مجله پزشکی : بیماریهای عفونی
پای ورزشکاران
پای ورزشکاران عبارت است یک عفونت شایع و مسری قارچی پوست پا، به خصوص کف پا و پوست بین انگشتان پا (اغلب بین انگشت چهارم و پنجم پا). این عفونت معمولاً در نوجوانان و بزرگسالان اتفاق میافتد (در بچهها نادر است).
● علایم شایع
▪ وجود پوستههای مرطوب، نرم و خاکستری ـ سفید یا قرمز در پا، به خصوص بین انگشتان پا
▪ وجود پوست مرده بین انگشتان پا
▪ خارش در نواحی ملتهب
▪ بوی بد پا (بوی رطوبت و کپک)
▪ وجود تاولهای کوچک روی پا (گاهی)
● علل
▪ عفونت توسط یک قارچ از جنس تریکوفیتون
● عوامل تشدید کننده بیماری
▪ عدم شستشوی پا به طور مرتب
▪ عوض نکردن کفش و جوراب به طور مرتب
▪ استفاده از کمد مشترک و حمام عمومی
▪ آب و هوای خیلی گرم و مرطوب
▪ سرکوب شدن دستگاه ایمنی به علت بیماری یا داروها
▪ وجود رطوبت به طور دایمی در اطراف پا
● پیشگیری
▪ هر روز پای خود را بشویید. فضای بین انگشتان پای خود را کاملاً خشک کنید و پودر خشککننده به بین انگشتان پا بمالید.
▪ در حمامهای عمومی از دمپاییهایی با کف از جنس صندل و رویهٔ باز از جنس لاستیک استفاده نمایید.
▪ در هر زمان که مقدور بود پا برهنه فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری کنید.
▪ جوراب خود را هر روز عوض کنید. جنس جوراب بهتر است از نخ، پشم، یا سایر مواد طبیعی و جاذب رطوبت باشد. از پوشیدن جورابهای بافته شده از الیاف مصنوعی خودداری کنید.
● عواقب مورد انتظار
▪ معمولاً در عرض ۳ هفته با درمان خوب میشود، اما عود آن امری شایع است.
● عوارض احتمالی
▪ عفونت ثانویه با باکتری در همان ناحیهای که عفونت قارچی وجود دارد.
▪ یک نوع واکنش نادر پوستی به شکل بروز بثورات در دستها و صورت
● درمان
الف) اصول کلی
▪ پس از شستن، پوستهها و مواد موجود بین انگشتان پا را به دقت بردارید. این کار باید به طور روزانه انجام شود.
▪ ناحیهای که دچار عفونت شده است را خشک و سرد نگاه دارید. در طی درمان با پای برهنه راه بروید یا از دمپایی از جنس صندل استفاده نمایید.
ب) داروها
▪ از پودرها، کرمها، یا پمادهای ضدقارچ پس از هر بار شستن پا استفاده کنید.
▪ در موارد شدید، ممکن است داروهای ضدقارچ خوراکی یا قویتر موضعی تجویز شود.
ج) فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری
▪ هیچ محدودیتی برای آن وجود ندارد. موقتاً از فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری هاییکه باعث تعریق پا میشوند خودداری نمایید
د) رژیم غذایی
▪ هیچ رژیم خاصی توصیه نمیشود.
● درچه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟
▪ اگر شما دچار علایم شدید پای ورزشکاران هستید که علیرغم درمان برطرف نمیشود.
▪ اگر شما دچار تب شدهاید، یا عفونت به نظر در حال گسترش است.
پسیتاکوز
پسیتاکوز (تب طوطی؛ اورنیتوز) نوعی ذات الریه (پنومونی) عفونی منتقله از پرندگان
● علایم شایع
▪ تب و لرز
▪ احساس ناخوشی عمومی
▪ بیاشتهایی
▪ سرفه بدون خلط که بسمت سرفه با خلط گاهگاهی با رنگ غیرطبیعی پیشرفت میکند.
▪ کوتاهی نفس
● علل
▪ عفونت ناشی از میکروب کلامیدیا پسیتاسی موجود میکروسکوپی کلامیدیا نه باکتری است نه ویروس نه قارچ ولی آنتی بیوتیک ها قادر به از بین بردن آن هستند. پسیتاکوز در پرندگان گونه پسیتاسین (طوطی ها، قناری ها و برخی مرغان دریایی دیده میشود. میکروبها از طریق استنشاق هوای حاوی این میکروب یا آسیب پوستی ناشی از نوک زدن یا گاز گرفتن پرنده مبتلا به انسان منتقل میشود. دوره نهفتگی بیماری پس از تمای با میکروب ۳-۱ هفته است.
● عوامل افزایش دهنده خطر
▪ تماس با پرندگان به خصوص در باغوحشها، پرنده فروشیها یا مزارع
● پیشگیری
▪ از غبار حاوی پر یا فضولات قفس پرندگان دوری کنید.
▪ از نگهداری پرندگان بیمار خودداری کنید. پرندگان گروه پسیتاسین که از کشورهای دیگر وارد شدهاند باید به مدت ۴۵ روز با غذای آغشته با کلراتتراسیکلین درمان شوند. این کار میکروبها را از خون و مدفوع پرنده حذف میکند.
● عواقب مورد انتظار
▪ معمولاً با تشخیص و درمان زودرس در عرض ۱۴-۷ روز بهبود مییابد. بدون درمان تب ۳-۲ هفته باقی مانده و سپس به آهستگی شروع به کاهش میکند.
● عوارض احتمالی
▪ ذات الریه (پنومونی) شدید یا کشنده
● درمان
الف) اصول کلی
▪ تشخیص بر اساس علایم بیمار و بابقه تماس با پرندگان مطرح میگردد. برای تأیید تشخیص نمونه خون یا خلط بیمار در بدن موش، تخم مرغ یا بافت کشنده داده میشود و با به دست آمدن میکروب از کشت تشخیص تأیید میگردد.
▪ آزمایشهای خون و کشت خلط نیز کمک کننده است.
▪ رادیوگرافی ریه
▪ درمان شامل درمان دارویی (گاهی درمان وریدی) و مراقبتهای حمایتی از جهت علایم بیمار میباشد.
▪ برای جلوگیری از انتقال بیماری به دیگران از طریق سرفه و خلط بیمار باید بیمار حدا از دیگران مراقبت شود.
▪ برای مرطوب کردن هوا و در نتیجه رقیقتر شدن ترشحات ریوی از یک دستگاه مرطوب کننده و اولرتاسونیک با بخار سرد استفاده کنید. درون سدتگاه ▪ تنها آب خالص بریزید و از ریختن دارو درون آن خودداری کنید. دستگاه را هر روز تمیز کنید.
▪ از یک بالشتک گرم کننده یا کمپرس گرم و مرطوب بر روی قفسه سینه برای تخفیف درد استفاده کنید.
▪ از استعمال دخانیات خودداری کنید.
ب) داروها
▪ تتراسیکلین (نوعی آنتی بیوتیک ) به مدت حداقل ده روز برای کنترل تب و سایر علایم تجویز میشود.
▪ در صورتی که سرفه همراه خلط باشد از داروهای ضد سرفه نباید استفاده شود زیرا در این شرایط سرفه اثر سودمندی در تخلیه ترشحات ریوی دارد. اگر سرفه بدون خلط و دردناک باشد، میتوان از داروهای ضد سرفه استفاده کرد.
▪ برای درد خفیف، استفاده از داروهای بدون نسخه، نظیر آسپیرین یا استامینوفن توصیه میشود.
ج) فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری
▪ استراحت در بستر حداقل تا ۴۸ ساعت پس از رفع تب، درد و کوتاهی نفس ضروری است. پس از آن به تدریج فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری های طبیعی خود را از سر بگیرید. خستگی و ضعف ممکن است برای مدت طولانی باقی بماند، بنابراین نباید انتظار داشت که توان بیمار به سرعت به حالت عادی بازگردد.
د) رژیم غذایی
▪ رژیم خاصی نیاز نیست. مصرف مایعات را تا حداقل یک لیوان در ساعت افزایش دهید. این کار به رقیقتر شدن ترشحات ریوی و در نتیجه آسانتر شدن آنها با سرفه کمک کند.
● درچه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟
▪ اگر شما یا یکی از اعضای خانوادهتان دارای علایم پسیتاکوز باشید.
▪ بروز موارد زیر در طی درمان:
الف) تب
ب) عدم تسکین درد با گرم کردن محل یا مسکنها
ج) تشدید کوتاهی نفس
د) تیرگی یا کبودی ناخن انگشتان
و) خلط خونی
هـ) تهوع، استفراع یا اسهال
پلی آرتریت گرهی
پلی آرتریت گرهی (پری آرتریت؛ آنژئیت نکروزان) یک اختلال بافت همبند که یکی از چند بیماری مرتبط با بافت کلاژن میباشد. کلاژن یک مولکول پروتئینی است که قسمت عمده همه بافتهای همبند را تشکیل میدهد. پلیآرتریت باعث التهاب شریان های کوچک و متوسط شده و از این طریق جریان خون به بافتهای مشروب شده توسط عروق خونی مبتلا را کاهش میدهد. این بیماری مسری نیست. سیر بیماری ممکن است حاد بوده و با تب، کاهش وزن و پیشرفت سریع بیماری بروز کند. اگر سیر بیماری مزمن باشد، بافتهای بدن در عرض چندین سال به تدریج تحلیل خواهند رفت. این بیماری در بزرگسالان زیر ۵۰ سال شایعتر بوده و میزان بروز آن در آقایان بیش از خانمها است.
● علایم شایع
▪ علایم این بیماری بسته به عضوی که تحت تأثیر کاهش جریان خون قرار میگیرد، متغییر است ولی شایعترین علایم عبارتند از:
الف) درد سینه (درگیری قلبی)
ب) کوتاهی نفس (در درگیری ریوی)
ج) وجود خون در ادرار (در درگیری کلیوی)
د) کرختی و گزگز کردن دستها و پاها (در درگیری اعصاب).
● علل
▪ اگرچه علت واقعی این اختلال مشخص نشده است، یک اختلال خودایمنی یا بیش حساسیتی محسوب میگردد. در بسیاری بیماران هیچ عامل زمینهسازی یافت نمیشود.
▪ شایعترین عوامل زمینهساز عبارتند از:
الف) عفونتهای باکتریایی
ب) عفونتهای ویروسی، به ویژه هپاتیت ب
ج) مصرف برخی داروها، از قبیل داروهای گروه سولفا، پنی سیلین، ترکیبات طلا، داروهای ضد تیرویید و داروهای ادرارآور تیازیدی
د) واکسنها
و) ایدز
● عوامل افزایش دهنده خطر
▪ سابقه خانوادگی بیماریهای کلاژن یا بیش حساسیتی
▪ استعمال دخانیات
● پیشگیری
▪ پیشگیری خاصی ندارد.
●عواقب مورد انتظار
▪ این اختلال در حال حاضر غیر قابل علاج محسوب میگردد، ولی علایم آن با درمان قابل تسکین یا کنترل است. با درمان، بیش از ۵۰% بیماران تا ۵ سال یا بیشتر زنده میمانند. بدون درمان تعداد اندکی از بیماران بیش از ۵ سال زنده میمانند.
▪ تحقیقات علمی درباره علل و درمان این اختلال ادامه داشته و این امید وجود دارد که درمانهایی مؤثر و نهایتاً علاجبخش عرضه شوند.
● عوارض احتمالی
▪ نارسایی کلیه، حمله قلبی و مرگ، علیرغم درمان
● درمان
الف) اصول کلی
▪ بررسیهای تشخیصی ممکن است شامل بررسیهای آزمایشگاهی خون و کلیهها، از جمله سرعت رسوب گلبولهای قرمز، نمونهبرداری قسمتهایی از شریان مبتلا به آنژیوگرافی (بررسی شریانها و وریدها با تزریق مادهای درون آنها که با اشعه ایکس قابل مشاهده است) باشد.
▪ درمان با داروهای استروییدی، انجام میگیرد.
▪ بستری در بیمارستان برای درمان وسیع ممکن است ضرورت یابد (در موارد شدید).
▪ جراحی برای برداشت قسمت درگیر رودهها ممکن است انجام گیرد.
ب) داروها
▪ داروهای کورتونی تا فروکش علایم حاد با مقادیر بالا تجویز میشود. پس از این دوره درمانی، علایم ممکن است با یک برنامه درمانی به صورت تجویز یک روز در میان کورتون کنترل گردد.
▪ همچنین داروهایی برای درمان اختلالات اعضای درگیر شده در جریان این بیماری تجویز میشود، مثلاً داروهای قلبی برای درگیری قلبی یا داروهای ضد فشار خون برای فشار خون بالا.
▪ داروهای سرکوبگر دستگاه ایمنی به تنهایی یا به همراه استروییدها در صورت ناموفق بودن درمانهای دیگر تجویز میشوند. این داروها خطرهای اضافهای را نیز به همراه دارند نظیر خطر عفونتهای باکتریایی منتشر شدید.
ج) فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری
▪ پس از بهبود علایم فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری های طبیعی خود را به تدریج از سر بگیرید.
د) رژیم غذایی
▪ در صورت وجود فشار خون بالا رژیم کم نمک توصیه میشود.
● درچه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟
▪ اگر شما یا یکی از اعضای خانواده تان دارای علایم پلیآرتریت باشید.
▪ اگر دچار علایم جدید و غیرقابل توجیه شده اید. داروهای تجویزی ممکن است با عوارض جانبی همراه باشند.
پیشگیری از هپاتیت B
۲) از لوازم شخصی مانند ریشتراش، تیغ، ناخنگیر، حوله و . . . بهطور مشترك استفاده نكنید.
۳) از حجامت، خالكوبی، سوراخكردن گوش و طب سوزنی با روشهای غیربهداشتی خودداری كنید.
۴) با واكسیناسیون بهموقع از ابتلای كودك خود به هپاتیت جلوگیری نمایید.
۵) در صورتیكه در خانواده شما فرد مبتلا به هپاتیت وجود دارد حتما افراد خانواده را واكسینه نمایید.
۶) مبتلایان به هپاتیت B برای درمان و كنترل بیماری خود به پزشك متخصص مراجعه نمایند.
۷) خانمهایی كه در زمان ازدواج واكسن هپاتیت B را نزدهاند و قصد دارند باردار شوند، از پزشك خود درخواست نمایند تا وجود آلودگی با ویروس هپاتیت را در آنها بررسی نمایند و در صورت آلوده بودن مادر، با تزریق واكسن و ایمونوگلوبولین اختصاصی از سرایت این ویروس به نوزاد پیشگیری كنند.
● آیا برای هپاتیت B واكسن وجود دارد؟
از سال ١٣٧٢ طبق دستورالعمل كشوری كلیه نوزادان به دنیا آمده واكسن هپاتیت B را دریافت می كنند، بنابر این نیازی به واكسیناسیون مجدد این كودكان نیست. افرادی كه واكسیناسیون هپاتیت دریافت نكرده اند و در گروههای پرخطر(افرادی كه تماس جنسی خطر ساز دارند، كاركنان مراكز بهداشتی-درمانی، دریافت كنندگان خون وفرآورده های آن، همودیالیزی ها، فرزندان بدنیا آمده از مادران مبتلا و خانواده فرد مبتلا به هپاتیتB مزمن) قرار دارند به انجام واكسیناسیون توصیه می شوند.
واكسن هپاتیت در سه نوبت به فواصل ۰-۱ و ۶ ماه انجام می شود. در اكثریت افراد پس از دریافت واكسن، پاسخ ایمنی مناسب ایجاد می شود. درگروههای پرخطر توصیه به سنجش تیتر آنتی بادی یك تا دو ماه پس از آخرین نوبت واكسن می شود تا وضعیت ایمنی فرد مورد سنجش قرار گیرد. در صورتی كه تیتر HBS Ag بدنبال واكسیناسیون افزایش نیافته باشد حتماَ با پزشك در خصوص تكرار واكسیناسیون باید مشورت شود. واكسن هپاتیت B یكی از مؤثرترین و ایمن ترین واكسن ها می باشد بنابر این انجام آن به كلیه افرادی كه در معرض خطر ابتلا به هپاتیت B قرار دارند، توصیه می شود. علاوه برآن، ایمونوگلوبولین هپاتیت B نیز وجود دارد كه در موارد خاصی (از قبیل فرو رفتن سوزن آلوده به بدن و فرزندان متولد شده از مادران مبتلا به هپاتیت B) كاربرد دارد.
● درمان
هیچگونه درمان شناخته شده ای برای هپاتیت در مرحله حاد آن وجود ندارد و تنها محدودیت نسبی فعالیت بدنی، رژیم غذایی منتاسب با ذائقه و تحمل بیمار توصیه می شود. درموارد مزمن بیماری با نظر پزشك معالج ممكن است از داروهای متعددی از جمله اینترفرون استفاده شود. باید توجه داشت كه همه انواع هپاتیت نیاز به درمان ندارد و مواردلازم برای درمان با نظر پزشك متخصص تعیین می شوند.
● روشهای تشخیص آزمایشگاهی
▪ شناسایی ویروس هپاتیت به روش الایزا با كمك آنتی بادی های ضد ویروسی HCV.
مثبت بودن این تست نشان می دهد كه شاید فرد به هپاتیت C× آلوده باشد ولی بین عفونت حاد یا مزمن افتراق نمی دهد. بعد از مثبت شدن الایزا انجام تست های تأییدی لازم است.
منفی شدن الایزا یعنی یا فرد آلوده نیست، یا× در اوایل سیر بیماری بوده و هنوز آنتی بادی ایجاد نشده است.
ـ توجه:
اگر فرد دارای سابقه تماس با HCV باشد یا دارای خطر بالای ابتلا به HCV باشد ولی آزمایش او منفی باشد باید شش ماه بعد آزمایش تكرار شود.
▪ ریبا :
آزمون تكمیلی است كه در كلیه افرادی كه آزمایش الایزا مثبت دارند، باید انجام شود. این تست نسبت به الایزا اختصاصی تر می باشد.
▪ PCR :
حساسترین آزمایش های تشخیص هپاتیت C می باشند. اساس آنها شناسایی RNA ویروس می باشد. این تست ها ٢-١ هفته پس از تماس و هفته ها قبل از افزایش آنزیم های كبدی و آنتی بادی ضد ویروس قابل بررسی می باشد.
▪ بیوپسی كبد :
نمونه گیری از كبد در موارد اثبات تشخیص هپاتیت C ، رد سایر علل هپاتیت، تعیین شدت بیماری كبد و تعیین نتیجه درمان و پیش آگهی بیماری كاربرد دارد.
تاثیر آبله مرغان مادر بر جنین
● شرح بیماری
آبلهمرغان توسط ویروس واریسلا زوستر که از خانواده هرپس ویروس است، ایجاد میشود. این ویروس بعد از ایجاد آبلهمرغان ، در همه افراد به صورت نهفته ، در مسیر رشتههای عصبی که از نخاع خارج میشوند، جایگزین میشود و فعالیت مجدد آن منجر به بیماری زونا یا هرپس زوستر Herpes zoster میگردد. این ویروس از راه قطرههای ریز در هوا یا تماس با ضایعات پوستی ، از فرد بیمار انتقال مییابد.انسان تنها مخزن ویروس آبلهمرغان است. یک بیماری شدیدا مسری است بطوری که میزان ابتلای آن در افراد حساس حداقل ۹۰ درصد میباشد. عمدتا در اواخر زمستان و اوایل بهار در نواحی معتدل بروز میکند. بیشترین گروه سنی مستعد ابتلا ۹-۵ ساله هستند بقیه موارد اغلب بچه های زیر ۱۵ سال است. در حدود ۱۰% بالای ۱۵ سال را درگیر میکند. در نواحی معتدل معمولا ۹۵-۹۰% افراد ویروس واریسلا زوستر را در دوران کودکی کسب میکنند. استفاده از داروهای سرکوب کننده دستگاه ایمنی بدن خطر بروز این بیماری را افزایش میدهد.
● علایم آبلهمرغان
بیماری معمولا ۱۷-۱۴ روز بعد از تماس (دوره کمون یا نهفته) با فرد مبتلا به آبلهمرغان یا زونا شروع میشود.
▪ علایم عمومی
این علایم که شبیه علائم آنفلوانزا هست، عبارتند از
ـ تب
ـ بیحالی
ـ بیاشتهایی
ـ سردرد
ـ گاهی اوقات درد خفیف شکم که ۲-۱ روز قبل از بروز ضایعات پوستی رخ میدهد.
این علایم بیشتر در بچههای بزرگتر دیده میشوند و تا ۵-۴ روز باقی میمانند.
▪ ضایعات پوستی
ضایعات پوستی که علامت اصلی بیماری هستند، ابتدا روی پوست صورت و سینه ظاهر میشوند و بعد سایر قسمتهای بدن نیز مبتلا میشوند. ضایعات اولیه شامل ماکولوپاپولهای قرمز (شبیه جوش) شدیدا خارشدار است که در نهایت به وزیکولهای حاوی مایع روشن تبدیل میشوند سپس این ضایعات دلمه بسته و بهبود مییابند. و در یک زمان انواع مختلف این ضایعات روی پوست دیده میشوند. ضایعات را میتوان روی مخاط حلق یا دستگاه تناسلی نیز پیدا کرد.
● انتقال یا سرایت بیماری
محتملترین راه سرایت بیماری از طریق سیستم تنفسی و ترشحات تنفسی است. راه دیگر انتقال تماس مستقیم با ضایعات پوستی بیمار مبتلا به آبلهمرغان یا زونا است. میزان انتقال در تماسهای خانوادگی ۹۰-۸۰% است. دوره سرایت آبلهمرغان از ۴۸-۲۴ ساعت قبل از ظهور ضایعات پوستی شروع میشود و تا وقتی است که تمام وزیکولها ضایعات پوستی دلمه بسته و خشک شوند و ضایعات آبدار وجود نداشته باشد. دوره نهفته (کمون) بیماری بین ۲۱-۱۰ روز است اما معمولا ۱۷-۱۴ روز طول میکشد.
● عوارض آبلهمرغان
▪عفونت پوست:
شایعترین عارضه عفونی آبلهمرغان ، اضافه شدن عفونت ثانویه باکتریال بر روی ضایعات پوستی است. علت این عفونت خراشیدگی آنها بدنبال خاراندن میباشد. همچنین برخی اوقات جای تاول در صورتی که تاول عفونی شود، باقی میماند.
▪ عفونت ریه:
وخیمترین عارضه آبلهمرغان است و اغلب بالغین را گرفتار میکند. معمولا ۵-۲ روز بعد از شروع بیماری با علایم تنگی نفس ، سرفه و تند شدن تنفس و تب ظاهر میشود و ممکن است باعث نارسایی تنفسی شود.
▪ بیماری زونا:
گاهی پس از طی شدن سیر بیماری آبله مرغان ، ویروس در بدن به حالت خفته باقی میماند (احتمالاً در ریشه اعصاب نزدیک نخاع ). این ویروس خفته ممکن است سالها بعد دوباره بیدار شود و بیماری زونا را ایجاد کند.این بیماری ناشی از فعال شدن دوباره ویروس واریسلا زوستر در رشته عصبی نخاعی است که با درد شدید و ضایعات پوستی مشخص میشود.
سایر عوارض عبارتند از
▪ عفونت مغز یا یردههای مغزی بوسیله ویروس واریسلا زوستر
▪ التهاب قلب و قرنیه ، مفاصل و کبد و پانکراس.
● سیر بیماری
بهبود خود به خودی کودکان معمولاً در عرض ۱۰-۷ روز بهبود مییابند، در بزرگسالان این مدت بیشتر است و احتمال بروز عوارض در آنها بیشتر است. پس از بهبود ، فرد برای تمام عمر در مقابل آبله مرغان ایمنی دارد.
● آبلهمرغان در حاملگی
در موارد نادر ، آبلهمرغان مادر منجر به سندرم مادرزادی آبلهمرغان میگردد که با علایم ، کوچکی سر (میکروسفالی) ، ناهنجاری در یک اندام ، نقایص چشمی و ضایعات پوستی موقع تولد مشخص میشود. زمانی که مادر در فاصله زمانی ۵ روز قبل از زایمان تا ۲روز بعد از زایمان مبتلا به آبلهمرغان شود، نوزاد مبتلا به آبلهمرغان پیشرونده میشود و میزان مرگ و میر بالاست.
● درمان
هدف درمان آبلهمرغان جلوگیری از بروز عوارض آن است. برای این منظور گرفتن ناخنها ، حمام روزانه با آب ولرم و داروهای ضد خارش توصیه میشود. درمان با آسیکلوویر نیز در بیمارانی که کمتر از ۲۴ ساعت از بیماری آنها گذشته، توصیه میشود، بخصوص در بیماران بالای ۱۵ سال. اگر تب وجود دارد، از استامینوفن استفاه کنید. به هیچ عنوان از آسپیرین استفاده نکنید، زیرا این دارو ممکن است در بروز سندرم رای (یک نوع آنسفالیت) در کودکانی که دچار عفونت ویروسی هستند، نقش داشته باشد.
● پیشگیری
▪ واکسن: اخیرا نوعی واکسن زنده ضعیف شده واریسلا مورد تایید قرار گرفته است. این واکسن در کودکانی که از نظر ایمنی سالم هستند، استفاده میشود.
ایمنوگلوبولین واریسلا زوستر (VZIG): VZIG حاوی آنتیبادی ضد ویروس واریسلا است که در موارد زیر استفاده میشود (در صورتی که این افراد تماس با بیمار داشته باشند.):
ـ بچههای با ضعف سیستم ایمنی
ـ افراد طبیعی در سن بلوغ که حساس هستند (از نظر ایمنی)
ـ خانمهای حامله
ـ نوزادانی که در معرض آبلهمرغان مادر قرار گرفتند.
ـ نوزادان با سن کمتر از ۲۸ هفتگی که در بیمارستان بستری شدهاند.
ـ در موارد بالا VZIG باید در عرض ۹۶ ساعت بعد از تماس تزریق شود. در صورت ابتلا به آبلهمرغان معمولا ایمنی برای تمام عمر باقی میماند و دو بار ابتلا به آبلهمرغان نادر است، ولی احتمال ابتلا به زونا در این فرد وجود دارد.
● تاثیر آبله مرغان مادر بر جنین
▪ آبله مرغان مادردر هفته های اول بارداری( یا تماس با فرد بیمار یا ناقل بیماری)
آبله مرغان مادرزادی می تواند از زن باردار به جنین وی سرایت کند. مشخصه این عفونت وزن کم هنگام تولد, آتروفی کورتکس مغز, حملات تشنج عقب افتادگی ذهنی, آب مروارید , کوریورتینیت , میکروسفالی, کلسیفیکاسیون های داخل مغزی و جوشگاه های سیکارتریس بدن و اندام ها می باشد.بطور کلی احتمال اینکه آبله مرغان مادر باعث ناهنجاری زنتیکی بچه بشه بین دو دهم درصد تا ۲.۵ درصد هست یعنی از بین ۱۰۰۰ زن حامله ای که ابله مرغان گرفتن بین ۲-۲۵ نفرشون بچه هاشون دچار مشکل ابله مرغات مادرزادی میشن درسته که زیاد نیست و لی به هرحال باید جانب احتیاط را رعایت کرد.شما اگر در دوران ۰-۲۰ سالگیتون واکسن آبله مرغان را تزریق کردین یا اینکه بهر حال حد اقل یکبار مبتلا به بیماری شدین اصلا جای نگرانی نداره. برای اینکه بدن شما به اندازه کافی سلول دفاعی داره تا اگه مجددا ویروس وارد بشه دفاع کنه امااگر دوحالت اول را ندارین و در معرض بیمار ان آبله مرغان هستید بهتر هرچه زودتر اون واکسن رو تزریق کنید. درسته که احتمالش خیلی کمه اما ممکنه از بدشانسی , کودک شما جزء اون ۲.۵ درصد باشه…
▪ آبله مرغان مادردر هفته های آخر بارداری
در نوزادان مادرانی که عفونت با این ویروس را دارند( به غیر از زونا) و بین ۵ روز قبل از زایمان و ۲ روز بعد از زایمان علایم بیماری را نشان داده اند سندرم واریسلای شدید نوزادی اتفاق می افتد که به نظر می رسد به علت فقدان انتقال آنتی بادی ها از طریق جفت باشد. این نوزادان سریعا باید یا یک ایمنو گلوبین بنام ZIG درمان شوند.
● خلاصه:
اگه قبلا خودتون یک بار به بیماری مبتلا شدین یا اینکه واکسنشو زدین.جای هیچ گونه نگرانی نیست. و هیچ اقدام دیگری هم لازم نیست اما اگر او ن اتفاق ها نیفتاده. بهتره از بیماران آبله مرغانی هرپیز کنید برای اینکه به احتمال ۲.۵ % بجه شما دچار نقص عضو میشه اما اگر فکر میکنید تا بحال با افراد بیمار و یا حتی ناقل تماسی داشته اید
تب تیفویید
هنگامی که بیمار با آنتی بیوتیک درمان می شود اکثر افراد طی چند هفته بهبود می یابند، اگر چه درصد کمی از افراد پیر و مبتلایان به بیماریهای مزمن، در اثر عوارض بیماری می میرند و تعداد کمی از افرادحامل باکتری هستند و دیگران را آلوده می نمایند، حتی هنگامی که ظاهراً سالم به نظر می رسند. واکسن تب تیفویید در دسترس است اما دارای کارایی نسبی در پیشگیری و درمان تب تیفویید می باشد.
واکسن برای افرادی که در معرض بیماری قرار داشته و یا قصد سفر به مناطقی که تب تیفویید شایع است را دارند در نظر گرفته می شود. برای بیماری شبه تیفوئید واکسن موجود نیست.
● علائم و نشانه ها
اگر چه گاهی اوقات کودکان مبتلا سریعاً و ناگهانی بیمار می شوند، علائم و نشانه ها اغلب به تدریج و طی ۳-۱ هفته بعد از آلودگی ظاهر می شوند. در برخی موارد فرد بعد از ۲ ماه آلودگی بیمار می گردد. دوره نهفتگی تب شبه تیفوئید معمولاً کوتاهتر و در حدود ۱۰-۱ روز می باشد.
▪ تب حدود ۴۰-۳۹ درجه سانتی گراد
▪ سردرد
▪ ضعف و خستگی
▪ گلو درد
▪ درد شکم
▪ اسهال و یبوست در کودکان دیده شده و بیشتر اسهال در بالغین بیشتر از یبوست تظاهر می یابد.
در طی هفته دوم ، یک لکه پوستی کوچک ، مسطح و نقاط قرمز رنگ پوستی در ناحیه قفسه سینه و بالای شکم ظاهر می شود. این لکه پوستی موقتی است و بعد از ۴-۳ روز ناپدید می شود. در صورت عدم درمان تب تیفویید، فرد وارد مرحله دوم بیماری شده و یک بیماری سخت را تجربه می نماید. تب بالا باقی می ماند و اسهال با رنگ و قوام شبیه سوپ نخود و یا یبوست شدید حاصل می شود.
در این مرحله وزن فرد کاهش یافته و ممکن است شکم کاملاً نفخ کند. در هفته سوم ، علائم اغتشاش ذهنی، خستگی و چشمان نیمه باز بروز نموده و فرد وارد مرحله تب تیفویید می شود. عوارض تهدید کننده حیات اغلب در این زمان رخ می دهند. در هفته چهارم علائم به آهستگی بهبود می یابد. درجه حرارات بدن طی ۱۰-۷ روز به تدریج به حالت طبیعی بازمی گردد. اما علائم و نشانه های بیماری ممکن است دو هفته بعد از کاهش تب دوباره ظاهر می شود.
به دلایل نامشخص ممکن است در صورت درمان آنتی بیوتیکی در ابتدای سیر بیماری ، علائم و نشانه ها مجدداً ظاهر شود.
تب شبه تیفوئید دارای علائم و نشانه های مشابه ولی خفیف تر از تب تیفویید می باشد. عوارض شدید نیستند و معمولاً بهبودی سریعاً حاصل می شود.
● علت
علت بیماری – تهاجم باکتری سالمونلاتیفی است که تا قرن نوزدهم شناخته نشده بود. یک باکتری دیگر به نام سالمونلا پاراتیفی است که عامل بیماری تب شبه تیفویید می باشد. باکتری دوم نقشی در ایجاد بیماری سالمونلوزیس ( دیگر عفونت روده ای شدید ) ندارد.
در جوامع پیشرفته بیشتر موارد بیماری در نتیجه نوشیدن آب آلوده و بهداشت ضعیف
می باشد.
بیشتر موارد ابتلا در کشورهای صنعتی به واسطه مسافرت های خارجی بوده و از طریق دهانی – مدفوعی به دیگران انتشار می یابد . باکتری سالمونلاتیفی و پاراتیفی از طریق مدفوع و ادرار افراد آلوده منتشر می شوند.
حتی بعد از درمان آنتی بیوتیکی در تعداد کمی از افراد، باکتری روده ای و کیسه صفرا برای سال ها باقی می ماند. این افراد حامل مزمن بیماری هستند و باعث آلودگی دیگران می گردند. این در حالی است که در افراد ناقل هیچ نشانه و علامتی از بیماری وجود ندارد.
● فاکتور خطر
تب تیفویید به عنوان یک بیماری شدید تهدید کننده حیات در جهان پیشرفته، سالانه ۱۲ میلیون نفر را مبتلا می نماید. این بیماری در هند، جنوب آسیا ، آفریقا ، آمریکای جنوبی و کشورهای آسیای میانه نظیر تاجیکستان و ازبکستان دیده می شود.
بیماری بیشتر در کودکان ۱۲-۵ سال رخ می دهد. اما این گروه سنی نسبت به بالغین علائم خفیف تر و عوارض کمتری را بروز می دهند. گروه های پر خطر عبارتند از :
▪ کار یا مسافرت در مناطقی که تب تیفویید شایع است.
▪ تماس نزدیک با افراد آلوده به بیماری
▪ مصرف داروهای سرکوبگر سیستم ایمنی نظیر کورتیکو استروئیدها و بیماری هایی نظیر ایدز.
▪ نوشیدن آب محتوی باکتری سالمونلاتیفی
▪ غربالگری و تشخیص
بیماری بر اساس علائم و نشانه های بیماری و تاریخچه مسافرت تشخیص داده می شود. اما تشخیص قطعی از طریق تشخیص باکتری در کشت خون و دیگر مایعات و بافت های بدن صورت می گیرد.
برای کشت، یک نمونه کوچک خون، مدفوع، ادرار و مغز استخوان درمحیط کشت قرار داده می شود. بعد از ۷۲-۴۸ ساعت محیط کشت را در زیر میکروسکوپ بررسی می نمایند. حساس ترین تست تشخیصی باکتری سالمونلاتیفی کشت مغز استخوان می باشد.
● دیگر آزمایشات عبارتند از :
▪ ELISA: در این تست خونی آنتی ژن های مخصوص باکتری تیفوئید شناسائی می شوند. یک آنتی ژن به هر ماده ای نظیر ویروس، باکتری، سم، پروتئین خارجی اطلاق می شود که پاسخ سیستم ایمنی انسان را برمی انگیزد.
▪ مطالعه فلورسنت آنتی بادی ( پادتن ): در این تست آنتی بادی سالمونلاتیفی شناسایی می شود. هر آنتی بادی اختصاصی و بی نظیر است و بدن را فقط در برابر یک آنتی ژن محافظت می نماید.
● عوارض
نزدیک به یک سوم افراد مبتلا به تب تیفویید دچار عارضه می شوند.جدی ترین عارضه– خونریزی یا سوراخ شدن روده ها اغلب در هفته سوم بیماری رخ می دهد. خونریزی روده با یک افت ناگهانی در فشار خون، شوک و ظهور خون در مدفوع آشکار می شود. سوراخ شدن روده کوچک یا بزرگ باعث نشت محتویات روده به داخل حفره شکمی می گردد. این وضعیت اورژانسی و تهدید کننده حیات نیازمند یک مراقبت طبی فوری می باشد. سوراخ شدن روده ها نزدیک به ۴/۱ از موارد مرگ بیماری را باعث می شود.
● عوارض خفیف تر و ناشایع عبارتند از:
▪ التهاب عضلات قلبی ( میوکاردیت)
▪ عفونت ریوی
▪ التهاب لوزالمعده
▪ عفونت کلیه یا مثانه
▪ عفونت مهره ها
▪ مننژیت
▪ مشکلات روانی نظیر اغتشاش شعور ، توهم و سایکوز
با درمان فوری اکثر افراد مبتلا در کشورهای صنعتی بهبود می یابند اما بدون درمان برخی افراد از عوارض بیماری جان سالم به در نمی برند.
● درمان
درمان آنتی بیوتیکی تنها درمان مفید در تب تیفویید و شبه تیفویید می باشد. قبلاً داروی انتخابی کلرآمفنیکول بود. به دلیل عوارض جانبی این دارو میزان عود بالا و مقاومت باکتریایی وسیع نسبت به آن مصرف این دارو کاهش یافت. در حقیقت باکتری های مقاوم به آنتی بیوتیک مهمترین مشکل درمان تب تیفویید در کشورهای پیشرفته می باشند. با اثبات باکتری مقاوم به آنتی بیوتیک های استاندارد ، بیماری طولانی شده و احتمال ایجاد عوارض و مرگ افزایش می یابد.
عدم درمان عفونت منجر به یک دوره مسری طولانی در بیماری می گردد و از این طریق احتمال انتشار بیماری به دیگران افزایش می یابد. در سال های اخیر مقاومت سالمونلاتیفی به تریمتوپریم– سولفامتوکسازول،آمپی سیلین، تتراسیکلین و کلرآمفنیکول اثبات شده است. در تاجیکستان مقاومت دارویی به سفالوسپورین های نسل سوم گسترش یافته است.
به دلایل فوق هم اکنون پزشکان برای درمان بالغین سیپروفلوکساسین خوارکی تجویز می نمایند. در زنان باردار و کودکان نیز سفتریاکسون تجویز می گردد. هر دو داروی فوق دارای عوارض جانبی هستند و مصرف طولانی مدت آنها منجر به ایجاد باکتری های مقاوم به آنتی بیوتیک می گردد.
● دیگر قدم های درمانی عبارتند از :
▪ نوشیدن مایعات : از کم آبی ناشی از اسهال و تب طولانی جلوگیری می نماید. در صورت موارد شدید کم آبی نیاز به دریافت مایعات از طریق ورید می باشد.
▪ مصرف مواد غذایی سالم : مصرف غذاهای پرکالری کم حجم، مشکلات تغذیه ای بیمار را بر طرف می نماید.
● پیشگیری
برخی متخصصین معتقدند که واکسیناسیون افراد در معرض خطر مهمترین راه کنترل بیماری تب تیفویید می باشد. هم اکنون دو نوع واکسن استفاده می شود. نوع اول در یک دوز تزریق می شود و دیگری به صورت خوراکی برای چند روز تجویز می شود. هر دو واکسن ۱۰۰ درصد کارا و نیازمند تکرار می باشند.
در صورت مسافرت به نقاطی که تب تیفویید شایع است، حتماً واکسینه شوید. اما واکسن محافظت کاملی در برابر بیماری ایجاد نمی کند و حتماً باید موارد زیر رعایت شوند.
● شستشوی دستها : بهترین راه جهت کنترل بیماری می باشد . دست های خود را قبل از خوردن غذا و تهیه آن و بعد از توالت با آب گرم و صابون بشوئید.
● پرهیز از آبهای آلوده :نوشیدن آب آلوده یکی از مشکلات مهم در مناطق پر خطر
می باشد. به همین منظور فقط از آبهای بسته بندی شده استفاده نمائید. و نوشیدنی را بدون یخ مصرف نمائید. برای مسواک زدن از آبهای بسته بندی شده استفاده نمائید.
● پرهیز از خوردن میوه و سبزی های خام
● مصرف غذاهای گرم : از خوردن غذاهای کنسرو شده و سرد خوداری نمائید.
● روش پیشگیری از آلودگی دیگران
▪ شستشوی مکرر دستها : مؤثرترین روش جلوگیری از انتشار بیماری می باشد. حتماً قبل از خوردن غذا و یا بعد از توالت دستهای خود را با آب داغ و صابون به مدت حداقل ۳۰ ثانیه بشوئید.
▪ پرهیز از پختن غذا : تا زمانی که بیماری شما مسری است، از پختن غذا خودداری نمائید.
▪ جدا سازی وسایل شخصی فرد آلوده
تب خال
ویروس تب خال دو نوع استHSV۱ که به نام ویروس لب و دهان و HSV۲ که ویروس تب خال تناسلی میباشد و همان طور که از نام آن پیداست HSV۲ بیشتر ناشی از عفونت مقاربتی و در دستگاه تناسلی ایجاد میشود.
تماس HSV با سطوح مخاطی یا نقاط خراشیده شده پوست، اجازه ورود این ویروس بداخل بدن را میدهد و بعد از همانندسازی ویروسی و یا مخاطی به تکثیر و ازدیاد آن منجر میشود.
● اصولاً موارد زیر باعث انتقال ویروس میگردد:
▪ تماس با افراد دارای ضایعات زخمی فعال تب خال.
▪ تماس با افراد بدون علامت ولی منتشر کننده ویروسی (ناقل بدون علامت).
▪ تماس با افرادی که ویروس در روی سطوح مخاطی آنها در حال همانندسازی است.
وقتی که ویروس در پوست یا مخاط تکثیر یافت به انتهای عصب محیطی وارد میشود و از طریق ریشههای عصبی به داخل سلول عصبی (جسم عصب) منتقل میگردد و در سلول عصبی سالها (اغلب تا آخر عمر) خواهد ماند و در زمانهای مختلفی میتواند مجدداً به سطوح پوستی منتقل شده و عود بیماری را سبب گردد.
● علایم بالینی تب خال به عوامل زیر بستگی دارد:
▪ محل ایجاد عفونت
▪ سن فرد
▪ وضعیت ایمنی فرد مبتلا
عفونت اولیه ویروسHSV معمولاً با نشانههای عمومی بدن همراه است و گرفتاری پوستی یا مخاطی شدیدتری دارد، دوره بیماری بیشتر و طولانیتراست و انتشار ویروس نیز شدیدتر و طولا نیتر از عودهای بیماری است.
همان طور که ذکر شد ویروس تب خال میتواند نقاط مختلف بدن را گرفتار نماید که علایم هر کدام متفاوت خواهد بود.
● شایعترین محلهای گرفتاری ویروسی شامل:
▪ عفونت دهانی، صورتی - عفونت تناسلی - عفونت هرپسی
▪ هرپس کشتیگیران - عونت قرنیه - عفونت سیستم عصبی مرکزی
▪ عفونت نوزادان - عفونت احشایی شامل مری، ریه، کبد، مفاصل خواهد بود که به شرح مختصرچند مورد شایعتر میپردازیم.
● عفونت دهانی – صورتی
فراوانترین تظاهر اولیه عفونت ویروسیHSV۱ عفونت دهانی- صورتی میباشد که بیشتر در کودکان و نوجوانان دیده میشود و با تب- درد عضلانی – ناتوانی در خوردن – ناخوشی – بزرگی غدد لنفاوی گردن همراه است و ممکن است باعث ضایعات زخمی شکل در زبان- لثه – کام و نقاط دیگر دهان گردد ضایعات حلق ممکن است همراه نقاط چرکی روی زخم هم باشد. مدت بیماری ۱۴- ۳ روز طول میکشد. عفونت مجدد ممکن است بدون علامت و فقط دفع ویروس از راه بزاق همراه باشد که این باعث آلودگی دیگران میشود ولی در بعضی اوقات همراه ایجاد زخمهای دهانی یا اطراف دهان(لب یا پوست خارجی اطراف لب) میباشد، علایم عمومی مثل تب- درد عضلانی و بیحالی همراه آن است و طول بیماری کوتاهتر از حمله اولیه بیماری است.
● عفونت تناسلی
شایعترین تظاهر عفونت HSV۲ عفونت تناسلی میباشد. حمله اولیه با تب – سردرد – میالزی – درد، خارش، سوزش و ترشحات مهبلی(در خانمها) و پیشابراه (درمردان) و نیز بزرگی غدد لنفاوی ناحیه همراه است. ضایعات ممکن است وزیکولی(ضایعه شبیه جوش صورت)و یا پاره شده و دلمه بسته(پوستول) باشد. عود ضایعه تناسلی هم شایع است و مانند حمله اولیه با درد موضعی و همراه وزیکول و پوستول است ولی علایم عمومی (سردرد – تب – درد عضلانی) در آن وجود ندارد.
● عفونت سیستم عصبی مرکزی
عفونت ناشی ازHSV میتواند سیستم عصبی مرکزی را گرفتار نماید و باعث انسفالیت (ورم مغز)گردد. این ویروس شایعترین عامل انسفالیت تک گیر (اسبوراریک) میباشد و دو توزیع سنی دارد، ۵ تا ۱۵ سال و بالای ۵۰ سال. میتواند در اثر عفونت اولیه HSV و یا با عفونت مخفی داخل بدن ایجاد شود. علامت بالینی انسفالیت HSV شامل تب – استفراغ – خواب آلودگی – تشنج و اغما میباشد. اگر درمان زود شروع شود، میتوان به نجات بیمار امید داشت اما اگر تشخیص و درمان به تأخیر بیافتد با عوارض غیرقابل جبران و اغلب مرگ، همراه خواهد بود.
● عفونت نوزادان
در میان جمعیت آلوده به ویروس HSV نوزادان(کمتر از ۶ هفته) بالاترین عفونت احشایی و سیستم عصبی مرکزی را خواهند داشت و مرگ و میر نوزادان درمان نشده، ۶۵ درصد است. ۱۰ درصد از بچههایی که عفونت سیستم عصبی داشتهاند تکامل طبیعی خواهند داشت اگر چه شایعترین ضایعه نوزادان عفونت پوستی است، امکان ابتلا احشاء مهمتر را نیز خواهند داشت. نوزادان اغلب عفونت را در هنگام زایمان از کانال زایمانی و از مادران آلوده میگیرند.
● درمان
اگر چه اغلب عفونتهای ویروسی داروی اختصاصی ندارد و درمان آنها با مواظبت و داروهای علامتی خواهد بود . ولیHSV داروی اختصاصی دارد. داروهایی مانند آسیکلوویر – فامسیکلوویر- ولاسیکلویر از داروهای اختصاصی این بیماری هستند. معمولاً برای بیماریهای شدیدتر ناشی ازHSV مانند گرفتاری سیستم عصبی مرکزی یا گرفتاری نوزادان– گرفتاری ریوی– گوارشی و نیز بیمارانی که سطوح ایمنی پایینی دارند، درمان تزریقی توصیه میشود اما برای عفونتهای خفیفتر و در افرادی که ایمنی طبیعی دارند، توصیه نمیشود.
تب روماتیسمی
علائم تب روماتیسمی معمولاً پنج هفته پس از عفونت استرپتوکوکی درمان نشده گلو ظاهر می شوند. بیشتر موارد عفونت استرپتوکوی گلو، دچار تب روماتیسمی نمی شوند و تنها درصد کمی از افرادی که عفونت استرپی گلو دارند دچار تب روماتیسمی می شوند.
در بسیاری از موارد، تب روماتیسمی دریچه های قلب را درگیر می کند (کاردیت روماتیسمی) و موجب اختلال در جریان طبیعی خون در قلب می گردد. درمانی برای تب روماتیسمی وجود ندارد. اما درمان کامل و جدی عفونت استرپی گلو با آنتی بیوتیکها قابل انجام است. در حال حاضر تب روماتیسمی در آمریکا به مانند آغاز قرن بیستم ، قبل از استفاده گسترده آنتی بیوتیک پنی سیلین، شایع نیست. با وجود این همه گیریهای آن بصورت دوره ای روی می دهد. تب روماتیسمی همچنان در کشورهای در حال توسعه شایع است .
● علائم و نشانه ها
▪ علائم و نشانه های شایع عفونت استرپی شامل موارد زیر است :
گلودرد- لوزه های متورم و قرمز – تب – سردرد- درد عضلانی
در بسیاری از موارد عفونت استرپی در ابتدا هیچ علامتی ندارد. علائم و نشانه های تب روماتیسمی ممکن است شامل ترکیبی از مفاصل متورم و دردناک ، قفسه صدری ، تنگی نفس و خستگی باشد. هر گاه تب روماتیسمی تشخیص داده شد پزشکان معمولاً بدنبال دو معیار ماژور ( معیار بزرگ ) یا یک معیار ماژور و دو معیار مینور ( معیار کوچک ) می گردند. در تمامی موارد شواهدی دال بر وجود عفونت استرپی گلو، پایه اصلی تشخیص تب روماتیسمی است.
▪ معیارهای ماژور ( معیارهای بزرگ ):
ـ التهاب قلب که در بیشتر مواقع بصورت تنگی نفس یا درد قفسه صدری مشخص می شود. پزشک شما ممکن است براساس معاینات بالینی و یا نتایج تستهای پزشکی مثل نوار قلب یا عکس سینه به وجو التهاب قلب شک کنند .
ـ التهاب دردناک مفاصل، که اغلب قوزک پاها، زانو و آرنج ها را درگیر می کند و از مفصلی به مفصل دیگر مهاجرت می کند.
ـ حرکات پرشی، بی اختیار اندمها و صورت یا سختی حرکت مثل ناتوانی در نوشتن، دیده
می شود. این نشانه ها اغلب طی هفته ها و ماه ها از بین می روند.
ـ لکه های قرمز روشن یا صورتی وسیع بدون خارش ( ناشایع ) و دانه های زیر پوستی ( ناشایع )
▪ معیارهای مینور ( معیارهای کوچک ): درد مفاصل بدون التهاب ، تب ، تب روماتیسمی قبلی یا شواهدی دال بر بیماری روماتیسمی ( ضربان قلب غیر طبیعی در نوار قلب )، تستهای خونی که نشاندهنده التهاب است و صدای اضافه جدید قلبی.
● علل
علت اصلی تب روماتیسمی مشخص نیست. در معدودی از افراد به نظر می رسد هرگاه بدن با عفونت استرپی گلو مقابله می کند، بقیه قسمتهای بدن دچار التهاب می شوند. مثلاً دریچه های قلبی لزوماً با باکتری استروپتوکوکی عفونی نمی شوند. تحقیقات پزشکی بر روی پاسخ غیر طبیعی سیستم ایمنی به آنتی ژنی که توسط گونه ای خاص از باکتری استرپتوکوکی تولید می شود ، متمرکز شده است. ولی می توانند طی پروسه دفاع بدن در مقابله با این عفونت آسیب دیده یا دچار التهاب شوند. یک علت احتمالی این است که بدلیل شباهت بین آنتی ژنهای استرپتوکوکی، پروتئین های دریچه قلب و سلولهای عضله قلب این اتفاق روی می دهد. بعلاوه محققان این موضوع را بررسی می کنند که آیا بعضی افراد بیشتر از سایرین مستعد به ایجاد یک پاسخ ایمنی غیر طبیعی به آنتی ژنهای استرپتوکوکی هستند یا خیر؟
● چه موقع باید بدنبال توصیه های پزشکی برویم ؟
اگر گلو دردی دارید که بدنبالش دچار تبی می شوید که بیش از ۲۴ ساعت طول می کشد یا گلو درد شدیدی بدون علائم سرماخوردگی و تب داشتید، بویژه اگر مدتها با فردی که عفونت استرپی داشته است، در تماس بوده اید به پزشک خود مراجعه کنید تا ببیند که آیا دچار عفونت استرپی گلو شده اید یا خیر؟ ،اگر چه در بیشتر مواقع عفونت استرپی گلو منجر به تب روماتیسمی نمی شود، شما می توانید با درمان آنتی بیوتیکی گلو درد خود مانع از ایجاد آن شوید. همچنین هر گاه دچار گلودرد و تب بالا و بدنبالش تنگی نفس یا درد قفسه صدری شدید به پزشک خود مراجعه کنید.
● تشخیص و بیماری یابی
اگر شما یا کودکتان دچار دچار علائم تب روماتیسمی شده اید. تشخیص زمانی قطعی
می شود که توسط پزشک معاینه شده و به یک سری از سؤالات پاسخ دهید. معاینه بالینی شامل موارد زیر است:
▪ بررسی کردن مفاصل برای وجود درد یا التهاب
▪ معاینه پوست برای بررسی وجود راش و یا برآمدگی
▪ گوش دادن به صدای قلب برای بررسی وجود صدای اضافه جدید یا ریتم غیرطبیعی
پزشکتان ممکن است توصیه کند که نوار قلب بگیرید تا ریتم غیرطبیعی قلبتان را تشخیص دهد. الکتروکاردیوگرافی با نوار قلب شامل چسباندن الکترودهایی به قفسه صدری است تا جریانهای الکتریکی قلب اندازه گیری شوند. جریانهای الکتریکی که موجب انقباض قلب می شوند توسط ماشین الکتروکاردیوگرام ثبت می شود. این جریانها بصورت امواجی بر روی مونیتور یا کاغذ نشان داده می شوند.
هیچ تست آزمایشگاهی وجود ندارد که تب روماتیسمی را تأیید کند. پزشکان، بیماری تب روماتیسمی را براساس وجود تعدادی از معیارهای ماژور و مینور( نشانه های بزرگ و کوچک ) تشخیص می دهند. شایعترین معیارهای ماژور عبارتند از :
درد و التهاب مفاصل که از مفصلی به مفصل دیگر مهاجرت می کند.
● التهاب قلب
تشخیص تب روماتیسمی نه تنها نیازمند وجود علائم و نشانه های کلیدی است بلکه باید شواهدی دال بر عفونت استرپی اخیر نیز وجود داشته باشد. پزشکتان ممکن است از شما نمونه خونی بگیرد تا وجود آنتی بادی علیه باکتری استرپتوکوک را بررسی کند. اغلب موارد وقتی شما به پزشک مراجعه می کنید، کشت حلق برای استرپ منفی است. در این موارد تنها نشانه استرپ این است که به دکترتان بگویید اخیراً دچار گلودرد به همراه تب شده اید.
● عوارض
در اولین حمله تب روماتیسمی نیمی از افراد دچار التهاب قلب می شوند ولی این التهاب همیشه به آسیب پایدار منجر نمی شود. بیشتر افرادی که تب روماتیسمی دارند پس از شش هفته بطور کامل بهبود می یابند . در بعضی موارد، یک یا چند دریچه قلب درگیر می شوند. آسیب پایدار قلب ناشی از تب روماتیسمی « بیماری روماتیسمی قلب » نامیده می شود. در بیشتر موارد آسیب قلبی سالها بعد یافت می شود.
در موارد نادری از تب روماتیسمی، التهاب آسیب جدی عضله وارد می کند که منجر به نارسائی احتقانی قلب می گردد. در سایر موارد دریچه قلبی آسیب دیده مانع جریان خون کافی می شود. اگر اختلال جدی در عملکرد دریچه های قلب شما ایجاد شده، جراحی برای ترمیم یا عوض کردن دریچه های آسیب دیده لازم است.
● تب روماتیسمی می تواند این اعضاء بدنتان را درگیر کند:
▪ مفاصل : اغلب چندین مفصل درگیر شده و دچار تورم دردناک و قرمزی و گرمی می شوند.
▪ مغز : اگر تب روماتیسمی حاد مغز را درگیر کند عدم تعادل و حرکات کنترل نشده اندمها و صورت ایجاد می شود. به این حرکات " کُره " گفته می شود که از کلمه ای یونانی به نام رقص کره گرفته شده است . این حرکات گاهی کُره سیدنهام نیز ( کره رماتیسمی یا رقص سنت ویتوس ) نیز نامیده می شود. از هر ۱۰ مورد تب روماتیسمی یک نفر دچار کُره می شوند. کره معمولاً طی
هفته ها تا ماه ها برطرف می شود.
▪ پوست : این بیماری لکه های پوستی وسیع یا نواحی صورتی تا قرمز کم رنگ گرد و نامنظم در پوست شما ایجاد می کند برآمدگی یا ندول نیز ممکن است زیر پوست به ظاهر سالم دیده شود.
● درمان
▪ درمان تب روماتیسمی در دو قسمت صورت می گیرد.
آنتی بیوتیکها تجویز می شوند تا بدن شما را از عفونت استرپتوکوکی نجات دهند و جلوی عود آن را بگیرند. هرگاه دچار تب روماتیسمی شوید برای ریشه کنی باکتری استرپتوکوکی باقیمانده در بدن شماپزشکتان ممکن است پنی سیلین یا سایر آنتی بیوتیکها را تجویز کند. سپس شما نیازمندید که آنتی بیوتیکها را برای چندین سال پیاپی مصرف کنید تا جلوی حمله های مجدد تب روماتیسمی را بگیرید. بدون ادامه دادن درمان آنتی بیوتیکی عود بیماری در سه تا پنچ سال اول پس از عفونت اولیه شایع است.
▪ سایر داروهای مصرفی برای از بین بردن علائم بیماری شامل این موارد است: برای کاهش التهاب قلب یا مفاصل پزشکتان ممکن است دوزهای مشخصی از آسپرین یا یک داروی بدون نسخه را پیشنهاد کند و یا یک داروی ضد التهاب غیر استروئیدی را نسخه نماید. برای التهاب شدید قلب یک داروی کورتونی مثل پردنیزون قادر است التهاب را کم کند.
● جلوگیری
برای جلوگیری از عفونت استرپتوکوکی نیازمند واکسن هستیم، و تا زمانیکه یک واکسن مؤثر تولید شود تنها راه شناخته شده برای جلوگیری از تب روماتیسمی درمان عفونت استرپتوکوکی حلق با آنتی بیوتیک است.
در بیشتر مواقع ویروس ، علت گلو درد است که موجب تب روماتیسمی نمی شود. اغلب گلو دردهای همراه تب که بیش از ۲۴ ساعت طول می کشد. می تواند نشاندهنده عفونت استرپتوکوکی باشد تنها درصد کمی از افرادی که عفونت استرپتوکوکی حلق (درمان نشده ) دارند، دچار تب روماتیسمی می شوند.درمان دقیق و کامل عفونت استرپی حلق با آنتی بیوتیک مناسب تب می تواند جلوی ایجاد بیماری تب روماتیسمی را بگیرد.
تب روماتیسمی
تب روماتیسمی یک عارضه التهابی عفونت با استرپتوکک گروه آ( نتیجه دیررس عفونت فارنژه با استرپتوکوکهای گروهA )که بسیاری از اعضای بدن، بهخصوص مفاصل و قلب را درگیر میسازد. عفونتهای استرپتوکوکی مسری است ولی تب روماتیسمی حالت مسری ندارد. این بیماری هم کودکان و هم بزرگسالان را میتواند مبتلا سازد. تب روماتیسمی از بیماریهای التهابی خطرناکی است که به دنبال گلو دردهای استرپتوکوکی درمان ندشه و یا به صورت ناقص درمان شده رخ می دهد. مهم ترین عضو دیگر در این بیماری دریچه های قلبی است که ممکن است متحمل ضایعات غیر قابل برگشت بشوند. تب روماتیسمی حاد در کودکان رخ می دهد و اوج سنی وقوع آن بین سنین ۵ تا ۱۵ سالگی است. با وجود این ، در بزرگ سالان نیز احتمال بروز آن منتفی نیست و اکثر حمله های آن در پایان دهه دوم و شروع دهه سوم عمر رخ می دهد . شرایط بد اجتماعی و اقتصادی ، تراکم جمعیت و استانداردهای پایین بهداشتی از عوامل مستعد کننده شیوع این بیماری هستند…
● علایم شایع
▪ التهاب مفصلی با مشخصات درد و قرمزی و تورم و گرمی،که میتواند از مفصلی به مفصل دیگر نقل مکان کند.
شایعترین مفاصل درگیر عبارتند از
ـ مچ دست
ـ آرنج
ـ زانو و مچ پا
التهاب مفصلی معمولاً در عرض ۱۴-۱۰ روز فروکش میکند ولی بدون درمان، سایر مفاصل نیز ممکن است درگیر شوند.
▪ تب
▪ خستگی
▪ رنگپریدگی
▪ بیاشتهایی
▪ احساس ناخوشی عمومی
▪ درد شکم
▪ درد سینه
▪ بثورات پوستی اندک بر روی شکم، سینه و پشت
▪ برآمدگیهای زیرپوستی کوچک بدون درد در نواحی استخوانی نظیر آرنج و زانو
▪ حرکات غیرارادی اندامهای تحتانی و فوقانی (کره)
در صورت درگیری قلب:
ـ کوتاهی نفس
ـ احتباس مایع که باعث ورم پا و پشت میگردد.
ـ تندی ضربان قلب، بهخصوص هنگام خوابیدن
● علل
تب روماتیسمی از یک عفونت استرپتوکوکی قبلی (معمولاً عفونت گلو) که ۶-۱ هفته قبل از بروز علایم تب روماتیسمی رخ میدهد ناشی میگردد. این اختلال، یک اختلال خودایمنی است که در آن پادتنهای تولیدشده بر ضد باکتری استرپتوکوک بر ضد مفاصل و قلب نیز واکنش نشان میدهند.
▪ عوامل تشدید کننده بیماری
ـ تغذیه نامطلوب
ـ سابقه خانوادگی تب روماتیسمی
ـ زندگی در شرایط پرجمعیت یا غیربهداشتی
ـ داشتن استعداد ابتلای عفونتهای تنفسی فوقانی
ـ عفونتهای استرپتوکوکی درماننشده یا ناقص درمانشده
● پیشگیری
در مورد هر نوع عفونت گلو بهخصوص در کودکان کشت گلو از نظر استرپتوکوک باید انجام شود.
درمان آنتیبیوتیکی فوری هر عفونت استرپتوکوکی، از جمله عفونتهای پوستی. عفونتهای استرپتوکوکی باید با آنتیبیوتیک (معمولاً پنیسیلین) خوراکی بهمدت ده روز یا تزریق نوع طولانیاثر آن درمان شوند.
● عواقب موردانتظار
عفونتهای استرپتوکوک معمولاً با درمان قابل علاج هستند. تب روماتیسمی قابل درمان است ولی قابل علاج (درمان قطعی) نیست. این عارضه در عرض ۱۲-۲ هفته فروکش مینماید. در بعضی موارد، تب روماتیسمی ممکن است به دریچههای قلبی آسیب بزند. دریچه آسیبدیده را میتوان با جراحی تعویض کرد. در موارد نادر تب روماتیسمی حتی با درمان میتواند کشنده باشد.
● عوارض احتمالی
▪ آسیب دایمی دریچههای قلب که منجر به نارسایی احتقانی قلب میگردد.
▪ حملات بعدی تب روماتیسمی حاد در پی عفونت مجدد با استرپتوکوک
● درمان
▪ اصول کلی
بررسیهای تشخیصی ممکن است شامل
۱) آزمایشهای خون
۲) کشت گلو
۳) نوار قلب
۴) رادیوگرافی قفسه سینه و قلب باشد.
هیچ آزمون اختصاصی برای تشخیص تب روماتیسمی وجود ندارد.
ـ در موارد خفیف، مراقبت در منزل کافی است ولی در موارد شدید ممکن است بستری در بیمارستان لازم باشد.
ـ درجه حرارت بیمار و تعداد نبض او را روزانه اندازهگیری کرده و برای ارایه به پزشک ثبت نمایید.
ـ اگر بیمار گلودرد یا سرفه دارد از یک دستگاه مرطوبکننده با بخار سرد استفاده کنید. دستگاه مرطوبکننده را هر روز تمیز کنید.
ـ بهداشت دهانی مطلوب مهم است.
▪ داروها
ـ استروییدها (داروهای ضدالتهابی) یا آسپیرین برای کاهش التهاب
ـ داروهای ادرارآور برای کاهش احتباس مایعات
ـ آنتیبیوتیکها برای مقابله با باقیمانده باکتریهای استرپتوکوکی. پس از رسیدن تب روماتیسمی به مرحله غیرفعال، مقدار اندک آنتیبیوتیکها ممکن است بهمدت نامحدود برای جلوگیری از عود بیماری ادامه یابد.
● فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری
تا هنگامی که بررسیها نشان دهد بیماری فروکش کرده است بیمار باید در بستر استراحت نماید. مدت استراحت لازم به این منظور معمولاً ۵-۲ هفته است ولی در برخی موارد به ماهها استراحت نیاز است. مهیا کردن یک لگن یا توالت کنار بستر باعث میشود که بیمار مجبور نباشد برای رفتن به توالت از بستر برخیزد.
● رژیم غذایی
رژیم مایعات با غذاهای نرم در مراحل اولیه بیماری که بهتدریج به یک رژیم عادی غنی از پروتئین، کالری و ویتامینها تغییر داده میشود.
رژیم غذایی کمنمک در صورتی که بیمار دچار کاردیت (التهاب قلب(باشد، توصیه میشود.
● درچه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟
▪ اگر شما یا کودک شما دارای علایم تب روماتیسمی باشد.
▪ بروز علایم زیر در طی درمان:
ـ ورم پا و پشت
ـ کوتاهی نفس
ـ استفراغ یا اسهال
ـ سرفه
ـ درد شدید شکم
ـ تب
ـ اگر دچار علایم جدید و غیرقابل توجیه شده اید. داروهای تجویزی ممکن است با عوارض جانبی همراه باشند.
این بیماری بیشتر قلب، مفاصل، دستگاه عصبی مرکزی، پوست و بافت زیر جلدی را درگیر می کند.
گر چه نام تب حاد رماتیسمی درگیری مفصل را مورد توجه قرار می دهد، اهمیت این بیماری در درگیری قلب است که در مرحله حاد می تواند کشنده باشد و یا می تواند باعث بیماری روماتیسم قلبی شود. از نقطه نظر اپیدمیولوژیی تب روماتیسمی و بیماری روماتیسم قلبی نمی توانند از هم جدا باشند. تب روماتیسمی اغلب به بیماری روماتیسم قلب که یک بیماری عاجز کننده است منتهی می شود.
● آثار روماتیسم قلبی شامل:
▪ آسیب مداوم قلب
▪ افزایش ناتوانی قلب
▪ افزایش و تکرار بستری شدن فرد در بیمارستان
▪ مرگهای زودرس معمولا در سن ۳۵ سالگی یا زودتر از آن
خصوصیات اپیدمیولوژیک ضایعات روماتیسم قلبی را می توان به شرح زیر خلاصه کرد:
۱) سن
۲) جنس
۳) نژاد
۴) فقر اقتصادی
۵) توزیع جغرافیایی
۶) فصل
تب روماتیسمی می تواند در هر سنی اغاز شود در دوره شیرخوارگی بسیار نادر است. بیشتر در بنی ۵ تا ۱۵ سالگی که عفونت استرپتوکوکی شایعتر و شدیدتر است دیده می شود و در این موارد آموزش بهداشت خیلی موثر است.
▪ PENICILLIN V POTASSIUM
ـ موارد مصرف: این دارو در درمان التهابعفونی لوزهها، التهاب گوش میانی،بادسرخ و برای پیشگیری از ابتلا به تبروماتیسمی مصرف میشود.
▪ فارماکوکینتیک: ۷۳ ـ ۶۰ درصد دارو از راهخوراکی جذب میشود و پس از ۱ ـ ۰/۵ساعت غلظت سرمی آن به اوج میرسد.نیمه عمر دارو ۱ ـ ۰/۵ ساعت است که در صورت عیب کار کلیه تا ۴ ساعتافزایش مییابد. پیوند این دارو به پروتئین ۸۰% میباشد. ۴۰ ـ ۲۰% دارو ازطریق ادرار بهصورت تغییر نیافته دفعمیشود.
ـ موارد منع مصرف: در صورت وجودسابقه آلرژیک به پنیسیلینها نبایدمصرف شود.
ـ هشدارها: در صورت وجود سابقهبیماریهای گوارشی، بویژه کولیتوابسته به آنتی بیوتیک و عیب کار کلیه،
این دارو باید با احتیاط فراوان مصرفشود.
ـ عوارض جانبی: واکنشهای حساسیتیشامل کهیر، تب، درد مفاصل، آنژیوادم وشوک آنافیلاکتیک در بیمارانی که دچارحساسیت مفرط میشوند، با مصرف ایندارو گزارش شدهاند.
ـ تداخلهای دارویی: مصرف همزمان
این دارو با داروهای خوراکیجلوگیریکننده از بارداری حاویاستروژن، ممکن است جذب این داروها راکاهش دهد و منجربه بارداری ناخواستهشود. مصرف همزمان پنی سیلینها بامتوترکسات منجر به کاهش کلیرانسمتوترکسات و در نتیجه مسمومیت با ایندارو میشود.
ـ نکات قابل توصیه
۱) در بیماران مبتلا بهعیب کار کلیه به کاهش مقدار مصرف دارونیازی نیست، مگر اینکه عیب کار کلیه شدیدباشد.
۲) در صورت بروز اسهال، بدون مشورتبا پزشک از مصرف هر گونه داروی ضداسهال باید خودداری نمود.
ـ مقدار مصرف:
بزرگسالان: مقدار مصرف این دارو
۵۰۰ ـ ۲۵۰ میلیگرم هر ۶ ساعت یکبار وحداقل ۳۰ دقیقه قبل از غذا میباشد.
کودکان: در کودکان تا سن یک سالگی۶۲/۵ میلیگرم در کودکان با سن ۵ ـ ۱سال ۱۲۵ میلیگرم و در کودکان با سن
۱۲ ـ ۶ سال ۲۵۰ میلیگرم هر ۶ ساعتیکبار مصرف میشود.
ـ اشکال دارویی:
Film Coated Tablet: ۵۰۰mg
For Oral Solution: ۱۲۵mg / ۵ml, ۲۵۰mg /۵ml
حتی جوانها هم باید مراقب قلبهای خود باشند زیرا تب روماتیسمی پیر و جوان نمی شناسد
زمانی که دریچهها شل میشوند
قلب در اصل از چهار حفره مختلف تشکیل شده است که در فاصله بین دو جفت از آنها و نیز در فاصله بین بطنها و عروق بزرگ ریوی و آئورت دریچههایی تعبیه شدهاند. این دریچهها گاهی دچار اختلال عملکرد میشوند و بنابراین مشکلات و علائم ناراحت کننده مختلفی را برای فرد بیمار ایجاد میکنند. بخش عمدهای از این بیماریها مادرزادی هستند و تعداد زیادی از آنها هم از تب رماتیسمی ناشی میشوند. موارد مادرزادی اکثرا در همان دوران کودکی خود را نشان میدهند اما ناشایع نیست که این اختلالات خفیف باشند و بنابراین تا دوران جوانی و حتی بزرگسالی علامتدار نشوند. از طرف دیگر، تب رماتیسمی عمدتا یک بیماری دوران کودکی یا نوجوانی است. این بیماری که در واکنش به نوعی میکروب به نام استرپتوکوک ایجاد میشود میتواند اکثر دریچههای قلب را تخریب کند. پس اگر دو مورد قبل یعنی بیماریهای مادرزادی دریچههای قلب و نیز تب روماتیسمی را در کنار هم در نظر بگیرید، میبینید که نه تنها این بیماریهای قلبی مربوط به دوره سالمندی نیستند بلکه اکثرا در همان دوران کودکی و جوانی مشکلساز میشوند. با این حساب احتمالا به این حرف ما اعتقاد پیدا کردهاید که به هیچ عنوان جوانها از بیماریهای قلبی مصون نیستند.
شیوع تب روماتیسمی در کشورهای توسعه نیافته شیوع تب روماتیسمی نسبت به سالهای گذشته به نسبت زیاد کاهش یافته است اما در کشورهای جهان سوم وتوسعه نیافته تب روماتیسمی و عفونتهای استرپتوکوکی هنوز روند رو به رشد دارد.تب روماتیسمی شبیه به حالت های عفونی دستگاه تنفسی فوقانی است و اغلب کودکان پنج تا ۱۵ ساله و در بزرگسالان بین سالهای ۲۰ و بالای ۳۰ سال رواج دارد.
بنابراین گزارش؛ محققان مهمترین عامل تب روماتیسمی را فقر خانواده ها، پایین بودن سطح فرهنگ وکثرت جمعیت میدانند.
ـ خطر شیوع تب روماتیسمی در .. [ February ۰۶, ۲۰۰۷ ]
ـ خطر شیوع تب روماتیسمی در بچهها
تب روماتیسمی و بیماری کاوازاکی دو بیماری قلبی است که به عنوان بیماریهای اکتسابی، ریشه در دوران کودکی افراد دارند و با توجه به چگونگی برخورد والدین با آن میتوان از گسترش عوارض آن جلوگیری کرد.
تب روماتیسمی به عنوان یک عارضه از گلودردهای چرکی و استرپتوکوکی میتواند موجب از بین رفتن دریچههای قلب و آسیب به مفاصل شود، ۵ تا ۱۵ سالگی شایعترین سن بروز این بیماری است. به واسطه آگاهی مردم و توصیههای فراوان، همچنین دقت پزشکان در درمان عفونتهای باکتریایی حلق و گلو، در طول شش سال گذشته حالتی به وجود آمده بود که دیگر موردی از تب روماتیسمی در کشور ایران گزارش نشده اما در چند ماه قبل مواردی از این بیماری در بیمارستان کودکان مفید تهران مشاهده شده است.پژوهشها روی باکتری استرپتوکوک گروه A در مرکز تحقیقات بیماریهای عفونی اطفال ادامه دارد و به نظر میرسد تغییر در ساختار باکتری و سوش میکروب همچنین زندگیهای شهرنشینی درخانههای کوچک و پرجمعیت میتواند موجب شیوع و یا افزایش تعداد موارد تب روماتیسمی شود.در خصوص شیوع باز پدید بیماری تب روماتیسمی، همه والدین و پزشکان باید هوشیاری کامل داشته باشند، چرا که تجویز نکردن به موقع داروهای پادزیست (آنتیبیوتیک) در گلودردهای چرکی توسط پزشکان از یک طرف، استفاده نکردن به موقع و به طور کامل دوزهای تجویز شده از سوی بیماران و والدین اطفال بیمار، از طرف دیگر، موجب انتشار مجدد این بیماری و عوارض پرهزینه و غیرقابل جبران آن می شود.چون این بیماری عارضه گلو درد چرکی روی دریچههای قلب است، بنابراین در هر فرد با سرخی گلو، چرک و عفونت گلو، تورم غدد لنفاوی زیر فک، تب بالا، اشکال در بلع بدون سرفه یا ورم ملتحمه چشم، خشکی صدا یا آبریزش از بینی، باید احتمال ابتلا به میکروب استروپتوکوک نوع A داده شود. از طرفی هم تشخیص نابجا را باید مورد توجه قرار داد.پزشکان تا حدود ۸۰ درصد در افتراق نوع باکتریایی گلو درد با نوع ویروسی آن دچار مشکل و یا اشتباه میشوند.از این رو اگر برای بیماری آنتیبیوتیک تجویز شد، باید در طول ۹ روز اول بیماری به طور دقیق و سر ساعت مصرف شود، چرا که پس از چهار روز اول بیماری ممکن است علایم با مصرف دارو از بین برود اما میکروبها اثر مخرب خود را بر روی دریچههای قلب آغاز کنند.کودکان و بیماران نباید از نوع تزریقی آنتیبیوتیکها وحشت کنند، چرا که اثر مناسب نوع تزریقی آنتیبیوتیک نسبت به نوع خوراکی آن و ماندگاری مورد نظر آن در جریان خون، برای مدت مورد نظر، مهمترین ویژگی استفاده از این نوع فرآوردههای تزریقی است.
در صورت بروز تب روماتیسمی در قلب و مفاصل بیمار که غالبا در سنین بلوغ و نوجوانی است، بیماران باید تا سالهای متمادی آنتیبیوتیک تزریق کنند و این تزریق، هفتگی و یا ماهانه ادامه خواهد یافت. اگر دریچه قلب در این عارضه درگیر و تخریب شود، بیمار که فرد جوانی است و زیر ۲۵ سال سن خواهد داشت، مجبور به عمل جراحی پرهزینه تعویض یک یا چند دریچه قلب خود میشود.
شایعترین عارضه تب روماتیسمی روی دریچه میترال است و این دریچه قلب از اهمیت ویژهای در قلب برخوردار است. پژوهشها نشان میدهد بیش از هفت درصد از کودکان زیر پنج سال کشور ایران به میکروب هموفیلوس آنفلوانزای نوع B آلوده میشوند که این مسأله هشدار میدهد تا مسوولان نسبت به آغاز طرحهای ویژه ملی و کشوری واکسیناسیون کودکان زیر پنج سال علیه بیماری مرتبط با این میکروب هر چه زودتر اقدام کنند
● درمان تب روماتیسمی با ویتامین گروه B
تحقیقات کلینیکی بیمارستان دانشگاه اومئا در سوئد نشان داد که بیماران مبتلا به بیماری التهاب شریان های ریز تب روماتیسمی با ویتامین های خانوادهB درمان می شوند .در این بررسی که بر روی ۶۲ بیمار با میزان هوموستئین بیشتر و یا برابر ۱۲ میلی مول در لیتر که بدون ترتیب , داروی بی اثر , ترکیبی از اسید در مدت یکسال مصرف می کردند B ۲۱ و ویتامین B ۶ فولیک ویتامین استفاده می کردند B مشاهده شد که بیمارانی که از ویتامین های خانواده مقدار هوموستئین به میزان زیادی کاهش یافت . هومولوگ سیستین از دو مولکول هوموستثین بوجود آمده و منبع گوگرد در بدن به حساب می آید.
تب مالت
همیشه وقتی صحبت از شیر میشود همه به فواید آن فکر میکنند اما به راستی مگر شیر ضرر هم دارد؟ تب مالت یا هدیه شیرهای ناسالم از جمله از بیماریهای عفونی است که در فصلهای گرم سال شیوعش وسیع است. بسیاری از خانوادهها گمان میکنند با وجود شیرهای پاستوریزه دیگر رد پای اینگونه بیماریها بطور کامل از صفحه روزگار محو شده است اما باید این پیام را به خانوادهها داد و آن هم اینکه تا وقتی شیر هست تب مالت هم در کنارش است.
● علایم شایع
در نوع حاد، علایم تب و لرز متناوب، تعریق، خستگی قابل توجه، درد به هنگام لمس ستون فقرات، سردرد و ... بطور ناگهانی ظاهر میشوند.
با بزرگ شدن گرههای لنفاوی در نوع مزمن، علایم خستگی، درد عضلانی، کمردرد، یبوست، کاهش وزن، افسردگی، ناتوانی جنسی و ندرتاً بروز آبسه در تخمدانها، کلیهها، و مغز تدریجاً ظاهر میشوند.
● علل
▪ عفونت ناشی از باکتریهایی تحت عنوان بروسلا ، که از راه مصرف شیر یا محصولات لبنی (کره، پنیر) یا محصولات گوشتی به انسان انتقال مییابد.
● عوامل افزایشدهنده خطر
▪ وجود کمخونی وخیم یا سابقه جراحی معده. این مشکلات باعث کاهش اسید معده میشوند؛ وجود اسید معده شانس عفونت را کاهش میدهد. در افرادی که با حیوانات سر و کار دارند، مثل کشاورزان، قصابان، دامپزشکان، یا دامداران
▪ مسافرت به مناطق آلوده احتمال ابتلا بیشتر است. همراه این بیماری ندرتاً عفونت قلب، استخوان، مغز یا کبد نیز دیده میشود. باید بیماری را بسیار جدی گرفت چرا که در صورت ناکافی بودن مراقبت و درمان، بیماری ممکن است مزمن شود یا معلولیت رخ دهد. البته خطر انتقال و ابتلا به بیماری بروسلوز در انسان ، با توجه به رعایت نکات بهداشتی در جهت پرهیز از تماس با نسوج حیوانات مبتلای ذبح شده و یا عدم مصرف شیرهای غیر پاستوریزه میتواند در جوامع مختلف کاهش یابد.
● پیشگیری
▪ هیچگاه شیر غیرپاستوریزه، از هر منبعی که باشد، مصرف نکنید.
▪ زمانی که با حیوانات سر و کار دارید، از دستکش، محافظ چشم، پیشبند، و سایر وسایل محافظتی استفاده کنید.
▪ دامها را واکسینه کنید.
● درمان
تشخیص قطعی با آزمایش خون انجام میگیرد. با درمان معمولاً در عرض ۴-۳ هفته خوب میشود. درمان شامل یک دوره استراحت در رختخواب و مصرف آنتی بیوتیک است. معمولاً لازم نیست که بیمار از دیگران جدا شود. همچنین تمامی اعضای خانواده که ممکن است از همان محصول لبنی آلوده مصرف کرده باشند باید تحت معاینه و آزمایش قرار گیرند. افرادی که کاهش وزن قابل توجه داشته باشند، بایستی کالری غذایی را افزایش دهند.
الف) داروها
▪ آنتیبیوتیک برای مبارزه با عفونت، مثل تتراسیکلین، برای حداقل سه هفته
▪ داروهای کورتیزونی برای کاهش پاسخ التهابی در موارد شدید
▪ داروهای ضد درد برای درد عضلانی
تب و تشنج
● علت این عارضه چیست ؟
تشنج ناشی از تب در نتیجه افزایش ناگهانی دمای بدن ( معمولاً در اوج بیماریهایی که با تب همراه هستند ) بوجود می آید . تشنج اغلب همراه با یک عفونت دستگاه تنفسی ، نظیر سرماخوردگی است . کودکان اغلب مستعد این تشنج هستند ، زیرا تکامل مغز در آنها هنوز کامل نشده است .
● علائم و نشانه های بیماری
▪ اولین مرحله تشنج حدود نیم دقیقه به طول می انجامد و از علائم آن می توان به موارد زیر اشاره نمود :
ـ کاهش سطح هوشیاری
ـ سفت شدن بدن
ـ وقفه در تنفس به مدت نیم دقیقه و هنگامی که مجدداً تنفس شروع می شود . بسیار سطحی انجام می گیرد ، بصورتی که تشخیص آن به سختی امکان پذیر است .
ـ دفع ادرار یا مدفوع و یا هر دو
▪ مرحله دوم معمولاً کمتر از ۵ دقیقه طول می کشد . کودک دراین مرحله هوشیار نیست و علائم زیر ممکن است دیده شوند :
ـ لرزش در عضلات دست و پا و صورت .
ـ قرار گرفتن سیاهی چشم در بالا
ـ در پایان مرحله دوم کودک هوشیاری خود را بدست می آورد و ممکن است به مدت ۱۲ ساعت به خواب عمیق فرو رود و در زمان بیدار شدن خواب آلود و گیج باشد .
در صورت ایجاد تشنج یا تب بالاتر از ۳۹ درجه سانتیگراد سریعاً به پزشک مراجعه کرده و یا به بخش اورژانس نزدیکترین بیمارستان مراجعه نمائید .
چنانچه درجه حرارت بدن کودک افزایش یافت . سعی کنید آن را پائین آورید .
کاهش درجه حرارت بالا درکودک موجب تحمل بهتر کودک و کاهش احتمال تب و تشنج در کودکان ۳ ماه تا ۵ ساله می شود .
▪ مراحل زیر به پائین آوردن درجه حرارت بدن در کودکان تمامی سنین کمک می کند :
ـ بیشتر لباسهای کودک را در آورید و در صورتی که کودک در تختخواب است از روانداز ضخیم و پتو استفاده نکنید .
ـ با استفاده از آب ولرم با کمک پارچه و یا وان آب ولرم ، کودک خود را خنک کنید .
ـ در صورتی که کودک بیش از سه ماه دارد ، از قطره استامینوفن استفاده کنید .
ـ درجه حرارت اتاق کودک را در حدود ۱۵ درجه سانتیگراد قرار دهید .
ـ از پنکه یا بادبزن برای خنک کردن کودک استفاده کنید .
● اقدامات پزشکی
در صورتی که کودک برای اولین بار دچار چنین حالتی شده باشد ، ممکن است پزشک جهت رد مننژیت و بررسی از این نظر کودک را در بیمارستان بستری نماید . سایر بررسی ها نیز جهت مشخص کردن علت عارضه انجام خواهد شد . در صورت وجود عفونت ناشی از باکتری ها ، پزشک آنتی بیوتیک تجویز خواهد کرد . در ضمن نحوه برخورد و اقدامات درمانی درحملات بعدی بیماری را به شما آموزش خواهد داد . ممکن است پزشک برای کودک شما دیازپام ( داروی آرام بخش و ضد تشنج ) تجویز نماید ، تا در خانه از آن استفاده نمائید . استفاده از دیازپام در زمان تشنج ، طول مدت تشنج را کاهش می دهد .
در حدود یک سوم کودکانی که دچار تشنج شده اند ، طی ۶ ماه بعد دچار تشنج مجدد می شوند ولی احتمال تشنج ناشی از تب در کودکان بزرگتر از ۵ سال بسیار کم است . تعداد محدودی از کسانی که دچار تشنج ناشی از تب می شوند ، ممکن است در آینده به بیماری صرع مبتلا شوند .
تبخال می زنید؟ نگران نباشید!
یک روز صبح از خواب بلند می شوید و می بینید یکی از همان دانههای قرمز و بزرگ مشهور کنار لبتان زده که درمان سریعی ندارد و شما مجبورید با یک دستمال کاغذی جلوی دهانتان از خانه بیرون بروید. بد نیست با این مهمانهای ناخواسته بیشتر آشنا شویم.
ویروسی به نام هرپس سیمپلکس( Herpes Simplex Virus)عامل ایجاد تبخال است. این ویروس در دو نوع مشاهده می شود که نوع اول سبب بروز تبخال روی لب و نوع دوم موجب بروز تبخال در دستگاه تناسلی می شود. نکته مهم آنجاست که اگر شما یک بار به تبخال که بیماری مسری است مبتلا شوید، این ویروس در سلولهای عصبی پوستتان نهفته باقی می ماند و ممکن است دوباره به صورت عفونتی فعال در همان محل اول یا نزدیک به آن ظاهر شود.
● وقتی ویروس بیدار می شود
اینکه چه شرایطی سبب می شود ویروس خفته دوباره بیدار شود، مقولهای است که جا برای بحث بسیار دارد اما به طور خلاصه شرایطی همچون تب، آنفلوآنزا ، سرماخوردگی، فشارهای روحی و روانی ، صدمات به لب یا جراحیهای روی نواحی دهان و لب، قاعدگی، سوء تغذیه و قرار گرفتن در معرض نورخورشید از جمله این موارد هستند.
● علایم و نشانهها
علایم و نشانههای تبخال به این صورت است که در وهله اول یک تاول کوچک و دردناک پر از مایع، روی یک نقطه سرخ و دردناک پوست بروز می کند که به طور معمول روی لبها و نواحی داخل دهان است. سپس درد شدید و احساس مورمور شدن به سراغ بیمار می آید که اغلب یکی دو روز پیش یا پس از بروز تاولهاست و این علامت بسیار مهمی است.
به خصوص احساس مورمور شدن و درد خفیف از علایم اولیه تبخال است که می تواند به عنوان یک زنگ خطر محسوب شود. در این مرحله اگر کسی متوجه عفونت تبخال شود، می تواند با استفاده از اقدامات پیشگیرانه جلوی تبخال را بگیرد. در نهایت تاولها می شکنند و از آنها خونابه خارج می شود و یک زخم قهوهای با حالتی ناخوشایند ظاهر می شود. این پروسه ۷ تا ۱۰ روز طول می کشد تا کبره زردرنگ تشکیل شود، سپس بریزد و پوست صورتی جای آن را بگیرد.
● راه سرایت به دیگران
تبخال می تواند در نتیجه تماس مستقیم پوستی و بوسیدن، از فردی که تاول روی پوستش وجود دارد، به فرد دیگری منتقل شود. ویروس تا زمانی که ترشحات مرطوب در تاول وجود دارند، انتقال می یابد. استفاده از وسایل مشترک فرد آلوده مانند وسایل غذاخوری، حوله و... نیز در صورت وجود تاول می تواند موجب سرایت بیماری شود.
در طول بیماری شما باید حتی مراقب دستانتان نیز باشید. لمس کردن سایر نقاط بدن مانند چشم و دستگاه تناسلی می تواند بیماری را به باقی نقاط بدن انتقال دهد.
● مراقبت تا رفع تبخال
ویروس تبخال در بدن کسی که در گذشته به آن مبتلا شده، باقی می ماند و به سادگی از بدن شخص خارج نمی شود. تبخال، دورهای ۷ تا ۱۰ روزه دارد و اغلب بدون درمان ناپدید می شود. شما می توانید از انواع کرمها برای نرم کردن تبخال و مسکنها و کمپرس سرد و گرم برای تخفیف درد استفاده کنید. نکته بسیار مهم این است که تاولها را فشار ندهید و سوراخ نکنید.
وقتی روی لبتان تبخال زد، مصرف لبنیات و سیبزمینی را به دلیل داشتن لیزین افزایش دهید و از خوردن شکلات، کاکائو ، غلات، بادام زمینی و ژله خودداری کنید. استفاده از کرم ضد ویروس آسیکلوویر و قرار دادن لایه نازکی از آن با استفاده از گوش پاک کن روی تبخال هر شش ساعت، دوره تبخال را کوتاه نمی کند اما ریزش ویروس از روی زخم را افزایش می دهد و در بهبود آن مؤثر است. اغلب پزشکان نیز برای خشک کردن تبخال از محلولهای خاصی استفاده می کنند.
● چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
▪ اگر به بیماری مبتلا هستید که در دستگاه ایمنی شما اختلالاتی به وجود آورده است.
▪ اگر تبخال شما طی یک یا دو هفته بهبود پیدا نمی کند.
▪ در صورتی که بیماری شما شدید است و تبخال به طور مرتب در شما عود می کند.
● ۳ نکته مهم:
مسواک شما تا چند روز مکان خوبی برای ویروس تبخال است و می تواند سبب بازگشت ویروس به دهان شما پس از بهبود شود. بهترین کار این است که به محض فعال شدن تبخال، مسواک خود را دور بیندازید. مسواک را در حمام یا دستشویی قرار ندهید. ویروس تبخال در مکانهای مرطوب رشد می کند و عمرش طولانی می شود.
محافظت از لبها در مقابل هر گونه عامل خارجی و محیطی مانند باد و اشعه خورشید، راهی برای جلوگیری از عود تبخال است. گاهی مواقع کمبود گروهی از ریزمغذیها مانند آهن و ویتامین B سبب عود تبخال میشود.
در سال ۸۵ برای اولین بار دکتر رسول توکلی روش واکسیناسیون بدن انسان در برابر ویروس تبخال را کشف کرد. اثر واکسن تبخال در حداقل میزان عود ویروس ۱۰ برابر و در حداکثر میزان عود ویروس ۲۶ برابر مؤثرتر از درمانهای موجود است.
تبخال ویروسی که پنهان می شود
تبخال کاملاً با آفت _ که بعضی افراد آن را با تبخال مرتبط می کنند _ متفاوت است. تبخال ناشی از ویروس «هرپس سیمپلکس» یا ویروس تبخال ساده است و عارضه ای واگیردار است. آفت ها معمولاً مسری نیستند و زخم هایی هستند که بر روی بافت های نرم درون دهان به وجود می آیند، جایی که تبخال نمی زند. تبخال بیماری شایعی است، اگرچه نمی توان تبخال را معالجه کرد یا به کلی از آن پیشگیری کرد، اما راه هایی وجود دارد که می تواند توالی بروز آن را کاهش دهد یا مدت بروز آن را محدود کند.
● علائم و نشانه های تبخال
▪ علائم و نشانه های تبخال اینها هستند:
ـ تاول های کوچک، دردناک پر از مایع که روی منطقه برجسته، قرمز و دردناک پوستتان قرار دارند.
ـ درد یا مورمور شدن که اغلب یکی دو روز پیش از ظهور تاول ها احساس می شود.
ـ معمولاً ۷ تا ۱۰ روز طول می کشد تا تبخال برطرف شود. تبخال معمولاً روی لب ها ظاهر می شود. اما گاهی روی سوراخ های بینی، چانه یا انگشتان دست هم دیده می شود و گرچه غیرمعمول است اما ممکن است تبخال در داخل دهان هم بروز کند _ اما تنها برروی لثه ها یا کام سخت _ که در سقف قرار دارد. اگر زخمی روی بافت های نرم درون دهانتان ظاهر شود ممکن است آفت باشد ولی مطمئناً تبخال نیست.
علائم تبخال ممکن است تا حداکثر ۲۰ روز پس از قرارگرفتن در معرض ویروس ظاهر نشود و معمولاً ۷ تا ۱۰ روز طول می کشد. تاول ها شکل می گیرند، می ترکند و ترشح می کنند. سپس کبره زردرنگی تشکیل می شود و نهایتاً با ریختن آن پوست صورتی رنگی در زیر ظاهر می شود و تبخال بدون گذاشتن جا بهبود می یابد.
● علل تبخال
گونه های معینی از ویروس هرپس باعث تبخال می شود. ویروس «هرپس سیمپلکس نوع ۱» معمولاً در صورت تبخال ایجاد می کند. ویروس «هرپس سیمپلکس نوع ۲» مسئول ایجاد تبخال های تناسلی است. با این حال هر دو نوع ویروس می توانند هم در ناحیه صورت و هم در دستگاه تناسلی تبخال ایجاد کنند. وقتی تبخال به ما سرایت می کند که با شخصی که دارای ضایعه فعال است تماس بگیریم.
استفاده مشترک از ظروف غذا، تیغ و حوله می تواند باعث سرایت عفونت شود.هنگامی که یکبار به تبخال مبتلا می شوید ویروس در سلول های عصبی پوستتان نهفته باقی می ماند و ممکن است دوباره به صورت عفونتی فعال در همان محل اول یا نزدیک به آن ظاهر شود. در این صورت ممکن است در محل حمله قبلی احساس خارش یا برآمدگی کنید. تب، قاعدگی، استرس و قرار گرفتن در معرض نور خورشید ممکن است عود تبخال را باعث شود.
● چه وقت باید به پزشک مراجعه کرد؟
تبخال ها عموماً بدون درمان بهبود می یابند. اما در موارد زیر باید به پزشک مراجعه کنید:
۱) دچار بیماری دیگری هستید که باعث اختلال دستگاه ایمنی شما شده است.
۲) تبخال هایی دارید که پس از یک تا دو هفته به خودی خود بهبود نمی یابند.
۳) علائم بیماری شدید است.
۴) عودهای مکرر تبخال در شما رخ می دهد.
● عوارض تبخال
تبخال مسری است. ویروس تبخال می تواند از طریق پوست _ با _ پوست از شخصی به شخص دیگر منتقل شود. ویروس «هرپس سیمپلکس» می تواند حتی زمانی که تاول ها ظاهر نشده اند مسری باشد، اما بیشترین خطر عفونت در زمانی است که تاول ها ظاهر می شوند تا زمانی که آنها کاملاً خشک می شوند و کبره می بندند. اگر به تبخال مبتلا هستید، از تماس با نوزادان، افراد مبتلا به اگزما (التهاب پوستی ناشی از آلرژی) یا افراد دچار اختلال دستگاه ایمنی مثل مبتلایان به سرطان، ایدز یا گیرنده پیوند عضو خودداری کنید.
عفونت تبخالی چشم که باعث ایجاد جوشگاه بر روی قرنیه می شود یکی از علل مهم کوری است. این عارضه نیاز به مداخله فوری پزشکی دارد.
● درمان
تبخال عموماً بدون نیاز به درمان پس از ۷ تا ۱۰ روز برطرف می شود. اگر به حملات مکرر تبخالی دچار می شوید، پزشکتان ممکن است داروهای ضدویروسی برایتان تجویز کند. استفاده از دارو می تواند طول دوره ابتلا به تبخال را کوتاه کند و درد شما را کاهش دهد.
● پیشگیری
برای اینکه از ابتلا به تبخال پیشگیری کنید و یا نگذارید تبخال به سایر نقاط بدنتان یا افراد دیگر منتقل شود توصیه های زیر را رعایت کنید:
▪ از بوسیدن یا تماس پوستی با افراد در زمانی که تاول روی پوست آنها وجود دارد خودداری کنید. ویروس می تواند تا هنگامی که ترشحات مرطوب در تاول وجود دارند انتقال یابد.
▪ از وسائل مشترک استفاده نکنید. وسائل غذاخوری، حوله ها و سایر چیزهای شبیه به آنها می تواند در صورت وجود تاول ها باعث انتقال بیماری شود.
▪ دست هایتان را تمیز نگه دارید: اگر مبتلا به تبخال هستید قبل از لمس کردن افراد دیگر دست هایتان را بشویید.
▪ مراقب لمس کردن سایر نقاط بدنتان باشید. چشم ها و دستگاه تناسلی به خصوص به گسترش عفونت حساسند.
▪ از عوامل تحریک کننده بپزهیزید. از جمله وضعیت هایی که ظهور تبخال را تحریک می کنند قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید است.
▪ از کرم های ضدآفتاب استفاده کنید. کرم ضدآفتاب را پیش از قرار گرفتن طولانی مدت زیر آفتاب چه در تابستان و چه در زمستان روی لب ها و صورتتان بمالید تا به پیشگیری از ظهور تبخال کمک شود.
● مراقبت شخصی
تبخال معمولاً بدون درمان ناپدید می شود. در طول مدتی که تبخال وجود دارد با رعایت نکات زیر می توانید از ناراحتی رهایی یابید:
▪ استفاده از کرم ها: کرم های معمولی که بدون نسخه پزشک به فروش می رسند ممکن است راحتی شما را فراهم کنند، اما انتظار نداشته باشید که بهبودی را تسریع کنند.
▪ استفاده از مسکن ها: از جمله آسپیرین، استامینوفن و ایبوپروفن برای تخفیف درد. به کودکان هیچ گاه آسپیرین ندهید. آسپیرین می تواند یک عارضه نادر و بالقوه کشنده را به نام نشانگان «رای» در کودک ایجاد کند.
▪ از گرما یا سرما استفاده کنید: برای رفع درد کمپرس سرد یا گرم روی پوست بگذارید.
▪ اجازه بهبود به ضایعه بدهید: از فشار دادن، کندن یا سوراخ کردن تاول ها بپرهیزید.
تبخال ویروسی یا «هرپس»
شاید کمتر کسی را بتوان پیدا کرد که تا به حال تبخال را تجربه نکرده باشد.
زخمی دردناک با ظاهری ناخوشایند که همه از آن گریزانند، اما بالاخره سراغشان میآید. روش برخورد اصولی و بهداشتی با تبخال موضوع بحث امروز ماست و میخواهیم برایتان شرح دهیم که چگونه با این مهمان ناخوانده و سمج برخورد کنید که محترمانه شما را ترک کند و از پیش شما برود.
بهطور کلی عفونت تبخال یک عفونت شایع ویروسی دهان است که به علت ورود ویروسی به نام هرپس سیمپکس به بدن خود را نشان میدهد. این عفونت در وهله اول به صورت یک نوع زخم صورت است که روی لبها یا پوست صورت نزدیک منطقه دهان اتفاق میافتد و به همین دلیل ظاهری ناخوشایند را برای فرد مبتلا پدید میآورد.
● عفونت اولیه و ثانویه تبخال
متاسفانه ویروس تبخال به این سادگی که عموم مردم فکر میکنند بساطش از بدن برچیده نمیشود. اگر کسی برای اولین بار با این ویروس تماس داشته باشد، پس از بروز عفونت تبخال در ناحیه دهان، ویروس آن به عمق بدنش میرود و خود را مخفی میکند.
مدتی بعد احتمال دارد دوباره ویروس شعلهور شود. اینکه چه شرایطی سبب میشود ویروس خفته دوباره بیدار شود مقولهای است که جا برای بحث بسیار دارد، اما بهطور خلاصه شرایطی همچون تب، آنفلوآنزا، سرماخوردگی، فشارهای روحی و روانی، صدمات به لب و یا جراحیهای روی نواحی دهان و لب از جمله این موارد هستند. از این رو آموختن روش برخورد با تبخال مهمترین اصلی است که در مواجهه با این بیماری باید دانست تا از عوارض آن در امان ماند.
● وقتی تبخال میآید...
شناخت علائم بروز تبخال از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. علائم و نشانههای تبخال بدین صورت است که در وهله اول یک تاول کوچک و دردناک پر از مایع روی یک نقطه سرخ و دردناک پوست بروز میکند که معمولا روی لبها و نواحی داخلی دهان است.
سپس درد شدید و احساس مورمور شدن به سراغ بیمار میآید که بهطور معمول، یکی دو روز قبل یا بعد از بروز تاولهاست که این علامت بسیار مهمیاست. به خصوص احساس مورمور شدن و درد خفیف از علائم اولیه تبخال است که میتواند به عنوان یک زنگ خطر محسوب شود. چرا که اگر شخصی در این مرحله متوجه عفونت تبخال شود با استفاده از اقدامات پیشگیرانه که در ادامه در مورد آنها صحبت میشود میتواند جلوی تبخال را بگیرد. در هر صورت پس از تشکیل تاولها، سیر بیماری ادامه مییابد و سرانجام، تاولها میشکنند و از آنها خونابه خارج میشود و سپس زخمی قهوهای رنگ با ظاهری ناخوشایند تشکیل میشود.
● تبخالهای خطرناک
در بعضی مواقع به دلیل بیاعتنایی بیمار، تبخال وسعت مییابد و عفونت شدید روی آن سوار میشود.
در این موارد زخمهای تبخالی علاوه بر اینکه تمام نواحی لب را میگیرند به داخل دهان هم سرایت میکنند. در این موارد التهاب لثهها از وخیمترین وقایعی است که خود را نشان میدهد. تمام لثهها به خصوص نواحی داخلی لثهها ورم میکنند و حالت آبسه دهانی به خود میگیرند.
بیمار قادر نیست که حتی لقمهای غذا بخورد. شرایط بیمار روز به روز وخیمتر میشود و باید خیلی زود اقدامات درمانی در مورد وی اجرا شود.
● چه باید کرد
▪ اولین اقدامیکه باید در مواجهه با تبخال کرد، شناخت مرحله اول تبخال بهطور کامل و دقیق است. اگر شما در این مرحله تبخال را شناسایی کنید که آن هم کار زیاد سختی نیست به راحتی میتوانید جلوی یک عفونت سخت را بگیرید.
▪ پس از تشخیص شروع تبخال به عنوان اولین اقدام، به فاصله هر نیمساعت یک قالب کوچک یخ را روی لبها بگذارید (روی ناحیه مبتلا) و آن قدر یخ را به لبها بچسبانید که آن تکه یخ کوچک آب شود. توجه کنید که یخ را چند ثانیه روی لبها بگذارید و سپس از روی لبها بردارید تا سرمای شدید یخ، لبها را از بین نبرد.
▪ پس از مرحله یخگذاری بهطور متناوب روی ناحیه مبتلا را با نمک بپوشانید. در این لحظه باید انتظار درد فراوانی داشته باشید، اما مطمئن باشید بهترین روش درمانی را در حال اجرا کردن هستید و بدون ترس و دلهره ادامه
دهید.
▪ از محلولهای دهانشویه حتما استفاده کنید. محلول دهانشویه بنزیدآمین از جمله بهترین محلولهای دهان شویه است. هر ۱ تا ۲ ساعت یکبار دهان را حسابی با محلول بشویید تا بهداشت داخل دهان تامین شود و عفونت به داخل دهان سرایت نکند.
▪ در فاصله مدت عفونت از غذاهای مایع و ولرم استفاده کنید تا لبها و نواحی مبتلا تحریک نشوند و زخم انتشار پیدا نکند.
▪ سطح لبها را با پمادهای مخصوص که معمولا پماد ویتامین A است مرطوب و نرم نگهدارید تا لبها دچار خشکی نشوند و تبخال عفونی
نشود.
▪ در صورت به کار بردن همه این اقدامات اگر احساس کردید روند بهبودی وجود ندارد به یک پزشک متخصص دهان و دندان یا یک دندانپزشک مراجعه کنید تا روند بهبودی را از وی طلب کنید.
تحقق رویای پیشگیری از آنفولا نزا
● آنفولانزا یک بیماری ویروسی است
آنفلوانزا شایعترین بیماری ویروسی فصل سرما است که دستگاه تنفسی را درگیر می کند و شدیدا مسری است یک ویروس آنفولانزا ممکن است ۹۰ بار کوچکتر از یک گلبول قرمز خون انسان باشد، به اندازهای کوچک که می تواند میان امواج نوری پنهان شود. اما همین ویروس کوچک می تواند در یک سال به اندازه نیمی از مرگ و میرهای ناشی از تصادفات ترافیکی، باعث مرگ انسانها شود. در هر ویروس آنفولانزا از هر فصلی تا فصل دیگر جهش ژنتیکی ایجاد می شود و در نتیجه این امر تدارک سیستم های دفاعی قبلی را کم تاثیر می کند. اما پیشرفت های اخیر در صنعت داروسازی کشف یافته های شگفت انگیزی را در علم پزشکی در این زمینه در پی داشته است. که نتیجه عملی آن برای مردم تحقق رویای دیرین مقابله با انفولانزا بوده است.در حقیقت دستیابی به نسل سوم واکسنی که تا ۸۰درصد موارد از این بیماری و عوارض آن جلوگیری می کند، یکی از بزرگترین دستاوردهای بشر در این حوزه محسوب می شود.
● چه کسانی در معرض آنفولانزا هستند؟
۱) هر آنچه که سبب تضعیف سیتم ایمنی بدن می شود: از سوی تغذیه گرفته تا خستگی و فشار کاری و استرس ، از وجود بیماریها مزمن از قبیل بیماری مزمن قلبی، ریویو کلیوی، دیابت، آسم گرفته تا بارداری و کهنسالی، امکان ابتلا به این بیماری را در فرد افزایش می دهد. کودکان مستعد آلرژی، آسم، بیماریهای قلبی، مرض قند، کودکان مبتلا به عفونتهای مکرر و کسانی که داروهای مضعف مصرف می کنند، یا کودکانی که مجبورند آسپرین طولانی مدت استفاده کنند، همگی در معرض این بیماری قرار دارند .
۲) هر آنچه که سبب تسهیل انتقال ویروس گردد: ازمحیط های بسته با تهویه نامناسب گرفته تا مکان های شلوغ مانند وسایل حمل و نقل عمومی،از کامپیوتر و گوشی موبایل گرفته تا خودکار و کاغذ. کودکانی که در مهدکودک و در تماس با سایر کودکان هستند، افرادی که در خانه های سالمندان زندگی می کنند، کارکنان مراکز بهداشتی و درمانی همگی به دلیل تردد در مراکزی که احتمال وجود ویروس در آن شدیدتر است، در معرض این بیماری قرار دارند .
● آموزش به کودکان
شیوع آنفولانزا در مکان هایی که تجمع افراد در آنها بیشتر است نظیر مدارس، مهدهای کودک احتمال بیشتری دارد چون اگر یکی از کودکان به این بیماری مبتلا شده و در این مکان ها نیز حضور داشته باشد می تواند به راحتی به دیگر همکلاسی ها و دوستان خود انتقال دهد. در واقع از آنجا که بیماری آنفولانزا به راحتی از طریق تماس هایی نظیردست دادن ،امانت گرفتن خودکار و دفتر و یا حتی صحبت کردن با یکدیگر به راحتی به دیگران سرایت می کند بنابراین در این زمینه باید با آموزش به کودکان در خصوص رعایت نکات بهداشتی از آلوده شدن دیگر افراد به این بیماری جلوگیری کرد. در واقع با توجیه کودکان در خصوص چگونگی انتقال بماری میتوان تا حدودی از گسترش آن جلوگیری نمود. اما باتوجه به تحقیقات علمی گسترده در رابطه با انفولانزا باید اعتراف نمود که تنها راه پیشگیری از آنفولانزا، علاوه بر رعایت نکات بهداشت عمومی و فردی، استفاده از واکسن آنفولانزا است.
● هنگامی که آنفولانزا دارید چه کنید؟
افرادی که مبتلا به آنفولانزا می شوند، فورا علائم را تجربه نمی کنند. بنابراین آنها می توانند بیماری را به دیگران منتقل کنند بدون اینکه بدانند بیمار هستند. در واقع ناتوانی ظاهری علم جهت متوقف کردن شیوع آنفولانزا تا اندازه ای به این دلیل است که میزبان مبتلا می تواند قطرات آلوده را روز قبل از شروع علائم تولید کند و به این صورت در چرخه شیوع آنفولانزا قرار گیرد.
فارغ از دورانی که فرد هنوز اطلاعی از بیماری خود ندارد،باید گفت به محض مشاهده نشانه های آنفولانزا رعایت نکات بهداشت فردی از سوی بیماران ازجمله استفاده از وسایل وظروف جداگانه ، استفاده از دستمال کاغذی در هنگام عطسه و سرفه، اجتناب از حضور در اماکن عمومی، شست وشوی مداوم دستها، مهمترین وظیفه مبتلایان به انفولانزا در قبال سلامت اطرافیان و جامعه است.یکی دیگر از مواردی که سبب انتقال بیماری به دیگران می شود ،در اختیار قرار دادن وسایل شخصی از قبیل گوشی موبایل و همچنین کامپیوتر است. معمولا اینگونه وسایل مورد تقاضای افراد دیگر به صورت امانت جهت بهره برداری کوتاه مدت قرار می گیرد و اظهار این موضوع که دارنده، مبتلا به آنفولانزا است ممکن است در جلوگیری از شیوع بیماری موثر باشد..
● توصیه های جهانی
آنفولانزا و عوارض آن سالیانه باعث مرگ ومیر هزاران نفر در سراسر جهان می شود. هر چند سال یک بار نوع جدیدی از آنفولانزا پیدا می شود و چنان به سرعت انتشار جهانی می یابد که زندگی میلیونها نفر را به خاطر می اندازد، وحشتناک ترین همه گیری جهانی آنفولانزا در قرن بیستم مربوط به سال ۱۹۱۸ میلادی بود که حدود ۴۰ میلیون نفر یعنی بیش از آمار کل کشته شدگان جنگ جهانی اول را به کشتن داد. این بیماری تقریبا هر زمستان با وسعت و شدت های مختلفی شایع می شود و تا اردیبهشت ماه ممکن است گریبان افراد مختلف را بگیرد. در حال حاضر سازمان پیشگیری و کنترل بیماریهای ایالات متحده تزریق واکسن انفولانزا را برای سنین ۶ ماه تا ۱۸ سال به صورت سالانه، توصیه می کند. اگر این توصیه CDC به مرحله اجرا در بیاید، تعداد کودکان واجد شرایط تنها در ایالات متحده به حدود ۳۰ میلیون نفر خواهید رسید. آنچه که قابل ملاحظه است آن است که توصیه های پیشین این مرکز کودکان ۶ تا ۵۹ ماهه را تحت پوشش قرار می داد.