آموزش شمع سازی و شمع آرایی

دانستنیهای اولیه شمع سازی
 
كاربرد شمع از قدیم الایام بسیار مرسوم بوده و هنوز مردم در بسیاری از مراسم مختلف خود در شادی و یا حتی سوگواری از آن استفاده می كنند. این مسأله میان اكثر ملل با فرهنگها و سنن ومذاهب گوناگون مشترك بوده است.
البته این هنر امروزه وسعت یافته و با تغییر و تحولاتی اساسی، به رقابت با دیگر هنرهای دستی برخاسته است حاصل آن شاهكارهایی است كه شما در فروشگاهها دیده اید. جهت آشنایی شما ابتدا شمع را معرفی می كنیم:

۱ـ شمعهای قالبی.

۲ـ شمعهای دست ساز

ابتدا شما را با مواد و تجهیزات لازم در شمع سازی آشنا كرده و آنگاه نكاتی را یادآور می شویم كه دانستن و به كارگیری آنها طی مراحل شمع سازی ضروری است.

مواد و لوازم مورد نیاز:

۱ـ پارافین درجات مختلفی از نظر نقطه ذوب دارد. به عنوان مثال پارافین مورد نیاز برای ساخت شمعهای قالبی باید نقطه ذوبی به میزان ۶۰ تا ۶۳ درجه سانتیگراد داشته باشد.

نكته: در فروشگاهها اغلب تنها سه نوع پارافین برای شمع سازی یافت می شود.

الف) پارافین قالبی (اسیددار) كه بیشتر برای ساخت شمع های قالبی به كار می رود.

ب) پارافین كریستالی (بدون اسید) كه به جهت انعطاف پذیر بودن آن برای ساخت شمعهای دست ساز، بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد.

ج) پارافین شیشه ای یا پزشكی.

۲ـ اسید استئاریك (استئارین): كه جهت كمك به استحكام بیشتر پارافین به آن اضافه می شود. در ضمن طول مدت سوخت را نیز افزایش می دهد.

در شمع های قالبی، میزان اسید استئاریك مورد نیاز برای ۴۵۴ گرم پارافین دوتا پنج قاشق غذاخوری است (در واقع برای هریك كیلوگرم پارافین ۱۰۰ گرم مورد نیاز است).

۳ـ رنگ كه شامل رنگ شمع، رنگ روغنی، رنگ صنعتی و یا رنگ پارچه است.

۴ـ موم عسل كه برای نرم تر و شكل پذیرتر كردن پارافین به كار می رود، در ضمن از دود كردن شمع نیز جلوگیری می كند.

۵ـ البته مواد دیگری از قبیل، كریستالهای درخشان، كریستالهای شفاف نیز در مستحكم تر كردن، بالا بردن نقطه ذوب، افزایش شفافیت و همچنین افزایش طول عمر شمع، نقش بسیار مهمی دارند.

۶ـ روغن مایع و یا روغن زیتون جهت چرب كردن قالبها.

۷ـ دوظرف آلومینیومی و یا تفلون برای ذوب كردن پارافین كه بتوان یكی را دردیگری جای داد.

۸ـ ملاقه و یا قاشق بزرگ برای ریختن در قالبهای كوچك.

۹ـ كارد و چنگال.

۱۰ـ تكه ای از فلز واشر مانند برای فتیله گذاری در كف قالب.

۱۱ـ قیف.

۱۲ـ قالب: قالبها انواع مختلف دارند. اكثر قالبهایی كه در بازار یافت می شوند فلزی و از جنس آلومینیوم بوده و استوانه ای شكل هستند در اغلب آنها نیز سوراخی جهت فتیله گذاری تعبیه شده است. البته شما می توانید از قالبهای مختلف و باتوجه به نكات ایمنی درمورد آن جنس به عنوان قالب شمع سازی استفاده كنید.

نكته: از قالبی كه دهانه آن باریك تر از قسمت انتهایی ظرف باشد، استفاده نكنید. زیرا شمع پس از سردشدن از قالب بیرون نخواهد آمد. مگر آن كه شمع ها را در همان ظرف روشن نموده و از نمای ظرف به همراه شمع لذت ببرید!

ضمناً سعی كنید قالبهای انتخابی شما درزی نداشته باشد زیرا شكل درز به شمع نیز منتقل می شود.

۱۳ـ فتیله، كه انواع مختلف دارد: فتیله قیطانی، سیمی و نخ پرك.

البته فتیله در اندازه های مختلف از نظر ضخامت در بازار یافت می شود.

هر میزان كه شمع بزرگتر باشد به همان نسبت باید از فتیله قطور تری استفاده كنید زیرا فتیله های خیلی نازك باعث می شوند شمع، چكه كرده ودر كنار فتیله، سوراخی ایجاد می شود، در نتیجه فتیله روشن، توسط پارافین مذاب خاموش می شود هر یك از فتیله های فوق الذكر در ساخت شمع خاصی به كار می روند، به عنوان مثال فتیله های قیطانی برای شمع های باریك با قطر ۲‎/۵ الی ۳ سانتیمتر و نخ پرك برای شمع های خیلی بزرگ مورد استفاده قرار می گیرند.

شمع هاى زینتى طلایى

شمع هاى ساده را مى توانید با كمى رنگ طلایى به شمع هاى زینتى زیبا تبدیل كنید. كافى است با رنگ اسپرى طلایى طرح یا نوارهاى ساده اى را روى آنها رسم كنید. بهترین راه براى نقاشى روى شمع استفاده از استنسیل است. این استنسیل ها را مى توانید به صورت آماده خریدارى كنید و یا خودتان با طرح دلخواه بسازید. براى تزئین شمع هاى ساده به صورتى كه در تصویر ملاحظه مى كنید، به وسایل زیر نیاز دارید:

•شمع ساده
طلق
روان نویس یا ماژیكى كه روى طلق بنویسد
یك كاتر تیز
چسب نوارى كاغذى پهن
اسپرى رنگ طلایى

ابتدا یك قطعه طلق را دور شمع بپیچید و مقدارى طلق لازم براى پوشاندن دور شمع را اندازه زده و ببرید. طرح مورد نظرتان را با ترتیبى كه مایلید روى سطح شمع رسم شود، ابتدا بر روى كاغذ رسم كرده و سپس روى طلق منتقل كنید. در اینجا طرح ستاره كه طرحى ساده است، اما نمایى زیبا بر روى شمع یافته، استفاده شده است. چنان كه در تصویر ملاحظه مى كنید بعضى از شمع ها فقط با طرح ستاره هاى ریز و درشت و برخى دیگر با طرح ستاره و نوارهاى پهن و باریك طلایى آراسته شده اند. براى تزئین شمع با طرح ستاره ها را روى طلق طراحى كنید و سپس با یك كاتر تیز خطوط طرح را بریده و آن را از طلق جدا كنید. حالا استنسیل آماده شده را دور شمع بچینید و با چسب نوارى كاغذى دولبه آن را به هم بچسبانید تا دور شمع باقى بماند. سپس رنگ طلایى را از فاصله ۳۰ سانتى مترى روى آن اسپرى كنید. از اسپرى كردن مقدار بیش از اندازه كافى براى پوشش ستاره ها بپرهیزید زیرا درنگ اضافى در زیر طلق جارى شده و طرح ستاره را خراب مى كند. صبر كنید تا رنگ كمى خشك شود و سپس استنسیل را از شمع جدا كنید.براى تزئین شمع با نوارهاى پهن طلایى در میان ردیف هاى ستاره باید نوارهایى باریك از طلق به عرض برابر با عرض قسمتى از شمع كه سفید مانده و فقط طرح ستاره بر روى آن هست ببرید و سپس طرح ستاره را روى آن رسم كرده با كاتر ببرید. این طلق هاى نوارى را روى شمع با فواصل مورد نظر قرار داده و با چسب كاغذى در جاى خود ثابت كنید. پس از اسپرى كردن رنگ روى شمع قسمت هاى خالى به صورت نوارهاى طلایى رنگ آمیزى مى شود. اگر مایل باشید دیواره شمع به طور كلى طلایى شود و ستاره هاى سفید روى آن باقى بمانند باید ستاره هایى روى چسب كاغذى پهن رسم كنید و سپس طرح ستاره ها را از چسب بریده و روى سطح شمع با ترتیب دلخواه بچسبانید. پس از اسپرى كردن رنگ روى شمع صبر كنید تا رنگ خشك شود سپس چسب ها را جدا كنید.
از طرح هاى بى شمارى مى توان براى ایجاد نقش و طرح روى شمع ها به این روش بهره گرفت. به عنوان مثال به جاى استنسیل مى توانید از انواع تورهاى گیپورى با زیربشقاب هاى كاغذى كه طرح گیپور دارند استفاده كنید و طرح آنها را روى شمع بیندازید.
همچنین به جاى رنگ اسپرى مى توانید از انواع رنگ هاى روغنى براى رنگ كردن طرح هاى روى شمع استفاده كنید. در این صورت یك قطعه اسفنج را به رنگ آغشته كنید و با آن روى استنسیل ضرباتى ملایم بزنید تا قسمت مورد نظر به طور كامل با رنگ پوشش یابد.
براى نقاشى روى شمع رنگ هاى مخصوصى نیز وجود دارند كه از فروشگاه هایى كه لوازم نقاشى و وسایل مخصوص كارهاى هنرى را عرضه مى كنند، قابل تهیه هستند.
هنگام رنگ كردن شمع با اسپرى دقت كنید كه فتیله شمع رنگ نشود و فتیله را با یك قطعه چسب كاغذى بپوشانید.
از پارافین رنگى نیز براى ایجاد نقش هاى مختلف بر روى شمع مى توان استفاده كرد.

رنگ‌آمیزی ژل در شمع سازی

شما می‌توانید شمع‌های فریبنده‌ای با به‌کار بردن رنگ بسازید، روش رنگ‌آمیزی آسان است و یادگیری آن یک نوع سرگرمی می‌باشد، و اگر خاتمه کار برای شما زیاد مهم نیست می‌توانید ژل را به‌صورت مایع درآورید و با آن کار کنید در شمع‌های فریبنده ژله‌ای رنگ کردن را در چهار روش به‌کار ببرید.
۱. می‌توانید تمام شمع را رنگ کنید.
۲. شمع را با لایه‌های مختلف رنگی بسازید.
۳. شمع‌هائی با تکه‌های رنگی بسازید.
۴. شمع‌هائی رنگی در قالب بسازید.

رنگ‌آمیزی ژل



● استفاده از رنگ
شما از رنگ‌های مخصوص ژل می‌توانید استفاده نمائید و گاهی اوقات هم می‌توانید از رنگ‌های مخصوص شمع‌های پارافینی استفاده کنید. از رنگ غذا نمی‌توانید استفاده کنید چون در آب حل می‌شوند و با روغن ترکیب نخواهند شد.
رنگ‌ها در دو نوع موجود می‌باشند، مایع و جامد و همیشه از مقدار کم شروع کنید، برای رنگ‌آمیزی ژل، ژل را حرارت دهید تا به‌طور کامل به‌صورت مایع درآید (روش حرارت دادن ژل را در مبحث (روش ذوب ژل) ببینید.
سپس به آرامی مقدار کمی از رنگ را با قاشق فلزی مخلوط کنید و هر بار یک قطره اضافه کنید و هم بزنید تا رنگ مورد دلخواه را به‌دست آورید. برای رنگ‌های جامد با رنده آنها را رنده کنید تا آسان‌تر در ژل حل شوند.

● ژل رنگ شده را آزمایش کنید
ژل رنگ‌شده در قابلمه تیره‌تر از موقعی نشان داده می‌شود که به شمع تبدیل می‌شود. بنابراین قبل از اینکه ژل رنگی را در ظرف بریزید آن را آزمایش کنید. مقدار کوچکی از آن را روی یک شیشه و یا روی یک تکه کاغذ سفید ضخیم قرار دهید و بگذارید تا سفت شود و سپس ببینید رنگ دلخواه شما است یا نه، اگر رنگ شما خیلی تیره است، می‌توانید با اضافه کردن ژل شفاف به قابلمه آن را رقیق کنید. اگر رنگ خیلی روشن است فقط رنگ بیشتری اضافه کنید.

● شمع‌های زیبا با لایه‌های رنگی
ساختن شمع‌های زیبا با لایه‌های رنگی مختلف ژل بسیار آسان می‌باشد و درست به همان سادگی که گل شمع را رنگ می‌‌کنید است. فقط وقت بیشتری می‌برد و رنگ‌آمیزی لایه‌های شمع بستگی به نوع رنگ‌هائی دارد که شما درست دارید آنها را مرتب کنید و برای راهنما رنگی را که خودتان حس می‌کنید مناسب است انتخاب کنید برای مثال: رنگ قرمز و آبی، اما از مخلوط رنگ آبی و قرمز یک رنگ ارغوانی به‌دست می‌آید و انتخاب رنگ‌ها بستگی به ذوق و سلیقه شما خواهد داشت و شما تمام رنگ‌ها را می‌توانید با ترکیب کردن به رنگ‌های مختلف تبدیل کنید. و بعد از رنگ‌آمیزی ژل هر لایه را که ساختید در ظرف بریزید و بگذارید تا سر دو سفت شود و سپس لایه رنگی بعدی را بریزید و توجه داشته باشید که در این کار باید صبور و شکیبا باشید.
ساختن شمع با لایه‌هی رنگی تا کامل شدن ساعت‌های زیادی طول می‌کشد، روش ساخت شمع‌های لایه‌ای به‌صورت افقی را در مبحث (شمع ژله‌ای رنگین‌کمان) و ساخت زاویه‌های رنگی در مشعل در مبحث (شمع ژله‌ای همانند مشعلی زیبا) را ببینید.

● تکه‌های رنگی را درست کنید:
سازندگان شمع با آزمایش کردن می‌توانند ورقه‌های رنگی ژل را در مدت زمان کوتاهی درست کنند.
و با تمرین زیاد برای درست کردن تکه‌های رنگی ژل مهارت آنها بیشتر می‌شود.
شما هم برای این‌کار کف سینی فر را با کاغذ آلومینیوم فُویل بپوشانید و سعی کنید که سمت شفاف کاغذ به سمت رو باشد (سمت شفاف آن صاف‌تر می‌باشد بنابراین ژل به آن نمی‌چسبد) سپس روی کاغذ آلومینیوم فُویل داخل سینی بریزید و یک لایه درست کنید، برای تکه‌های نازک مورد استفاده شمع‌های کوچک مانند (گلدان‌های گل در مبحث شمع گله‌ای با تزئین گل)، لایه را به ضخامت ۶/۱ تا ۳ میلی‌متر برای تکه‌های ضخیم‌تر مانند ضمع خال خال در مبحث (شمع ژله‌ای با تزئین خال‌های آبی) و نوارهای ژل هر لایه را به ضخامت ۶ میلی‌متر بسازید. وقتی ژل سرد شده به‌وسیله قالب‌های شیرینی شکل‌ها را ببرید. اگر سینی فر بزرگ است و به آن مقدار ژل نیاز ندارید کاغذ آلومینیوم فُویل را دولا کنید و لبه‌های آن را برگردانید و گوشه‌ها را جمع کنید و یک سینی کوچکتر درست کنید و ژل را داخل آن بریزید و بگذارید تا سرد شود و سپس برش دهید.
تکه‌های رنگی ژل را می‌توانید برای استفاده‌های بعدی درست کنید و نگهداری نمائید. آنها به اندازه‌های مناسب ببرید و بین کاغذ مومی قرار دهید و در کیسه یا ظرف‌های ضد آب در یخچال نگهداری نمائید.

● ساخت تکه‌های ژل با قالب
در سینی شیرینی با قالب‌های کوچک می‌توانید ژل را در شکل‌های مختلف بسازید. فقط ژل را بعد از ذوب شدن رنگ بزنید و داخل قالب بریزید و بگذارید تا سرد شود، و از این روش برای ساخت شمع‌های ژله‌ای در قالب می‌توانید استفاده نمائید و چون نازک و کوچک هستند برای تمرین ساخت شمع مناسب می‌باشند. و این نوع شمع‌ها سریع ذوب شده و فتیله‌هایشان روشن می‌شوند و برای طولانی روشن کردن مناسب نمی‌باشند.
اگر از قالب‌های پلاستیکی استفاده می‌کنید، مانند (پارتی‌ رزهای صورتی در مبحث پارتی رزهای صورتی به شکل شمع‌های ژله‌ای)ْ ژل را در درجه حرارت پائین‌تری ذوب کنید تا هنگامی‌که ژل را داخل قالب پلاستیی می‌ریزید قالب را ذوب نکند. کلید موفقیت با قالب‌ها با دو چیز بستگی دارد، ابتدا قالب را روی یک سطح صاف قرار دهید و با آب پر کنید اگر تراز بود که هیچ و اگر تراز نبود با قرار دادن تکه‌های تا شده کاغذ فُویل زیر آن قالب را صاف و تراز کنید، سپس به‌وسیله ملافه ژل را داخل قالب‌های کوچک بریزد

شمع ژله ای به شکل جام گل

شمع ژله ای

مواد و لوازم مورد نیاز:
- گل سینه‌های گل در رنگ‌های مختلف
- موم ژله‌ای شمع
- کاسه کوچک
- موچین
- ظرف شیشه‌ای شفاف
- قابلمه
- دماسنج گیره‌دار
- ملاقه
- میله فلزی
- فتیله
● روش ساخت:
۱. هر نوع گیره یا سنجاق و بست پشت گل‌ سینه‌ها را بردارید. و تکه‌های گل سینه را خوب تمیز شسته و به‌طور کامل خشک کنید آنها را در موم ذوب شده شفاف که داخل کاسه کوچک ریخته‌اید قرار دهید سپس هر تکه را یکی یکی از داخل ژل بردارید و داخل ظرف موردنظر از قسمت ته ظرف در مقابل دیواره در یک ردیف بچسبانید. و این‌کار را اگر لازم است با موچین انجام دهید و آنها را در مقابل دیواره ظرف فشار دهید تا بچسبند و از یک تکه کوچک ژل برای چسباندن آنها می‌توانید استفاده نمائید.
۲. قابلمه را روی حرارت پائین قرار دهید، و به مقدار کافی ژل برای پُر کردن ظرف داخل قابلمه بریزید و ذوب کنید، دماسنج را به بدنه قابلمه وصل کنید (دقت کنید که روی بسته‌های ژل میزان درجه حرارت داده شده) بنابراین ژل را تا همین درجه حرارت دهید، و سعی کنید که ژل زیاد داغ نشود. و قبل از اینکه ژل را داخل ظرف بریزید اجازه دهید کمی خنک شود، اگر گل‌های داخل ظرف از دیواره جداً شدند، آنها را با میله فلزی دوباره در جای خود قرار دهید. و اگر لازم است با میله مقدار حباب‌ها را کمتر کنید و دقت کنید که گل‌ها از دیواره ظرف جدا نشوند.
۳. وقتی‌که ژل تقریباً سرد شد، فتیله را قرار دهید.
▪ نکته طرح: برای سه‌بعدی کردن رنگ گل‌ها، یک لایه نازک از ژل سبز علفی در ته ظرف بریزید، می‌بینید که یک شفافیت زیبائی به گل‌ها می‌بخشد

شمع ژله‌ای حبابدار

شمع ژله‌ای پر از حباب

مواد و لوازم مورد نیاز
- آکواریوم یا ظرفی بزرگ و شیشه‌ای
- فنجان‌های اندازه‌گیری
- شن آبی‌رنگ مصنوعی
- گوش‌ماهی‌های کوچک
- قابلمه
- دماسنج گیره‌دار
- موم ژله‌ای شمع
- ملاقه
- ماهی‌های شیشه‌ای یا دیگر حیوانات دریائی
- نخ خیاطی
- میله‌ای از چوب بامبو
- نوار چسب
- میله فلزی
- حوله کاغذی
- فتیله
● روش ساخت
۱. ظرف موردنظر (آکواریوم) را از آب پر کنید و با پیمانه اندازه‌گیری مقدار ژل مورد نیاز را حساب کنید. شمع بزرگی که در این طرح می‌بینید تقریباً یک گالون ژل (۲ کیلوگرم) لازم دارد، سپس ظرف را خالی کنید و خوب خشک نمائید.
۲. یک لایه از شن‌های آبی مصنوعی را در کف ظرف (آکواریوم) قرار دهید و گوش‌ماهی‌های رنگی کوچک را روی شن قرار دهید.
۳. قابلمه را روی حرارت پائین قرار دهید، و به مقدار کافی ژل برای پر کردن ظرف داخل قابلمه بریزید و ذوب کنید، دماسنج را به بدنه قابلمه وصل کنید (دقت کنید که روی بسته‌های ژل میزان درجه حرارت داده شده) بنابراین ژل را تا همین درجه حرارت دهید، و سعی کنید که ژل زیاد داغ نشود سپس با استفاده از ملاقه یک لایه از ژل حدود ۵/۲ سانتی‌متر ضخامت روی شن بریزید و آن را درزگیری کنید و بگذارید تا ژل به‌طور کامل سرد شود.
۴. زمانی‌که ژل در حال سرد شدن است، هر یک از ماهی‌های شیشه‌ای را در ارتفاع مختلف به یک رشته نخ ببندید و داخل ظرف مقابل دیواره قرار دهید و سر دیگر نخ را به میله چوبی بامبو ببندید میله را سرتاسر ظرف (آکواریوم) قرار دهید و آن را روی بیرون لبه ظرف با نوارچسب محکم کنید.
۵. بقیه ژل را دوباره داخل قابلمه بریزید و تا درجه معین حرارت دهید و یا ملاقه ژل داغ را داخل آکواریوم بریزید دقت کنید که ژل را سریع و طوری در ظرف بریزید که ماهی‌ها در جای خود قرار گرفته باشند و جابه‌جا نشوند.
۶. با میله ژل را هم بزنید تا تعداد حباب‌ها کم شوند اطراف آکواریوم را حوله بپیچید تا مرحله سرد شدن آهسته و آرام انجام شود. وقتی‌که ژل تقریباً سرد شد فتیله را قرار دهید.
▪ نکته طرح:
یک آکواریوم بزرگ برای ساخت شمع ژله‌ای نیاز به تعداد زیادی ماهی‌های کوچولو دارد بنابراین آنها را باید محکم کنید و برای این‌کار هم باید صبر و حوصله به خرج دهید تا ماهی‌ها به حالت طبیعی قرار داده شوند.
▪ نکات ایمنی
دیواره‌های این آکواریوم یا پلاستیک حاشیه داده شده است بنابراین نمی‌توانید آن را در فر قرار داده و حرارت دهید تا حباب‌های آن کمتر شوند، اگر می‌خواهید که شمع شما عاری از حباب باشد (حبابی داخل آن دیده نشود) از یک ظرف تمام شیشه‌ای استفاده کنید تا بتوانید آن را در فر قرار دهید تا حباب‌ها از بین بروند و همانطور که ذکر شد یک آکواریوم به این اندازه بیش از ۳ کیلوگرم ژل لازم دارد و دقت کنید که آن را روی یک زمینه محکم قرار دهید.

شمع‌های ظرفی

بسیار ساده و راحت می‌‌باشد که از انواع قوطی‌های خالی مواد غذائی برای ساختن شمع‌های ظرفی خود استفاده کنید و از آنها لذت ببرید.

- روش ساختن شمع‌های ظرفی:
برای این نوع شمع‌ها این مسئله مهم می‌باشد که از فیتیله مخصوص شمع‌های ظرفی استفاده کنید (سفت و شق و رق) که در موم ذوب شده راحت قرار بگیرد. اندازه فیتیله را مطابق قطر ظرفتان انتخاب کنید، اگر از موم عسل به موم پارافین اضافه می‌کنید زمان سوختن شمع شما طولانی‌تر می‌شود و اگر چند قطره از عطر سنبل هندی به مومتان اضافه کنید زمانی‌که این شمع‌ها را روشن می‌کنید حشرات از قبیل سوسک و پشه را فراری می‌دهد.
- هشدارهای ایمنی:
زمانی‌که شمع را روشن می‌کنید موم ذوب شده و ظرف را خیلی داغ می‌کند، بنابراین دقت کنید که این نوع شمع‌ها را در یک سطح محکم و دور از دسترس بچه‌ها قرار دهید، ظرف را اول امتحان کنید و ببینید که کاملاً غیر قابل نفوذ آب باشد و اگر سوارخ و روزنه‌ای دارد با کمی خمیر بتونه آنها را مهر و موم کنید و دقت کنید که ظرف‌ها خوب تمیز و خشک باشند و درپوش آنها به‌راحتی برداشته شود تا لبه‌های آنها صاف و بدون زبری باشند. برای اندازه‌ گرفتن مقدار موم لازم برای ظرف مورد نظرتان، ظرف را پر آب کنید و اندازه بزنید، برای هر ۱۰۰ میلی‌لیتر آب شما به ۹۰ گرم موم سرد نیاز دارید.
- مواد و لوازم مورد نیاز:
فیتیله مخصوص ظرف (سفت و محکم)، قوطی‌های تمیز و خشک، نگه دارنده فیتیله، مداد یا سوزن فیتیله (سوزن بلند و ضخیم)، موم پارافین، ظرف برای ذوب کردن موم به روش بن ماری، دماسنج
۱. از یک فیتله بلند مخصوص ظرف‌ها تقریباً چند سانتی‌متر بلندتر از ظرف مورد نظرتان استفاده کنید، یک انتهاء آن‌را در نگه‌دارنده فتیله قرار دهید و محکم ببندید، و انتهاء دیگر را دور مداد یا سوزن فیتیله طوری گره بزنید که نگه دارنده فیتیله در ته ظرف و مداد هم روی لبه ظرف قرار بگیرند.
۲. موم پارافین را به روش بن ماری ذوب کنید و درجه حرارت موم را با دماسنج اندازه بزنید و زمانی‌که به ۸۲ درجه سانتی‌گراد (۱۸۰ درجه فارنهایت) رسید آن‌را از روی حرارت بردارید.
۳. مقداری از موم ذوب شده را در قوطی بریزید و فیتیله را در جای خود درست در مرکز قوطی قرار دهید و به این وسیله نگه دارنده فیتیله در ته قوطی وقتی که موم سفت شود محکم می‌شود، موم بیشتری بریزید، یک مرتبه یک لایه، طوری که موم اطراف نگه‌دارنده همان‌طور باقی بماند و فیتیله در جای خود باشد.
۴. موم ذوب شده بیشتری بریزید تا تقریباً یک سانتی‌متر از لبه قوطی خالی بماند و سپس بگذارید تا سفت و سرد شود بعد از سرد شدن در اطراف فیتیله یک گودی ایجاد می‌شود، موم را دوباره ذوب کنید و محل فرو رفتگی را تا جائی که لازم است پر کنید. فیتیله را از اطراف مداد باز کنید و به اندازه لازم آن‌را قیچی کنید.
برای ساختن این شمع‌های جالب می‌توانید از انواع قوطی‌های خالی مواد غذائی یا هر ظرف دیگری که به نظر شما جالب و زیبا می‌آید استفاده کنید و شمع‌های ظرفی دلپذیری بسازید و زمانی‌که این شمع‌ها را روشن می‌کنید و شمع‌های ظرفی دلپذیری بسازید و زمانی‌که این شمع‌ها را روشن می‌کنید خیلی مواظب باشید زیرا سطح ظرف‌ها بسیار داغ و سرخ می‌شوند و اغلب می‌توانید این قوطی‌ها را دوباره و دوباره با موم جدیدی پر کنید و از آنها لذت ببرید.

قالبهای شمع سازی

قالب حیوانات
▪ مربع و مکعب‌ها
▪ تخم‌مرغ‌ها
▪ ماهی
▪ گل‌ها
▪ میوه‌ها
▪ ماه و ستاره
▪ ستون‌های استوانه‌ای تو خالی
▪ هرم‌ها
▪ سبزیجات

● درجه حرارت مناسب ذوب موم برای قالب‌ها با الیاف مختلف
(درجه حرارت بر حسب فارنهایت می‌باشد)
▪ قالب اکرولیک = ۱۸۰ تا ۲۱۰ درجه
▪ قالب پلاستیک = ۱۶۰ درجه
▪ قالب گلی = ۱۸۰ تا ۲۱۰ درجه
▪ شمع‌هائی که غوطه‌‌ور می‌کنید = ۱۵۵ تا ۱۶۰ درجه
▪ قالب شیشه‌ای = ۱۷۰ تا ۲۰۰ درجه
▪ قالب فلزی = ۱۸۰ تا ۲۱۰ درجه
▪ قالب گچی = ۱۶۰ تا ۱۸۰ درجه
▪ قالب لاستیکی = ۱۶۰ تا ۱۸۰ درجه
▪ شمع‌های شنی (بدون شن) = ۱۵۵ تا ۱۶۰ درجه
▪ شمع‌های شنی (با شن) = ۲۷۰ تا ۲۸۰ درجه
▪ قالب‌های پاره‌شدنی = ۱۶۰ درجه

لوازم مورد نیاز جهت تهیه شمع

کاغذ روغنی: یا (مومی)
زمانی که شما ساختن شمع را خاتمه دادید و مقداری از مومتان باقی ماند، یک سینی قدیمی فر را بردارید و با یک ورقه کاغذ روغنی آن‌را بپوشانید و موم را در آن بریزید. بگذارید تا سفت شود و بردارید و در جای خشک و خنک نگهداری کنید و در زمان دیگر که خواستید شمع درست کنید آن ‌را دوباره ذوب کرده و استفاده نمائید.
- ظروف مخصوص برای ذوب کردن موم (روش بن ماری)
برای این کار از ظروف استیل یا آلومینیوم استفاده کنید (از ظروف لعابی هم می‌‌توانید استفاده کنید) یک ظرف بزرگتر را پر از آب کرده روی حرارت قرار دهید و ظرف دومی را کوچک‌تر انتخاب کنید و روی آن قرار دهید و با یک کاسه روی آن بگذارید اما اگر این کار را انجام دادید دقت کنید زمانی که درجه حرارت را اندازه می‌زنی موم ممکن است که در یک روش متغیر ذوب شود. هنگام استفاده از روش بن‌ماری، ظرف زیری را که پر از آب می‌باشد حرارت دهید تا به جوش آید و موم را در ظرف دوم که روی ظرف اول قرار می‌گیرد ذوب کنید. به‌خاطر داشته باشید که وقتی آب ظرف زیری می‌جوشد کم نشود و اگر کم شد و لازم بود به آن آب اضافه کنید. و زمانی که موم را ذوب کردید ظروف را تمیز کرده و با یک حوله داخل آن‌را خوب خشک کنید و بردارید.
- ظرف مخصوص غوطه‌ور کردن
این ظرف استوانه‌ای بلند یکی از لوازم مخصوص و قابل استفاده در شمع‌سازی می‌باشد که از فروشگاه‌های مخصوص لوازم شمع‌سازی می‌توانید آن را خریداری کنید این ظرف برای قراردادن محلول موم می‌باشد و ممکن است که بیشتر از آنچه که شما لازم دارید گنجایش داشته باشد. این ظروف باید روی یک ظرف دیگر که پر از آب می‌باشد و آهسته در حال جوشیدن است قرار بگیرد و سعی کنید که تا آنجائی که ممکن است در یک سطح تراز باشد.
- دماسنج مخصوص شمع‌سازی
زمانی که دارید یک شمع را می‌سازید باید موم را در یک درجه حرارت درست حرارت دهید. ممکن است که شما از یک دماسنج مخصوص شیرینی‌پزی یا آشپزی استفاده نمائید. به‌شرطی که درجه‌هایش مانند دماسنج مخصوص شمع‌سازی باشد که از درجهٔ ۱۰۸-۳۸ سانتی‌گراد (۲۲۵-۱۰۰ فارنهایت) می‌باشد و هرگز مومی را که در حال ذوب شدن می‌باشد به حال خود باقی نگذارید و دنبال کار دیگری باشید چون می‌تواند شعله‌ور شود و مانند یک روغن داغ آشپزی بخار شود.
- قالب‌ها
از قالب‌های شیشه‌ای می‌توانید به‌طور نامحدودی استفاده نمائید به‌شرطی که موقع کار آنها شکسته نشوند. قالب‌های پلاستیکی و لاستیکی عمر بیشتری دارند. قالب‌های پلاستیکی از قالب‌های شیشه‌ای ارزانتر می‌باشند و قالب‌های لاستیکی معمول‌تر می‌باشند و شما اغلب می‌توانید قالب‌هائی را که به شکل کره و بیضی (تخم‌مرغی) می‌باشند و به‌طور متوسط جداگانه عرضه می‌شوند خریداری نمائید و (از فلز و پلاستکی ساخته می‌شوند) و در شکل‌های مختلف در فروشگاه‌های مخصوص شمع‌سازی وجود دارند.
- سوزن فیتیله
این سوزن بلند (سوزن لحاف‌دوزی) از استیل ساخته شده و در اندازه‌های مختلف بین ۲۵-۱۰ سانتی‌متر طول عرضه می‌شود. از این سوزن‌ها می‌‌توانید برای قرار دادن فیتیله و اغلب برای محکم کردن فیتیله در ته قالب زمانی که می‌خواهید فیتیله را قبل از اینکه شروع به ذوب کردن موم نمائید استفاده کنید.
- حلقه گرد کیک
این از وسائل ضروری نامبرده در لیست لوازم مخصوص شمع‌سازی نیست. اگر چه این یک نمونه عالی از لوازمی است که شما ممکن است قبلاً در آشپزخانه از آن استفاده می‌کردید و می‌‌توانید آن‌را همانند یک قالب به‌کار ببرید، برای مثال، اگر شما یک طرف حلقه را با خمیر بتونه محکم در یک سینی ببندید می‌‌توانید به جای قالب از آن استفاده کنید.
- قاشق یا همزن‌دستی
اگر قاشق قدیمی که مورد استفاده نیست ندارید می‌‌توانید از یک تکه چوب بلند استفاده نمائید اما مواظب باشید که زیاد باریک نباشد و تراشه‌های چوب از آن جدا نشود و موم را خراب کند. شما هنگام ذوب‌‌شدن موم نیاز به هم‌زدن ندارید فقط وقتی که می‌خواهید به آن رنگ اضافه نمائید به هم‌زدن احتیاج دارید.
۱- ظروف مخصوص برای ذوب‌کردن موم (روش بن‌ماری)
۲- ظرف مخصوص برای قراردادن محلول موم (برای غوطه‌ور کردن)
۳- دماسنج مخصوص شمع‌سازی
۴- کاغذ مومی (روغنی)
۵- قالب‌های انتخاب شده لاستیکی و پلاستیکی و قوطی‌های کوچک که می‌توانید به‌‌جای قالب از آنها استفاده کنید.
۶- سوزن‌های فیتیله
۷- حلقه کیک‌پزی
۸- قاشق
۹- سینی فر
۱۰- تیغ موکت بری
- سینی قدیمی فر
از این سینی به‌همرا کاغذ روغنی هنگامی که از محلول موم شما مقداری باقی مانده آنرا در این سینی ریخته و بگذارید تا سفت شود و دوباره مورد استفاده قرار دهید، همچنین از این سینی برای حمام اب سرد و سرد کردن شمع‌های آبی کوچک استفاده می‌شود.
- تیغ موکت‌بری یا چاقوی تیز
از این تیغ در روش‌های متعددی می‌‌توانید استفاده نمائید. زمانی که دارید شمع می‌سازید، برای بریدن فیتیله در طول مناسب و بریدن ورقه‌های موم عسل و زمانی که دارید یک طرح یا استنسیل درست می‌کند می‌توانید از این تیغ‌ مانند یک قیچی تیز استفاه نمائید. همیشه سعی کنید که از تیغهٔ تیز استفاده کنید و مواظب باشد که دستتان را نبرید.

شمع‌های رویائی

یک دسته از این شمع‌های زیبا، یکی برای دوست داشتن، یکی برای متعادل ساختن روح و روان و دیگری برای کمک به سختی‌ها بسیار جالب می‌باشند. این شمع‌ها را می‌‌توانید شگفت‌انگیز و ارزان بسازید و به دوستان و آشنایان خود هدیه کنید.
- نکته: ساختن شمع‌های ظرفی با این روش بسیار سریع‌تر از این می‌باشد که فیتیله را به‌وسیله میله یا چوب کوکتل در بالای ظرف ثابت کنید، اگر موم خیلی سفت شود نمی‌‌توانید فیتیله را در مرکز قرار دهید بنابراین کمی سفت شد این‌کار را انجام دهید.
- مواد و لوازم مورد نیاز:
۷۰۰ گرم موم رنگی پارافین ترکیب شده با استیرین، ۱۲ قطره عطر نارنج مخصوص موم، ۱۲ قطره عطر نعناع مخصوص موم، ۱۲ قطره عطر وانیل، ۳ عدد ظرف که به روش معمولی آنها را فیتیله‌گذاری کرده‌اید.
۱. موم‌ها را در سه ظرف جداگانه ذوب کنید و هر یک از عطرها را به یک ظرف اضافه نمائید. در هر یک از ظرف‌هائی را که می‌خواهید برای شمع استفاده کنید یک فیتیله و نگهدارنده قرار دهید و کمی از موم ذوب شده را در آنها بریزید و صبر کنید تا تقریباً سفت شود.
۲. ظرف‌ها را با هر یک از موم‌های معطر تا ۵/۲ سانتی‌متری لبه بالا پر کنید، و صبر کنید تا موم تقریباً سفت شود و سپس فیتیله را درست در مرکز ظرف قرار دهید.
۳. فرو رفتگی هر یک از شمع‌ها را با همان مومی که ابتدا ریخته‌اید دوباره پر کنید و بعد از سرد و سفت شدن مورد استفاده قرار دهید.

انواع عطرهای شمع سازی

عطرها را ممکن است به خاطر این به موم شمع اضافه کنید که وقتی شمع را روشن می‌کنید بوی معطری دهد. بعد از این‌که موم به درجه ذوب کافی برای ریختن داخل ظرف رسید و آن را از روی حرارت بر می‌دارید عطر مورد نظر را اضافه کنید و خوب هم بزنید. عطر را برای این در خاتمه اضافه می‌کنیم که تا حد امکان از تبخیر شدن آن جلوگیری شود. دقت کنید که از اندازه معمولی بیشتر عطر اضافه نکنید چون‌که باعث ابری شدن یا سوراخ شدن شمع می‌شود و جدا کردن شمع را از قالب مشکل می‌کند.
یک پیشنهاد متناوب این‌که معطر کردن موم معطر کردن فتیله به وسیله آغشته کردن با عطر مورد نظر قبل از مرحله آماده‌سازی فتیله می‌باشد. عطرها به‌صورت مربع‌های موم جامد معطر یا به شکل مایع و یا علف‌های طبیعی موجود می‌باشند.
- مربع‌های معطر جامد موم
در انواع عطرها موجود است و مربع معطر را می‌توانید در موم ذوب شده قرار دهید.
- عطرهای مایع
قسمت اصلی عطر باید روغن باشد چون روغن تنها چیزی است که سازگاری با موم شمع دارد. بنابراین اگر از عطر استفاده می‌کنید دقت کنید که رکن اصلی آن روغن باشد و الکل نباشد. و همیشه مقدار کمی از آن را در موم استفاده نمائید.
(حدود ۳ تا ۵ قطره) عطر در ۴۵۰ گرم موم
- علف‌های طبیعی
می‌توانید از خشک شده آنها یا تازه استفاده نمائید. شمع‌های معطر شده با علف‌های طبیعی عطر آنها ملایم و فراوان باشد. عطرهای طبیعی روح و جان انسان را پاک می‌کنند. شمع‌ها را با عطر طبیعی بسازید و علف‌های تازه را در موم ذوب شده هم بزنید و درجه حرارت دماسنج را تا ۱۸۰ درجه فارنهایت به مدت ۴۵ دقیقه نگه دارید و سپس با استفاده از یک کفگیر مشبک همانطور که در تصویر نشان داده شده علف‌ها را بردارید (اگر علف‌ها در این مرحله در موم باقی بمانند وقتی شمع را درست کردید آنها در ته شمع ته‌نشین می‌شوند. اغلب علف‌ها وقتی شمع را روشن کنید قابل اشتعال می‌شوند).
شمع‌های مورد نظر خود را طبق توضیحات داده شده درست کنید، و هنر و سلیقه خود را در معرض نمایش قرار دهید.
- عطرهای طبیعی شمع‌ها
ادویه مخصوص، دارچین، میخک، اکالیپتوس، گل یاس، اسطوخودوس، کاج، رز
- تسکین اعصاب و روان به وسیله عطرها
استفاده لازم از روغن‌های معطر به بالانس بودن تعادل بدن انسان کمک می‌کند و با طبیعت توازن خاصی دارد.
این نوع روغن‌ها را از عصاره‌ گیاهان، درختان، گل‌ها، دانه‌ها، ریشه‌ها و علف‌ها تهیه می‌کنند. این نوع روغن‌ها شامل دوام و قدرت لازم گیاهان می‌باشند. وقتی که این روغن‌ها مخلوط شدند یک فراورده عالی و لذت‌بخش تولید می‌شود. این روغن‌ها را باید به مقدار خیلی کم استفاده نمائید. روغن‌های اساسی حدود یکسال‌ دوام دارند. وقتی که شمعی را می‌سازید عطر لازم را بعد از این‌که موم ذوب شد اضافه نمائید.
در این کتاب با ساخت تعدادی شمع معطر آشنا می‌شوید. روغن‌های معطر را به شمع‌های غیر معطر خریداری شده هم می‌توانید اضافه کنید که توضیحات آن در بخش ساخت شمع‌های معطر خواهد آمد.

- چند نکته برای روغن‌های ضروری
۱. دقت کنید که این روغن‌ها یا بخارشان داخل چشم شما نشود. اگر این اتفاق افتاد، چشم‌ها را با آب سرد خوب بشوئید.
۲. وقتی که از این روغن‌ها استفاده می‌کنید، الکل مصرف نکنید.
۳. اگر باردار هستید وقتی از این روغن‌ها می‌خواهید استفاده نمائید دقت و توجه کامل را انجام دهید.
۴. اگر دارو مصرف می‌کنید از این روغن‌ها استفاده نکنید.
۵. این روغن‌ها را دور از دسترس بچه‌ها و دید افراد نگهداری نمائید.
۶. این روغن‌ها را در محلی تاریک نگهداری نمائید. چون نور و اکسیژن باعث سریع فاسد شدن آنها می‌شوند

شمع ژله‌ای

وسایل لازم:
- پارافین ژله ای
- فتیله
- عروسك یا وسایل تزیینی
- مهره
- سنگ ریزه های تزیینی
مراحل انجام كار:
۱- مقداری پارافین را در یك ظرف گود بریزید و با حرارت خیلی كم پارافین را ذوب كنید. فتیله را داخل پارافین بجوشانید تا هوای داخل فتیله خارج شود.
۲- یك سر فتیله را به یك جسم سنگین مثل مهره گره بزنید و به وسیله یك قلاب، در مركز لیوان قرار دهید.
۳- كف لیوان را مقداری سنگ ریزه بریزید، به طوری كه روی مهره را بپوشاند. در این مرحله می توانید داخل لیوان را تزیین كنید. ( با عروسك یا وسایل تزیینی دیگر)
۴- مقدار دیگری از پارافین را روی حرارت خیلی كم ذوب كرده و به آرامی داخل لیوان بریزید.
نكته:
۱- برای به دست آوردن حباب كمتر، لیوان را به آرامی پر كنید.
۲- هرگز به شمع آب اضافه نكنید، زیرا باعث كِدر شدن آن می شود.

هنر شمع‌ سازی

یادگیری این آموزش‌ها که همگی از سطح مبتدی و پایه آغاز می‌شوند، کمک می‌کند تا عزیزان بتوانند کاری هرچند کوچک ولی پرارزش را در منزل انجام دهند و از این طریق بتوانند به اقتصاد خانواده نیز کمک کند و باری را از دوش مرد خانواده بردارند. در ضمن چون انجام این کارهای دستی به‌راحتی با ارزان‌ترین وسائل و در منزل قابل اجرا است، بنابراین مادران عزیز می‌توانند همزمان با کار، به آموزش و مراقبت از کودکان خویش بپردازند و مجبور نیستند برای کار کردن، منزل را ترک کنند و از خانه و خانواده دور بمانند.
- برای شروع کار رعایت مواد زیر لازم است
۱. قبل از شروع به کار، لباس مخصوص کار به تن کنید و روی سطح کار را با روزنامه بپوشانید تا لباس و اطراف‌تان کثیف نشود.
۲. تمام وسائل لازم را در کنار دست خود قرار دهید.
۳. برای تمیزکردن ظرف پارافین، نیاز شستن آن ندارید، بلکه برای تمیز کردن آن می‌توانید بلافاصله بعد از استفاده و هنگامی که ظرف هنوز گرم است، آن را با یک دستمال غیر قابل استفاده و یا پنبه پاک کنید.
۴. قالبی که برای شمع‌سازی استفاده می‌کنید، باید صاف و صیقلی و بدون خراش باشد، در ضمن در قالب‌های یک تکه، سرقالب باید کوچک‌تر از ته آن باشد تا شمع پس از سرد شدن به‌راحتی از قالب جدا شود.
۵. برای سرد کردن پارافین، هیچ‌گاه آن را در فریزر قرار ندهید، چون شمع شما پس از سرد شدن ترک می‌خورد، ولی می‌توانید آن را در جای خنک و یا در طبقه‌ی پائین یخچال قرار دهید.
۶. برای تهیه‌ی شمع‌های شناور، باید به‌طور حتم از قالب‌هائی استفاده کنید که قسمت انتهای آن باریک‌تر از سرقالب باشد، در غیر این‌‌صورت شمع روی آب شناور نمی‌ماند و در ته ظرف فرو می‌رود. (قالب‌های شیرینی برای تهیه‌ی این شمع‌ مناسب‌تر است)
۷. خرده‌ها و زایدهای پارافین را دور نریزید. آنها را در کیسه‌ای برای ساختن شمع‌های چهل تکه نگه‌داری کنید.
- طریقه‌ی آماده کردن فتیله:
طریقه‌ی آماده‌کردن فتیله به این ترتیب است که فتیله را ۵ دقیقه در پارافین ذوب شده قرار دهید. سپس آن‌را از ظرف خارج کرده و به‌صورت صاف روی یک کاغذ روزنامه یا یک ظرف مسطح بگذارید تا خشک شود.
- شمع شناور
مواد و وسائل لازم:
۱. پارافین قالبی
۲. فتیله
۳. رنگ مخصوص شمع
۴. قالب شیرینی
۵. اسید استارین
۶. ظرف مخصوص ذوب کردن پارافین
۷. قلاب یا میله‌ی فلزی
طرز تهیه:
ظرف مخصوص ذوب کردن:
- برای ذوب کردن پارافین می‌توانید از ۲ قابلمه که یکی کوچک‌تر از دیگری باشد، استفاده کنید. به این ترتیب که در قابلمه‌ی بزرگ‌تر مقداری آب بریزید، سپس ظرف کوچک‌تر را که بهتر است از نوع دسته‌دار باشد (ماند ظرف شیرجوش)، داخل آن بگذارید، تکه‌ای از پارافین را داخل آن بریزید و قابلمه‌ی بزرگ‌تر را روی حرارت قرار دهید، سپس صبر کنید تا پارافین ذوب شود.
در ضمن خوب دقت کنید که آب داخل ظرف پارافین نریزد.
- پس از ذوب شدن پارافین، مقداری رنگ مخصوص شمع به آن بیفزائید تا خوب در آن حل شود.
- اسید استارین را به آن بیفزائید. استفاده از اسید استارین باعث می‌شود که شمع، هنگام سوختن دیرتر آب شود و باعث استقامت شمع می‌شود. در ضمن باعث می‌شود که شمع پس از سرد شدن، کمی کوچک‌تر شده و به‌راحتی از قالب جدا شود. در ضمن حلال خوبی برای رنگ است و باعث شفاف شدن آن نیز می‌گردد.
برای هر یک کیلو پارافین، ۳۵۰ گرم استارین لازم است.
- تعداد ۳ یا ۴ عدد قالب را در ظرفی مانند بشقاب یا سینی بگذارید تا جابه‌جائی آن راحت‌تر انجام بگیرد.
- پارافین را به‌آرامی داخل قالب‌ها بریزید و آن را در یخچال قرار دهید. بگذارید تا سرد شود.
- قبل از این‌که پارافین داخل قالب به‌طور کامل سرد شود، یک گودی در مرکز شمع به‌وجود می‌آید، این گودی را دوباره با پارافین مذاب پر کنید و بگذارید تا سرد شود.
- چنان‌چه شمع پس از سرد شدن به‌راحتی از قالب جدا نشد، آن‌را به‌مدت بیشتری در یخچال بگذاریدو
- شمع را از قالب جدا کنید و یک قلاب یا میله‌ی نازک را روی حرارت، داغ کرده و به‌آرامی در مرکز شمع فرو ببرید.
- فتیله را کمی بزرگ‌تر از قالب بریده و آن را در سوراخ ایجاد شده قرار دهید.
- در پایان ‌ظرف مورد نظر را پر از آب کرده و شمع را به‌آرامی روی آن بگذارید تا به‌حالت شناور روی آب قرار گیرد. (مراقب باشید که آب روی شمع را نگیرد)