تاپیک جامع دندان پزشکی
برای دندان ها، خوردن شکلات بهتر از چیپس است! بله ! شکلات سرشار از فلور و فسفر است، دو عنصری که در پیشگیری از پوسیدگی ها مؤثراند ! البته باید شکلات تلخ با 70% کاکائو را انتخاب کنید.
مسواک زدن روزانه و مراجعۀ مرتب به دندانپزشک برای حفظ سلامت دندان ها ضروری است.
تغذیه سالم، دندان سالم !
اما در این میان تغذیه نیز نقش مهمی دارد. مواد غذایی مناسب برای بهداشت و سلامت دهان و دندان کدامند؟ ایده های اشتباه در این رابطه کدامند؟
برای دندان ها، خوردن شکلات بهتر از چیپس است!
بله ! شکلات سرشار از فلور و فسفر است، دو عنصری که در پیشگیری از پوسیدگی ها مؤثراند ! البته باید شکلات تلخ با 70% کاکائو را انتخاب کنید.
توصیه میشود به جای خوردن آب نبات های بدون قند، آدامس های بدون قند بجوید.
جویدن برای دندان ها سودمند است زیرا این عمل ترشح بزاق را افزایش میدهد، افزایش بزاق نیز تأثیر حفاظتی برای دهان و دندان دارد. بزاق خروج زیاد املاح معدنی از مینای دندان را محدود میکند و باعث پاکسازی خودبهخود دندان ها میشود.
بهتر است آب نبات را بجوید به جای اینکه بمکید
مدت زمان تماس دندان با قند بسیار مهم است. هر چه این زمان طولانی تر شود، برای دندان بدتر است. بنابراین باید مکیدن مواد قندی را کم کنید، و همان طور که میدانید خوراکی هایی مانند کارامل و نوقا تمایل شدیدی برای چسبیدن به دندان ها دارند. به همین ترتیب، بهتر است که آب نبات را به جای اینکه بمکید، بجوید.
بهتر است غذایتان را با یک تکه پنیر تمام کنید نه یک میوه
پنیر حاوی کلسیم و فلور است، همان عناصری که دندان ها را در مقابل اسیدها محافظت میکنند. و این میزان کلسیم و فلور به هیچ وجه در میوه ها یافت نمیشوند. بنابراین، بهتر است که به جای استفاده از میوه، به عنوان دسر، تکه ای پنیر میل کنید...
بهتر است نوشیدنی های شیرین را به جای لیوان، با نی بنوشید
نوشیدن با نی باعث کم شدن تماس اسیدها با دندان ها و خورده شدن مینای دندان میشود.
بهتر است نان را با غذای تان بخورید نه بدون غذا
خوراکی های سرشار از آمیدون (یک کربوهیدرات)، مانند نان، تولید یک سری اسید از طریق باکتری های پلاک دندان را به همراه دارند. به هیچ وجه نباید این خوراکی را حذف کنید، بلکه از مصرف آن خارج از وعده های غذایی بپرهیزید.
منبع اصلی فلور آب نوشیدنی است نه ماهی
این به این معناست که اگر جای فلور دارد، ماهی های دریا هم فلور دارند !
قبل از خواب به جای نوشیدن یک لیوان شیر بهتر است یک لیوان آب بنوشید
شیر حاوی لاکتوز و لاکتوز نوعی کربوهیدرات است. و این در حالی است که تمامی کربوهیدرات ها مستعد همکاری برای ایجاد پوسیدگی های دندانی هستند. بنابراین قبل از خوابیدن، دندان های تان را بشویید و اگر نیاز بود، فقط آب بنوشید، هیچ چیز جز آب ننوشید، خصوصاً نوشیدنی های شیرین !
بچه هایی که صبحانه نمیخورند، بیشتر دچار پوسیدگی دندان میشوند
توضیح این موضوع واضح است: بچه هایی که صبحانه نمیخورند، صبح هنگام گرسنه میشوند و به سمت خوردن تنقلات میروند ... خوراکی هایی که آنها میخورند اغلب به دندان ها میچسبند و مدت زیادی در دهان میمانند. این شرایط برای ایجاد پوسیدگی عالی است !
بهتر است به جای خوردن تنقلات، کارامل بخورید
تنقلاتی مانند شیرینی های خشک، و البته میوه های خشک سرشار از آمیدون هستند، این کربوهیدرات به شدت به دندان ها میچسبد. کارامل حاوی قند است، اما این قند بسیار سریع تر در دهان حل میشود و از بین میرود. بنابراین، از این دیدگاه، تنقلات بیشتر از کارامل، عامل ایجاد پوسیدگی هستند.
در نتیجه، باید بدانیم که برخی خوراکی ها برای دندان های ما مفیدند و برخی بد اند، همان طور که برخی خوراکی ها برای سلامت خوب اند و برخی تأثیر منفی دارند. البته نباید هیچ یک از خوراکی ها را از تغذیه تان حذف کنید. برعکس، اصول تغذیه ای به ما حکم میکنند که تا حد ممکن تنوع را افزایش دهیم و زیاده روی ها را محدود کنیم. ما میتوانیم برخی عادات نادرست مان را با انتخاب بهترین ها، تغییر داده و اصلاح کنیم.
یک لبخند زیبا قبل از هر فاکتور دیگری توجه اطرافیان ما را بویژه در اولین ارتباط، جلب می کند و شاید نخستین عامل ظاهری است که بواسطه آن، مورد قضاوت دیگران قرار می گیریم. داشتن دندان های خراب، زرد و معیوب می تواند تاثیر نامطلوب بر زندگی و حتی حرفه افراد داشته باشد که این امر در زنان بیشتر صدق می کند.
اغلب ما با مشاهده عکس لبخند افرادی با دندان های کاملا سفید و زیبا در تبلیغات مجلات، روزنامه ها و برنامه های تلویزیونی به فکر راه حلی برای سفید کردن دندان هایمان می افتیم اما باید بدانیم که برای داشتن دندان های سفید مجبور نیستیم به انواع درمان های شیمیایی سخت و روکش های مصنوعی تن دهیم چرا که می توانیم با به کارگیری توصیه های زیر و به طور طبیعی دندان هایی سفید و درخشان داشته باشیم.
این توصیه ها به شرح زیر است: پس از صرف هر وعده غذایی یا مصرف تنقلات، میان وعده ها و نوشیدنی ها، دندان های خود را مسواک بزنید چرا که باقی ماندن ذرات غذا در دهان، محیط دهان را اسیدی کرده و این امر باعث تخریب و تغییر رنگ و زرد شدن بیشتر مینای دندان می شود.
استفاده از نخ دندان را فراموش نکنید زیرا اغلب در شکاف بین دندان ها لکه هایی برجای می مانند و این فضاها، تنها با استفاده از نخ دندان تمیز می شوند. همچنین نوشیدن قهوه و چای و نوشیدنی های دارای رنگدانه را که موجب تغییر رنگ و ایجاد لکه در دندان ها می شوند، ترک کرده و یا به حداقل برسانید.
استفاده روزانه از جوش شیرین به عنوان خمیر دندان اصلی باعث تحلیل رفتن مینای دندان می شود اما استفاده از آن به صورت یک بار در هفته یکی از راه حل های قدیمی برای سفید کردن دندان ها است.
مراجعه به دندانپزشک هر شش ماه یک بار اگرچه یک توصیه پرهزینه است اما دندانپزشک با استفاده از ابزار فلزی مخصوص دندان های شما را به گونه ای جرم زدایی می کند که شما با هیچ روشی قادر به انجام آن نخواهید بود. غذاهای دارای خاصیت سفیدکنندگی مصرف کنید.
مطالعات علمی تایید می کند که بسیاری از موادغذایی برای سفید کردن دندان ها مفید هستند. مصرف موادغذایی از جمله پنیر، توت فرنگی، برگ بو، پوست پرتقال و نیز تکه های خام سبزیجاتی نظیر هویج، کرفس، کرم بروکلی و خیار می تواند به سفیدی دندان ها کمک کند.
پوشیدن لباس هایی با رنگ های سرد و رنگ های پایه آبی نیز یکی از حقه هایی است که دندان ها را سفیدتر نشان می دهد. کربن (زغال) فعال که در فروشگاه های موادغذایی موجود است و سموم بدن را دفع می کند نیز می تواند به سفید کردن دندان ها کمک کند.
بدین صورت که مقدار کمی از این پودر را روی مسواک قرار داده و پس از خیس کردن، چند دقیقه دندان ها را با آن مسواک کنید. اکنون انتخاب با شماست که ازسفید کننده های طبیعی یا محصولات تجاری استفاده کنید چون تمام سفید کننده های صنعتی و خانگی حاوی یک ماده مشترک برای سفید کردن
دندان ها هستند که «پراکسید هیدروژن» نام دارد با این تفاوت که استفاده از روش های طبیعی و غیرشیمیایی بدون شک فاقد عوارض جانبی هستند. «پراکسید هیدروژن» در واقع ماده ای است که تقریبا همه موجودات زنده در مواجهه با عفونت از خود تولید می کنند.
همانطور كه میدانیم دندانها بزرگترین وسیله برای كمك به عمل گوارش هستند و غذایی كه خوب جویده نشوند می تواند مشكلاتی در عمل هضم غذا ایجاد نماید.
داشتن دندانهای سالم و عاری از هر نوع ضایعه از آرزوهای دیرینه انسان بوده است پوسیدگی دندان از قدیمی ترین و در عین حال از شایعترین مشكلات شناخته شده نزد انسان می باشد وقتی قسمتی از ساختمان سطح دندان خراب شود می گوییم دندان فاسد و پوسیده است .در سالهای قبل از میلاد نیز بقراط و ارسطو امراض دهان و دندان را در آثار خود به بحث گذاشته بودند و دستوراتی را برای مقابله با آنها ارائه داده بودند.
علل پوسیدگی دندان:
برای پوسیدگی دندان علل گوناگونی ذكر شده است.مانند میكروبها،مواد قندی،پلاك دندانی،جنس و وضع قرار گیری دندانها،كمیت و كیفیت بزاق،انواع غذاهای مورد استفاده و عوامل و عمومی و ارثی.
اما بطور كل می توان گفت چهار عامل اصلی در ایجاد پوسیدگی دندان نقش موثر دارند:
-پلاك میكروبی و فعالیت میكروبی پلاك روی سطح دندان.
-مواد قندی موجود در غذا كه در اختیار پلاك قرار می گیرند.
-مستعد بودن سطوح دندان و وضعیف بودن آن در برابر اسید.
-مقاومت شخص و زمان كافی برای ایجاد پوسیدگی.
بدیهی است كه حذف هر یك از عوامل چهار گانه فوق امكان بروز پوسیدگی را كاهش داده و یا از بین می برد.
مكانیسم ایجاد پوسیدگی:
دندانها در حفره دهان قرار دارند،در این حفره بیش از چندین نوع میكروب بطور دائم مشغول فعالیت اند امروزه كاملا مشخص شده است كه پلاك دندانی در بروز پوسیدگی دندان و بیمارسهای لثه نقش مهمی را ایفا می كند.پلاك میكروبی یك توده بی رنگ،چسبنده و غیر قابل رویت است كه از تجمع انواع میكروبها و سلولهای موجود در دهان تشكیل می شود.این پلاك روی سطوح مختلف دندانها مانند طوق دندان،فواصل دندانها و شیارهای سطح جونده تشكیل می شود.چنانچه این پلاك را سطوح دندانها برداشته نشود می تواند باعث ایجاد پوسیدگی و بیماری لثه گردد بعضی از میكروبهای دهان به سهولت و با سرعت مواد قندی ناشی از مصرف مواد غذایی را به اسید تبدیل می نمایند.
مطالعات نشان می دهد كه پس از مصرف هر وعده غذا در اثر تخمیر باقیمانده مواد غذایی درسطوح مختلف دندان برای مدتی حدود 20 دقیقه در دهان اسید تولید می شود چنانچه یك فرد طی شبانه روز سه وعده غذا مصرف نماید،حدود 1 ساعت در دهان او اسید بوجود می آید و اگر فردی در بین سه وعده غذایی از مواد غذایی دیگر استفاده نماید در 24 ساعت نزدیك به 2 ساعت بزاق دهان بایستی اسید خواهد داشت.
در صورت ایجاد پوسیدگی دندان بیمار بایستی برای درمان آن به دندان پزشك مراجعه نماید.عدم توجه بیمار به این مساله باعث می شود كه پوسیدگی بتدریج پیشرفت نموده و میكروبها موجود در آن پالپ دندان(عصب دندان) را تحریك نموده و آن را ملتهب و عفونی نمایند.
پوسیدگی دندان چیست؟
پوسیدگی دندان بیماری عفونی قابل انتقالی است كه با فعالیت میكروبها در سطح دندان آغاز می شود و در ساختمان آن پیشرفت می كند.برای ایجاد پوسیدگی،مواد قندی هم باید در دسترس میكروبها باشد تا عامل خراب كننده ساختمان معدنی،یعنی اسید تولید گردد. در واقع پوسیدگی دندان تخرب بافتهای سخت دندان است.وقتی یك بیماری در اثر فعالیت میكروبها ایجاد می شود آن را بیماری عفونی می نامند و اگر بیماری بتواند از محلی به محل دیگر منتقل شود آنرا بیماری قابل انتقال می گویند.با تعریفی كه از پوسیدگی دندان شد می فهمیم كه پوسیدگی می تواند از یك دندان به سایر دندانها سرایت كند.
نشانه های پوسیدگی:
وقتی دندانی دچار پوسیدگی می شود،ممكن است یك یا چند مورد از علامتهای زیر را داشته باشد:
-تغییر رنگ مینای دندان:در محل پوسیدگی مینا قهوه ای یا سیاه رنگ می شود.
-سوراخ شدن دندان در محل پوسیدگی:گاهی میزان تخریب كم است و فقط با معاینه دقیق مشخص می شود و گاهی مقدار زیادی از دندان از بین می رود ،به طوری كه شخص فكر می كند دندان او شكسته است.
-حساس بودن یا درد گرفتن دندان،در موقع خوردن غذاهای سرد،گرم،ترس و شیرین
-حساس بودن یا درد گرفتن دندان،وقتی كه دندانها را روی هم فشار می دهیم.
-بوی بد دهان،می تواند به علل مختلف ایجاد شود كه یكی از علتهای آن پوسیدگی دندانها است.
-گیر كردن مواد غذایی بین دندانها و پاره شدن نخ دندان،پوسیدگی بین دندانی می تواند باعث گیر كردن مواد غذایی بین دندانها و پاره شدن نخ دندان هنگام استفاده شود.
پیشگیری از پوسیدگی دندان:
-مسواك زدن دندانها توسط مسواك مناسب به روش صحیخ در مدت زمان مناسب برای حذف پلاك میكروبی.
-استفاده از نخ دندان وهان شویه هایی كه توسط دندانپزشك تجویز می شوند.
-عدم استفاده از دخانیات
-استفاده از فلوراید با روش های مختلف و زیر نظر دندانپزشك
-پوشاندن شیارهای سطح دندان(فیشورسیلانت)براتی جلوگیری از گسترش پوسیدگی
-پر كردن پوسیدگی دندان به منظور جلوگیری از پیشرفت آن
مراجعه منظم به دندانپزشك برای مراقبت از وضعیت دهان و دندان.
برخی از موادغذایی که روزانه آنها را مصرف میکنیم برای دندانها بسیار مضر هستند و عمر دندانها را کوتاه میکنند.
برخی مواد خوراکی میتوانند مینای دندانها را دچار ساییدگی کنند که باعث میشود دندانها در برابر گرما، سرما، شیرینی و ترشی حساس شوند. در صورتی که تخریب مینای دندان وخیم شود با گذشت زمان دندانها پر از منفذ میشوند.
شکلات و کارامل از جمله خوراکیهای هستند که به سطح دندان چسبیده و مدت زمان زیادی طول میکشد تا از روی دندان جدا شوند. همچنین شیرینیهای سفت میتواند به شکستگی دندان منجر شوند.
غذاهای اسیدی نیز از این دسته مواد خوراکی مضر هستند. اگر تصور میکنید مکیدن تکهای لیمو یک روش درمانی خانگی برای سفید کردن دندانهاست، باید در این مورد تجدید نظر کنید. دندانپزشکان توصیه میکنند پس از مصرف پرتقال، لیمو و گریپفروت که ترکیب اسیدی دارند، دندانها باید شسته شوند.
برخی قرصهای ویتامین جویدنی نیز دارای اسیدهای فشرده هستند که با چسبیدن به دیوارههای دندان به آن آسیب میرسانند.
بسیاری از ما به مصرف این نوع غذاها عادت داریم بدون آنکه از اثرات بعدی آن آگاه باشیم. تکههای چیپس سیبزمینی، پاستا و همبرگرها به راحتی در بین دندانها قرار میگیرند. این مواد خوردنی اگرچه جزو گروههای غذایی شیرین قرار نمیگیرند اما به سرعت به مواد قندی تبدیل میشوند.
همچنین مصرف مداوم این نوع نوشیدنیها به سلامت دندانها آسیب میرساند. نوشیدنیهای غیرالکلی منبع اصلی قند افزوده در میان کودکان و بزرگسالان است. این نوع نوشیدنیها علاوه بر دارا بودن قند حاوی اسیدسیتریک و فسفر نیز هستند که تخریب مینای دندان را تسریع میکنند.
علاوه بر این بیشتر افراد عادت دارند در بین وعدههای غذایی به جای میوههای فرآوری شده از میوههای خشک مصرف کنند اما این افراد آگاه نیستند که این نوع میوهها نیز به دندانها آسیب میرسانند چون حاوی قند فشرده هستند.
پزشکان همچنین مصرف آب، محصولات لبنی، میوه و سبزیجات، مغز خشکبار و چای سبز را برای کمک به سلامت دندانها توصیه میکنند.
یک دندانپزشک، جرم دندان را ترکیبی از مواد غذایی باقیمانده به علاوه بزاق دندان بر اثر گذر زمان دانست و افزود: جرم دندان میتواند باعث تحلیل لثه، تخریب استخوان و آسیب به بافتهای نگهدارنده دندان شود.
مصطفی فاطمی در گفتوگو با فارس، اظهار داشت: یک باور بسیار غلط در جرمگیری دندان وجود دارد که افراد فکر میکنند با برداشتن جرم به دندان آسیب میرسد و جرم گیری عوارض جدی برای دندان به دنبال خواهد داشت.
عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی ادامه داد: این یک باور غلط است چرا که جرم هم مثل پوسیدگی دندان است و وقتی که وجود دارد باید برداشته شود چرا که تازه بعد از برداشتن جرم، تخریب ناشی از جرم مشاهده میشود.
فاطمی ، این تخریب را به شکل تحلیل لثه، تخریب استخوان و آسیب به بافتهای نگهدارنده دندان دانست.
عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی، جرم دندان را ترکیبی از مواد غذایی باقیمانده به علاوه بزاق دندان بر اثر گذر زمان دانست و افزود: بیمار نمیتواند مواد غذایی مصرف نکند و همچنین نمیتواند از ترشح بزاق دهان جلوگیری کند پس تنها چیزی که از بروز جرم جلوگیری میکند تمیز کردن مواد غذایی باقیمانده در سطوح دندان و جاهایی است که به سختی تمیز میشوند.
این دندانپزشک ادامه داد: سطوح داخلی دندان فک پایین و بیرون دندانهای فک بالا مستعد برای گیر کردن مواد غذایی و ایجاد جرم هستند.
فاطمی، جرمگیری به فواصل منظم را با توجه به روند تشکیل جرم در افراد مختلف، متفاوت دانست و افزود: آنچه مانع از تشکیل جرم در دهان بیمار میشود حفظ بهداشت دهان و دندان توسط خود بیمار است؛ چرا که اگر فرد بهداشت را رعایت کند و دندانهای خود را تمیز نگه دارد و منظم مسواک بزند و سطوحی از دندان را که در دسترس نیستند تمیز نگه دارد. جرمگیری در فاصله زمانی طولانی انجام میشود.
این دندانپزشک تصریح کرد: تازه بعد از برداشتن جرم، این آسیبها آشکار میشود چرا که برداشتن جرم مانند برداشتن خرده گچ و خاک از روی سطح دیوار است که بعد از برداشتن آنها تازه ترک و آسیبهای موجود در روی سطح دیوار نمایان میشود.
عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی ادامه داد: وقتی جرم بر روی دندان وجود دارد لثه ملتهب و متورم است و بعد از برداشتن جرم، لثه التیام پیدا میکند و سر جای اصلی خودش برمیگردد اما بیمار احساس میکند که لثهاش پایین رفته و دچار تحلیل شده است.
فاطمی، ایجاد حساسیت به سرما و گرما بعد از برداشتن جرم از روی سطح دندان را موقتی دانست و افزود: به خاطر وجود جرم سطح ریشه تحلیل رفته و استخوان تخریب شده است که اگر افراد به جرمزدایی دندان اقدام نکنند این جرم میتواند به تخریب استخوان و روند تحلیل لثه بینجامد تا حدی که دندان لق و سپس کشیده شود.
عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی، بیماریهای سیستمیک و عوارض بیماریهای دیگر را در تخریب لثه و استخوان مؤثر دانست و افزود: این بیماریها میتواند شکل لثه و دندان را تغییر دهد؛ در نتیجه، گیر کردن مواد غذایی در این لثهها بیشتر است و این افراد بنابر توصیه پزشک در فواصل منظم نیاز به جرمگیری دندان دارند.
فاطمی، بروز لکه برروی دندان را لزوماً پوسیدگی و جرم دندان ندانست و افزود: یک دسته از ذرات رنگی که اصطلاحاً رنگدانه نامیده میشوند و ناشی از مصرف چای و قهوه هستند بر روی سطح دندان ظاهر شود که با حفظ بهداشت دهان و مسواک زدن، این لکهها حذف شدنی هستند.
عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی استفاده از عمل بروساژ که یک عمل ملایمتر از جرمگیری است را برای جرمزدایی از دندانهایی که تخریب لثه و استخوان ندارند ولی دارای لکههای تیره رنگ هستند؛ مفید دانست و ادامه داد: مصرف دخانیات حتی با رعایت بهداشت دهان و دندان، منجر به تخریب استخوان و ایجاد مشکلات لثهای برای فرد میشود پس نمیتوان گفت با حفظ بهداشت دهان می توان به مصرف دخانیات ادامه داد.
فاطمی با بیان این مطلب که جرمگیری میتواند به عنوان درمان اولیه بیماریهای لثه محسوب شود گفت: افرادی که علائمی شبیه خونریزی لثه، درد لثه و تورم لثه دارند باید با بروز هر یک از این علائم به دندانپزشک مراجعه کنند.
همه آنچه که برای سفید کردن دندانهایتان نیاز دارید محصولات خانگی ساده ای هستند که بسادگی یافت می شوند.
پولی که با دست خود بسختی بدست آورده اید را صرف خرید سفید کننده های گوناگون از داروخانه نکنید! میتوانید بصورت کاملاً رایگان همان نتایج را در خانه حاصل نمایید! پول خود در کلینیکهای گرانقیمت برای سفید کردن دندانهایتان خرج نکنید! می توانید با موادی که احتمالاً هم اکنون در جعبه داروها و کابینت آشپزخانه تان موجود است اقدام به سفید کردن دندانهایتان نمایید.
خودتان را با ژلهای مخصوصی که مجبورید روی دندانهایتان نگه دارید اذیت نکنید. از خرید دهان شویه های مربوط به افراد سیگاری صرفه نظر کنید! شما به همه آنچه که برای درخشان و سفید کردن دندانهایتان نیاز دارید هم اینک در خانه دسترسی دارید. به یاد داشته باشید که این دستورالعمل ساده و کارا می باشد.
- آیا جوش شیرین دارید؟ احتمالاً بله! تقریبا دو قاشق چای خوری از آن را در فنجان ریخته و به سمت جعبه دارو حرکت کنید. درب آن را باز کنید. آیا هیدروژن پروکساید (آب اکسیژنه) 5% درون آن یافت می شود؟ احتمالاً این ضد عفونی کننده محبوب خانگی را هم در اختیار دارید! بعد از زدن آن ها به دندان هایتان آن ها به صورت فوق العاده سفید می شوند ولبخندی زیبا را تجربه خواهید کرد.
- خوردن كرفس و سیب؛ این دو خوردنی حاوی سلولزهای رشتهای هستند كه مانند یك مسواك طبیعی میتوانند به آرامی و بدون ضرر، دندانها را تمیز و سفید كنند. این خوردنیها اثر رنگدانههای ناشی از مواد غذایی را از روی دندانها پاك میكنند.
- استفاده از پراكسید هیدروژن (یا آب اكسیژنه)؛ این ماده كاملا طبیعی و غیرسمی كه تركیبی از مولكولهای اكسیژن و آب است و میتواند به شیوهای بیخطر دندانها را پاكسازی كند و برای بهداشت و سلامت كلی دندانها نیز مفید است.
- استفاده از آب اكسیژنه این است كه پودر 3 درصد آن را در آب شیر به مقیاس 50-50 حل كرده و هر شب قبل از خواب دندانهایتان را با این محلول بشوئید. پس از چند هفته متوجه خواهید شد كه دندانهایتان سفیدتر و روشنتر شدهاند.
- توت فرنگی بخورید؛ این میوه خوشمزه و پرطرفدار تابستانی به دلیل اینكه حاوی مادهای موسوم به اسید مالیك است درسفید كردن دندانها نقش موثری دارد. برای بهرهمند شدن بیشتر از این خاصیت توت فرنگی هفته یكبار دستورالعمل زیر را انجام دهید:
- ابتدا یك عدد توت فرنگی را با یك قاشق غذاخوری جوش شیرین تركیب كنید تا یك خمیر قرمز رنگ حاصل شود. این خمیر را روی مسواك قرار داده و آن را مدت 5 دقیقه روی دندانهایتان بگذارید.
- برای جلوگیری از پوسیدگی دندانها پس از 5 دقیقه با یك مسواك استاندارد، دندانهایتان را بشویید تا هرگونه قندطبیعی از روی دندانهایتان پاك شود.
- استفاده از پوست پرتقال و برگهای درخت برگ بو؛ این دو سفید كننده طبیعی دندانها كه غیر معمولتر از بقیه موارد هستند میتوانند رسوبات روی دندانها را تاحد زیادی برطرف كرده و دندانها را درخشانتر كنند شما میتوانید به نوبت هر یك از آنها را به طور خشك یا به صورت پودر تركیبی با یكدیگر روی دندانها بگذارید.
ساده، دو رنگ، سه رنگ یا ژله ای؟ موقع خرید خمیردندان به چه نکته هایی توجه می کنید؟ آیا از کاربردهای دیگر خمیر دندان باخبرید؟
هنگام خرید خمیر دندان چندان فرقی نمی کند که چه مارکی را با کدام طعم و رنگ انتخاب کنید مهم این است که حاوی فلوراید باشند. بعضی خمیر دندان ها سفید کننده اند البته ترکیبات سفید کننده ای که در خمیر دندان وجود دارد بسیار جزئی است این خمیر دندان برای مصرف روزانه مناسب نیستند چون مقدار مواد ساینده آن ها بیش از حد طبیعی است.
خمیر دندان های ژله ای برای کودکان مناسب تر است ظاهر شفاف و کف کمتر هم از ویژگی های دیگر خمیر دندان های ژله ای به شمار می رود.
خمیر دندان خوب مهم ترین منبع برای تأمین فلوراید موردنیاز دندان هاست.
توت فرنگی، پوست پرتقال و جوش شیرین نمک و آبلیمو از خمیر دندان هایی هستند که اگر به هر دلیلی شرایطی پیش آمد که خمیر دندان در دسترس نداشتید از آن ها استفاده کنید.
بیشتر از یک نخود لازم نیست که از خمیر دندان استفاده کنید حتی مقدار کم آن هم دندان هایتان را تمیز می کند.
یک دندانپزشک با بیان اینکه مهمترین مشکلات رویش زاویهدار دندان عقل به نهفته ماندن آن، پوسیدگی و آسیب رساندن به دندان مجاور و فشار به سایر دندانها مربوط میشود، گفت: چنانچه دندان عقل در حالت غیرطبیعی یا نهفته در دهان باقی بماند امکان دارد با گذشت زمان عفونت کرده و به کیست تبدیل شود.
دکتر محمدرضا خامی در گفت وگو با ایسنا ، درباره لزوم نگهداری دندان عقل یا کشیدن آن گفت: چنانچه با عکسبرداری از فک مشخص شود که دندان عقل بطور کامل رویش پیدا کرده و مشکلی ندارد، همچنین در صورتی که امکان رعایت بهداشت و نظافت آن وجود داشته باشد، می توان از آن به عنوان یک دندان آسیای بزرگ برای جویدن غذاها استفاده کرد.
وی ادامه داد: گاهی رشد دندان عقل تکمیل نشده و رویش آن بصورت نیمه تمام متوقف می ماند که در اصطلاح به آن دندان نهفته گفته می شود. در این گونه موارد اگر فرد متحمل درد و التهاب در این ناحیه شده یا با انجام رادیولوژی از دندان مشخص شود که وجود دندان عقل باعث آسیب رساندن و پوسیدگی دندان مجاور آن شده و یا حتی دسترسی به آن برای نخ دندان کشیدن سخت است، کشیدن دندان عقل بر حفظ آن ارجحیت پیدا می کند.
این مدیر گروه سلامت دهان و دندانپزشکی اجتماعی دانشگاه علوم پزشکی تهران در خصوص دندان نهفته به افراد توصیه کرد: با توجه به اینکه دندانهای عقل از سن 18 سالگی شروع به رشد میکند، چنانچه این دندانها پس رسیدن به این سن در دهان نمایان نشدند، بهتر است با مراجعه به دندانپزشک و گرفتن رادیولوژی کلی از فک به گونهای که نمایانگر موقعیت هر چهار دندان عقل باشد، وضعیت رشد آنها مشخص شود.
دکتر خامی افزود: در صورتی که نتایج بررسی وضعیت رویش دندان عقل، حاکی از آن باشد که مشکلی در رشد دندان همچون توقف رویش، نهفته بودن یا رشد افقی آن بوجود آمده است، می بایست بسته به تشخیص دندانپزشک نسبت به جراحی دندان عقل اقدام نمود چرا که اگر دندان عقل در حالت غیرطبیعی یا نهفته در دهان باقی بماند ممکن است با گذشت زمان عفونت کرده و به کیست تبدیل شود.
این متخصص دندانپزشکی در پایان با یادآوری اینکه مهمترین مشکلاتی که در زمینه رویش زاویه دار دندان عقل مطرح است به نهفته ماندن آنها، پوسیدگی و آسیب رساندن به دندان مجاور و فشار به سایر دندانها برمی گردد، تاکید کرد: توجه به رعایت بهداشت دندان عقل از آنجا که در انتهای قوس فکی واقع شده و بسیار مستعد پوسیدگی است، ضرورت دارد. کشیدن نخ دندان در این ناحیه یک نکته اساسی در حفظ سلامت دندان های عقل محسوب می شود.
دهان شامل حفره دهان – دندان ها- زبان- بزاق – لثه و سقف دهان است . دهان به علت وجود بزاق كه از غدد بزاقی ترشح می شود دائماً مرطوب است. میزان ترشح بزاق دریك شخص سالم معادل 1500 -500 میلی لیتر در روز است و میزان تولید به عوامل متعددی از جمله سن – جنسیت – ساعات متفاوت روز- ماه های مختلف سال ، حالات روحی و وضعیت غذایی بستگی دارند. بزاق بدون رنگ بوده و كمی حالت چسبندگی دارد و چون حاوی انواع متفاوت تركیبات آلی و معدنی است ، محیط مناسبی برای رشد باكتری ها در دهان است.
باكتری های موجود در دهان می توانند بر روی مواد موجود در بزاق مخصوصاً ذرات غذا در بین دندان ها تأثیر گذاشته و در اثر عمل تخمیر و فساد ، گازهای بدبو تولید نمایند. بنابراین عمل باكتری ها در دهان را می توان مهم ترین عامل تنفس بدبو به حساب آورد. علاوه براین باكتری های موجود در دهان می توانند با تأثیر بر مواد قندی ، اسیدهای آلی تولید نموده و اسیدهای حاصله به تدریج باعث پوسیدگی دندان ها بشوند. برخی از باكتری های دهان درعمق دندان ها و اطراف لثه فعالیت بیشتری داشته و می توانند بیماری های عفونی لثه و دندان را موجب شوند. در طول روز به علت باز و بسته شدن دهان و در نتیجه دفع گازهای تولید شده توسط باكتری ها از شدت بوی دهان كاسته می شود.
علاوه براین در طول روز بلع بزاق به تنهایی و یا همراه با مواد غذایی ، از تجمع باكتری های داخل دهان كاسته و موجب كاهش متابولیسم باكتری ها در دهان می شوند. به عكس در طول شب به علت محبوس شدن گازهای تولید شده در دهان و تولید تركیبات متعدد مخصوصاً توسط باكتری هایی كه برای رشد به كمی اكسیژن نیاز دارند بوی دهان شدت می یابد. درحقیقت تنفس بد بوی صبحگاهی دهان، در رابطه مستقیم با فعالیت شبانه باكتری ها در دهان است. اغلب میكروب های موجود در دهان بیماری زا نبوده و جزو ساكنان طبیعی دهان انسان سالم به حساب می آیند. در دهان ، انواع میكروب های بیماری زا نیز موجود بوده و در شرایط خاص قادر به تولید بیماری های عفونی در دهان و سایر قسمت های مجاور هستند. میكروب های موجود در دهان می توانند به سادگی توسط بزاق از فردی به فرد دیگر با جمعیت میلیونی منتقل شوند. تعداد میكروب های موجود در دهان به حدی زیاد است كه هر انسان درهنگام صحبت كردن ، میلیون ها میكروب را با ترشحات فوق العاده كوچك بزاق درهوای اطراف خود پراكنده می نماید.
اگر فردی دهانش همیشه بوی بد نمی دهد و دفعتاً چنین می شود، بدون شك باید نشانه هایی ازیك بیماری را در بدن خود حس كند و بی درنگ درصدد رفع بوی بد دهان و شناخت بیماری برآید. بوی بد ناگهانی دهان می تواند به دلایل زیر باشد:
- عفونت و تورم لثه ها و یا آبسه دندان
- عفونت گلو و یا متورم شدن آن
- سینوزیت
- عفونت ریه
-Sjogren (بیماری كه در آن چشم و دهان به طور مزمن خشك می شوند)
- بیماری ناشی از الكلی بودن افراد
- بیمارهای كلیه كه درآن كلیه ها قادر نیستند به درستی سموم را به خارج بفرستند
- یبوست
- بیماری كبد
بعضی اوقات بوی بد دهان از میكروبی به نام ( هلیكوباكتر پیلوری)Helico Bacter Pglori است. این میكروب در جهاز هاضمه باقی می ماند و ممكن است تولید زخم معده هم بكند و درهرحال بوی بد دهان را باعث شود . در این موارد ضمن این كه به پزشك معالج خود مراجعه می كنید با انجام آزمایش های لازم و پیگیری های مداوم درصدد رفع این عارضه برآیید چون در مراحل بعدی می تواند خطرناك تر باشد.
با رعایت بهداشت دهان می توان میكروب های دهان و در نتیجه اعمال ناخواسته آنها را به حداقل رساند. بهترین روش برای كاهش میكروب های دهان ، شستشوی مداوم دهان و دندانها پس از صرف غذا ( مخصوصا هنگام شب) است. شستشو موجب خارج شدن ذرات غذای موجود درحفره دهان شده و دراصل با حذف مواد غذایی مورد نیاز میكروب ها ، از جمعیت آنها كاسته می شود. به خصوص عامل مؤثری در به حداقل رساندن میكروب ها ی دهان و ممانعت از پوسیدگی دندان ها است. مواد پروتئینی مانند ذرات گوشت در بین دندان ها محیط مناسبی برای رشد باكتریها ایجاد می نماید . بنابراین بوی بد دهان اغلب درارتباط با فساد مواد پروتئینی است. بلع بزاق ، نوشیدن مایعات ، دفع بزاق وشستشوی دهان با مواد شیمیایی ضد میكروب از جمعیت میكروب های دهان به میزان قابل ملاحظه ای می كاهد. اگرچه پس از چند ساعت جمعیت میكروب ها مجدداً به حالت اولیه برمی گردند، اما مصرف مواد ضد بو مانند آدامس ، پوششی بر روی تنفسهای بدبو بوده و به علت بالا بردن ترشح بزاق و بلع بزاق از جمعیت میكروبه ا می كاهند.
ناگفته نماند كه آدامس و تركیبات مشابه به علت داشتن قندهای ساده باعث رشد باكتری های موثر برپوسیدگی دندان ها می شود.
از دیدگاه طب نتروتپ ، تغذیه دربوی بد دهان بسیار اهمیت دارد. سعی كنید حدوداً دو لیتر آب در روز حتماً استفاده كنید. همچنین از خوردن گوشت تا آن جایی كه امكان دارد پرهیز كنید و به جای آن از پروتئین های گیاهی استفاده كنید. غذاهای سرخ كردنی به هیچ عنوان استفاده نشود ، فقط بخارپز، آب پز یا در فر گذاشته شود.
از ادویه جات كمتر استفاده كنید . سعی كنید به غذای خود كمی نمك برای مزه ، و زعفران به عنوان ادویه بزنید. از مصرف مواد كارخانجاتی مانند سوسیس ، كالباس ، چیپس و پفك و غیره خودداری كنید.
سبزیجات سبز تیره كه دارای كلروفیل زیاد هستند استفاده كنید مانند جعفری ، اسفناج ، كاهو ، كدو ، شاهی آبی و غیره .
از لحاظ بهداشت دهان سعی كنید بعد از هر وعده غذا دندان ها را مسواك كنید . می توانید بعد از مسواك كردن كمی هل، رازیانه و تخم گشنیز در دهان بریزید و بجوید.
ضمناً می توانید یك قاشق چایخوری جوش شیرین را در نصف لیوان آب گرم حل كنید و وقتی نیمه گرم شد مقداری از آن را در دهان نگاه دارید و مزمزه كنید و دندانها و دهان تان را با آن كاملاً بشویید. بدین طریق ، هم دندان های تمیز و شفافی خواهید داشت وهم نفس تازه و خوشبویی پیدا می كنید. بد نیست بدانید چنان چه پوست شما دچار آفتاب سوختگی شده است اگر خمیری از جوش شیرین درست كنید و روی آن بگذارید بسیار مؤثر خواهد بود
در مورد فواید نخ دندان وضرورت استفاده از آن چه می دانید؟
نقش جویدن آدامس در سلامتی
فلوراید پوسیدگی دندان را پنهان می کند
با انواع خمیردندان آشنا شوید
عد از صبحانه مسواک نزنید
آغاز مراقبت از دندان از ۶ ماهگی