تهران از جمله مهم‌ترین شهرهای ایران محسوب می‌گردد که در میان گردشگران نیز بسیار محبوب است. این شهر با داشتن جاذبه‌های تاریخی و طبیعی هر ساله گردشگران بسیار به سوی خود جذب می‌کند. یکی از این جاذبه‌های تاریخی شهر تهران، مدرسه ژاندارک است که در روزگاران قدیم در میان تهران ماجراهای جالبی داشته است. 

تاریخچه تاسیس مدارس دخترانه در ایران

شاید هرگز به ذهنتان نرسیده باشد که مدارس دخترانه تا پیش از مدارس امروزی به چه شکل بوده‌اند و چه تاریخچه‌ی پشت آنها قرار دارد. تعلیم و تربیت دختران تا قبل از مشروطه به سه شکل : مکتب‌خانه‌ها، تدریس خصوصی و حوزه‌های علمیه بوده است.

اما اولین مدارس با متد جدید برای دختران توسط خارجیان ایجاد شد. اولین اجازه فعالیت به مدارس دخترانه توسط محمدشاه قاجار صادر شد. این مدارس تنها اجازه آموزش به دختران ارمنی و اتباع کشورهای خارجی را داشتند. برخی از این مدارس دارای کلاس‌های دخترانه و پسرانه بودند اما هیچکدام از این مدارس اجازه ورود دختران مسلمان را نداشتند. سرانجام ناصرالدین شاه به خواهش بنجامین وزیر مختار آمریکا اجازه ورود دختران مسلمان به مدارس آمریکایی را صادر کرد. بعد از این مدارس دخترانه متعددی در ایران شروع به ساخته شدند کردند.

بالاخره در سال ۱۳۱۰ کشیشان کاتولیک مدرسه خواران سنت زیتا (شیل) و مدرسه خواهران نیکوکار ژاندارک را ایجاد کردند. این مدرسه علاوه بر تعلیمات مسیحی، زبان‌های انگلیسی و فرانسه نیز تدریس می‌کردند

تاریخچه مدرسه ژاندارک

همانطور که گفته شد مدرسه ژاندارک در سال ۱۳۱۰ به همت کشیشان کاتولیک فرانسوی تاسیس شد. این مدرسه توسط معمار روس تبار به نام نیکلای مارکوف ساخته شد. نیکولای مارکوف بعد از انقلاب اکتبر روسیه به ایران آمد و در شهرداری تهران مشغول به کار شد. این معمار بیش از بیست بنا در ایران ساخت که مهم‌ترین آنها مدرسه البرز، دانشسرای عالی، ساختمان اداره پست و مدرسه ژاندارک بود. بنای مدرسه ژاندارک بسیار شبیه به مدرسه البرز می‌دانند  این مدرسه تا قبل از انقلاب ۱۳۵۷ به شکل سابق مشغول فعالیت بوده است. بعد از انقالب اسلامی مدرسه ژاندارک به وزارت آموزش و پرورش رسید و این مدرسه به سه مدرسه مجزا تبدیل شد. دبستانی به نام عدل، مدرسه راهنمایی سمیه و یک دبیرستان دیگر.  

برخی مدرسه ژاندارک را همان مدرسه سن ژوزف (تاسیس ۱۲۶۵ شمسی) می‌دانند که بعدها به این نام تغییر کرد. در هر صورت این مدرسه بر روی زمینی که متعلق به مشیرالدوله بود، ساخته شد. خانه مشیرالدویه نیز در کنار این مدرسه قرار دارد. در زمان ساخت مدرسه، کلیسایی نیز در کنارش بنا شد که بعد از انقلاب این کلیسا با همان عملکرد قبلی به کار خود ادامه می‌دهد.

از مهم‌ترین افرادی که از این مدرسه فارغ‌التحصیل شدند می‌توان به فرح پهلوی، فخرعظمی ارغون و فرخ‌رو پارسا اشاره کرد.

بخش‌های مختلف مدرسه ژاندارک

معماری مدرسه برونگرا و کاملا اروپایی است. مدرسه دو قسمت شد: ساختمان مارکوف که شامل کلیسا، صومعه، پانسیون و مدرسه ژاندارک بود و بخش دوم حیاط پشتی که ساختمانی کوتاه و یک طبقه داشت، این ساختمان مدرسه‌ای برای دختران کم‌بضاعت و درمانگاه خیریه برای مادران بی‌بضاعت بود. در هر این دو مدرسه کاملا مجزا بود اما نوع تدریس در دو مدرسه به یک شکل بود.

در اصلی مدرسه از انتهای کوچه ژاندارک در خیابان منوچهری بود. مدرسه از همان ابتدا دو زبانه (فارسی- فرانسوی) بود و از پیش‌دبستانی تا پایان دوره دبیرستان را شامل می‌شد.

 

سخن نهایی

مدرسه ژاندارک امروزه در میان کوچه‌های قدیمی تهران به مانند تمام مدارس دیگر فعال است اما دیوارهای و ساختمان مدرسه روایات و قصه‌های خود را هنوز برای بازدیدکنندگانش دارد.