پسوریازیس یك بیماری مزمن پوستی است كه از طریق ارث به بیماران منتقل میشود. التهاب و برجستگی پوست همراه با قرمزی و خارش از علائم مهم بیماری محسوب میشوند. گاهی نیز بر روی ضایعه پوستههای نقرهای رنگی دیده میشود.
همانطور که گفته شد این بیماری مسری نیست یعنی از شخصی به شخص دیگر منتقل نمیشود ونوع انتقال آن بصورت ارثی و از طریق ژن میباشد. شیوع این بیماری بین 1 تا 2 درصد است.
علت بروز بیماری هنوز مشخص نشده است و وراثت تنها عامل شناخته شده در ابتلا به این بیماری میباشد. در پژوهشهای انجام شده نوعی ناهنجاری در فعالیت گلبولهای سفید یافت شده است كه میتواند آغاز كننده فرآیند التهاب در پوست و افزایش سرعت پوسته ریزی شود.. سرعت پوسته ریزش در این بیماری گاهی به سه تا چهار روز یكبار هم میرسد (5 تا 10 برابر سرعت ریزش طبیعی پوست). بیماران اغلب حدود 10 تا 14 روز پس از بروز آسیب به پوست از جمله بریدگی، سائیدگی و حتی آفتاب سوختگی شدید، متوجه پیدایش ضایعات جدیدی بر روی بدن خود میشوند كه همان پسوریازیس است.
در فصل زمستان که پوست خشکتر است و نور آفتاب کمی وجود دارد احتمال بروز این بیماری بیشتر میشود. پس کــسانی که سابقه ابتلا به این بیماری را دارند در فصل سرما از عوامل ایجاد کننده بیماری پرهیز کنند. با اندکی مراقبت میتوان فصل سرما را بدون بیماری سپری کرد.
پسوریازیس بیشتر به صورت برجستگیهای پوستی قرمز رنگ دیده میشود. بتدریج این ضایعه بزرگتر شده و سطح آن پوسته پوسته میشود. پوستههای سطحی براحتی جدا میشوند و میریزند. ولی پوستههای زیرین چسبندگی دارند بطوریکه برداشتن آنها دردناك است و باعث خونریزی میشود.
شکلهای مختلف پسوریازیس عبارتند از:
1-درگیری آرنجها، زانوها، پاها و پوست سر. این نواحی معمولا بصورت دو طرفه و قرینه مبتلا میشوند.
2-درگیری ناخنهای دست یا پا. در اوایل بصورت فرورفتگیهای كوچك در سطح ناخن دیده میشوند. به تدریج ناخنها ضخیم و خمیده میشوند. درمان این نوع پسوریازیس بسیار مشكل است.
3-پسوریازیس معكوس، زیربغل، پستانها و نواحی چیندار بدن در مجاورت كشالهران، نشیمنگاه و ناحیه تناسلی. این نوع از پسوریازیس ها علائم آزاردهنده زیادی دارند و بیمار تمایل به درمان هرچه زودتر دارد.
4-پسوریازیس قطرهای. معمولا در كودكان و بالغین جوان دیده میشود. این نوع از بیماری اغلب بدنبال یك گلو درد و بصورت تعداد زیادی نقاط كوچك قرمز رنگ و همانند قطره پدیدار میشود و معمولا بطور خودبهخود و پس از چند هفته تا چند ماه خوب شده و علایم آن محو میشوند.
5-حدود 3 درصد از بیماران مبتلا به پسوریازیس، دچار درد و التهاب شدید در حد ناتوانی میشوند. در بعضی از بیماران علاوه بر درگیری پوست، مفاصل هم درگیر میشوند و دردهای شدید ایجاد میکند. گاهی بعد از بهبود ضایعات پوستی، شدت علائم مفصلی هم كاهش مییابند.
روشهای درمان پسوزیاریس
به علت شناخته نشدن علت بیماری، نمیتوان آنرا بطور قطعی درمان کرد. روشهای درمانی موجود فقط در جهت کاهش علائم استفاده میشوند كه براساس سن بیمار، شدت، وسعت، سلامت عمومی بیمار و شرایط اقتصادی-اجتماعی وی متفاوت است. به هر حال درمان بیماری پسوریازیس بسیار طولانی بوده و نیازمند مراجعات مكرر به متخصص پوست میباشد.
استفاده از ترکیبات كاهش دهنده التهاب و داروهای كند كننده سرعت تقسیم سلولی از جمله عوامل درمان پسوریازیس به حساب میآیند. كرمهای مرطوب كننده هم در كاهش حس خارش تاثیر میگذارد. رژیم غذایی در کنترل یا درمان پسوریازیس تأثیری ندارد.
در موارد خفیف بیماری معمولا از داروهای موضعی حاوی كورتون، ویتامین D و وازلین استفاده میکنیم. گاهی ممکن است استفاده از نور طبیعی آفتاب یا نور ماوراءبنفش نیز توصیه گردد. در موارد شدید پسوریازیس، ممكن است از داروهای خوراكی نیز استفاده شود.
اگرچه نور خورشید باعث خفیفتر شدن علایم بیماری میشوند، استفاده از آن باید با احتیاط کامل انجام شود.
nasirii
2011-Jan-14, 09:18
● علت بیماریعلّت اصلی ناشناخته است. تحقیقات اخیر نشان داده که گلبولهای سفید (سلول هایT) بنا به عللی تحریک شده و منجر به پاسخ های ایمنی در پوست می شوند، به علّت این التهابات، سلولهای اپیدرمال پوستشروع به تقسیمات با سرعت باور نکردنی می کنند، بطوری که در حالت معمول هر ۳۰ روز سلول ها جایگزین می گردند، امّا در بیماریِ پسوریازیس این زمان به ۳ تا ۴ روز کاهش می یابد. ممکن است تحریکات پوست نظیر خاراندن، مالش دادن یا آفتاب سوختگی در بروز بیماری نقش داشته باشد.
همچنین پسوریازیس با عفونت ها فعال می گردد که از جملة آنها عفونت استرپتو کوکوسیِ گلو را میتوان نام برد، در زمستان به علّت خشکی پوست و کمبود نور خورشید و بخصوص افزایش استرس و افسردگی، شدّت می یابد. طی مطالعات انجام شده، زمینه های وراثتیِ این بیماری به اثبات رسیده است. مشخص شده در مواردی که یکی از والدین مبتلا باشد، %۸ و اگر هر دو مبتلا باشند %۴۱ از فرزندان گرفتار خواهند شد. همچنین برخی از دارو ها نظیر داروهای ضد مالاریا و ضد افسردگی می توانند در بروز یا تشدید علائم نقش داشته باشند.
● انتشارپسوریازیس بیماری واگیر داری نیست و نمی تواند از بیمار به شخص دیگر انتقال یابد، ولی در اعضاء یک خانواده رخ می دهد. هر دو جنس زن و مرد را به یک میزان مبتلا می کند، با وجود اینکه آمار دقیقی از گسترش این بیماری در دست نیست، به نظر می رسد در تمامیِ نقاط جهان به یک اندازه گسترش داشته باشد، در آمریکا انسیدانس این بیماری %۲ بوده و در حدود ۴ تا ۵ میلیون نفر گرفتارند و هر سال حدود ۱۵۰ هزار مورد جدید به این عدد اضافه می گردد. پسوریازیس می تواند از بدو تولد تا پایان عمر در هر سنّی آغاز شود، امّا بیشتر در دو فاصلة سنّی ۱۶ تا ۲۲ سال و ۵۷ تا ۶۰ سال بروز می کند.
طبق مطالعات آماری بیشتر مراجعه به مطب ها و درمانگاه های پوست زمانی است که افراد جوان تا میانسال هستند، حداقل به این دلیل که افراد در این سنین اهمیّت بیشتری به ظاهر خود می دهند. زخم های پوستی ممکن است تا پایان عمر بیمار با وی باشد و هیچگاه پاک نشود.
● انواع پسوریازیسپسوریازیس شکل های بالینیِ مختلفی دارد که هر کدام در شدّت، دورة بیماری، محل گرفتاری و توزیع روی پوست وضعیت متفاوتی دارند:
۱) پسوریازیس قطره ای (gattate): این نوع بیشتر در کودکان و نوجوانان شیوع دارد و اغلب به دنبال یک عفونت استرپتوکوکی در گلو ایجاد می شود. ضایعات آن کوچک، متعدّد و قطره ای شکل بوده ، به غیر از کف دست و پا در سایر مناطق دیده می شود، کمترین محل درگیری روی صورت و ناخن هاست، علائم در عرض ۴ تا ۶ ماه از بین می رود ولی در نیمی از موارد دوباره عود میکند.
۲) پسوریازیس اریترودرمیک (erythrodermic): در این نوع بیماری ضایعات قرمز رنگ و اغلب بدون پلاک های سفید در نواحی وسیعی انتشار می یابد بطوری که بعد از مدّت کوتاهی سرتاسر بدن به رنگ قرمز در می آید. التهابات باعث افزایش جریان خون به پوست شده و موجب از دست رفتن حرارت می شود و در نتیجه بروندهیِ خون افزایش یافته و در نهایت می تواند به بروز نارسایی های قلبی منجر شود. این نوع در هر سنّی می تواند رخ دهد.
۳) پسوریازیس معکوس (seborrheic): بیشتر در مردان سنین میانسالی و پیری رخ می دهد و می تواند به درمانها مقاوم شود. در این نوع ضایعات بیشتر در چین های بدن مانند کشالة ران و زیر بغل دیده می شود.
۴) پسوریازیس پاستولر (pustular): وخیم ترین نوع این بیماری است که می تواند حیات بیمار را تهدید کند، نسبت به سایر تیپ ها مزمن تر و به درمان مقاوم تر است. خوشبختانه این نوع به ندرت ایجاد می شود. ضایعات آن به صورت و کف دست و پا حمله کرده و می تواند با پوسته ریزی فراوان همراه باشد.
شایع ترین عارضة پسوریازیس فرم پلاک می باشد که بصورت برآمدگی های کمی قرمز شروع شده و نه تدریج بزرگتر می شود و روی آنها پوسته هایی ایجاد می گردد، پوسته های فوقانی به راحتی کنده می شوند ولی پوسته های زیرین بهم چسبیده هستند، این نواحیِ کوچک می توانند به هم پیوسته و به پلاک های بزرگتر تبدیل گردند.
نواحیِ سر، آرنج ها، زانوها، ساق ها، بازوها، ناخن ها، کف دست و پاها محل های شایع گرفتاری پسوریازیس هستند، جالب اینکه اغلب ضایعات بصورت قرینه در دو طرف بدن ظاهر می شوند.
● درماندر ابتدا باید گوشزد کرد، پسوریازیس یک بیماری صعب العلاج است و بسیاری از درمان هایی که هم اکنون وجود دارد با هدف کاهش التهاب و کنترل پوسته ریزی از زخم ها و کاهش مشکلات بیماران انجام می گیرد. درمان بستگی به نوع بیماری، سن بیمار، سبک و سیاق زندگی و شدت بیماری دارد.