در مورد استان آذربايجان شرقي
ایل گلی (شاه گلي) از گردشگاه هاي زيباي تبريز است كه در جنوب شرقي تبريز بر دامنه تپه اي واقع شده. ايل گلي استخري بزرگ به شكل مربع به مساحت 54 هزار و 675 متر مربع است و در جنوب آن تپه اي وجود دارد كه آنرا از بالا تا پايين، همسطح استخر، پله بندي كرده و نهر آبي از آن به سمت پايين روان است. در مركز استخر، عمارتي به شيوه سنتي در دو طبقه ساخته شده و اطراف استخر به صورت پارك بسيار زيبا و فرح بخشي درآمده كه يكي از زيباترين جاذبه هاي گردشگري آذربايجان شرقي به شمار مي رود.
از آنجا که همکنون هتل بسیار زیبایی نیز در نزدیکی آن بنا شده است توجه بیشتر به ایل گلی برای جذب روز افزون جهانگردان ضروری است. بناي نخستين عمارت ايلگلي (شاه گلی) را به دوره آققويونلوها نسبت مي دهند كه يكبار در زمان صفوي و بار ديگر در زمان قاجار، توسط "قهرمان ميرزا" پسر "عباس ميرزا نايب السلطنه" در ايام حكمراني بر آذربايجان، بازسازي شده است.
اگر به تبریز سفر کردید غروب ایل گلی را به هیچ عنوان از دست ندهید. ایل گلی به عنوان یک تفرجگاه زیبای تابستانی همواره می تواند در برنامه سفر و گردش شما باشد.
کندوان در 50 كيلومتري جنوب غربي تبريز؛ يكي از روستاهاي دهستان سهند مي باشد كه در 18 كيلومتري جنوب اسكو، در دامنه سرسبز سلطان داغي واقع شده است. اين روستا طبق سرشماري عمومي نفوس و مسكن سال 1375، 137 خانوار و 750 نفر جمعيت دارد كه به كار كشاورزي و دامداري و صنايع دستي اشتغال دارند. آنچه به كندوان هويت باستاني داده وجود 117 خانوار و منزل مسكوني در درون توده هاي مخروطي و هرمي شكل صخره اي است. روستاييان كندوان داخل اين توده ها براي خود خانه مسكوني، آغل، انبار و كارگاه ايجاد كرده اند.
معماري صخره اي، حاكي از صحنه هاي مبارزه و جدال انسان با طبيعت و در خدمت گرفتن صخره هاي طبيعی است. در معماري معمولي، به وسيله مصالح ساختماني گچ، آهك و خشت، هيئت اصلي بنا را به وجود می آورند، در صورتي كه در معماري صخرهاي فضاي مورد نظر در درون توده سنگ هويدا مي گردد و سنگ، مانند كالبدي، قشري مستحكم در اطراف اين فضا ايجاد مي كند.
معماري صخره اي، حاكي از صحنه هاي مبارزه و جدال انسان با طبيعت و در خدمت گرفتن صخره هاي طبيعی است. در معماري معمولي، به وسيله مصالح ساختماني گچ، آهك و خشت، هيئت اصلي بنا را به وجود می آورند، در صورتي كه در معماري صخرهاي فضاي مورد نظر در درون توده سنگ هويدا مي گردد و سنگ، مانند كالبدي، قشري مستحكم در اطراف اين فضا ايجاد مي كند.
در اثر فعل و انفعالات آتشفشاني كوه هاي سهند؛ منظرهاي در يكي از خوش آب و هواترين نقاط ايران ايجاد شده كه بيشتر به نظر خواب و خيال مي آيد. ده ها كران چندتايي، جفتي، تكي، مخروطي شكل و دوك مانند؛ يكي از بهترين مناظر طبيعي ايران را مجسم ساخته است. از دهانههاي آتشفشان سهند و ديگر كوه هاي آتشفشاني اطراف، طي هزاران سال، مواد مذاب بيرون ميجهيده است. اين گدازه ها در طي قرون متمادي روي هم انباشته و به تدريج بر روي آنها پوستهاي از سنگ ایجاد گرديده است. توده ها و گدازه هاي مذاب آتشفشاني به وسيله باد و بوران طي هزاران سال متمادي تغییر شكل داده و به فرم كران در آمده است. به تدريج قسمت هاي كمتر سخت كران ها ريخته و قسمت هاي سختتر باقي مانده و وضعيت كنوني را كه بيشتر به معجزه طبيعي شباهت دارد ايجاد نموده است. باد و باران مفرط به خصوص در كران هاي ناحيه ورودي روستا بيشتر موثر بوده و صدمه زيادي به آنها وارد آورده، در صورتي كه در شرق و انتهاي روستا به خاطر وجود تپه هاي مرتفع كران ها بلندتر و سالمتر باقي مانده است.
در كندوان؛ شكل خارق العاده و چشمگير و خاص طبيعت است كه انسان را به سوي خود كشيد. به خصوص انساني را كه سرگردان گشته و براي دفاع از زندگي خود در جستجوي پناهگاه امني است. در اين مورد احتمالا حمله مغولان سبب شد كه مردم روستاهاي اطراف و بخصوص "حيله ور" از موقعيت طبيعي كران ها استفاده نموده به تدريج درون كران ها را خالي كرده و در آنها مستقر شوند. بدين ترتيب هم خود را از نظر مقابله با بيگانگان در امان ديدند هم سكونت در كران ها را در تابستان و زمستان برای مقابله با سرما و گرما كاملاً مطبوع يافتند.
آنچنان که آنوبانینی مشاهده کرد؛ روستاي كندوان داراي مسجد، حمام، مدرسه و آسيا مي باشد که كران مسجد يكي از بزرگترين كران هاي روستا را تشكيل داده است. به دلیل شكل مخروطي خاص، اغلب كران هاي داراي طبقات مختلف، از داخل با يكديگر ارتباط ندارند. كران ها عموما داراي دو طبقه بوده و در بعضي موارد سه و حتي چهار طبقه نيز در آنها ايجاد كرده اند.
ارتباط طبقات بالايي كرانها با خارج، از طريق پلكان های بسيار زيبايي از بدنه خود كران تامين گشته است. طبقه هم كف، اكثرا اصطبل بوده و طبقات دوم و سوم و چهارم به عنوان سکونت گاه استفاده می شود. در بعضي موارد از طبقه چهارم به عنوان انبار نيز استفاده كرده اند. آبريزها اكثرا در كنار معابر و در خارج از كران ها و محيط مسكوني قرار داشته و هر چند خانواده به طور مشترك داراي يك آبريز هستند. آبريزها اكثرا داراي چند محل نشيمن و انباره ميباشد كه بستگي به شيب زمين دارد. به خاطر قطر و ضخامت زياد كران ها، ايجاد نورگير در طبقات پايين كار بسيار مشكلي است، بدين مناسبت نورگيرها اغلب در طبقات بالا واقع شده اند. جنس پنجره ها از چوب بوده اغلب به شكل شطرنجي و در آنها قطعات كوچك شيشه تعبيه شده است.
آثار معماري صخره اي در اغلب نقاط جهان به چشم مي خورد که در اکثر آنها اکنون دیگر سکنه ای زندگی نمی کند؛ ولي معماري صخره اي از نوع كندوان فقط در يك منطقه ديگر در روي زمين ايجاد شده و آن در دره زيباي گورمه تركيه است. البته وسعت منطقه معماي صخره اي در دره گورمه در حدود 15 الي 20 برابر كندوان آذربايجان شرقی است.
جلفا شهرستانی مرزی در شمال استان آذربایجان شرقی است؛ و در لغت به معنی بافنده است. این شهر در قدیم مرکز پرورش کرم ابریشم بوده و مردم آن در تولید ابریشم و پارچه های حریر تخصص داشتند. به دستور شاه عباس صفوی در حدود 3000 خانوار ارمنی از جلفای ارس به اصفهان کوچ نمودند تا در امر تولید و صدور ابریشم از راه خلیج فارس که مهمترین کالای صادراتی ایران آن روزگار بود فعالیت نمایند.هنوز هم محله ای ارمنی نشین در اصفهان به این نام وجود دارد.
کار مردم جلفا کشاورزی و فعالیت اداری و گمرکی است. در سالهای اخیر، ایجاد تسهیلات در تردد مرزی، تشکیل بازارچه های مرزی، وجود گمرک و مبادله کالا و مسافر از طریق این شهر سبب جذب جمعیت و رونق تجارت در آن گردیده است. وجود گمرک مرزی ايران و جمهوری آذربايجان در جلفا، این منطقه را به ناحیه ای مهاجر پذیر تبدیل کرده است. به شکلی که مردم منطقه می گویند شهر جلفا فاقد افراد محلی بوده و تمام جمعیت آن را مهاجرینی که بیشتر از شهرهای اطراف به جلفا آمده اند، تشکیل می دهد. از نظر آنوبانینی آبشار آسياب خرابه که يكی از زيباترين مناطق ديدنی آذربايجان شرقی است و رودخانه ارس با دره زيبای آن، از جاذبه های طبيعی و اکوتوریسم شهرستان جلفا به شمار می آیند.
كليسای سنت استپانوس که از مهم ترین و جالب ترين آثار تاريخی و معماری ارامنه است، نیز در محدوده جغرافیایی این شهرستان قرار گرفته است. همچنین کاروان سرای شاه عباسی که يادگار دوران صفويه است و قلعه های قديمی به همراه تپه و پل های تاريخی از دیگر جاذبه های گردشگری این شهرستان به شمار می آيند که این منطقه را به یکی از مناطق مهم توریستی کشور بدل کرده است.
كليسای سنت استپانوس که از مهم ترین و جالب ترين آثار تاريخی و معماری ارامنه است، نیز در محدوده جغرافیایی این شهرستان قرار گرفته است. همچنین کاروان سرای شاه عباسی که يادگار دوران صفويه است و قلعه های قديمی به همراه تپه و پل های تاريخی از دیگر جاذبه های گردشگری این شهرستان به شمار می آيند که این منطقه را به یکی از مناطق مهم توریستی کشور بدل کرده است.
آذربایجانون گلن سستر هل سنن سوغات؟؟