و از مسائل مرتبط با اين فن از قبيل ايمني و انتخاب بهينه مصالح آگاهي داشته و بتوانند جوابگوي نيازهاي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي در اين زمينه باشند.فارغالتحصيلان اين رشته ميتوانند در مشاغلي نظير اسکلت فلزي ساختماني و پالايشگاهي، صنايع کشتيسازي و صنايع هواپيماسازي فعاليت کنند.
درسهاي اين رشته در طول تحصيل :
دروس مشترک در هر سه گرايش :
رياضيات عمومي، فيزيک حرارت، شيمي عمومي، فيزيک مکانيک، رسم فني، استاتيک و مقاومت مصالح، الکتريسيته صنعتي، تکنولوژي و کارگاه ماشينافزار، زبان فني، حفاظت و ايمني بهداشت، تکنولوژي و کارگاه ريختهگري و مدلسازي
دروس تخصصي:
تکنيک و علوم جوشکاري، طراحي جوش، متالورژي جوش، توزيع حرارت، آزمايشگاه متالوگرافي، پروژه علمي، کارآموزي
گرايش نقشهکشي صنعتي:
اجراي طرحهاي تحقيقاتي و صنعتي بدون به کارگيري مهارت نقشهکشي و تهيه نقشههاي استاندارد و گويا، مقدور نيست و حرکت در جهت خودکفائي و بسط فعاليتهاي تحقيقاتي و پژوهشي، نياز به تربيت افراد مجرب و ماهر در تهيه نقشههاي صنعتي دارد.دوره نقشهکشي صنعتي يکي از مجموعههاي کارداني مکانيک است که هدف از آموزش آن تربيت افرادي است که قادر به تهيه نقشههاي ساخت و مونتاژ قطعات يا سيستمها به منظور توليد و اجرا باشند و رابط بين مهندس طراح و قسمت توليد و نمونهسازي مراکز صنعتي و پژوهشي گردند. اين افراد براي اشتغال در مراکز مختلف صنعتي، دفاتر فني قسمتها، دفاتر ساختماني، تاسيسات و واحدهاي پژوهشي و به طور کلي محلهايي که به نوعي با نقشههاي صنعتي ارتباط دارند، تربيت ميشوند.
درسهاي اين رشته در طول تحصيل:
دروس تخصصي:
نقشهصنعتي، طراحي صنعتي و قالب، گرافيک هنري، کارآموزي
گرايش ماشينآلات:
هدف گرايش ماشينآلاتتربيت تکنسينهايي داراي مهارت کافي براي تعمير و نگهداري انواع ماشينآلات راهسازي و عمراني، شناورهاي دريايي سبک، خودروهاي ترابري جادهاي است. افرادي که بتوانند برنامهريزي و مديريت کارگاههاي تعميراتي را برعهده بگيرند و بر سرويس، نگهداري و بهرهبرداري صحيح از ماشينآلات نظارت داشته باشند.
دروس تخصصي:
موتورهاي احتراق داخلي، سوخت و تکنولوژي سوخترساني، تکنولوژي دستگاههاي الکتريکي ماشينآلات، تکنولوژي انتقال قدرت، تکنولوژي شاسي و بدنه خودروهاي ترابري جادهاي، کارگاه تعميرات اساسي خودروهاي مرکب، کارگاه تعميرات اساسي خودروهاي سنگين.
ديباچه: شايد بشر اولين بار با کشف قانون حرکت، قانوني که حيات و هستي وابسته به آن است، با علم فيزيک آشنا شد. علمي که به ياري آن چرخها را ساخت، شکار کرد و شکارش را حمل نمود و سپس به مرور با کشف قوانين بيشتري از علم فيزيک توانست بنياد مسائل و قوانين طبيعت را درک و با به خدمت در آوردن و استفاده از اين قوانين به تمدن قرن بيستم دست پيدا کند. به زبان ديگر فيزيک علم زندگي است و ميتوان گفت که جهان در بزرگترين مقياس تا ريزترين مقياس در ارتباط با علم فيزيک ميباشد اما آنچه در رشته فيزيک در حد ليسانس آموزش داده ميشود عبارت است از فيزيک دبيرستاني به اضافه فيزيک قرن بيستم . از سوي ديگر ميتوان گفت که فيزيک در حد ليسانس مفاهيم فيزيک دبيرستاني را عميقتر کرده و طرز برخورد با مسائل فيزيکي را آموزش ميدهد. اين رشته در دوره کارشناسي داراي 5 گرايش اتمي ـ مولکولي، هستهاي، حالت جامد، هواشناسي و اختر فيزيک است که تعداد واحدهاي تخصصي هريک از اين گرايشها در دوره کارشناسي بسيار محدود است و به همين دليل گرايشهاي فوق در اين دوره تفاوت محسوسي با يکديگر ندارند.(اين رشته در دو مقطع دکتراي پيوسته و کارشناسي در آزمون سراسري دانشجو ميپذيرد.)
گرايش اتمي ـ مولکولي:
فيزيک اتمي به بررسي نقل و انتقال الکترونهاي اطراف هسته ميپردازد و خواص آنها را مورد بررسي قرار ميدهد؛ يعني ما در فيزيک اتمي کاري به اين نداريم که هسته از چه تشکيل شده است بلکه هسته براي ما مرکزي با بار مثبت است و بيشتر توجه ما جلب الکترونهاي اطراف هسته ميشود.
درسهاي اين رشته در طول تحصيل :
دروس مشترک بين گرايشهاي مختلف فيزيک:
رياضي عمومي ، معادلات ديفرانسيل، فيزيک پايه ، شيمي عمومي، مباني کامپيوتر و برنامهسازي ، فيزيک جديد ، مکانيک تحليلي ، ترموديناميک و مکانيک آماري، رياضي فيزيک ، الکترومغناطيس ، مکانيک کوانتومي ، اپتيک .
دروس تخصصي گرايش اتمي ـ مولکولي:
اپتيک کاربردي، اسپکتروسکپي، روشهاي تجربي در فيزيک اتمي، کاربردهاي ليزر، تکنيک خلاء .
گرايش فيزيک هستهاي:
در فيزيک هستهاي، خود هسته، مورد مطالعه قرار ميگيرد؛ يعني متخصصان و دانشمندان بررسي ميکنند که هسته از چه تشکيل شده و چه نيروهايي بين اجزاي هسته حکمفرما است و در نتيجه واکنشهاي انجام شده، چقدر انرژي آزاد ميگردد؟
دروس تخصصي گرايش هستهاي :
فيزيک هستهاي ، فيزيک راکتور ، آشکار سازها و سيستمها، اندازهگيري هستهاي، شتابدهندههاي ذرات، راديوايزوتوپ و کاربرد آن، شيمي هستهاي، حفاظت در برابر پرتوها.
گرايش فيزيک حالت جامد:
گرايش حالت جامد مربوط به سيستمهاي بس ذرهاي مخصوصاً جامدات است. ابتداييترين کار در اين گرايش بررسي بلورهاي جامدات و خواص اپتيکي، مکانيکي، الکتريکي و صوتي امواجي است که در آن منتشر ميشود. اين بررسي منجر به پديدههاي مختلفي مثل ابر رسانايي، نيمهرسانايي يا پخش و انتقال گرما ميگردد.
دروس تخصصي گرايش حالت جامد:
فيزيک حالت جامد، فيزيک لايههاي نازک، فيزيک قطعات نيمهرسانا ، ابررسانايي و کاربرد آن، بلورشناسي، الکترونيک ، رشد بلور و تکنولوژي نيمهرساناها است.
گرايش هواشناسي:
گرايش هواشناسي، اطلاعات پايهاي و متنوعي درباره انواع پديدههاي جوي و برخورد علمي با آنها ارائه ميدهد و همچنين با مطالعه ديناميک وضعيت هوا ميتوان بررسي کرد که شرايط هوا چگونه تغيير کرده و چه پارامترهايي براي ايجاد اين تغيير لازم است؟
دروس تخصصي گرايش هواشناسي :
هواشناسي سينوپتيکي ، هواشناسي ديناميکي ، هواشناسي فيزيکي ، آمار در هواشناسي.
گرايش اختر فيزيک :
سه بخش اصلي اين گرايش را نجوم رصدي، اخترشناسي و کيهانشناسي تشکيل ميدهد. در بخش نجوم که جنبه مشاهداتي دارد، پديدههاي مختلف نجومي را رصد و ثبت کرده و سپس از آنها عکس گرفته و طيف آنها را ميسنجند. در اخترشناسي که جنبه نظري دارد وضعيت ستارگان مورد مطالعه قرار ميگيرد؛ يعني بررسي ميشود که هر ستاره در چه مرحلهاي قرار دارد و چه اتفاقاتي برايش رخ ميدهد؟ کيهانشناسي نيز به صورت کلاسيک به چگونگي ايجاد جهان و تشکيل ساختارهاي کهکشاني مانند خوشهها و ابر خوشهها ميپردازد.
تواناييهاي لازم :
برخلاف رشتههاي مهندسي که با اتفاقات علمي سر و کار دارند در رشتههاي علوم پايه از جمله فيزيک به چگونگي پيشآمدهاي علمي توجه ميکنند و در واقع به دنبال يافتن دلايل و چرايي هر پديده يا اتفاق هستند و به همين دليل داوطلباني که مستعد، باهوش و کنجکاو هستند، ميتوانند در اين رشته موفق گردند. از سوي ديگر فيزيک منهاي رياضي؛ يعني صفر به همين دليل دانشجويان اين رشته بايد از نظر رياضيات در سطح بسيار بالايي باشند.
موقعيت شغلي در ايران :
اگر کسي فيزيک را خوب خوانده باشد در سازمانهاي مختلف کشور از قبيل صداوسيما، برنامه و بودجه، مخابرات و همچنين در صنايع مختلف مفيد واقع شده و موفق ميگردد. چون دانشجويان فيزيک مطالب مختلفي از قبيل الکتريسيته و مکانيک ميخوانند و در زمينههاي مختلف ديد وسيعي پيدا ميکنند. همچنين فارغالتحصيلان اين رشته در حد کارشناسي ميتوانند در نيروگاههاي هستهاي، مراکز توليد قطعات غيرهادي و سلولهاي خورشيدي، صنايع توليد و نگهداري ليزر در صنعت، مراکز پزشکي و نظامي و سازمان انرژي اتمي فعاليت کنند.
ديباچه: هدف از تربيت کاردان فني عمران تربيت متخصصاني است که بتوانند فضاي خالي بين مهندسين متخصص و کارگران ماهر را در زمينه کارهاي عمراني پرکنند اين رشته داراي 6 گرايش عمران روستايي، زيرسازي راه، کارهاي عمومي ساختمان، ساختمانهاي بتني، ساختمانهاي آبي، کارتوگرافي، فتوگرامتري و نقشهبرداري است.
گرايش عمران روستايي:
با توجه به مشکلات روستاها و روستاييان، مسأله روستاها همواره در سرلوحه برنامههاي دولت قرار دارد. بنابراين هدف اين دوره تربيت افراد متخصصي است که بتوانند در امور عمران روستاها نظير ايجاد ساختمان، راه، کارهاي عمراني، تأمين آب آشاميدني و مشاغلي از اين قبيل فعاليت کنند. داوطلب اين رشته علاوه بر توانمندي در دروس رياضيات، فني، فيزيک، مکانيک، رسم فني و شيمي بايد آمادگي و شرايط جسمي و روحي لازم را براي کار در محيطهاي روستايي داشته و از قدرت تجسم و ابداع خوبي برخوردار باشد.
درسهاي اين رشته در طول تحصيل:
دروس مشترک در گرايشهاي مختلف اين رشته:
رياضيات عمومي و مقدماتي، آمار، فيزيک حرارت، فيزيک مکانيک، رسم فني، زمينشناسي و مصالح ساختماني، محاسبات فني، اجزاي ساختمان و کارگاه، زبان فني، قوانين و روابط کار، تعمير ونگهداري، ايمني و بهداشت، نقشهبرداري و عمليات، مکانيک خاک، نقشهکشي ساختمان.
دروس تخصصي گرايش عمران روستايي:
تکنولوژي بتن، ماشينآلات ساختماني و راهسازي، کارگاه تأسيسات برقي، کارهاي چوبي ، تجهيز و اداره کارگاه، اجراي ساختمانهاي کوچک بتني ، اجراي ساختمانها با مصالح صنعتي ، آبرساني و بهداشت روستا ، ساختمانهاي کوچک آبي ، راههاي روستايي ، معماري روستايي ، متره و برآورد ، کارآموزي . (بسياري از درسهاي اين گرايش همراه با کارگاه يا پروژه است.)
گرايش ساختمانهاي بتني:
گسترش روز افزون ساختمانهاي بتني و محدود شدن مصرف فولاد در ساختمان و نياز مبرم صنعت به تکنسينهائي که بتوانند کارهاي بتني را به نحو مطلوب انجام دهند، بيانگر نياز جامعه به افراد کاردان متخصص ساختمانهاي بتني است. گفتني است که داوطلبان ورود به اين مجموعه بايد قبل از ورود به مرحله آزمون و گزينش، داراي حداقل دوازه هفته سابقه کار يا کارآموزي در يکي از کارگاههاي ساختماني(ترجيحاً در ساختمانهاي بتني) باشند، در غير اينصورت دواطلبان پس از موفقيت در آزمون و گزينش بايد در برنامه دوره شناخت کار که برنامه آن توسط مؤسسه آموزشي تعيين خواهد شد، شرکت نمايند.
دروس تخصصي گرايش ساختمانهاي بتني:
تکنولوژي بتن، اجزاي ساختمانهاي بتني ، رفتار قطعات بتن آرمه، بتن پيش ساخته پيشتنيده، ماشين آلات کارگاهي، نقشهکشي ساختمانهاي بتني ، متره و برآورد ، تجهيز و اداره کارگاه، شيمي مصالح، کارآموزي . (بسياري از درسهاي اين گرايش همراه با کارگاه و پروژه است.)
گرايش کارهاي عمومي ساختمان:
بيشک در کارهاي ساختماني، فعاليتهاي بسياري انجام ميگيرد که قسمت عمدهاي از اين فعاليتها به کارهاي عمومي در ساختمان تعلق دارد. آمار و اطلاعات نيز به ما ميگويد که صنعت ساختمانسازي نياز مبرمي به تخصص فارغالتحصيلان کارداني فني کارهاي عمومي ساختمان دارد. افرادي که ميتوانند به عنوان تکسنين کارگاه در کليه کارگاههاي ساختماني فعاليت کنند يا به عنوان کمک مهندس از طرف دستگاه نظارت يا کارفرما در کارهاي ساختماني نظارت داشته باشند.
دروس تخصصي گرايش کارهاي عمومي ساختمان :
نقشهکشي اجرائي، اجراي ساختمانها با مصالح سنتي ، اجراي ساختمانهاي بتني، اجراي ساختمانهاي فلزي، محوطه سازي، متره و برآورد ، تجهيزات و اداره کارگاه، کارآموزي (کاربيني)، کارآموزي (کارورزي). (بسياري از درسهاي اين گرايش همراه با پروژه است.)
گرايش زيرسازي راه:
هدف تربيت افرادي است که با معلومات علمي و اطلاعات و شناخت موارد فني و اجرايي لازم بتوانند نقشهها، دستورالعملهاي اجرايي، زمينههاي مختلف زيرسازي راه و عمليات خاکي (مسائل مربوط به قشرهاي زيرآسفالت ـ پياده کردن مسير راه و غيره) را درک کنند و به کمک کارگران، استادکاران و ساير عوامل فني و امکانات لازم و يا راهنمايي کارشناسان، آنها را به مراحل اجرا درآورند. داوطلب اين گرايش بايد در دروس رياضي، فيزيک و فني، دبيرستان قوي بوده و با توجه به سختيکار از شرايط جسمي لازم برخوردار باشد. فارغالتحصيلان اين گرايش ميتوانند در شرکتهاي عمومي، بخش دولتي و همه کارگاههايي که به طريقي با راهسازي سر و کار دارند، به عنوان تکنسين زيرسازي انواع راهها، راهآهن، حفر تونل و موارد مشابه مشغول به کار شوند.
گرايش کارتوگرافي:
فارغالتحصيلان اين گرايش به عنوان کاردان فني، کارآيي لازم و مهارت عملي براي فعاليتهاي کارتوگرافي در مراحل مختلف گردآوري اطلاعات، تأليف، چاپ و تکثير نقشهها به دست ميآورند تا با توجه به تخصص و کارآييهاي به دست آمده بتوانند به عنوان تکنسين کارتوگراف براي کارهاي مختلف تهيه نقشه در سازمانها و ادارات دولتي و ارگانها يا بخش خصوصي مجهز به بخش کارتوگرافي و نقشهکشي، فعاليت کنند.
گرايش نقشهبرداري:
مفهوم علم نقشهبرداري ، جمعآوري اطلاعات فيزيکي و هندسي از سطح به عمق زمين و يافتن نوعي مدل يا ارتباط رياضي بين اين اطلاعات با استفاده از علم احتمال است. عينيترين استفاده از اين اطلاعات، تهيه نقشههاي گوناگون جغرافيايي، نظامي و مهندسي براي احداث راهها، سدها، کانالها، برقرساني و ... است. هدف گرايش کاردان فني عمران ـ نقشهبرداري ، تربيت متخصصاني است که مهارتهاي لازم را به عنوان رابط بين مهندسين و کارگران فني نقشهبرداري براي برداشت و پياده کردن نقشه در زمينههاي ياد شده داشته باشند. داوطلبان اين گرايش بايد در دروس رياضي، فيزيک و فني آگاهي کافي داشته و از قدرت بدني خوبي برخوردار باشند. فارغالتحصيل اين گرايش ميتوانند در ارگانهاي دولتي و خصوصي در زمينههاي فني راهسازي، شهرسازي، معادن، ساختمان، سدسازي و موارد مشابه مشغول به کار شوند.
گرايش ساختمانهاي آبي:
هدف اين گرايش تربيت افرادي است که با عنوان کاردان فني متخصص بتوانند فضاي خالي بين مهندسين متخصص و کارگران ماهر را در زمينه ساختمانهاي آبي نظير سدهاي خاکي، سدهاي بتني، کانالها و اسکلهها پرکنند. وزارت نيرو،جهادکشاورزي و سازمان آب از جمله محلهاي جذب فارغالتحصيلان کاردان فني عمران گرايش ساختمانهاي آبي است.
گرايش فتوگرامتري:
فعاليت در هر يک از برنامههاي عمراني مستلزم داشتن نقشه است. "فتوگرامتري" يکي از روشهاي نقشهبرداري است که نسبت به روشهاي ديگر سرعت زياد، هزينه کم و دقت بسيار زيادي دارد.دانشجويان دوره کارداني فتوگرامتري مهارت ودانش تئوري لازم را براي نقشهبرداري هوايي و عکسبرداري از محيطهاي عمراني به دست ميآورند و ميتوانند به عنوان اپراتورهاي ماهر براي انجام مثلث بندي و تبديل عکس به نقشه در هر سازمان واداره دولتي يا بخش خصوصي که مجهز به دستگاههاي فتوگرامتري باشد، فعاليت کنند.
دروس پايه:
رياضيات عمومي، رياضيات کاربردي، فيزيک موج و ارتعاش، الکتريسيته، برنامهنويسي کامپيوتر، الکترونيک
دروس اصلي:
نقشهبرداري، کارتوگرافي، کمکهاي اوليه و بهداشت فردي
دروس تخصصي:
مقدمات فتوگرامتري، تهيه ـ تبديل، دستگاههاي فتوگرامتري و نگهداري آنها، تئوري توجيه ـ ارتوفتو، مثلثبندي هوائي، زبان فني، کارورزي.
ديباچه: علوم کامپيوتر پل ارتباطي دانش کامپيوتر و رياضي است و مهمترين هدف آن دستيابي به بهترين الگوريتمهاي موجود (روشهاي حل مسأله) در کمترين زمان و با کمترين خطا و بيشترين دقت است. به عبارت ديگر هدف اين رشته تربيت گروهي متخصص کامپيوتر است که با ديد رياضيتر و منطقيتر به حل مسائل مطرح شده در علوم کامپيوتر يا رياضي بپردازند. اين رشته در مقطع کارشناسي داراي 4 گرايش محاسبات علمي، نظريه الگوريتمها، سختافزار و سيستمهاي اطلاعاتي است. که دروس گرايش محاسبات علمي در زمينه برنامهريزي خطي، غيرخطي، آناليز عددي و نرمافزار در رياضي است؛ يعني در اين گرايش کاربرد رياضيات در کامپيوتر مطالعه ميشود.گرايش نظريه الگوريتمها به بررسي راههاي مختلف حل مسئله به ياري روشهاي بهينهتر، سريعتر و بهتر ميپردازد. به عبارت ديگر هدف اين گرايش پيادهسازي و بهينه کردن الگوريتم است.در گرايش سختافزار نيز معماري يا ساختار کامپيوتر مطالعه ميشود و گرايش سيستمهاي اطلاعاتي نيز به مديريت پروژههاي نرمافزاري و سيستمهاي اطلاعاتي ميپردازد. گفتني است که تفاوت اين رشته با مهندسي کامپيوتر گرايش نرمافزار در اين است که رشته علوم کامپيوتر برخلاف مهندسي کامپيوتر فاقد دروس آزمايشگاهي و کارگاهي است و بيشتر جنبه تحقيقات نظري دارد.
تواناييهاي لازم :
تسلط و علاقه به رياضيات شرط اول موفقيت در رشته علوم کامپيوتر است و دانشجوي اين رشته بايد بتواند با استدلال رياضي با مسائل برخورد نمايد. در ضمن بايد اطلاعات عمومي خوبي داشته و حتي پس از فارغالتحصيلي به مطالعه و تحقيق پشت نکند چون در طي تحصيل تنها اطلاعات پايهاي و کلي را فرا ميگيرد و براي حضور در بازار کار بايد خود تلاش کند و اهل مطالعه و تحقيق باشد.
موقعيت شغلي در ايران :
موقعيتهاي شغلي فارغالتحصيل علوم کامپيوتر شباهت بسياري با مهندسي کامپيوتر گرايش نرمافزار دارد اما در کل نقش فارغالتحصيل اين رشته به عنوان مدير و هماهنگ کننده بسيار مهم و قابل توجه است. فردي که مسؤول انتخاب راهحل مسائل و حل آنها همچنين تقسيم الگوريتمها در بين مهندسين نرمافزار و در انتها جمع کردن قسمتهاي توزيع شده ميباشد.
درسهاي اين رشته در طول تحصيل :
دروس اصلي و تخصصي مشترک در گرايشهاي مختلف علوم کامپيوتر:
رياضي عمومي، فيزيک پايه، آمار و احتمال، اصول کامپيوتر، اصول سيستمهاي کامپيوتري، جبر خطي عددي، رياضيات گسسته، آناليز عددي، ساختمان دادهها و الگوريتمها، نظريه اتوماتا و زبانها، کامپايلر، نظريه محاسبات، اصول طراحي نرمافزار، منطق، ذخيره و بازيابي اطلاعات، پايگاه دادهها، اصول سيستمهاي عامل، شبيهسازي کامپيوتري، زبانهاي برنامهسازي، اصول مديريت، مباني اقتصاد.
دروس تخصصي گرايش محاسبات علمي :
برنامهريزي خطي، برنامهريزي غيرخطي، نرمافزار رياضي، آناليز عددي، طراحي هندسي کامپيوتري.
دروس تخصصي گرايش نظريه الگوريتمها :
برنامهريزي پويا، نظريه گراف، بهينهسازي ترکيبي و آناليز شبکهها، نظريه کدگذاري، سيستمهاي صفي و مدلهاي کارآيي.
دروس تخصصي گرايش سختافزار :
مدارهاي منطقي، معماري کامپيوتر، ريزپردازنده
دروس تخصصي گرايش سيستمهاي اطلاعاتي :
تحليل و طراحي سيستمهاي اطلاعاتي، متدولوژي ساخت سيستمهاي اطلاعاتي، مديريت پروژههاي نرمافزاري، سيستمهاي اطلاعاتي مديريت.
ديباچه: شايد رؤياي پرواز به اندازه تخيل انسان قدمت داشته باشد؛ رؤيايي که لئوناردو داوينچي را بر آن داشت تا طرحهايي را ترسيم کند که بعدها از روي آن اولين هليکوپترها طراحي و ساخته شد؛ رؤيايي که در سال 1903 به ياري برادران رايت به تحقق پيوست و آنها توانستند اولين هواپيما را به پرواز درآورند و اکنون که بيش از 100 سال از آن زمان ميگذرد، دهها مدل هواپيما، هليکوپتر و ساير وسايل پرنده وجود دارد که افقهاي آسمان را در مينوردند و در زمينههاي نظامي و غيرنظامي اعم از ترابري، پشتيباني و موارد ديگر فعاليت ميکنند. در اين ميان، هليکوپتر به عنوان وسيلهاي که براي برخاستن و نشستن، به فضاي وسيعي نياز ندارد و ميتوان از آن در حمل و نقل سربازان و اسلحه به خطوط مقدم جبهه و آتش پشتيباني، بخصوص در زمينهاي ناهموار، استفاده کرد، در جنگهاي زميني نقش تعيين کنندهاي دارد تا جايي که امروزه نيروي زميني ارتشهاي کشورهاي بزرگ دنيا در سطح لشکرها، داراي يگانهاي سازماني هليکوپتري هستند. بيشک براي به حرکت درآوردن اين وسيله پرنده نياز به خلبانهايي ماهر و کارآمد است؛ افرادي که دورهها و آموزشهاي تخصصي را گذرانده و آمادگي علمي، روحي و جسمي لازم را براي به پرواز درآمدن يک هليکوپتر به دست آوردهاند.به همين منظور از سال 1376 تاکنون هر ساله دانشگاه افسري امام علي(ع) وابسته به نيروي زميني ارتش جمهوري اسلامي ايران، در رشته علوم و فنون هوانوردي ـ گرايش خلباني هليکوپتري دانشجو پذيرفته است. در واقع امروزه، خلباني يک کار تجربي نيست، بلکه يک علم است و يک خلبان بايد با آيروديناميک، فيزيک، رياضي، مکانيک، ديناميک، ترموديناميک، استاتيک و غيره آشنا باشد تا بتواند مسؤوليت يک سفر هوايي بدون خطر را بر عهده گيرد. درباره علت اين که چرا رشته خلباني هليکوپتري از سوي نيروي زميني ارتش جمهوري اسلامي ايران ارائه ميشود، بايد گفت که نيروي هوايي و دريايي ارتش، چه در زمان جنگ و چه در زمان صلح، در بخشهاي خاصي ايفاي نقش ميکنند، اما نيروي زميني، بويژه در هنگام جنگ، بايد وجب به وجب کشور را زيرنظر داشته باشد و در صورت لزوم با دشمن درگير شود. در اين ميان هليکوپتر براي پشتيباني نيروهاي رزمي يک وسيله ضروري است تا هم براي پشتيباني آتش و هم جابجايي نيرو و تجهيزات مورد استفاده قرار گيرد. در واقع برخلاف نيروي هوايي و نيروي دريايي که براي تکميل کار و وظايفشان از هليکوپتر استفاده ميکنند، استفاده از اين وسيله در هنگام جنگ، جزو مأموريت نيروي زميني است. در هنگام صلح نيز در همه کشورها هرگاه حادثهاي رخ دهد، نيروي زميني اولين نيرويي است که در مکان حادثه ديده حضور پيدا ميکند و با استفاده از هليکوپتر، مجروحان آن حادثه را جابجا ميکند و کمکهاي اوليه، مواد غذايي، وسايل گرمايش يا سرمايش و ساير مواد مورد نياز را به افراد حادثه ديده ميرساند؛ از همينرو تربيت خلبان هليکوپتر جزو وظايف نيروي زميني ارتش جمهوري اسلامي است. ساير مراکز، ارگانها و سازمانها مانند هلالاحمر، نيروي انتظامي، نيروي دريايي و ... نيز که گاه براي تکميل کادر خود نياز به تربيت خلبان نظامي يا غيرنظامي هليکوپتر دارند، از طريق آزمون سراسري اقدام به جذب دانشجو کرده که پس از اخذ مجوز از سلسله مراتب "آجا" آموزش اين دانشجويان در اين دانشگاه انجام خواهد شد.
تواناييهاي لازم :
فعاليتهاي هوانوردي به علت ماهيت مخاطرهآميزشان، حساسيت بالايي دارند؛ در نتيجه دانشجوياني که داوطلب رشته خلباني هستند، بايد علاوه بر موفقيت در آزمون سراسري و کسب رتبه علمي لازم، از سلامت کامل جسمي و رواني، هوش و استعداد تحصيلي بالا و توانايي فراگيري زبان انگليسي در سطح مطلوب برخوردار باشند. براي مثال يک خلبان بايد فردي با هوش باشد؛ زيرا براي يک خلبان هنگام پرواز گاه موارد پيشبيني نشدهاي اتفاق ميافتد که بايد در زمان کوتاه، واکنش سريع و مناسبي نسبت به آن نشان دهد. اين واکنش مناسب اصولاً از کساني انتظار ميرود که ضريب هوشي بالايي دارند. همچنين تسلّط به زبان انگليسي در اين رشته اهميت بسياري دارد؛ براي اينکه عمده آموزش دانشجويان اين رشته پس از دروس مقدماتي، به زبان انگليسي است. البته دانشگاه افسري امامعلي(ع) براي دانشجويان اين رشته کلاس زبان انگليسي برگزار ميکند، اما دانشجو نيز بايد توانايي يادگيري زبان انگليسي را داشته باشد. دانشجويان خلباني لازم است از سلامت جسماني کامل نيز برخوردار باشند. براي مثال بايد ديد چشمانشان ده دهم باشد و کوررنگي نداشته باشند و داراي ناراحتي قلبي يا بيماريهاي خاص نيز نباشند. يکي ديگر از مراحل گزينش دانشجوي اين رشته، گزينش روحي و رواني است؛ يعني از داوطلب يک مجموعه از تستهاي خاص روانشناسي گرفته ميشود تا مشخص شود که آيا آمادگي فکري لازم را براي اين کار دارد و آيا روحيهاش با شرايط خاص اين رشته مناسب است يا خير؛ زيرا دانشجوي دانشکده افسري امام علي(ع) يک نظامي است و يک نظامي بايد در چارچوبي خاص و برابر با آييننامه هاي مربوط عمل کند؛ يعني بايد يک مجموعه از قوانين و محدوديتها را بپذيرد. همچنين در مسير خدمت يک نظامي، موارد زيادي پيش ميآيد که فرد بايستي از خواستهها و ضرورتهاي زندگي خويش بگذرد و مصالح سازمان را بر مصالح فردي خود ترجيح دهد و در نهايت شغل خلباني نياز به ويژگيهاي خاصي از جمله شهامت و شجاعت دارد. يکي ديگر از مراحل گزينش دانشجوي اين رشته، بررسي صلاحيتهاي مکتبي و امنيتي اوست؛ اينکه آيا دانشجوي اين رشته معتقد به جمهوري اسلامي هست و آيا صلاحيت اين را دارد که در ارتش جمهوري اسلامي به عنوان يک سازمان نظامي، فعاليت کند يا خير. گفتني است که تمامي دانشجويان دانشکده افسري امام علي(ع) از جمله دانشجويان علوم و فنون هوانوردي ـ گرايش خلباني هليکوپتري بايد در فرم انتخاب رشته آزمون سراسري، رشتههاي اين دانشگاه را تا قبل از انتخاب سيام انتخاب کنند. تابعيت جمهوري اسلامي ايران، نداشتن سابقه تابعيت بيگانه و ايرانيالاصل بودن، متدين به دين اسلام و اعتقاد و التزام عملي به ولايت فقيه، ايمان به انقلاب اسلامي و نظام جمهوري اسلامي ايران و آمادگي فداکاري در راه تحقق اهداف آن، عدم اشتهار به فساد اخلاق و عدم اعتياد به مواد مخدر، عدم محکوميت به محروميت از خدمات دولتي و عدم سابقه عضويت يا وابستگي به احزاب و گروههاي سياسي، از جمله شرايط لازم براي داوطلبان ورود به رشتههاي دانشگاه افسري امام علي(ع) است و رشته خلباني نيز تنها از ميان داوطلبان مرد مسلمان گروه آزمايشي علوم رياضي و فني دانشجو ميپذيرد.
موقعيت شغلي در ايران:
يکي از مهمترين دغدغههاي هر جواني،پيدا کردن موقعيت شغلي مناسب است. اين مسأله حتي براي قشر تحصيلکرده جامعه نيز مطرح است. از همينرو ورود به رشتهاي که آينده شغلي آن تضمين شده باشد، از اهميت بسياري برخوردار است. رشته علوم و فنون هوانوردي ـ گرايش خلباني هليکوپتري يکي از همين رشتهها است؛ زيرا دانشجويان آن با درجه ستوان دومي فارغالتحصيل ميشوند و به استخدام ارتش جمهوري اسلامي ايران درميآيند و با گذراندن دورههاي حين خدمت، بترتيب، سلسله مراتب فرماندهي را طي ميکنند. علاوه برکاربرد وسيع اين رشته در سازمانهاي نيروهاي مسلح در زمان جنگ و صلح، نياز روزافزون ساير سازمانهاي غيرنظامي نيز به فارغالتحصيلان اين رشته کاملاً مشهود است و براي مثال شرکت نفت، هلال احمر، وزارت نيرو و بسياري از وزارتخانههاي ديگر از خلبانهاي بازنشسته ارتش براي فعاليت در سازمانهاي مرتبط استفاده ميکنند.
درسهاي اين رشته در طول تحصيل:
دروس پايه رشته خلباني:
رياضي عمومي ، فيزيک مکانيک، فيزيک حرارت، فيزيک الکتريسته و مغناطيس، آمار و احتمالات، معادلات ديفرانسيل، آزمايشگاه فيزيک الکتريسته و مغناطيس.
دروس تخصصي الزامي رشته خلباني:
سيستمهاي الکترونيکي هواپيما، سرويس اطلاعات هوانوردي و عمليات هواپيما، آلات دقيق هوايي، سيستمهاي الکترونيکي هواپيما، ناوبري هوايي ، هواشناسي، فيزيولوژي هوايي، قوانين و مقررات هوانوردي، مکانيک پرواز کاربردي.
دروس پروازي الزامي رشته خلباني:
پرواز اوليه هليکوپتر نظري و عملي، پرواز اوليه هليکوپتر ، پرواز پايه هليکوپتر نظري وعملي.
دروس اصلي رشته خلباني:
مباني کامپيوتر، ارتعاشات عمومي، استاتيک، مباني مهندسي برق عمومي، ديناميک عمومي، مقاومت مصالح، مکانيک سيالات عمومي، نجوم، ترموديناميک عمومي، نقشهکشي صنعتي، مباني مديريت و تحقيق در عمليات، الکترونيک عمومي، آزمايشگاه مقاومت مصالح، آيروديناميک، آيروديناميک سيالات تراکمپذير، آزمايشگاه آيروديناميک، مقدمهاي بر اصول پرواز، موتورهاي هواپيما، کارگاه موتور، زبان تخصصي، ساختمان هواپيما، انتقال حرارت عمومي.
ديباچه: آيا خياباني را ميشناسيد که در آن نانوايي, خواروبار فروشي, ميوهفروشي يا آرايشگاه نباشد؟ بيشک در هر خياباني مراکز خدماتي ياد شده و دهها واحد خدماتي ديگر به چشم ميخورد. اما چرا در حالي که هيچ سازمان يا نهادي مسؤول ايجاد اين مراکز در خيابانهاي مختلف نيست ما در هر خياباني به واحدهاي فوق دسترسي داريم؟راستي چرا بسياري از واحدهاي خدماتي 50 سال پيش مثل لحاف دوزي, چيني بندزني و حلبيسازي از بين رفتهاند و در مقابل مغازههاي تزئينات ساختماني و فروشگاههاي لوازم صوتي و تصويري ايجاد شده است؟ علم اقتصاد به سؤالهاي فوق پاسخ ميدهدو اين که در يک جامعه چه عواملي باعث تخصيص منابع ميشود. به عبارت ديگر علم اقتصاد، علم تخصيص بهينه منابع است. منابعي که کم يا محدود هستند. اين علم در مراکز آموزش عالي تحت عنوان رشته علوم اقتصادي ارائه ميشود. رشته اقتصاد در مقطع کارشناسي داراي شش شاخه اقتصاد نظري, بازرگاني, کشاورزي, پول و بانکداري, صنعتي و حمل و نقل است و داوطلبان هر سه گروه آزمايشي علوم رياضي و فني, علوم تجربي و علوم انساني ميتوانند اين رشته را انتخاب کنند. البته براي داوطلبان علوم انساني شاخه اقتصاد نظري ارائه نشده است. اما به گفته استادان اين رشته تفاوت شاخههاي مختلف اقتصاد در مقطع کارشناسي کمتر از 30 واحد درسي است و چون دانشجويان ميتوانند 9 واحد اختياري خود را از شاخه ديگر انتخاب کنند، تفاوت قابل توجهي بين شاخههاي مختلف اين رشته وجود ندارد. بويژه اين که بين دروس تخصصي هر شاخه نيز تشابههاي بسياري وجود دارد براي مثال از يازده درس اختصاصي شاخه اقتصاد پول و بانکداري , چهار درس آن با شاخه اقتصاد بازرگاني مشترک است. با اين همه ما براي آشنايي شما با شاخههاي رشته اقتصاد, به معرفي اجمالي آنها ميپردازيم.
شاخه اقتصاد نظري:
هسته اصلي تئوريهاي اقتصادي مثل اقتصاد رياضي و اقتصاد سنجي در شاخه اقتصاد نظري مطالعه ميشود؛ يعني اين شاخه بيشتر جنبه انتزاعي و تئوري دارد و تأکيد آن بر روي تئوريهاي رياضي است و دانشجوي اقتصاد نظري کمتر پديدههايي از قبيل تجارت را مطالعه ميکند.
دروس تخصصي اقتصاد نظري :
اقتصاد کشاورزي, اقتصاد مديريت, اقتصاد رياضي, اقتصاد سنجي, تاريخ عقايد اقتصادي, برنامهريزي اقتصادي, اقتصاد منابع .
شاخه اقتصاد بازرگاني:
اقتصاد بازرگاني يکي از شاخههاي کاربردي اقتصاد است که در آن دانشجو با جنبههاي توصيفي و تحليلي مديريت توليد, مديريت بازاريابي و کاربردهاي آن، قوانين و مقررات ماليات در ايران, انواع حسابرسي و اصول حسابداري آشنا ميشود. همچنين با استفاده از يک سري مدلهاي تصميمگيري و متدهاي کمي, تعيين خط مشي مطلوب را در مسائلي که يک مدير با آن مواجه ميشود، فرا ميگيرد.
دروس تخصصي اقتصاد بازرگاني :
اقتصاد مديريت, روشهاي مقداري در بازرگاني, مديريت توليد, ارزيابي طرحهاي اقتصادي, حسابداري شرکتها, حسابداري صنعتي, اصول بازاريابي, اصول بيمه, مديريت مالي.
شاخه اقتصاد صنعتي
در شاخه اقتصاد صنعتي دانشجويان طي چند واحد با ساختار بازار صنعت, بازرگاني بينالمللي, منافع و مضرات انحصار, سياست رقابت, منافع مصرفکننده, هزينهها و حقوق و مقررات کاري که تنظيمکننده روابط بين کارگران و کارفرمايان است, آشنا ميشوند.
دروس مشترک در همه شاخههاي علوماقتصادي :
زبان خارجه تخصصي, اصول سازماني و مديريت, حقوق تجارت, مباني جامعهشناسي, رياضيات, آمار, روش تحقيق, اصول حسابداري, جغرافياي اقتصادي ايران, اقتصاد خرد, اقتصاد کلان, پول و بانکداري, مباني فقهي اقتصاد صدر اسلام, نظامهاي اقتصادي, تجارت بينالملل, اقتصاد توسعه, اقتصاد ايران.
دروس تخصصي اقتصاد نظري :
اقتصاد صنعتي, حسابداري شرکتها, حسابداري صنعتي, اقتصاد منابع, مديريت توليد, ارزيابي طرحهاي اقتصادي, اقتصاد سنجي, حقوق کار و روابط صنعتي, پژوهش عملياتي.شاخه اقتصاد پول و بانکداريدانشجويان اين شاخه با نحوه عملکرد بانکهاي داخلي و خارجي, اسناد اعتباري ارزي, سياستهاي پولي و مالي به عنوان مهمترين سياستهاي تثبيت اقتصادي و چگونگي تجزيه و تحليل صورت حسابهاي مالي آشنا ميشوند.
دروس تخصصي اقتصاد پول و بانکداري :
عمليات بانکي داخلي, عمليات بانکي خارجي, سياستهاي پولي و مالي, بانکداري اسلامي, روشهاي مقداري در بازرگاني, سازمانهاي پولي و مالي بينالمللي, حسابداري شرکتها, تجزيه و تحليل صورتهاي مالي, ارزيابي طرحهاي اقتصادي, تأمين منابع مالي و بورس اوراق بهادار, مديريت مالي.
شاخه اقتصاد کشاورزي
دانشجويان اين شاخه, اقتصادي را که به محصولات کشاورزي و زمين و زراعت باز ميگردد, مطالعه ميکنند. زيرا بازار محصولات کشاورزي به دليل اينکه در بسياري از موارد، پيوستگي توليد را ندارد همچنين متغيرهايي مثل آب و هوا و خاک در آن اثر عمدهاي ميگذارد, به مطالعه تخصصي و ويژهاي نيازمند است؛ يعني کارشناس اقتصادي اين بخش بايد علاوه بر آشنايي با اصول و مباني علم اقتصاد, با مسائل کشاورزي از قبيل توليد کشاورزي و بازارهاي محصولات کشاورزي آشنايي داشته باشد.
دروس تخصصي اقتصاد کشاورزي :
اقتصاد کشاورزي, توسعه و سياست کشاورزي, اقتصاد منابع, اقتصاد سنجي, ارزيابي طرحهاي اقتصادي, بازاريابي محصولات کشاورزي, مديريت مزرعه, جامعهشناسي روستايي, پژوهش عملياتي.
تواناييهاي لازم :
در مقطع متوسطه, کتاب اقتصاد تنها براي دانشآموزان رشته علومانساني ارائه شده است و چون مباحث اين کتاب جنبه حفظي دارد, بسياري از داوطلبان آزمون سراسري تصور ميکنند که براي موفقيت در رشته اقتصاد بايد حافظه قوي داشت تا بتوان مفاهيم و نظريههاي متعدد را حفظ کرد. در حالي که به گفته استادان و دانشجويان اين رشته, دانشجوي اقتصاد بيش از هر چيز بايد در درس رياضي قوي باشد تا بتواند در اين رشته موفق گردد.همچنين دانشجوي اقتصاد لازم است که به مباحث اجتماعي علاقهمند بوده و الفباي جامعهشناسي, علوم سياسي و روانشناسي را بداند چون اقتصاد يک حلقه از علوم اجتماعي است و زنجيره علوم اجتماعي نيز به هم مرتبط است.
موقعيت شغلي در ايران :
دانشجويان دوره کارشناسي اقتصاد بيشتر اطلاعات اوليه و پايه را مطالعه ميکنند در نتيجه نبايد انتظار داشته باشند که پس از فارغالتحصيلي به طور تخصصي و کاربردي فعاليت نمايند مگر دانشجوياني که خودشان مطالعه و فعاليت بيشتري داشته و تئوريهايي را که مطالعه ميکنند, به کار نيز ميگيرند. يعني ميتوانند مدلهاي اقتصادي نوشته, تجزيه و تحليل کرده و پيشنهادهاي تازهاي براي رفع مشکلات اقتصادي مؤسسه و سازمانهاي مختلف ارائه دهند.البته اين به آن معنا نيست که در حال حاضر فارغالتحصيلان اين رشته بازار کار ندارند بلکه ميتوانند در بخشهاي مختلف وزارت اقتصاد مثل بخش ماليات, وزارت صنايع, سازمان برنامه و بودجه, بانک مرکزي و مرکز آمار فعاليت کنند و مهمتر از همه اينکه حتي اگر فارغالتحصيلان اقتصاد در رشته تخصصي خود فعاليت نکنند, به دليل داشتن ذهني باز و تحليلگر و آشنايي صحيح با مسائل و مباحث اقتصادي, نگاه کارشناسانهاي نسبت به جامعه و پيرامون خود دارند و ميتوانند در هر شغلي موفق و کارآمد باشند.
ديباچه: "... از رسول خدا(ص) سخني صادر ميشد که داراي دو معني بود. سخني که به چيز و وقت معيني اختصاص داشته و سخني که همه چيز و همه وقت را شامل بود پس کسي که نميدانست خدا و رسول او از آن سخن چه خواستهاند، آن را ميشنيد و از روي جهل، بر خلاف واقع و بر ضد آنچه قصد شده معني و توجيه مينمود. پس اين سببها باعث اختلاف مردم و پريشان ماندن آنان در روايتشان است.""خلاصه خطبه 201 نهجالبلاغه"
خطبه 201 نهجالبلاغه بيانگر آن است که هرچند حديث در کنار قرآن يکي از دو مصدر دينشناسي است اما چون همانند قرآن از تغيير و تحريف مصون نيست،براي ورود به آن بايد به دانشي تخصصي به نام علمالحديث مجهز بود. دانش مهم و ارزشمندي که امروزه در رشته علوم حديث آموزش داده ميشود.
رشته علوم حديث از سه منظر کلي به حديث ميپردازد که اين سه منظر عبارتند از:
1ـ تاريخ و مصطلحات که در آن تاريخ تطور، تحول و پيدايش علمالحديث از ديدگاه اهل تشيع و اهل تسنن بررسي ميشود. همچنين معنا و مفهوم و اصطلاحات علم حديث، آموخته ميشود. 2ـ علمالرجال، که به بررسي زندگي راويان حديث ميپردازد. براي مثال اگر يک حديث پنج راوي داشته است، زندگي هر يک از راويان بررسي ميشود که آيا راويان فوق ويژگيهاي لازم را براي نقل حديث داشتهاند؟ آيا راستگو و ضابط بودهاند يا اينکه فراموشکار بوده و در حفظ و نقل حديث با تساهل و تسامح برخورد ميکردهاند؟ 3 ـ فقهالحديث که به فهم محتواي احاديث ميپردازد.
تواناييهاي لازم :
عربي و علوم معارف اسلامي در اين رشته اهميت ويژهاي دارد و دانشجويان بايد در اين دروس توانمند و کارآمد باشند. همچنين لازم است به مطالعه و تحقيق علاقهمند بوده و مشتاق فهم دين و فهم اسلام باشند. رشته علوم حديث از جمله رشتههايي است که در آزمون سراسري از بين داوطلبان هر سه گروه آزمايشي رياضي و فني، علوم تجربي و علوم انساني دانشجو ميپذيرد.
موقعيت شغلي در ايران :
فارغالتحصيل رشته علوم حديث ميتواند به عنوان کارشناس علوم اسلامي در دواير دولتي مشغول به کار شود و چون به زبان انگليسي نيز مسلط است، ميتواند به عنوان رايزن فرهنگي ايران در کشورهاي ديگر، مبلغ اسلام و اصول اسلامي گردد و در صورت ادامه تحصيل و کسب مدارج بالاتر به عنوان استاد در دانشگاههاي داخل يا خارج از کشور فعاليت نمايد، چون در حال حاضر بعضي از دانشگاههاي خارج از کشور مثل دانشگاه اردن يا لبنان علاقهمند به جذب متخصص علوم حديث شيعه از کشور ايران هستند. همچنين فارغالتحصيل اين رشته ميتواند در آموزش و پرورش به عنوان دبير ديني، مربي قرآن يا مربي امور تربيتي فعاليت نمايد.
درسهاي اين رشته در طول تحصيل :
دروس پايه :
روش تحقيق ، اخلاق ، تاريخ اسلام ، سيره پيشوايان ديني ، زبان تخصصي ، منطق، آشنايي با کليات علوم عقلي، کلام و عقايد اسلامي ، تفسير مقدماتي ، صرف و نحو کاربردي ، قرائت و درک مفاهيم از متون حديثي، قرائت و درک مفاهيم از متون تفسيري، قرائت و درک مفاهيم از متون فقهي ، آشنايي با فقه مقدماتي، آشنايي با اصول فقه، قرائت و تجويد قرآن کريم، علوم بلاغي ، ترجمه عربي به فارسي، ترجمه فارسي به عربي، قرائت مطبوعات و استفاده از راديو ، مکالمه و محاضره (سمعي و بصري) ، آشنايي با فرق اسلامي، آشنايي با اديان توحيدي (زرتشتي، يهودي، مسيحيت).
دروس اصلي و تخصصي:
کتابت و تدوين حديث ، شناخت محدثان ، مصطلحات حديث ، طريق تحمل حديث ، جوامع حديثي متقدم و متأخر شيعه، جوامع حديثي متقدم و متأخر اهل سنت، اصحاب اجماع، توثيقات عام و خاص ، احاديث موضوعه ، ملاکهاي نقد حديث، فقهالحديث ، آشنايي با علم رجال، راويان عادل و موثق، راويان ضعيف، آشنايي با کتب رجال شيعه، آشنايي با کتب رجال اهل سنت، مطالعات جغرافيايي درباره رجال حديث، سيري در نهجالبلاغه و شروح آن ، سننالنبي (ص)، تأثير حديث در ادبيات فارسي، سهم زنان در نشر احاديث.
ديباچه: آنچه مردم به نام سياست و مسائل سياسي ميشناسند با سياست به مفهومي که در رشته علوم سياسي مطرح است، تفاوت بسيار دارد. دانشجويان موفق اين رشته نيز بايد بدانند که در نهايت نه يک سياستمدار بلکه يک سياستشناس خواهند شد.
در واقع علومسياسي به بررسي انديشهها و نظريههاي سياسي و کارکرد آنها در عرصه جامعه ميپردازد و رشته علومسياسي ارائه يکسري نظريهها يا يکسري ابزارها و راهکارهايي است که بر اساس آنها هر جامعه شرايط و مشکلات حال را بررسي کرده و از پيش پا برميدارد و براي حرکتها و اقدامات بعدي ـ ترسيم فضا براي مسير آينده ـ برنامهريزي ميکند همچنين از تجارب و دستاوردهاي بشر که در طول تاريخ در عرصه اجتماع به دست آورده است، بهره ميبرد. اين رشته از سه شاخه عمده تشکيل ميشود که عبارتند از:
دانش حکومت کردن و نهادهاي سياسي، نظريات سياسي و روابط و سياست بينالملل.
تواناييهاي لازم :
داشتن شَم سياسي و علاقه به مسائل سياسي و برخورداري از ديدي عميق و وسيع، ويژگيهاي لازم براي يک دانشجوي رشته علومسياسي است. همچنين دانشجوي اين رشته بايد فردي منطقي بوده و نظرياتش مستند به دليل و مدرک باشد و ظرفيت بالايي داشته باشد تا در بمباران مسائل روزمره گيج نشود و عمق مسائل اجتماع را ببيند. دانشجوي علومسياسي لازم است با همه اقشار جامعه ارتباط داشته باشد تا بفهمد که مردم جامعهاش به چه فکر ميکنند و نيازهاي آنها چيست؟ داوطلبان کنکور سراسري در صورتي در اين رشته موفق ميشوند که کتب تاريخي بخصوص تاريخ سياسي را دوست داشته باشند و فلسفه را با علاقه بخوانند.
موقعيت شغلي در ايران :
در حال حاضر تعدادي از فارغالتحصيلان رشته علومسياسي در بخشهاي سياسي و حقوقي سازمانها و وزارتخانهها و همچنين در صدا و سيما مشغول به کار ميباشند اما حدود 90% فارغالتحصيلان اين رشته با مشکل اشتغال روبرو هستند. با اين وجود اگر دانشجويي واقعاً علاقهمند بوده و در اين رشته موفق و متبحر باشد و همچنين قلم خوبي داشته باشد از نظر شغلي مشکلي نخواهد داشت. اما متأسفانه بسياري از دانشجويان شناخت و علاقه لازم را ندارند و در واقع نميدانند که براي چه به اين رشته آمدهاند.
درسهاي اين رشته در طول تحصيل :
مباني علم سياست، مباني علم حقوق، مباني علم اقتصاد، مباني جامعهشناسي عمومي، روش تحقيق در علوم سياسي، حقوق اساسي (کليات)، حقوق اساسي جمهوري اسلامي ايران، مباني انديشههاي سياسي در اسلام، حقوق بينالملل اسلام، نظام سياسي و دولت در اسلام، انديشههاي سياسي در اسلام و ايران، جنبشهاي اسلامي معاصر، تحولات سياسي و اجتماعي ايران ، انقلاب اسلامي ايران، تاريخ روابط خارجي ايران از قاجاريه تا دوران معاصر، سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران، مسائل اقتصادي و سياسي نفت در ايران، حقوق اداري، خليجفارس و مسائل آن، مسائل سياسي و اقتصادي جهان سوم، اصول روابط بينالملل، تاريخ روابط بينالملل از 1871 تا 1945 ، سازمانهاي بينالمللي، تاريخ انديشههاي سياسي در غرب از قبل از افلاطون تا قرن بيستم، انديشههاي سياسي در قرن بيستم، ديپلماسي و رفتار سياسي در اسلام، حقوق بينالملل عمومي، فن ديپلماسي و آداب کنسولي، حقوق بينالملل خصوصي، تئوريهاي انقلاب، شناخت ماهيت و عملکرد امپرياليسم، سير قدرت در درياها، نوسازي و دگرگوني سياسي، جامعهشناسي سياسي، سياست خارجي قدرتهاي بزرگ، مسائل نظامي و استراتژيک معاصر، تاريخ تحول دولت در اسلام، متون سياسي به زبان خارجي.
ديباچه: شيمي علم اتمها، پيوندها و مولکولها است. دانشي که ميتواند خواص ماده، چگونگي تغييرات و شيوه توليد آنها را از هسته اتم گرفته تا کهکشانها بررسي کند و رشته شيمي، رشتهاي است که به پرورش متخصصاني ميپردازد که با مطالعه و تحقيق و آزمايش به ابداع و نوآوري پرداخته يا فرآوردههاي شيميايي را کنترل ميکنند. اين رشته در سطح کارشناسي به بررسي و مطالعه اجمالي ترکيب، ساختار و ويژگيهاي ماده و همچنين کنترل آزمايشگاهي فرآيندهاي شيميايي ميپردازد. رشته شيمي داراي دو بخش علم شيمي و صنايع شيمي است که علم شيمي به عنوان يکي از علوم پايه زيربناي علوم مختلفي همچون بيولوژي، بيوتکنولوژي، پزشکي، دندانپزشکي، داروسازي و رشتههاي متعدد مهندسي است. اما صنايع شيميايي عبارت است از صنايعي که در آنها واکنش شيميايي انجام ميگيرد؛ يعني اقسام مواد اوليه تبديل به محصولات جديد ميگردد که خواص اين محصولات تا حدودي با مواد اوليه متفاوت است. رشته شيمي داراي دو گرايش محض و کاربردي است که در گرايش محض مبناي کار، علم شيمي است و دانشجو درباره چهار گرايش اصلي علم شيمي که عبارتند از:
شيميآلي، معدني، تجزيه و شيمي فيزيک دروسي را مطالعه ميکند. اما در شيمي کاربردي، دروس پايه شيمي کمتر مطالعه ميشود و دانشجو يکسري از دروس مربوط به مهندسي شيمي مثل اصول صنايع شيميايي و تصفيه آب و فاضلاب را ميگذراند. ميتوان گفت که فارغالتحصيل شيمي محض در شروع يک فعاليت صنعتي نقش دارد چرا که راهکارهاي تئوريک ساخت يک ماده را ارائه ميدهد و سپس يک فارغالتحصيل شيمي کاربردي طراحي نيمهصنعتي ماده موردنظر را ارائه ميدهد.
تواناييهاي لازم :
"شيمي؛ يعني حفظ کردن صدها فرمول، عدد و رقم" بسياري از دانشآموزان چنين تصوري نسبت به شيمي دارند. زيرا حجم مطالب کتاب شيمي دبيرستاني زياد و فرصت تدريس محدود است و به ناچار دبيران و محصلان به جاي تحليل و استدلال مفاهيم به سوي مسائل ذهني و حفظي کشيده ميشوند در حالي که شيمي تلفيقي از مهارتهاي ذهني و استدلالي است و اگر کسي بخواهد در اين رشته موفق گردد، بايد در هر دو زمينه توانمند باشد و حتي ميتوان گفت که قدرت استدلال بيش از قدرت حافظه در اين رشته اهميت دارد. دانشجوي شيمي لازم است در دروس رياضي، شيمي و فيزيک قوي باشد و رشته شيمي را دوست بدارد، يعني از مطالعه درس شيمي لذت ببرد و خسته نشود. گفتني است که رشته شيمي از بين داوطلبان گروه رياضي و فني و علوم تجربي دانشجو ميپذيرد. البته برخي از دانشگاهها و مراکز آموزش عالي فقط از گروه آزمايشي علومتجربي دانشجو ميپذيرند.
موقعيت شغلي در ايران :
تعدادي از فارغالتحصيلان شيمي جذب صنايع شيميايي مختلف مثل صنايع رنگ سازي، چرم سازي، پتروشيمي، مواد غذايي، لوازم بهداشتي و آرايشي ميشوند و در بخش آزمايشگاههاي کنترل کيفيت محصولات شيميايي يا واحد توليد آنها کار ميکنند. هر کارخانهاي که داير شود، در بخش کنترل کيفيت کالاهاي ساخته شده نياز به يک شيميست دارد. همچنين در تمام صنايع احتياج به فارغالتحصيلان شيمي داريم تا مواد اوليه را با توجه به استانداردهاي جهاني بررسي کرده و ردّ يا قبول بکنند. گفتني است که فارغالتحصيلان اين رشته توانايي تغيير و تبديل بر روي مواد خام را دارند و به ياري همين توانايي، تعداد زيادي از فارغالتحصيلان اين رشته کارگاهها يا کارخانههاي شيميايي کوچک يا بزرگ داير کرده و در کار خود نيز موفق بودهاند.
درسهاي اين رشته در طول تحصيل:
دروس مشترک در گرايشهاي شيمي:
رياضي عمومي، فيزيک پايه، شيمي عمومي، معادلات ديفرانسيل، شيمي آلي، شيمي تجزيه ، شيمي تجزيه دستگاهي، شيمي فيزيک، شيمي معدني، زبان تخصصي شيمي، کاربرد طيفسنجي در شيمي آلي، جداسازي و شناسائي ترکيبات آلي، مباني کامپيوتر و برنامهنويسي، روش استفاده از متون علمي شيمي، کارگاه يا شيشهگري.
دروس تخصصي گرايش شيمي محض:
اصول صنايع شيميايي، شيمي آلي فلزي، مباني شيمي کوانتومي، گرافيک و نقشهخواني، شيمي فيزيک آلي، طيفسنج مولکولي.
دروس تخصصي گرايش شيمي کاربردي:
کارگاه يا شيشهگري، گرافيک و نقشهخواني، اصول محاسبات شيمي صنعتي، شيمي صنعتي، کارآموزي تابستاني، گزارشنويسي و سمينار، اصول تصفيه آب و پسابهاي صنعتي، خوردگي فلزات. (بسياري از درسهاي اين رشته همراه با آزمايشگاه است.)
ديباچه: هر روز چند بار از چهار عمل اصلي استفاده ميکنيد؟ مفاهيم هندسي از قبيل طول، مساحت و حجم چقدر در زندگي روزمره شما کاربرد دارد؟ خيابانها و ميدانهايي که محل عبور و مرور شما است، ساختماني که در آن زندگي ميکنيد و وسايل زندگيتان چه شکلي دارند؟ آيا غير از اين است که همه آنها از اشکال هندسي هستند يا ترکيبي از اين اشکال ميباشند؟ ميبينيد که همه ما در زندگي روزمره خود به ميزان زيادي از دانش رياضي استفاده ميکنيم از سوي ديگر رياضيات، پايه علوم و مهندسي است و امروزه همه رشتههايي که پايه علمي دارند، از الگوهاي رياضي استفاده ميکنند و در واقع هر چقدر که شغل يک فرد تخصصيتر شود، ميزان رياضياتي که لازم دارد، بيشتر ميگردد.براي مثال يک مهندس الکترونيک از آناليز تابعي و فرآيندهاي تصادفي استفاده ميکند يا يک برنامهريز پروژههاي اقتصادي، از مطالب پيشرفته آماري مانند سريهاي زماني، به عنوان ابزار کار ياري ميگيرد. به همين دليل امروزه تربيت متخصصان علم رياضي؛ يعني افرادي که قادر هستند رياضيات مورد نياز را آموزش داده و يا توليد کنند، اهميت بسيار زيادي دارد. چرا که لازمه پيشرفت در تکنولوژي، توجه به دانش رياضي ميباشد.اما اين دانش مهم و پايه چيست؟ آيا ميتوان اين علم را در چند جمله معرفي کرد؟ بدون شک معرفي علوم پايه بخصوص علم رياضي که مادر همه علوم است، کار بسيار دشواري است.زيرا اين علم از يک سو ذهني و تجريدي و از سوي ديگر عملي ميباشد و در نتيجه يک تعريف بايد کلي باشد تا بتواند تمامي ابعاد دانش رياضي را در بربگيرد.در کل ميتوان گفت که رياضيات هنري است باستاني و از همان آغاز از جمله ذهنيترين و در عين حال عمليترين تلاشهاي آدمي بوده است؛ يعني از همان 1800 سال پيش از ميلاد که بابليها در زمينه خواص تجريدي اعداد به پژوهش پرداختند، رياضيات در کنار جنبههاي ادراکي نظري، به صورت ابزاري که هر روز براي مسّاحي زمين، دريانوردي و ساختن بناهاي بزرگ مورد نياز بود، به کار ميرفت. امروزه نيز وضع به همين منوال است و شايد به همين دليل ما در رشته رياضي با دو گرايش رياضي محض و کاربردي روبرو هستيم. در اين ميان عموماً رياضيات کاربردي را به شاخهاي از رياضي ميگوييم که کاربرد عملي مشخصي داشته باشد براي مثال در اقتصاد، کامپيوتر، فيزيک يا آمار و احتمال کاربرد داشته باشد و رياضي محض نيز به شاخهاي گفته ميشود که به نظريهپردازي رياضي ميپردازد اما بايد توجه داشت که امروزه اين دو گرايش آنچنان درهم ادغام شدهاند که مرزي را نميتوان بين آنها مشخص کرد. زيرا گاه يک تئوري کاملاً محض وارد مرحله کاربردي شده و چون در عمل با مشکل روبرو ميشود، بار ديگر به حوزه تئوري برميگردد و در نهايت پس از رفع نقايص، دوباره وارد مرحله کاربردي ميشود؛ يعني يک تعامل و ارتباط دوجانبهاي بين رياضي کاربردي و محض وجود دارد.
تواناييهاي لازم :
دانشجوي رشته رياضي بايد شخصي صبور و با حوصله باشد و از صرف وقت در حل مسائل دريغ نکند و در کل لازم است که به درس رياضي علاقهمند بوده و در دوره متوسطه، دانشآموز موفقي در رشته رياضي باشد. اين رشته نيازمند دانشجوياني است که از نظر ذهني،آمادگي جذب ايدههاي جديد را داشته باشند و بتوانند الگوها و نظم را درک کرده و مسائل غيرمتعارف را حل کنند. به عبارت ديگر يک روحيه علمي، تفکر انتقادي و توانايي تجزيه و تحليل داشته باشند.
موقعيت شغلي در ايران :
کاربرد رياضي در علوم مختلف انکارناپذير است. براي مثال مبحث آناليز تابعي در مکانيک کوانتومي، کاربرد بسيار زيادي دارد يا در بيشتر رشتههاي مهندسي معادله "لاپ لاسي" که يک معادله رياضي است، مورد استفاده قرار ميگيرد. در جامعهشناسي نيز نظريه احتمال و نظريه گروهها نقش بسيار مهمي ايفا ميکند. در کل بايد گفت که همه صنايع، زيرساخت رياضي دارند و به همين دليل در همه مراکز صنعتي و تحقيقاتي دنيا، رياضيدانها در کنار مهندسين و دانشمندان ساير علوم، حضوري فعال دارند و آنچه در نهايت ارائه ميشود، نتيجه کار تيمي آنها است. در جامعه ما نيز اگر مشاغل جنبه علمي داشته باشند، قطعاً به تعداد قابل توجهي رياضيدان نياز خواهيم داشت چون يک رياضيدان ميتواند مشکلات را به روش علمي حل کند. البته اين به آن معنا نيست که در حال حاضر هيچ فرصت شغلي براي يک رياضيدان وجود ندارد اما بايد حضور رياضيدانها در مراکز تحقيقاتي و صنعتي پررنگتر باشد. يک ليسانس رياضي به دليل نظم فکري و بينش عميقي که در طي تحصيل به دست ميآورد، ميتواند با مطالعه و تلاش شخصي در بسياري از شغلها، حتي شغلهايي که در ظاهر ارتباطي با رياضي ندارد موفق گردد.(اين رشته در دو مقطع دکتراي پيوسته و کارشناسي در آزمون سراسري دانشجو ميپذيرد.)
درسهاي اين رشته در طول تحصيل :
دروس مشترک بين گرايشهاي رياضي :
رياضي ، آناليز ، جبر ، مباني رياضيات، آمار ، معادلات ديفرانسيل، جبر خطي ، مباني هندسه، توابع مختلط، آناليز عددي ، مباني کامپيوتر، گراف، نظريه معادلات ديفرانسيل، نظريه اعداد.
دروس تخصصي گرايش رياضي محض:
جبر ، آناليز ، هندسه موضعي، توپولوژي، هندسه ديفرانسيل.
دروس تخصصي گرايش رياضي کاربردي:
تحقيق در عمليات ، آناليز عددي ، فرآيندهاي تصادفي، ساختمان دادهها، سريهاي زماني، زبان برنامهنويسي پيشرفته
ديباچه: دريا سالار "الفرد تيرهامان" ابداع کننده استراتژي دريايي در اوايل قرن بيستم ميگويد:
"اقيانوسهاي کره زمين، حبابي پر آب هستند که جدار زمين را پوشاندهاند. هر کشور و يا ائتلافي از کشورها که قدرت فرماندهي بر اين درياهاي بزرگ را داشته باشد، ميتواند ثروت دنيا را کنترل کند و از اين طريق بر کره زمين مسلط شود. البته شرط اساسي و لازم براي اين کار، وجود يک نيروي دريايي قدرتمند است که داراي پايگاههاي عملياتي در داخل کشور و ماوراء درياها باشد و با انبوهي از کشتيراني تجارتي، تکميل و پشتيباني شود."اين استراتژي دريايي توسط قدرتهاي بزرگ جهاني در جنگ جهاني اول و بعدها در جنگ جهاني دوم و سالهاي جنگ سرد دنبال شد و با پيشرفت پر شتاب فناوري ناشي از جنگ جهاني دوم، آمريکا و شوروي سابق از استراتژي دريايي براي دستيابي به منافع ملي و اهداف استراتژيکي خود نهايت بهره را بردند. کشور آمريکا هم اکنون نيز از پيروان ثابت قدم استراتژي دريايي است و ناوگان رزمي و بازرگاني وابسته به آن در تمام آبهاي حساس جهان حضور داشته و قدرت خود را به منظور اعمال سياستهاي خارجي اين کشور مورد بهرهبرداري قرار ميدهد و اين قدرت را از محلهاي حضورشان به سرزمينهاي مورد نظر نفوذ داده و منتقل ميسازد.کشور ايران به دليل موقعيت جغرافيايي خاص (دسترسي به خليج فارس و درياي مازندران)، وسعت مناطق دريايي و شرايط آب و هوايي مناسب براي دريانوردي در اين مناطق، از موقعيت خوبي براي دريانوردي برخوردار است و براي حفظ منافع ملي حياتي در خليج فارس، درياي عمان، اقيانوس هند و درياي مازندران و شرکت در فعاليتهاي دريايي و دريانوردي اعم از اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي ؛ بايد يک نيروي دريايي مقتدر، متفکر، متعهد، طراح و مطابق با معيارهاي مطرح در قرن بيست و يکم داشته باشد. دانشگاه علومدريايي امامخميني(ره) واقع در نوشهر، مهرماه 1360 در همين راستا فعاليت خود را آغاز کرد. اين دانشگاه در حال حاضر در 5 رشته عرشه ، تفنگدار دريايي، مهندسي الکترونيک و مخابرات دريايي، مهندسي دريايي و مديريت و کميسر دريايي دانشجو ميپذيرد. که در اين ميان رشته مديريت و کميسر دريايي دانشجويان خود را از هر سه گروه آزمايشي رياضي و فني، علومتجربي و علومانساني انتخاب ميکند که ما آن را در بخش رشتههاي شناور معرفي کرديم.
عرشه ( ناوبري و فرماندهي کشتي):
هدف اين رشته تربيت جواناني است که پس از فارغالتحصيلي بتوانند هدايت يگانهاي شناور نظامي يا بازرگاني را برعهده بگيرند. در اين راستا دانش و تخصص لازم را در زمينه ناوبري، عمليات دريايي، توپخانه و موشک، ملواني، ضد زيردريايي، هواشناسي، آبنگاري (شناخت لايههاي مختلف آب)، غواصي، يگانهاي شناور سطحي و زير سطحي، مباني علوم پروازي و تخليه و بارگيري به دست ميآورند. البته دانشجويان شاخه نظامي به صورت تخصصيتر توپخانه، موشک و سلاحها و تجهيزات زيرسطحي را مطالعه ميکنند و شاخه بازرگاني تخليه و بارگيري را به صورت گستردهتر و تخصصيتر ميخوانند. اما آنچه مهم است اين است که هدف اصلي دانشگاه علومدريايي امامخميني تربيت ناوبر نظامي است و براي ناوبر تجاري در صورتي دانشجو پذيرفته ميشود که ارگانهاي ديگر اعم از شرکت ملي نفتکش، کشتيراني جمهوري اسلامي ايران و سازمان بنادر و شيلات اعلام نياز کنند. يعني؛ اين دسته از دانشجويان بورسيه ارگانها و سازمانهاي ديگر هستند.
درسهاي اين رشته در طول تحصيل:
دروس پايه مشترک در دو شاخه نظامي و تجاري:
رياضي، برنامهنويسي کامپيوتر، فيزيک، شيمي عمومي.
دروس اصلي و تخصصي شاخه ناوبري تجاري :
اصول مهندسي دريايي، معماري کشتي، مباني مهندسي برق، مباني و تئوريهاي مديريت، حقوق دريايي، اصول حسابداري، زبان خارجه تخصصي، ناوبري ساحلي، ناوبري نجومي، قوانين راه، ناوبري الکترونيکي، قطبنماي مغناطيسي و الکتريکي، ملواني، هواشناسي، مخابرات بصري، تخليه و بارگيري، تاريخ جنگهاي دريايي، اقيانوسشناسي، مانور با شناور، تخليه و بارگيري کالاهاي خطرناک در روي کشتيهاي بالاتر از 500 تن، ناوبري رادار و سيستم ARPA ، اصول مخابرات راديويي، بقا در دريا، مبارزه با آتش، ملواني، دريانوردي نجومي و ساحلي، عمليات نجات جان افراد، نگهباني در پل فرماندهي، راهبري موتورهاي رانش، دريانوردي ساحلي و تخميني، سيستمهاي کنترل سکان و هدايت، مخابرات و کاربرد زبان تخصصي راديويي، محاسبات مربوط به تعادل کشتي، کاربري سيستمهاي ناوبري الکترونيکي، کاربري دستگاههاي راديويي، آموزش استانداردهاي ويژه کشتيهاي خاص.
دروس اصلي و تخصصي شاخه ناوبري نظامي:
اصول مهندسي دريايي، معماري کشتي، مباني مهندسي برق، مباني و تئوريهاي مديريت، حقوق دريايي، مباني مهندسي الکترونيک، سيستمهاي مخابراتي و رادار دريايي، زبان خارجه تخصصي، ناوبري ساحلي، ناوبري نجومي، قوانين راه، قطبنماي مغناطيسي و الکتريکي، ملواني، توپخانه و مهمات، توپخانه و موشک، سلاح و تجهيزات زيرسطحي، سينماتيک و مانور، عمليات دريايي، مباني علوم پروازي، مخابرات راديويي و تاکتيکي، جنگهاي الکترونيکي، هواشناسي، مخابرات بصري، تخليه و بارگيري، پروژه، تاريخ جنگهاي دريايي، هنر جنگ دريايي، اقيانوسشناسي، مانور با شناور، دريانوردي، افسر نگهبان پل فرمانده.
تفنگدار دريايي :
دانشجويان رشته تفنگدار دريايي براي خدمت در تيپهاي تفنگداري آموزش ميبينند و دروس تخصصي آنها شامل عمليات آبخاکي ميشود (هجوم از دريا به ساحل دشمن و تسخير خطوط ساحلي و سرپلها) در واقع هنگام عمليات آبخاکي در مرحله اول تفنگداران دريايي عمليات خود را آغاز ميکنند و سپس نوبت به ساير نيروهاي نظامي ميشود. بنابراين فارغالتحصيلان اين رشته بايد توانايي غواصي در عمق کم و هدايت يگانهاي شناور کوچک و توپخانه را داشته باشند.
دروس پايه :
رياضي، فيزيک مکانيک، فيزيک حرارت، فيزيک موج و ارتعاش، شيمي عمومي، آشنايي با کامپيوتر و برنامهنويسي کامپيوتر، فيزيک الکتريسيته و مغناطيس.
دروس اصلي و تخصصي:
اصول مهندسي دريايي، مباني مهندسي برق، مباني سيستمهاي مخابراتي و رادار، جغرافياي نظامي، اصول مديريت، حقوق دريايي، قوانين راه، اصول و قواعد اساسي رزم، تاکتيک آفندي (پدافندي)، سيستمهاي الکتريکي و الکترونيکي کشتي، پژوهش عملياتي، مديريت تدارکات، تحليل رفتاري، مديريت منابع انساني، مديريت پرسنلي در ارتش، تاريخ سياسي معاصر ايران، فنون و تجزيه و تحليل سيستمها و روشها، زبان خارجه تخصصي، جنگهاي آبخاکي، ناوبري، نقشهخواني، نقشهبردراي، غواصي، جنگ الکترونيکي، مخابرات راديويي و تاکتيکي، عمليات دريايي، جنگافزارهاي تفنگداري دريايي، توپخانه و موشک، توپخانه و مهمات دريايي، هواشناسي، تخليه و بارگيري رزمي، تخريب و مواد منفجره، جنگهاي نوين، شناورها و خودروهاي آبخاکي، آبنگاري، پدافند هوايي، تاريخ و قدرت دريايي، مباني اطلاعات، ملواني، مينهاي دريايي و نحوه جمعآوري آنها.
مهندسي الکترونيک و مخابرات دريايي :
فارغالتحصيل مهندسي الکترونيک و مخابرات دريايي رهبري و هدايت صحيح، تعميرات و نگهداري تمامي دستگاههاي الکترونيکي موجود در ناو را برعهده ميگيرد. اهميت اين مسأله زماني آشکار ميشود که بدانيم دستگاههاي توپخانه و موشکي (هدايت آتش در يک ناو) کاملاً الکترونيکي است. گفتني است فارغالتحصيلان اين رشته بايد با مهندسي برق گرايش قدرت و مخابرات آشنا باشند.
دروس پايه:
رياضي، معادلات ديفرانسيل، آمار و احتمالات مهندسي، برنامهنويسي کامپيوتر، محاسبات عددي فيزيک.
دروس اصلي و تخصصي:
الکترومغناطيس، مدارهاي الکتريکي، الکترونيک، اندازهگيري الکتريکي، ماشينهاي الکتريکي، مدارهاي منطقي، رياضيات مهندسي، زبان خارجه تخصصي، مخابرات، اصول مهندسي دريايي، سيستمهاي کنترل خطي، اصول جنگ الکترونيک، مباني کنترل جنگافزار، کارگاه عمومي برق، ميدانها و امواج، مدارهاي مخابراتي، ماکروويو، اجزاء کامپيوتر، آنتن، اصول سيستمهاي رادار، تکنيک پالس، سيستمهاي مخابرات و الکترونيک دريايي، ميکروپروسسور، کارورزي (بسياري از درسهاي اين رشته همراه با آزمايشگاه است) .
مهندسي دريايي :
دو رکن مهم و اساسي براي هر ناو، شناور بودن و تحرک داشتن است. زيرا هر ناو قبل از آن که مأموريتي را انجام دهد، بايد در آب شناور باشد و سپس بتواند از اسکله فاصله گرفته و از نقطهاي به نقطه ديگر حرکت کند. مسؤوليت اين دو رکن مهم بر عهده فارغالتحصيلان مهندسي دريايي است. چون يک مهندس دريايي از عواملي که شناوري يک ناو را تهديد ميکند، جلوگيري کرده و در صورتي که کوچکترين سوراخي ايجاد گردد، به سرعت وارد عمل شده و از نفوذ آب به داخل ناو جلوگيري ميکند همچنين مسؤوليت نيروهاي محرکه يک ناو که ميتواند بخاري، ديزلي، توربين گاز يا ترکيبي باشد، بر عهده مهندس دريايي است تا تحرک ناو تضمين شود.
دروس پايه:
رياضي عمومي ، معادلات ديفرانسيل ، برنامهنويسي کامپيوتر، محاسبات عددي ، فيزيک.
دروس اصلي و تخصصي:
شيمي و خواص مواد، مباني مهندسي برق، رسم فني و طراحي مهندسي ، استاتيک، ترموديناميک ، انتقال حرارت ، ديناميک، مقاومت مصالح ، مکانيک سيالات، اصول مهندسي دريايي، اجزاي ماشين ، کنترل اتوماتيک و اندازهگيري، موتورهاي ديزل دريايي ، توربينهاي بخار دريايي ، توربين گاز دريايي ، ماشينآلات فرعي ، تأسيسات عمومي ، معماري کشتي (هيدرواستاتيک)، معماري کشتي (هيدروديناميک)، سيستمهاي الکتريکي در کشتي ، ديگهاي بخار دريايي ، زبان تخصصي ، خوردگي در تجهيزات دريايي ، کارگاه تأسيسات ، کارگاه تجهيزات دريايي ، کارگاه توربين و ديگ بخار، کارگاه موتورهاي ديزل ، تکنولوژي کارگاهي ، دريانوردي.
تواناييهاي لازم :
کليه رشتههاي دانشگاه علوم دريايي امام خميني در دفترچه آزمون سراسري با يک کد معرفي ميشود و هر سال اوايل مرداد، سازمان سنجش آموزش کشور از بين داوطلبان علاقهمند به دانشگاه علوم دريايي حدود 20 برابر ظرفيت را به اين دانشگاه معرفي ميکند که از ميان اين تعداد، داوطلبان پس از معاينات پزشکي، مصاحبه و تست ورزش، 2 برابر ظرفيت به سازمان سنجش معرفي ميشوند و در نهايت سازمان سنجش با توجه به فرم انتخاب رشته اين دسته از داوطلبان، تعداد دانشجوي مورد نظر دانشگاه علوم دريايي امام خميني را معرفي ميکند. اين دانشجويان در يک روز مشخص به دفتر گزينش و استخدام نيروي دريايي مراجعه کرده و در حضور نماينده سازمان سنجش آموزش کشور از بين 5 رشته تخصصي دانشگاه علوم دريايي انتخاب رشته ميکنند، به اين صورت که بهترين رتبه گزينش شده در اين دانشگاه، در آغاز حق انتخاب رشته را دارد و سپس رتبههاي بعدي به ترتيب ميتوانند رشته مورد علاقه خود را انتخاب کنند البته اگر ظرفيت يکي از رشتهها تکميل شود، دانشجويان بعدي حق انتخاب آن رشته را ندارند. گفتني است که دانشجويان دانشگاه علوم دريايي بايد در دروس رياضي و فيزيک قوي بوده و به زبان انگليسي مسلط باشند چون از يک سو اکثر کتابهاي تخصصي اين دانشگاه به زبان انگليسي است و از سوي ديگر وقتي يک ناو از ساحل دور شد و 12 مايل به طرف دريا رفت، در آبهاي بينالمللي قرار ميگيرد و در اين هنگام کارکنان ناو براي ارتباط با شناورهاي ديگر بايد به زبان انگليسي مسلط باشند البته در اين دانشگاه به کمک کلاسهاي فوق برنامه تلاش ميشود که زبان انگليسي دانشجويان تقويت گردد، اما بهتر است که دانشجويان از ابتدا به زبان انگليسي مسلط باشند و معدل ديپلمشان نيز از 15 پايينتر نباشد تا دروس دانشگاه را به خوبي و با موفقيت پشتسر بگذارند. در نهايت دانشجوي علوم دريايي نبايد به خانواده خود خيلي وابستگي داشته باشد چون بعضي از اوقات يک افسر نيروي دريايي به مدت چند ماه روي آب است و نميتواند در کنار خانواده خود باشد. همچنين دانشجويان بايد از سلامت جسماني کامل، ديد براي ناوبري و فرماندهي کشتي و تفنگدار دريايي و حداقل ديد براي بقيه رشتههاي دانشگاه برخوردار باشند تا بتوانند با مشکلات و سختيهاي زندگي در دريا کنار بيايند. در ضمن دانشگاه علوم دريايي بايد يکي از 9 اولويت اول انتخاب رشته داوطلبان باشد در غير اين صورت کد رشته دانشگاه علوم دريايي که پس از انتخاب رشته نهم باشد، حذف خواهد شد. گفتني است که اين دانشگاه تنها از بين داوطلبان مرد، دانشجو ميپذيرد.
موقعيت شغلي در ايران :
دانشجويان دانشگاه علوم دريايي امام خميني در طي تحصيل، شبانهروزي بوده و کليه هزينههاي خوراک، پوشاک، کمک آموزشي و زيست آنان بر عهده نيروي دريايي است و پس از گذراندن 118 واحد موفق به اخذ درجه ناوبان دومي ميشوند و از نيروي دريايي حقوق دريافت ميکنند و پس از فارغالتحصيلي برابر قانون ارتش به درجات بالاتر ميروند
ديباچه: تا 80 سال پيش روانشناسي را مطالعه روح و روان و روانشناس را فردي ميدانستند که رويدادهاي دروني، ذهني و مغزي را مثل تصورات، خاطرات، افکار و احساسات مطالعه ميکند.طبق اين تعريف، روانشناسي شاخهاي از ذهنيترين بخش دانش انسان؛ يعني فلسفه بود. اما از اوايل قرن بيستم و با پيشرفت سريع دو علم زيستشناسي و فيزيک، روانشناسي نيز مطالعه ذهني (زندگي رواني) را کنار گذاشت و به مشاهده و مطالعه رفتار موجودات پرداخت. البته هنوز نيز روانشناسان فرآيندهاي ذهني را مطالعه ميکنند اما اين کار را نه به صورت ثبت شخصي ادراکات و احساسات بلکه به شيوه عيني و علمي انجام ميدهند.متأسفانه هنوز در کشور ما بسياري از مردم، روانشناسي را با کفبيني و احضار روح يکي ميدانند و ما ميبينيم که کتابهايي با موضوعات فوق، به عنوان کتابهاي روانشناسي، فروش فوقالعادهاي دارند. در حالي که روانشناسي شاخهاي از علوم زيستي است که هم به مطالعه عيني رفتار قابل مشاهده ميپردازد و هم به فهم و درک فرآيندهاي ذهني که مستقيماً قابل مشاهده نبوده و براساس دادههاي رفتاري و عصب زيستشناختي قابل استنباط است، توجه دارد. رشته روانشناسي در مقطع کارشناسي داراي 4 گرايش باليني، آموزش کودکان استثنايي، صنعتي و سازماني و عمومي است. در اين ميان روانشناسي باليني خدمات تشخيص و درمان (روان درماني) را به افرادي که دچار رفتارهاي نابهنجاري مثل افسردگي، اضطراب، وسواس، و غيره هستند، ارائه ميدهد که اين خدمات در سه زمينه تشخيص، درمان و پيشنهادِ روشهايي براي پيشگيري از معضلات و ناهنجاريهاي رفتاري ارائه ميشود. روانشناسي صنعتي و سازماني نيز يافتههاي روانشناسي را در تمام محيطهاي کاري به کار ميبرد؛ يعني درباره اين که محيط کار بايد چگونه باشد تا بهترين بازدهي را داشته باشد يا چه متغيرهايي در ارتباط بين کارفرما و کارگر مؤثر است و چه عواملي باعث عدم تفاهم بين کارفرما و کارگر ميشود، مطالعه ميکند. روانشناسي عمومي نيز به مطالعه کليات روانشناسي ميپردازد و روانشناسي و آموزش کودکان استثنايي کاربرد يافتههاي روانشناسي در رابطه با کودکان استثنايي (تيزهوشان و معلولين جسماني) است.
تواناييهاي لازم :
زيستشناسي و شيمي در اين رشته اهميت بسياري دارد و بايد پايه علومزيستي دانشجوي اين رشته قوي باشد. به همين دليل امروزه دانشجويان اين رشته از بين دو گروه آزمايشي علومانساني و علومتجربي پذيرفته ميشوند. از سوي ديگر آمار و رياضي و زبان انگليسي در اين رشته کاربرد و اهميت زيادي دارد. دانشجوي اين رشته بايد نسبت به اطراف و جامعه خود ديد عميقي داشته باشد تا بتواند ظرافتهاي رفتاري افراد را درک کند و به ويژگيهاي رواني افراد پي ببرد.
موقعيت شغلي در ايران :
امروزه روانشناسي با همه جنبههاي زندگي ما ارتباط دارد و هر اندازه که جامعه پيچيدهتر شود، روانشناسي نيز نقش مهمتري در حل مسائل آدمي برعهده ميگيرد. اين به معناي فرصتهاي شغلي متنوع و گسترده براي فارغالتحصيلان رشته روانشناسي است. به گفته کارشناسان اين رشته، آينده روانشناسي در کشور ما روشن و اميدبخش است و فارغالتحصيلان اين رشته بايد آينده خود را در فردا ببينند. چون کشور ما يکي از کشورهاي در حال توسعه است و بدون بهرهگيري از شاخههاي مختلف روانشناسي نميتواند توسعه همهجانبه داشته باشد. از سوي ديگر کشور ما، کشور جواني است و امروزه يکي از دغدغههاي خانوادهها، حفظ بهداشت رواني و بالا بردن سطح دانش فرزندانشان ميباشد که اين دو مهم نيز به ياري شاخههاي مختلف روانشناسي از جمله روانشناسي رشد و روانشناسي تربيتي امکانپذير است. البته در حال حاضر فارغالتحصيلان اين رشته بيشتر جذب آموزش و پرورش ميشوند يا در شرکتها و سازمانها به عنوان کارشناس روانشناسي فعاليت ميکنند و عدهاي نيز به عنوان دستيار متخصص روانشناسي باليني يا روانپزشک مشغول به کار هستند.
درسهاي اين رشته در طول تحصيل :
دروس مشترک در گرايشهاي مختلف روانشناسي :
روانشناسي عمومي، علمالنفس از ديدگاه دانشمندان اسلامي، آمار توصيفي، فيزيولوژي عمومي، کليات فلسفه، مباني جامعهشناسي، روانشناسي احساس و ادراک، متون روانشناسي به زبان خارجي، آمار استنباطي، روش تحقيق در روانشناسي، روانشناسي فيزيولوژيک، روانشناسي تجربي، روانشناسي رشد، روانشناسي يادگيري، روانشناسي تربيتي، روانشناسي اجتماعي، روانسنجي، انگيزش و هيجان، شخصيت، آسيبشناسي رواني، بهداشت رواني، روانشناسي مرضي کودک، تاريخچه و مکاتب روانشناسي.
دروس تخصصي گرايش روانشناسي باليني:
کاربرد مقدماتي روشهاي تشخيص باليني، کاربرد مقدماتي روشهاي درمان، مصاحبه، سمينار مسائل روانشناسي باليني در جهان و ايران، پژوهشهاي عملي در روانشناسي باليني، روانشناسي پويايي گروه، کليات روانپزشکي، بررسي مقدماتي نظريههاي روان درماني، روانشناسي مشاوره و راهنمايي، روانشناسي کودکان استثنايي.
دروس تخصصي گرايش روانشناسي عمومي:
طرحها و پژوهشهاي آزمايشگاهي، مقدمات نورو بسيکولوژي، ارزشيابي شخصيت، روانشناسي مشاوره و راهنمايي، روانشناسي هوش و سنجش آن، تفکر و زبان، روانشناسي پويايي گروه، روانشناسي کودکان استثنايي، سمينار در مسائل روانشناسي عمومي، اختلالات يادگيري، روانشناسي جنايي، پژوهشهاي عملي در روانشناسي عمومي.
دروس تخصصي گرايش روانشناسي استثنايي:
روانشناسي مشاوره و راهنمايي، نظريهها و کاربرد آزمونهاي شناختي، روانشناسي کودکان تيزهوش و روشهاي آموزش آنها، روانشناسي کودکان عقبمانده و روشهاي آموزش آنها، اختلالات تکلم و گفتار درماني، روانشناسي تدريس به کودکان ناشنوا، روانشناسي تدريس به کودکان نابينا، متون روانشناسي کودکان استثنايي به زبانهاي خارجي، بهداشت رواني کودکان استثنايي و خانواده، زمينه پيشگيري از تولد کودکان عقب افتاده، روانشناسي کودکان ناسازگار، روشهاي تغيير و اصلاح رفتار کودکان، سمينار مسائل کودکان استثنايي در جهان و ايران، پژوهشهاي عملي در روانشناسي و آموزش کودکان استثنايي.
ديباچه: تسطيح و تهيه زمين، کاشت، برداشت و نگهداري محصولات زراعي و باغي و دامي نيازمند به ماشينآلات مختلف و متعددي است که کاربرد آنها نيروي انساني ماهر و کارآيي را ميخواهد. اين نيروي انساني، خلاء موجود در بين زارعين و مهندسين ماشينهاي کشاورزي را پر ميکند. فارغالتحصيلان اين رشته ميتوانند در وزارت جهاد کشاورزي، مراکز خدمات کشاورزي روستايي و عشايري، شرکتهاي کشت و صنعت واحدهاي توليدي کشاورزي فعاليت نمايند.
درسهاي اين رشته در طول تحصيل:
دروس پايه:
رسم فني، گياهشناسي عمومي، رياضيات، فيزيک الکتريستيه و مغناطيس
دروس اصلي:
زراعت عمومي، باغباني عمومي، خاکشناسي عمومي، روشهاي آبياري، مقدمات ترويج و آموزش کشاورزي، مسـّاحي و نقشهبرداري، عمليات کشاورزي
دروس تخصصي:
تکنولوژي موتور، شناخت و کاربرد تراکتور، ماشينهاي تسطيح اراضي، ماشينهاي خاکورزي، ماشينهاي کاشت و داشت، ماشينهاي برداشت، ماشينهاي تجهيزات ثابت زراعي، عمليات کارگاهي، سرويس و تعمير تراکتور وماشينهاي کشاورزي