لاهیجان در یک نگاه

لاهیجان یکی از شهرهای زیبا و سرسبز کشورمان است که در استان گیلان قرار دارد و بزرگ‌ترین شهر شرق این استان محسوب می‌شود. این شهر بعد از رشت و انزلی سومین شهر پرجمعیت گیلان است. این شهر در ۴۵ کیلومتری رشت قرار دارد و موقعیت آن در استان بسیار خوب و مناسب است.

لاهیجان عروس شهرهای گیلان است و به «شهر چای» نیز شهرت دارد. لاهیجان در ناحیه‌ی کوهپایه‌ای واقع شده و تپه‌ماهورهای آن پر از بوته‌های چای است. «حاج محمد میرزا کاشف‌السلطنه چایکار» کسی بود که برای اولین بار چایکاری را به ایران آورد و بعد از مطالعات گسترده برای انتخاب مکان مناسب، لاهیجان را برای این کار انتخاب کرد. مزار او روی یک تپه‌ی چای قرار دارد که زمانی از اموال خود کاشف‌السلطنه بود. 

موقعیت جغرافیایی

لاهیجان در شرق سفیدرود و در ارتفاع ۴ متری قرار دارد. طبق آمار ارائه شده‌ی سال ۹۵، این شهر ۲۲۰ هزار نفر جمعیت دارد. لاهیجان در ۵۰ درجه و صفر دقیقه شرقی و در ۳۷ درجه و ۱۱ دقیقه شمالی عرض جغرافیایی قرار دارد و از شمال به دریای خزر، از شرق به لنگرود، از جنوب به دیلمان، از جنوب غربی به سیاهکل و از غرب به آستانه اشرفیه می‌رسد. این شهر در ۵۰ درجه و صفر دقیقه شرقی و در ۳۷ درجه و ۱۱ دقیقه‌ی شمالی عرض جغرافیایی قرار دارد.  لاهیجان جلگه‌ای بوده و از رسوبات ناشی از سفیدرود به جا مانده است. شرق و جنوب لاهیجان را کوه‌های البرز، مانند شیطان‌کوه، گمل و آهتا کوه اشاره کرد. 

تاریخ لاهیجان

در دوران اشکانی، دژی در ۶ کیلومتری لاهیجان کنونی قرار داشت که به آن کهندژ می‌گفتند. در جریان حمله‌ی مغول، این دژ تخریب شد. قبل از اسلام، شهر از سه بخش کهندژ، شهرستان و بازار تشکیل می‌شد که در قرن ۷ با حمله‌ی اولجایتو  ویران شد و بعد از ۲۰ سال، شهر را از نو بنا کردند. در زمان حکومت خاندان ناصروند، لاهیجان به همراه فومن، در غرب، شهر اصلی گیلان بود. قرن نهم هجری، دوران طلایی لاهیجان بود که در آن خاندان ناصروند سقوط کرده و خاندان کیا حکومت این خطه را به دست گرفت و تا قرن ۱۵ در مسند حکومت ماند. امروزه در این شهر می‌توانید مقابر سادات کیایی را ببینید که همگی نشان از تاریخ و گذشته‌‌ی لاهیجان دارد. با روی کار آمدن صفویان و انتخاب رشت به عنوان مرکز فرمانداری ایالت، همچنین جایگزین کردن راه قزوین به دریای خزر از رشت و سفیدرود، لاهیجان نسبت به قبل از رونق افتاد. در سال‌های ۱۱۳۶ و ۱۱۴۷ گیلان به اشغال روس‌ها درآمد و در لاهیجان ۲ پایگاه ساختند. در دوران جمهوری شورایی گیلان، باز هم لاهیجان زیر نفوذ روس‌ها قرار گرفت. 

دوران طلایی لاهیجان از نیمه‌ی دوم قرن نوزده و اوایل قرن بیست آغاز شد. تجارت ابریشم و کشت چای باعث رونق اقتصاد شهر شد. همان‌طور هم که قبلا گفته شد، کشت چای در ایران برای اولین بار در لاهیجان انجام گرفت و اولین کارخانه‌ی چای در سال ۱۹۳۲ در این شهر شروع به کار کرد. 

مردم‌شناسی

رشد جمعیت در لاهیجان کمتر از رشت و هم‌تراز انزلی است. طبق آمارهای ارائه شده، جمعیت این شهر در سال سرشماری سال ۹۵، ۱۶۷,۵۴۴ نفر بوده است. اغلب مردم لاهیجان گیلک هستند و به کسانی که در ارتفاعات این منطقه زندگی می‌کنند، گالش می‌گویند که آن‌ها هم تیره‌ای از گیلکان بوده و زبان‌شان هم گیلکی (بیه‌پیشی) است. البته زبان گفتاری مردم لاهیجان از نظر آوایی، واژگانی و برخی ویژگی‌های دستوری با زبان گفتاری مردم زشت تفاوت‌هایی دارد. 

لباس محلی

لباس مردم محلی این خطه از کشورمان جزو زیباترین و رنگارنگ‌ترین لباس‌های محلی در کشور و حتی جهان است. لباس محلی مردان لاهیجان نمت کلاه، جلیقه (جلقته)، شلوار، چوموش (یا چموش که کفش چرم ساده‌ای است) و کت است که بسته به فصل جنس و ضخامت آن‌‌ها تفاوت دارد. زنان نیز روسری و سربند، پیراهن، کت، الجاقبا، دامن، گردتومان، جلیقه (جرقده)، چادر کمر، چادر شب، کفش و جوراب می‌پوشند. 

بیشتر بخوانید:

• لباس سنتی گیلان؛ لباسی برآمده از دل طبیعت

 

غذاهای محلی

لاهیجان غذاهای محلی بسیار خوشمزه و خوش‌عطر و طعمی دارد که از این میان می‌توان به خورش مرغ و آلو، خورش سبزی فسنجان، شیش انداز گیلکی و میرزا قاسمی اشاره کرد. 

بیشتر بخوانید:

• غذاهای محلی لاهیجان؛ از سبزی فسنجان تا شیش انداز گیلکی

 

سوغات و صنایع دستی

ابریشم، چای، کلوچه، کوکی، برنج، انواع مربا و ترشیجات، نان‌های محلی مثل خلفه، ماهی دودی و ماهی شور از سوغات معروف و محصولات اصیل لاهیجان است که می‌توانید در بازگشت از این شهر، تحفه‌ای برای عزیزان‌تان بیاورید. 

از صنایع دستی لاهیجان می‌توان به منبت‌کاری، خراطی و نازک‌کاری با چوب، معرق روی چوب، حصیربافی، بامبو بافی، مروار بافی، سفالگری و سرامیک‌سازی، نقاشی روی کدو و نمد مالی اشاره کرد. 

جاذبه‌های گردشگری

جاذبه‌های طبیعی و تاریخی لاهیجان هر ساله گردشگران را به سمت خود می‌خواند. این شهر یکی از مهم‌ترین مقاصد گردشگری استان گیلان است که مثل زمردی سرسبز در شرق این استان می‌درخشد. از دیدنی‌های لاهیجان می‌توان به بازار سنتی، آبشار شیطان کوه، تالاب سوستان، شیطان کوه، بام سبز لاهیجان، استخر لاهیجان، تالاب بین‌المللی امیر کلایه (شیخ علی کل، شاله کل)، آرامگاه کاشف‌ السلطنه و موزه تاریخ چای، مسجد اکبریه، پل کیسم، پل خشتی پاشاکی و شیخانبر اشاره کرد.

در سفر به لاهیجان، از کجا دیدن کنیم؟

 

لاهیجان، عروس زیبای گیلان، با دیدنی‌ها و چشم‌اندازهای کم‌نظیرش میزبان جمع زیادی از گردشگران داخلی و خارجی است. در سفر به این شهر همراه این مقاله باشید.

شهر زیبا و دیدنی لاهیجان، با تاریخی کهن، چشم‌اندازهای طبیعی فوق‌العاده و همجواری با یکی از قلل کشور از زیباترین مناطق گردشگری در شمال است که جمع بسیاری از مسافران را در ایام مختلف سال، بویژه روزهای نوروز و ایام فصل تابستان، به میهمانی فرا می‌خواند.

 

لاهیجان، که به عروس گیلان، سرزمین چای معطر و شهر بهارنارنج شهرت دارد، روی سرزمینی هموار و جلگه‌ای احداث شده است که به نظر می رسد به دلیل ایجاد رسوب‌هایی است که از رودهای گیلان، برجای مانده است. جالب است بدانید که این شهر در اوایل قرن ۸ هجری قمری و در سال ۷۰۵ توسط «اولجایتو» فتح و محل حکومت «کیائیان» شد. در کتابی از «حمدالله مستوفی» در باب این شهر چنین آمده است.

۱. مسجد اکبریه لاهیجان

«مسجد اکبریه» یکی از عمارات تاریخی و از جاذبه‌های گردشگری در جنوب غربی شهرستان لاهیجان و استان گیلان است. این بنای کهن را می‌توان یکی از میراث ارزشمند و مهم کشور نامید که سنگ‌نبشته‌ای از جنس مرمر، تاریخ احداث آن را سال ۱۲۳۹ هجری قمری در زمان حکومت «فتحعلی‌شاه» و به همت «حاج علی‌اکبر لاهیجانی» بیان می‌کند. معماری و تزئینات انجام شده در آن زیبا و هنرمندانه است به گونه‌ای که مسافران هنگام ورود به آن به تحسین این زیبایی‌ها می‌پردازند. جالب است بدانید که این مسجد بنا به دلایلی در زمان ساخت به صورت نیمه‌تمام باقی ماند و امروزه از دو بخش مسجد نو با قدمتی نزدیک به یک قرن و مسجد کهنه تشکیل شده که به وسیله‌ی دری بزرگ به یکدیگر مرتبط است. برخی از کارشناسان معماری این مسجد را به مسجد «ایاصوفیه» در ترکیه شبیه می‌دانند.

۲. تالاب سوستان

یکی از جاذبه‌های گردشگری در شهرستان لاهیجان پدیده‌ای است طبیعی به نام «تالاب سوستان» که به تکه‌ای از بهشت می‌ماند و گردشگران به محض قرارگرفتن در نزدیکی این شاهکار خلقت، زبان تحسین به خالق زیبایی‌ها می‌گشایند. جالب است بدانید که این جاذبه‌ی دوست‌داشتنی در فصل زمستان و پاییز مملو از آب شیرین است و داخل و گرداگرد آن را درختانی باشکوه، گیاهان مردابی و نیزارها محصور کرده است. مکانی که به دلیل آب و هوای مناسب پوشش گیاهی مطلوب و آب شیرین، زیستگاه پرندگان و آبزیان مختلفی است. از ویژگی‌های این تالاب، مسیر دسترسی بسیار زیبا با چشم‌اندازهای خارق‌العاده است که به دلیل حضور منطقه‌ای سرسبز، مکان‌های بکر و دست‌نخورده و همچنین مسیر دسترسی آسان، به یکی از نقاط گردشگری شمال کشور تبدیل شده است.

۳. آرامگاه کاشف‌السلطنه (موزه‌ی تاریخ چای)

یکی دیگر از جاذبه‌های گردشگری در شهرستان لاهیجان، «آرامگاه محمدمیرزا قاجار قوانلو»، فرزند بزرگ «اسدالله میرزا نایب‌السلطنه» از رجال تحصیلکرده و بلندرتبه‌ی مملکتی، در زمان قاجاریه است که به بنا بر وصیت وی، بر تپه‌های چای در لاهیجان ساخته شده و امروزه این منطقه به «موزه‌ی تاریخ چای» تبدیل شده است.

آرامگاه محمد میرزا قوانلو ملقب به کاشف السلطنه، به دوره معاصر تعلق دارد. این آرامگاه یا موزه، در خیابان کاشف شرقی قرار گرفته است.

گردشگران، پیش‌تر به‌عنوان مقبره کاشف السلطنه از این مکان بازدید می‌کردند. بعد از تکمیل ساختمان نیمه کاره در کنار آرامگاه، این مکان از سال ۱۳۷۵ عنوان موزه چای ایران را گرفت.

موزه چای شامل یک سالن اصلی دو طبقه، یک برج و دو فضای اداری شمالی و جنوبی است. در طبقه همکف سالن مجموعه، اسناد و مدارک مرحوم کاشف السلطنه و وسایل مربوط به چای و نوشیدن چای قرار دارد. طبقه دوم بنا به ویترین‌ها و اقلام مردم‌شناسی اختصاص یافته است.

مرحوم کاشف السلطنه به چایکار مشهور بود. او نخستین کسی است که کشت چای را در ایران رواج داد و به همین، او را «پدر چای ایران» می‌خوانند.

وی چای و وسایل کاشت آن را از هندوستان به ایران و لاهیجان آورد و به دلیل تلاش‌هایش در امر کاشت آن، به چایکار شهرت یافت. قبر «کاشف‌السطنه» در ابتدا از سنگ مرمر سیاه و بدون هیچ سقف و پوششی ساخته شد. تا اینکه در سال ۱۳۵۵ شمسی به سبک معماری غربی و به تلاش انجمن آثار ملی، آرامگاه وی به صورت اسکلتی از بتن مسلح، با نمایی از سنگ تیشه‌ای به رنگ طوسی و در زیربنایی بالغ بر ۵۱۲ مترمربع بنا شد. در سال ۱۳۷۱ شمسی در کنار آرامگاه پس از واگذاری به «سازمان میراث فرهنگی»، «موزه تاریخ چای ایران» ساخته شد.

۴. استخر لاهیجان

یکی از زیباترین مناطق گردشگری در شهرستان لاهیجان، در دامنه‌ی «شیطان کوه» و در بخش شرقی لاهیجان قرار دارد که به «استخر لاهیجان» شهرت یافته است. این جاذبه‌ی زیبای گردشگری، در زمینی به وسعت ۱۷ هکتار و با عمقی نزدیک به ۴ متر قرار گرفته است که در دوران گذشته به عنوان مخزن آب جهت آبیاری شالیزارهای برنج استفاده می‌شد.

در مرکز استخر لاهیجان، جزیره‌ای زیبا قرار دارد که منظره‌ای تماشایی را ایجاد کرده است 

از زیبایی‌های این استخر طبیعی، وجود جزیره‌ زیبا است که در مرکز آن قرار گرفته و پیشتر به آن «میان پشته» گفته می‌شد. این جزیره، توسط یک پل سیمانی که دارای طولی نسبتا بلند است، به بخش جنوبی استخر وصل شده است. این منطقه از لاهیجان که به نظر می‌ر سید به دستور «شاه عباس صفوی» ساخته شده، محبوب گردشگران و مردم محلی است و همواره تعداد زیادی از مسافران از آن دیدن می‌کنند.

۵. تله کابین لاهیجان (بام سبز لاهیجان)

از دیگر تفرجگاه‌ها و مکان‌های گردشگری در شهرستان لاهیجان، «تله کابین احرار» است که از آن به «بام سبز» نیز یاد می‌شود. این جاذبه‌ی گردشگری در سال ۱۳۸۴ و با ۲ ایستگاه، ۵ دکل و ۳۳ کابین، احداث شد. «بام سبز» نام ایستگاه اول با ۱۲۳ متر و «تاج خروس» نام ایستگاه دوم با ۳۱۳ متر است که می‌توان چشم‌اندازهای زیبایی را از این منطقه تماشا کرد. غرفه‌های صنایع دستی و خوراکی و کافی شاپ در این دو ایستگاه قرار دارد و روزانه به طور میانگین ۱۰۰۰ نفر را با خود منتقل می‌کند.

۶. پل خشتی لاهیجان

در غرب شهرستان لاهیجان، در محله‌ای به نام «پرده سر» سازه‌ای تاریخی قرار دارد که قدمت آن به دوران حکومت کیائیان باز می‌گردد. جالب است بدانید که «میرظهیرالدین مرعشی» در کتابش از این پل نام برده است. طبق اظهارات ایشان، در اوایل سلطنت قاجاریه، «حاج جعفر کاشانی» از مردم نیکوکار زمان، پلی آجری را به جای پلی قدیمی و سنگی احداث کرد و این پل در سال ۱۲۷۱ هجری قمری، کاملا مورد بازسازی قرار گرفت. این پل تاریخی دارای طولی برابر با ۵۰ متر عرضی بالغ بر ۴ متر و ۵۰ سانتی‌متر و ۱۱ متر ارتفاع است که با آجری به رنگ قرمز آهک و ساروج ساخته شده است. همچنین این پل دارای ۵ چشمه معلق که پیشینه‌ی آن به قرن نهم هجری بازمی‌گردد، است. 

۷. مسجد جامع لاهیجان

از دیگر بناهای کهن و جاذبه های گردشگری مذهبی در شهرستان لاهیجان، «مسجد جامع» این شهر است که در مجاورت اثر تاریخی دیگری به نام «بقعه‌ی چهار پادشاهان» قرار دارد. به نظر می‌رسد که این مسجد کهن، در دوران حکومت کیائیان، به فرمان «کیا سلطان» و در سال ۸۹۳ هجری قمری، احداث شده است.

گفته می‌شود که بنای مسجد جامع لاهیجان در محل آتشکده‌های قدیمی ساخته شده است 

روایت است که این مسجد، در محل آتشکده‌های قدیمی بنا شده و در سال‌های ۱۳۳۱ و ۱۳۷۰ هجری شمسی، بازسازی و مرمت شده است. جالب است بدانید که در این مسجد، چاهی مشاهده می‌شود که طبق نقل قول و روایات گذشتگان، امام حسن (ع)، از آن برای وضو گرفتن، آب کشیده است؛ از این رو مردم پول و طلا داخل آن انداخته و روی لبه‌ی آن، شمع روشن می‌کنند.

۸. حمام گلشن لاهیجان

«حمام گلشن»، یکی دیگر از جاذبه های گردشگری و جاهای دیدنی لاهیجان است که در زمان حکومت «فتحعلی شاه قاجار» و در زاویه‌ی شمال شرقی میدان وحدت، احداث شده است. گفته می‌شود که این اثر تاریخی در گذشته دارای حوضچه‌ها و خزینه‌های بسیاری بوده است که اثری از آن‌ها باقی نیست. همچنین ساختمان حمام دارای پلانی کثیرالاضلاع بوده که از ساروج، گل آهک و آجرهای قرمز رنگ محلی، در ساخت آن، استفاده شده است. متاسفانه قسمت‌هایی از این مسجد کهن، به دلیل ساخت خیابان، میدان و وسعت یافتن شهر، تخریب شده است.

۹. بقعه تاریخی شیخ زاهد گیلانی

«بفعه شیخ زاهد گیلانی»، یکی دیگر از بناهای تاریخی در شهرستان لاهیجان است که در روستا «شیخانه‌ور» و در مسیر لاهیجان به لنگرود بر دامنه‌ی کوه احداث شده است. «شیخ تاج‌الدین ابراهیم»، مشهور به «شیخ زاهد گیلانی» از عارفین و دراویش معروف و از اساتید «شیخ صفی‌الدین اردبیلی» است که در سال ۷۱۱ هجری قمری چشم از جهان بست و در سال ۸۹۲ هجری قمری، مقبره‌ی وی به دستور «سلطان حیدر صفوی» در این منطقه از لاهیجان، ساخته شد.

به نظر می‌رسد که پادشاه پس از خوابی که دیده بود، دستور ساخت این آرامگاه را صادر کرده است. عمارت بقعه از دو اتاق مربع و مستطیل شکل که در مجاورت یکدیگر قرار گرفته ساخته شده است. زیباترین قسمت بقعه، گنبد هرمی شکل آن است که به صورت هشت ترک و با شیبی تند ساخته شده و سطح حره با استفاده از کاشی‌کاری زرد و آبی رنگ، سفید و سیاه رنگ و نقش و نگارهای سنتی و گلدار، تزئین شده است. همچنین پیرامون گنبد و قسمت‌های دیگری از ساختمان با سفال پوشش داده شده است.

۱۰. کوه و آبشار شیطان کوه

در بخش شرقی شهرستان لاهیجان، یکی از زیباترین کوه‌های شمال کشور قرار دارد که به «شیطان کوه» شهرت یافته است. «شاه‌نشین کوه» نام پیشین این جاذبه‌ی گردشگری طبیعی است که در گذشته برکه‌ای به طول ۷۰ متر و عرضی بالغ بر ۲۰۰ متر در مقابل آن قرار داشت. این در حالی است که امروزه این برکه به یک دریاچه‌ی مصنوعی تبدیل شده و در بین آن می‌توان جزیرهای را مشاهده کرد که ساختمانی کوچک در آن قرار دارد.

همچنین درون شیطان کوه، آبشار مصنوعی ساخته شده است که آب آن را از استخر لاهیجان، تامین می‌کنند. جالب است بدانید که بام سبز لاهیجان نیز در مسیر بالایی شیطان کوه قرار گرفته و به منطقه‌ای بسیار دلنشین و دوست‌داشتنی تبدیل شده است. آبشار شیطان کوه نیز از کوه به پایین می‌تراود و منظره‌ای بسیار دیدنی و منطقه‌ای تماشایی را ایجاد کرده است. وجود یک راه پلکانی با ۷۰ پله از کنار آبشار تا قله‌ي کوه، مسیری دلچسب، بسیار زیبا و مسرت‌بخش را برای گردشگران و مسافران ایجاد کرده است.

بازار سنتی لاهیجان

بازار سنتی لاهیجان در میدان چهار پادشاهان، خیابان کاشف غربی قرار گرفته است. این بازار پر از رنگ، بو و مزه که پر از رفت‌وآمد مردم محلی و گردشگران است، بهترین مکان برای رفع نیازهای روزانه مردم بومی این منطقه محسوب می‌شود. در سفرتان به لاهیجان می‌توانید انواع مواد غذایی رنگارنگ، سبزی‌های خوش عطر و طعم محلی، تخم مرغ محلی، ماهی و انواع زیتون را از اینجا تهیه کنید.

تالاب بین المللی امیرکلایه لاهیجان

تالاب بین‌المللی امیر کلایه که به شاله کل هم معروف است، یکی دیگر از جاهای دیدنی لاهیجان به شمار می‌آید که در بخش شمالی شهر قرار گرفته است. این تالاب ۱۲۳۰ هکتار مساحت و به‌طور متوسط، ۱٫۸۵ متر عمق دارد. نکته جالب و منحصربه‌فرد در مورد این تالاب این است که با وجود قرار گرفتن در فاصله یک کیلومتری از دریا، از معدود تالاب‌های دارای آب شیرین محسوب می‌شود.

یکی از گیاهان زیبایی که در این تالاب می‌روید، پسته دریایی است که در زبان محلی به آن «ثعله» گفته می‌شود و محصول آن، لاله تالابی است. این گیاه کلاهک سبزرنگ دارد و از دانه‌های کوچک سبز آن، به واسطه‌ی خاصیت دارویی و درمانی، در طب سنتی استفاده می‌شود. نیلوفر آبیِ سفیدرنگ نیز از دیگر زیبایی‌های طبیعی تالاب امیرکلایه به شمار می‌آید.

این تالاب بین‌المللی در زمستان محل گذر هزاران پرنده مهاجر و همچنین زیستگاه ۱۱ گونه ماهی مختلف است.

تالاب امیرکلایه لاهیجان، از کنار گذر چمخاله به کیانشهر قابل دسترسی است.

منطقه شیخانبر

منطقه شیخانبر از دیگر جاهای دیدنی و سرسبز لاهیجان است که در دوره صفویه به دلیل زیارت شیخ زاهد بسیار مورد توجه قرار می‌گرفت. وجود سنگ‌های بسیار بزرگ در شاه خانی ور در منطقه عمر سنگ، نشان می‌دهد که این منطقه، میدان مشق سپاهیان آن زمان بوده است.

مراکز خرید و بازارهای شهر

خرید یا حتی گشت و گذار در بازارهای مقصد سفر، جزو تفریحات متداول بیشتر ایرانی‌ها محسوب می‌شود. اگر علاقه‌مند به بازدید از بازارهای مدرن لاهیجان هستید، می‌توانید از مرکز خرید ولیعصر در خیابان شهدا، مرکز خرید جزیره مجنون (در خیابان شهدا)، برج نادری در بلوار امام رضا و پاساژ شهر سبز در خیابان انقلاب لاهیجان دیدن کنید. اما اگر از علاقه‌مندان به بازارهای سنتی شهرها هستید، حتما سری به بازارهای محلی و سنتی لاهیجان بزنید که پیش‌تر یکی از آن‌ها را معرفی کردیم.

غذاهای محلی لاهیجان؛ از سبزی فسنجان تا شیش انداز گیلکی

 

در لاهیجان نیز همانند جای‌جای استان گیلان  سفره‌ای رنگین و دلپذیر از شما پذیرایی خواهد کرد.

 

سفره‌ای از غذاهایی همانند ترش کباب، ماهی شکم پر، ترشه شامی، کال کباب به همراه پیش‌غذاهایی همچون میرزاقاسمی، باقالی قاتق، بورانی بادمجان، سیرترشی و زیتون‌پرورده که هریک طعمی ماندگار به همراه خواهند داشت. در این مقاله با شماری از بهترین غذاهای سنتی استان گیلان که در لاهیجان می‌توانید طعم بی‌نظیر آنها را تجربه کنید آشنا خواهیم شد.

مرغ و آلوی لاهیجان

شمالی‌ها در پخت انواع غذا با مرغ و چاشنی‌های مختلف تخصص دارند. از مرغ‌های ترش همراه با سبزیجات محلی گرفته تا مرغ‌هایی که با آلو و رب‌های نارنج و انار طبخ می‌شوند. این خورش با چند نوع رب‌ترش و شیرین پخته می‌شد تا مزه ملس و لذیذی پیدا کند. خورش مرغ و آلو خورشی مجلسی و مختص مردم لاهیجان است.

 

طرز تهیه مرغ و آلوی لاهیجان

برای تهیه مرغ و آلوی لاهیجانی پیاز و سیر را نگینی خرد کنید و با زردچوبه و فلفل تفت دهید. آلو را خیس کنید، آب آن را خالی کنید و سپس آن را درون قابلمه بریزید. رب انار، رب نارنج و برگه زردآلو خیس شده را هم اضافه کنید و تفت دهید. نصف لیوان آب جوش اضافه کنید و بگذارید موادتان کاملا باهم مخلوط شوند و یک مایه یک‌دست داشته باشید. حالا مرغ را اضافه کنید. یک لیوان آب جوش دیگر اضافه کنید و بگذارید خورش روی حرارت کم یک ساعت بپزد و جا بیفتد. بهتر است از آلوی سیاه برای این غذا استفاده کنید. 

خورشت سبزی فسنجان لاهیجان

خیلی از غذاهای سنتی که ما می‌شناسیم و سال هاست که آنها را پخته‌ایم مدل‌های دیگری هم دارند؛ خورشت سبزی فسنجان نمونه‌ای از این دست غذاهای خوش طعم و مختص گیلان است.

طرز تهیه خورشت سبزی فسنجان

پیاز را به همراه نمک و فلفل به گوشت بیفزایید و خوب ورز دهید. در یک کاسه کوچک مقداری آب بریزید و کنار دستتان بگذارید. از گوشت به اندازه یک فندق بردارید. کف دست را خیس کنید و گوشت را به‌صورت توپ کوچکی گرد کنید. همه گوشت را به این صورت آماده کنید. در یک تابه مقدار مناسبی روغن بریزید و روی حرارت ملایم بگذارید. گوشت‌های قلقلی را در روغن تفت دهید. در تابه را بگذارید تا کوفته ریزه‌ها بپزند.

در قابلمه‌ای مناسب مقداری روغن بریزید و روی حرارت بگذارید. پیازها را در روغن سرخ کنید تا طلایی رنگ شوند. هویج را رنده کنید. سبز‌ی‌های خرد شده را به همراه گردوی آسیاب شده و هویج رنده شده به قابلمه اضافه کنید و خوب تفت دهید. وقتی گردو به روغن افتاد، ۲ پیمانه آب جوشیده به مواد اضافه کنید و در قابلمه را بگذارید. حدود نیم ساعت صبر کنید تا مواد روی حرارت ملایم بپزند. بعد از این مدت رب انار را همراه کمی نمک اضافه کنید و هم بزنید. بعد از حدود ۲ ساعت که خورش خوب به روغن افتاد، کمی شکر (به دلخواه) به خورش اضافه کنید. حالا نوبت اضافه کردن کوفته‌‌های گوشت است که پخته بودید. بعد از اضافه کردن آنها بهتر است خورش نیم ساعت دیگر هم بجوشد تا خوب جا بیفتد.

شیش انداز گیلکی

 

طرز تهیه شیش انداز گیلکی

مغز گردو را دو بار چرخ کنید تا کاملا نرم شود. پیاز رنده شده را با یک قاشق سوپ‌خوری روغن تفت دهید تا طلایی شود. سپس مغز گردو را به آن اضافه کنید و با پیاز تفت دهید. پس از آن ۳ لیوان آب سرد به آن‌ها اضافه کنید و بگذارید مغز گردو با شعله ملایم بپزد. بادمجان‌ها را پوست گرفته و آنها را به اندازه یک بند انگشت خرد کنید. سپس کمی نمک روی بادمجان‌ها بپاشید و در آبکش قرار دهید تا آب سیاه آنها خارج شود. در آخر آنها را سرخ کرده و با رب انار رقیق شده، به مغز گردو اضافه کنید. این غذا باید کمی آبدار و جا افتاده سرو شود.

میرزا قاسمی

میرزا قاسمی توسط محمد قاسم خان که در زمان ناصرالدین شاه قاجار والی حاکم رشت بود، ابداع شده و توسط وی گسترش یافت و نام وی را بر خود گرفت.

طرز تهیه میرزا قاسمی

بادمجان‌ها را کباب کنید، سپس پوست آن‌ها را کنده و سرهای بادمجان‌ها را جدا کنید؛ پس از آن بادمجان‌ها را ساطوری نمایید. گوجه‌فرنگی‌ها را در آب جوش ریخته و پوست آنها را بگیرید، سپس آنها را خرد کرد و سیر کوبیده را داخل روغن داغ بریزید تا کمی سرخ شوند. سپس بادمجان‌ها و گوجه‌های آماده‌شده را به همان تابه اضافه کرده و سرخ کنید. حال کمی نمک و فلفل به آن اضافه کرده و مایه را در یک طرف تابه قرار دهید. در طرف دیگر خالی تابه تخم‌مرغ‌ها را شکسته و مخلوط کنید و آنقدر هم بزنید تا بسته شده و سرخ شود. بعد بادمجان‌ها و تخم مرغ‌ها (یعنی تمام محتویات تابه) را با هم مخلوط می‌کنید.

بسیاری دیگر از غذاهای سنتی و محلی گیلکی که هریک در خاطر بسیاری از ما مانده است را در سایر مقاله‌های غذاهای محلی شهرهای استان گیلان معرفی خواهیم کرد.