سخنان بزرگان جهان در مورد شرافت و بزرگی

مكارم الأخلاق ـ به نقل از جرير بن عبد اللّه ـ :

 لمّا بُعثَ النبيُّ صلى الله عليه و آله أتيتُه لاُِبايِعَهُ، فقالَ لي : يا جريرُ ، لِأيِّ شَيءٍ جِئتَ ؟ قلتُ : جِئتُ لاُِسلِمَ على يَدَيكَ يا رسولَ اللّه ِ . فَألقى لي كِساءَهُ ثُمّ أقبَلَ على أصحابِهِ فقالَ : إذا أتاكُم كريمُ قَومٍ فَأكرِمُوهُ .

 وقتى كه پيامبر خدا صلى الله عليه و آله به پيامبرى مبعوث شد آمدم تا با حضرت بيعت كنم، حضرت به من فرمود : اى جرير! براى چه آمده اى؟ جرير گويد: عرض كردم: اى رسول خدا! آمده ام تا به دست شما مسلمان شوم. رسول خدا صلى الله عليه و آله عباى خود را براى من پهن كرد. و رو به اصحابش نمود و فرمود: هر گاه بزرگوار قومى نزد شما آمد، او را گرامى بداريد.

امام على عليه السلام : 

 ليسَ مِن شِيَمِ الكِرامِ تَعجيلُ الانتِقامِ 

شتاب در انتقام گيرى از خصلتهاى بزرگواران نيست.

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : 

 إنّ مِن عِظَمِ جَلالِ اللّه ِ تعالى إكرامُ ثلاثةٍ : ذِي الشَّيبَةِ في الإسلامِ ، و الإمامِ العادِلِ، و حامِلِ القرآنِ غيرِ الغالي و لا الجافي عَنهُ .

از بزرگداشت عظمت خداوند متعال است، بزرگداشت سه نفر: ريش سفيد مسلمان [يا كسى كه موى خود را در اسلام سفيد كرده است] و پيشواى دادگر و قرآن دانى كه نه غلوّ مى كند و نه از [عمل به ]قرآن دورى مى ورزد.

امام على عليه السلام ـ در خطبه اى كه طى آن فتنه ها و فسادهاى آينده را پيش بينى مى كند ـ فرمود : 

  تَفيضُ اللِّئامُ فَيضا ، و تَغيضُ الكِرامُ غَيضا ، و كانَ أهلُ ذلكَ الزَّمانِ ذِئابا ، و سَلاطينُهُ سِباعا .

فرومايگان بسيار شوند و بزرگواران به شدّت كاستى گيرند و مردم آن روزگار، همچون گرگ شوند و پادشاهان آن دوران چونان درندگان.

بحار الأنوار : پيامبر خدا صلى الله عليه و آله بر بالشى تكيه زده بود كه سلمان وارد شد، پيامبر صلى الله عليه و آله پشتى را به او داد و فرمود : 

 يا سلمانُ ، ما مِن مُسلمٍ دَخَلَ على أخيهِ المُسلمِ فَيُلقي لَهُ الوِسادَةَ إكراما لَهُ إلاّ غَفَرَ اللّه ُ لَهُ .

اى سلمان! هيچ مسلمانى نيست كه برادر مسلمانش بر او وارد شود و به احترام او برايش پشتى بگذارد، مگر اين كه خداوند او را بيامرزد.

امام على عليه السلام : 

 الكِذبُ و الخِيانَةُ لَيسا مِن أخلاقِ الكِرامِ .

دروغ و خيانت از اخلاق بزرگواران نيست.

امام على عليه السلام : 

 اتَّقُوا صَولَةَ الكريمِ إذا جاعَ و اللَّئيمِ إذا شَبِعَ 

بترسيد از خشم بزرگوار، آن گاه كه گرسنه شود و از فرومايه، آن گاه كه سير گردد.

 پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : 

 ما مِن مُسلمٍ يَدخُلُ علَيهِ أخوهُ المُسلمُ فَيُلقي لَهُ وِسادَةً إكراما لَهُ و إعظاما إلاّ غَفَرَ اللّه ُ لَهُ .

هيچ مسلمانى نيست كه برادر مسلمانش بر او وارد شود و او به احترام وى برايش پشتى بگذارد، مگر اين كه خداوند او را بيامرزد.

امام على عليه السلام : 

مَن لم يُجازِ الإساءَةَ بالإحسانِ فليسَ مِن الكِرامِ .

كسى كه بدى را به نيكى پاسخ ندهد از بزرگواران نيست.

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

 أكرِمُوا كريمَ كُلِّ قَومٍ 

 بزرگوار هر قومى را گرامى بداريد.

امام على عليه السلام : 

 اِحذَرُوا صَولَةَ الكريمِ إذا جاعَ ، و أشَرَ اللَّئيمِ إذا شَبِعَ .

بترسيد از خشم بزرگوار، هر گاه كه گرسنه شود و [بترسيد] از سرمستىِ فرومايه، آن گاه كه سير شود.

امام على عليه السلام : 

 اِحذَرُوا سَطوَةَ الكريمِ إذا وُضِعَ، و سَورَةَ اللَّئيمِ إذا رُفِعَ .

بترسيد از خشم بزرگوار، هر گاه حقير شمرده شود و [بترسيد] از تندى فرومايه، هرگاه بلند مقام شود.

امام على عليه السلام :

 لَذَّةُ الكِرامِ في الإطعامِ ، و لَذَّةُ اللِّئامِ في الطَّعامِ .

 لذّت بزرگواران، در خوراندن است و لذّت لئيمان در خوردن.

امام على عليه السلام : 

مَسَرَّةُ الكِرامِ في بَذلِ العَطاءِ ، و مَسرَّةُ اللِّئامِ في سُوءِ الجَزاءِ

خوشحالى بزرگواران در داد و دهش است و خوشحالى فرومايگان در بد پاداش دادن [به احسان ديگران ]است.

امام على عليه السلام :

 كُن مِن الكريمِ على حَذَرٍ إن أهَنتَهُ ، و مِن اللَّئيمِ إن أكرَمتَهُ ، و مِن الحَليمِ إن أحرَجتَهُ .

 از بزرگوار بر حذر باش، آن گاه كه خوارش كنى و از فرومايه، آن گاه كه گراميش دارى و از بردبار، هر گاه كه او را به ستوه آورى.