عملياتهاي دفاع مقدس > 61/01/02- فتح‌المبين

راديو بغداد طي اخبار و تفسيرهاي گوناگون اعلام مي‌كند كه نيروهاي ايران در تحركات اخير خود، به دفاع مستحكم عراق برخورد نموده و با دادن تلفات سنگين راه فرار را در پيش گرفته‌اند... و اضافه مي‌كند كه در اين نبرد قهرمانانه تنها هفت سرباز عراقي كشته شده‌اند.
اين ادعا زماني اعلام مي‌شود كه 650 كيلومتر مربع از خاك ايران آزاد و 6000 نفر از ارتش عراق اسير و نزديك به 10000 نفر كشته و زخمي شده‌اند ( تا پايان مرحله دوم عمليّات).

راديو بغداد در ادامه اخبار سراسر كذب خود، بازهم به پخش اخبار دروغ پرداخته و مي‌گويد:
«منطقه عمليّاتي مملو از اجساد و ادوات زرهي ايرانيان است و آنها با دادن تلفات و اسير فراوان راه فرار را در پيش گرفته‌اند، ما اين بار تلفات خود را تا پايان مرحله دوم، ده نفر اعلام مي‌كند».
اين در حالي است كه نيروهاي بعث در بسياري مواضع خود عقب‌نشيني كرده و با فرار تاريخي آنها، مقدمة مرحلة سوم فراهم شده است.
زماني كه مرحله سوم با موفقيت بي‌نظير اجرا مي‌شود و قريب 25000 نفر كشته و زخمي و 15000 نفر اسير مي‌شوند و رزمندگان اسلام در نزديكي مرزهاي بين‌المللي مستقر مي‌شوند، راديو بغداد با شوق و هيجان فراوان اعلام مي‌كند كه نيروهاي ايراني همچنان در حال عقب‌نشيني‌اند و سربازان قدرتمند عراق با اقتدار كامل در حال پيشروي به سوي دزفول و شوش هستند.
در اين ميان آژانس‌هاي خبري و رسانه‌هاي گروهي غرب اخبار را به نقل از اعلاميه‌هاي نظامي عراق و آب و تاب نقل مي‌كنند.

راديو امريكا:
اين راديو در روز چهارم فروردين 1361 به نقل از روزنامه نيويورك تايمز و به گفته تحليل‌گران آمريكايي مي‌گويد:
«حمله بزرگي كه نيروهاي ارتش ايران عليه واحدهاي عراقي در منطقه دزفول آغاز كردند، شربه‌اي كاري به افراد لشكر زرهي عراق كه به جبهه نبرد منتقل شده‌ بودند، فرود آورد. تحليل‌گران اين حمله را از نظر لجستيكي درخور توجه دانسته‌اند، اما حاضر نشدند ادعاي ايران را در مورد پيروزي قبول كنند.»

راديو عمان:
«عراق اعلام كرد كه نيروهايش طي نبردهاي 24 ساعت گذشته در جبهه‌هاي نبرد هشتاد و يك نفر از نيروهاي ايراني را به قتل رسانده‌اند.
خبرگزاري عراق امروز به نقل از يك اطلاعيه نظامي گزارش داد كه در منطقه اهواز 62 نفر از نيروهاي ايران كشته شده‌اند فرماندهي كل نيروهاي مسلح عراق ديشب اعلام كرده بود كه نيروهاي اين كشور در جبهه‌هاي شوش و دزفول در استان خوزستان ايران 12 تيپ نظامي ايران را متلاشي كرده و تعداد زيادي را به اسارت خود درآورده‌اند.» (4/1/61)

راديو رأس‌الخيمه:
«خبرگزاري عراق به نقل از گزارشگر خود در ميدان‌هاي نبرد، گزارش داد كه نيروهاي عراقي در نخستين ساعات بامدار اين روز، حمله گسترده و بزرگي را براي مقابله با نيروهاي ايران كه در منطقه شوش و دزفول، نيروهاي عراق را مورد تهاجم قرار دادند، شروع كرده‌اند. اين خبرگزاري مي‌افزايد: لشكر 77 ايران به طور كامل نابود شده است.» (4/1/61)

راديو بي.بي.سي:
« يك سخنگوي ارتش عراق اخبار مربوط به پيروزي‌هاي اخير ايران را در جبهه‌هاي جنگ بي‌اساس توصيف كرد. وي گفت كه ايران از ابتداي جنگ تا به حال مدعي چنين پيروزي‌هايي بوده است؛ اما واحدهاي نظامي عراق همچنان بر مواضع خود در داخل خاك ايران كاملاً مسلط هستند.»
بدنبال اطلاعيه‌هاي نظامي سراسر كذب عراق، كشورهاي حوزه خليج فارس فقط اخبار واصله از شوراي فرماندهي بعث را پخش كرده و از پخش پيروزي‌هاي ايران خودداري مي‌كنند، اما صدام طي پيام‌هايي به سمينار اسلامي در سريلانكا اعلام مي‌كند كه عراق هيچ چشمداشتي به خاك ايران نداشته و طالب صلح است.
اين تصميم و پيام صدام براي بسياري از خبرگزاري‌ها روشن مي‌كند كه قدرت انهدام و گستردگي عمليّات تا چه حد بوده است و چرا سردار قادسيه به موضع انفعال افتاده است.
به دنبال اظهارات صدام، خبرگزاري‌ها بشدت تحت تأثير پيروزي‌هاي رزمندكان اسلام در عمليّات فتح‌المبين قرار گرفته، بناچار گوشه‌هايي از اين پيروزي بزرگ را بازگو مي‌كنند.

راديو بي.بي.سي:
«كارشناسان امور اطلاعاتی در غرب اظهار مي‌دارند اكنون روشن شده است كه ايران تا حدودي در جنگ‌هاي اخير با عراق موفق بوده است. با اين حال عقيده بر آن است كه موفقيت ايران قاطع نبوده است.» (19/1/61)

راديو لندن: «در حالي كه پرزيدنت صدام حسين (رئيس جمهور عراق)، در مصاحبه‌اي كه با يك روزنامه فرانسوي، پيروزي ايزان در عقب راندن عراقي‌ها را انكار كرده است، طبق گزارش افرادي كه در اين روز از صحنه جنگ عراق با ايران بازديد كرده‌اند، نيروهاي ايران آخرين حمله خود را عليه عراقي‌ها در منطقه شوش از ايالت خوزستان انجام داده‌اند و سپاه چهارم عراق را منهدم ساخته‌اند».

همين راديو ادامه مي‌دهد:
«خبرنگاراني كه در ايران به ديدار از جبهه‌هاي جنگ رفته‌اند، تأيير مي‌كنند كه نيروهاي عراقي در نبرد عظيمي در اطراف دزفول تلفات شديدي را متحمل شده‌اند و ضايعات بسياري بر تجهيزات آنان وارد آمده است.
خبرنگاران مي‌گويند كه هر دو طرف از آغاز جنگ تاكنون درباره پيروزي‌هاي خود مبالغه كرده‌اند، اما اين روشن است كه نيروهاي ايران به موفقيت دست يافته‌اند.» (12/1/61)

راديو آمريكا:
«به گزارش روزنامه واشنگتن پست، صدام حسين اعلام كرد كه نيروهاي عراق از مواضعي كه بيش از يك سال در داخل خاك ايران در تصرف نيروهاي عراقي بوده است، عقب‌نشيني كرده‌اند.»
سردار قادسيه كه هميشه در اطلاعيه‌هاي نظامي خود دم از پيروزي مي‌زد اين بار به شكست خود اعتراف كرده و بناچار براي كاستن از فشار تبليغات، به هذيان‌گويي افتاده و دوباره دم از پيروزي مي‌زند.

روزنامه واشنگتنن پست در اين باره مي‌گويد:
«صدام حسين (رئيس جمهور عراق) عقب‌نشيني ارتشش را در جنگ خليج فارس رد كرده و مدعي پيروزي شده است. وي خطاب به گروهي از خبرنگاران فرانسوي در بغداد گرفت: در آنچه در جنگ به دست آمده نه تنها پيروزي براي عراق، بلكه براي انسانيت بوده است. (البته اين ادعا كارگر نيفتاده و پيروزي فتح‌المبين همه را تحت تأثير قرار مي‌دهد.» (11/1/61)

مطبوعات انگليس:
روزنامه تايمز مالي ضمن گزارشي در مورد دستور عقب‌نشيني به نيروهاي بعث عراق اقرار مي‌كند كه صدام به گونه‌اي تحقيرآميز ناگزير به عقب‌نشيني شده است و اين در حالي است كه بطور همه‌جانبه پيروزي‌هاي ايران مورد تأيير قرار گرفته است. سپاه چهارم كه اينكه فرماندهي ارتش عراق به عقب رانده شدن آن اعتراف دارد، تصور مي‌رود بيشتر صدمات را در اثر حمله ايران متحمل شده باشد.

روزنامه ديلي تلگراف:
اين روزنامه از قول خبرنگاران خود در بغداد اعتراف مي‌كند كه دستور عقب‌نشيني از سوي صدام، ديپلمات‌هاي خارجي را در بغداد متوجه ساخته، زيرا تاكنون تمام اعلاميه‌هاي نظامي رژيم عراق صحبت از پيروزي‌هاي مداوم ارتش صدام را داشته است. مقامات اطلاعاتي و رسمي آمريكايي تأييد كردند كه حداقل 20000 سرباز عراقي در حمله‌هاي ‌اخير ايران بشدت تار و مار شده‌اند و..

هواپیما بلند شد و موقع نشستن مهماندار گفت: به فرودگاه دزفول خوش آمدید. آن موقع به دست و پا افتادیم و مناطق عملیاتی نزدیک دزفول را بررسی کردیم ولی به نتیجه ای نرسیدیم.
هوا گرم بود، آن موقع شب 27 درجه. با اتوبوس رفتیم به هتل. من که پدرم یک عمری افسر نیروی هوایی بود، می دانستم پایگاه های نیروی هوایی چیزی به اسم هتل ندارند. جاهایی هست که مامورین را یا کادر نیروی هوایی که مسافرت می کنند را اسکان می دهند ولی هتل نیستند. حداکثر چیزی شبیه مسافرخانه اند.

بقیه ولی خوشحال بودند که نمرده اند و یکبار هم همراه رهبر رفته اند جایی و شب را در هتل می مانند! راهنمایی شدیم به طبقه چهارم، بی آسانسور. اتاق های دو نفره ای که فقط دو تا تخت داشت و دو تا پتو و قالیچه ای کوچک و یک جا لباسی سرپایی. دو جفت دمپایی پلاستیکی هم بود که یک جفتش لنگه به لنگه بود. دستشویی و حمام هم به صورت مشاع در راهرو. رفقایی که سربازی رفته اند می دانند این چیزهایی که ما دیدیم تقریبا همان سربازخانه است فقط تخت ها دو طبقه نبود!
یکی از رفقا قرار بود با سردار باقرزاده مصاحبه ای بکند برای سایت. او از همه اعصابش داغان تر بود. نمی دانست خودمان کجاییم، باقرزاده کجاست. با هر ترفندی بود با سردار تماس گرفت و راهی شد به آدرسی در بیابان تا سردار پیدایش کند و جایی برای مصاحبه پیدا کنند. رفیق مان رفته بود و در تاریکی شب وسط بیابان، رسیده بود به جایی که چند نفر از بچه های ستاد راهیان نور برای دیدار رهبر داربست می زدند و ساعت 12.5 شب برای شامِ آن بچه ها، سمبوسه آورده بودند و البته با سردار باقرزاده مصاحبه اش را انجام داده بود. می گفت باقرزاده از شدت خستگی وسط مصاحبه دو سه بار چشمانش رفت و برگشت و آنجا فهمیده بود دیدار، در منطقه عملیاتی فتح المبین است، دیدارِ فردا صبح. ما شنیده بودیم رهبر شاید برود طلاییه اما انگار رهبر گفته بودند «من از منطقه فتح المبین خاطره دارم و خودم آنجا بودم؛ برویم آنجا».  خلاصه هر طور بود آن شب را با صدای جیرجیر تخت های اتاق 423 هتل پایگاه هوایی به صبح رساندیم. اتاق هایی که ساعت نداشت. ما هم که به خاطر داشتن موبایل، ساعت نمی بستیم. و حالا هم که موبایل نداشتیم، هر وقت می خواستیم بفهمیم ساعت چند است یا باید در ِ یکی دو اتاق دیگر را می زدیم یا لپ تاپ رفیق مان را روشن می کردیم و ساعت را می دیدیم. به هر حال صبح نماز خواندیم و راه افتادیم.
نیم ساعت از کسر خوابم را در اتوبوسی که به محل دیدار می بردمان، جبران کردم. اتوبوس که ترمز زد بیدار شدم. هیچ اثری از پلاکارد و خوش آمدگویی به رهبر آنجا نبود. هنوز مطمئن نبودم که آمده ایم همان جا که باید می آمدیم! کاروان ها از اتوبوس هایشان پیاده می شدند و جوان ها و نوجوان ها شعرخوانان می رفتند سمت محوطه. یک پاسدار هم یک بلندگوی دستی روی دوشش انداخته بود و می گفت: دوربین عکاسی، موبایل، ناخن گیر، چاقو، اشیای ممنوعه، ممنوعه. تحویل بدید لطفا. اگر ببرید همراهتان، برتان می گردانند. میکروفونِ بلندگو را هم از جلوی دهانش کنار نمی برد: آهای دوست عزیز مگر نگفتم موبایل نبر؟ ببین برای اونجا ترافیک درست کردی.
همراهان ما هم از اتوبوس پیاده شدند با دوربین های عکاسی و فیلم برداری و سه پایه و وسایل جانبی دیگر. جمع شدیم و حرکت کردیم به سمت ورودی محوطه. پاسداری که با بلندگوی دستی اطلاع رسانی می کرد تا ما را دید از همان پشت بلندگو گفت: دوربین، موبایل... ئه ئه! آقایون شما دیگه خیلی ممنوع هستیدها.
وسایل مان از خودمان بیشتر بود. از جای دیگری وارد شدیم و پیاده گز کردیم تا محل یادمان شهدای فتح المبین که مردم و جوان ها ایستاده بودند در صف بازدید بدنی. نوجوانی به دوستش با زبان ترکی گفت: حالا اینقدر لفتش می دهند که آقای خامنه ای می یاد و ما نمی بینیمش. به یکی از دوستان گفتم: اینها می دانند که رهبر قرار است بیاید اینجا؟
گفت: نه، حدس می زنند. پیش خودم فکر کردم چرا ما نتوانستیم حدس بزنیم ولی اینها حدس زده اند.
پسربچه ی 10- 11 ساله دیگری بلند به آنهایی که مردم را بازدید بدنی می کردند گفت: بابا تیر غیب که با خودمان نداریم، بذار بریم. مردی هم که دختر حدودا سه ساله اش را بغل کرده بود به او می گفت: الان می ریم باباجان عجله نکن، الان می ریم آقا را می بینی.
تقریبا همه کسانی که توی صف ها بودند می دانستند رهبر قرار است بیاید!
وسایل مان را از دستگاه رد کردیم و داخل شدیم. آنجا دیدم همان مرد دارد دختر بچه اش را آرام می کند. دختر گریه می کرد و وسط گریه هم چیزهایی می گفت که فقط پدرش می فهمید. مرد گفت: باباجان اشکال نداره، مگه نمی خوای آقا را ببینی خوب باید عروسکت اینجا بمونه. بریم یکی دیگه برات می خرم.
دخترک همچنان گریه می کرد. مرد گفت: اصلا بیا بریم آقا که آمد، به خود آقا بگو عروسکت را گرفتند. جلو رفتم دست به چانه دخترک گرفتم و گفتم: عموجان اشکال نداره، موقع برگشتن عروسکت را بردار. دخترک ولی به حرف ما توجهی نمی کرد. اشک از گوشه چشم هایش در می آمد و روی صورتش سر می خورد پایین. دلم برایش سوخت. همین طور برای پدرش که تقریبا هیچ راهی برای آرام کردن دخترک پیدا نمی کرد و این حال را فقط کسانی می فهمند که دختر کوچک داشته باشند. نمی توانستیم بایستیم و باید می رفتیم. دخترک ماند با پدری که جلویش نشسته بود و زانویش را زمین گذاشته بود و سعی می کرد آرامش کند.
مردم از صبح آمده بودند و وقتی بو برده بودند که رهبر هم قرار است بیاید، مانده بودند. وقتی رسیدیم فهمیدیم جایی به اسم جایگاه عکاس ها وجود ندارد که طبق معمول من هم همراه آنها بروم آن بالا و از آنجا مردم را ببینم. اطراف را از نظر گذراندم و فکر کردم اگر بروم بین داربست ها، آنجایی که چند نفر پاسدار همیشه می نشینند برای کنترل جمعیت، خوب باشد. به یکی از مسوولین گفتم و او هم قرار شد هماهنگی کند.
آن منطقه اطراف شوش بود و عده ای از مردم عرب زبان منطقه هم که خبردار شده بودند خودشان را رسانده بودند. گاه گاهی هم صدای شعارهای عربی شان را می شنیدیم. جایگاهی که برای سخنرانی رهبر درست شده بود جایگاه ساده ای بود با داربست، که با تورِ استتار اطرافش را پوشانده بودند. صندلی ای هم که قرار بود رهبر رویش بنشیند زیر آفتاب بود، مثل مردم. پشت سر رهبر هم می شد دشتی که ایران برای عملیات فتح المبین به عنوان یکی از محورها به آن حمله کرد. قرار بود رهبر از پشت محوطه بیاید و از پایین تپه بیاد بالا سمت جایگاه. اطراف را از نظر گذراندیم و عکس انداختیم.
سردار باقرزاده هم آمد. خوشحال بود و سرحال. داشت با یکی دو نفر از خبرنگارها صحبت می کرد که رفتم و کنارش ایستادم. یک نفر پرسید: سردار این عملیات فتح المبین از کجا تا کجا بوده؟ ما هر جا می رویم می گویند منطقه عملیاتی فتح المبین بوده. سردار هم قلم و کاغذ من را از دستم کشید و یک جایش نوشت : حد فاصل رودخانه کرخه، پل نادری، فکه، مناطق اطراف دهلران و جبل حمرین. بعد گفت: این پل نادری همانجایی است که بچه های ما جلوی پیشروی عراقی ها را گرفتند و نگذاشتند از کرخه بگذرند.
جایگاه بر روی یک تپه بنا شده بود. پشت آن، هنوز آثار سنگرهای حفره روباهی که ابداع صهیونیست ها بود و عراقی ها آن را ساخته بودند، وجود داشت. سردار باقرزاده قبل از ورود آقا، آنها را به ما نشان داد و گفت: وقتی عراقیها داخل این سنگرها می رفتند، دیگر هیچ بمب و موشکی به آن ها کارساز نبود. هنوز آثار بعثی ها بر روی دشت عباس بود.

سردار صحبت می کرد که صدای قاری بلند شد. قرآن که خوانده شد یک نفر رفت بالای جایگاه و از عملیات فتح المبین گفت و حسین خرازی و تنگه رقابیه، احمد کاظمی و تنگه زلیجان و محسن رضایی و پیام امام در عملیات فتح المبین که: «بروید شما پیروزید».
دیگر نزدیک آمدن رهبر بود. رفتم و با هماهنگی یکی از محافظ ها بین داربست ها ایستادم. تا چند دقیقه به پاسداری که کنارم بود توضیح می دادم برای چه اینجا هستم و طبق معمول قانع هم نشد. آخرش برای اینکه ماجرا را تمام کنم گفتم: شما وظیفه ای دارید و من هم. گاهی کارهای ما با هم تعارض دارد. گفت: پس قبول داری در انجام وظایف ما اخلال می کنی. گفتم: نه منظورم این است که شما در کار من اخلال می کنید!
یک مداح که نقش مجری را هم بازی می کرد، آمد پشت میکروفن و کمی برای مردم صحبت کرد و ازشان خواست آرام باشند و کمی عقب بروند و بنشینند. جوانی که آنطرف داربست بود، از من پرسید: این حرف ها را به ما می گوید؟ گفتم: فکر کنم. گفت: خودش جایش خوب است، پشتش فشار نیست می گه برید عقب.
گاهی می نشستم که یادداشتی روی کاغذهایم بنویسم. دیدم زیر پاهای مردم، عاقله مردی با شرایط ناجوری نشسته است. گفتم: عمو جان چرا اومدی جلو؟ عقب می ماندی خوب. گفت: گیر افتادم. از ساعت هفت و نیم صبح آمدم، خلوت بود آمدم جلو. از ساعت 9 دیگر نتوانستم از جایم تکان بخورم. ساعت را از یک نفر پرسیدم نزدیک 12 بود. بلند شدم دیدم جوان پاسداری که وظایف مان با هم کنتاکت داشت، با کسی درگیر است. گویا توی دست او موبایل دیده بود و بهش گیر داده بود. مرد می گفت سرهنگ سپاه است و عضو ستاد مرکزی راهیان نور ولی جوان پاسدار گوشش به حرف های سرهنگ بدهکار نبود. می گفت باید موبایلش را بدهد. آنقدر کَل کَل کردند تا یکی از محافظ ها آمد و موبایل سرهنگ را گرفت.
حواسم به سرهنگ بود که یک نفر از پشت داربست زد روی شانه ام. گفت: آقا شما خبرنگارید؟ تو را به خدا بنویس این نماینده ما پدرمان را درآورده. سه تا رئیس جمهور توی این مملکت عوض شده ولی اون هنوز نماینده است. از 20 سال پیش تا حالا اولین باره که می بینمش. اوناهاش اون جلو نشسته. خبرهاش همه از دربند و ولنجک تهران می رسه. اینجا پیداش نمی شه که. گفتم: خوب خودتان بهش رای دادید. گفت: نه بابا روستاهای اطراف به خاطر پدربزرگش که آدم محترمی بوده رای می دن بهش... جوان حرف می زد و گله می کرد. پرسیدم از کجا خبردار شدی رهبر می آید. گفت: بچه های هیات دیشب پیامک زدند. وسط حرف هایمان یک دفعه جایگاه شلوغ شد مردم شروع کردند به شعار دادن. فارسی و عربی قاطی شد.
رهبر که روی جایگاه آمد فریاد مردم بلند شد. داربست هایی که ما بین شان بودیم از جا تکان خورد. اگر برمی گشت اول ما از بین می رفتیم. جوان پاسدار گفت: بیا کمک. داربست ها را از این طرف ما هُل می دادیم و از آن طرف مردم. سرم را برگرداندم و دیدم رهبر برای مردم دست تکان می دهد. فرمانده کل ارتش، باقرزاده، فرمانده بسیج، رحیم صفوی، فرمانده کل سپاه، نماینده ولی فقیه در خوزستان و چند نفر دیگر روی جایگاه پشت سر رهبر بودند.
فریاد «ما اهل کوفه نیستیم، علی تنها بماند» توی دشت پخش می شد. مجری سعی کرد مردم را آرام کند. کمی روضه خواند و بعد روضه را عربی ادامه داد؛ از جایم بلند شدم. وقتی عربی می خواند مردم ساکت بودند و آدم هایی که پشت داربست اطراف ما بودند گریه می کردند. از اینجا فهمیدم مردمی که اطراف من هستند عرب اند، عرب های همین منطقه.

بلند شدم و دوباره نگاه کردم. یک دفعه دخترکی روی دوش پدرش وسط جمعیت توجه ام را جلب کرد. همان دخترکی بود که یکی دو ساعت پیش به خاطر عروسکش گریه می کرد. حالا روی دوش پدرش بود، نیشش تا بناگوش باز بود، عروسکش را بغل گرفته بود و رهبر را نگاه می کرد. معلوم نبود عروسک را چطور پس گرفته بودند. یکی از رفقای عکاس را صدا زدم و گفتم فلانی از آن دخترک عکس بگیر. نمی توانست روی داربست ها بایستد. کمکش کردم، کمرش را گرفتم و او هم عکسش را گرفت. چقدر ته دلم خوشحال بودم از خوشحالی دخترک و احتمالا پدرش و این حرف را تا کسی دختر کوچکی نداشته باشد، نمی فهمد.
مجری روضه را تمام کرد و با حالت دکلمه به عربی حرف هایی زد. رهبر خوب گوش کرد. وسط دکلمه، مردمِ عرب بلند می گفتند: احسنت. مجری که حرف هایش تمام شد عرب ها بلند شروع کردند به شعار دادن. همان کسی که گفته بود نماینده پدرمان را درآورده، آرام کردم و پرسیدم: اینها چه می گویند؟ گفت: داریم می گیم با روح، با خون فدای رهبر هستیم. رهبر به مردم گفت: ممنونم و دستش را آورد بالای چشمهایش، کنار پیشانی؛ و اینطوری رو به مجری از او تشکر کرد.
دوباره بلند شدم و انتهای جمعیت را نگاه کردم. یک نفر گفت: آقا با فشار خون ما بازی نکن، بشین بذار «آقا» رو ببینیم. با اشاره فهماندم که زود می نشینم. وسط مردم فیلم برداری که روی یک سکو بود، دو دستی دوربینش را بغل کرده بود و با التماس از مردم اطراف سکو می خواست مواظبش باشند و هل ندهند. ازدحام ولی زیاد بود. دو تا پسرک کوچک هم بودند که از وقتی رهبر آمد بالای جایگاه، مثل ابر بهار گریه می کردند. حال و روز مردم توضیح دادنی نبود.

مردم که آرام تر شدند رهبر شروع به صحبت کردند.
از شهدا یاد کردند، از مردم خوزستان و مسافران راهیان نور تشکر کردند. گفتند بازدید از مناطق جنگی کار خوب و با برکتی است. از نقش جوانان دوران دفاع مقدس گفتند و البته از جوان های امروز که دست کمی از آن جوان ها ندارند. وقتی رهبر از جوان ها تعریف کرد، چنان صدای تکبیری بلند شد که پرده گوش مان زنگ زد.
رهبر ایستادگی امروز مردم را با زمان جنگ مقایسه کرد و گفت: «گاهی اوقات جنگ نظامی آسانتر از جنگ فکری است؛ آسانتر از جنگ در عرصه های سیاسی است. ملت ایران نشان داد که در جنگ عرصه های سیاسی و امنیتی، بصیرتش و ایستادگی اش از ایستادگی در جنگ نظامی کمتر نیست.»
رهبر یک جای صحبت به جمعیت گفت: «جوان های عزیز، فرزندان من که اکثرتان آن موقع نبودید، این سرزمین زیبا یک روزی زیر پای چکمه پوشان دشمن بود و تبدیل به جهنمی از آتش شده بود... من قبلا در زمان جنگ اینجا آمده بودم و حضور دشمن را دیده بودم... آن چه ملت شما را نجات داد ایستادگی جوانان دلاور بود». و جوان ها دوباره تکبیر گفتند.
حرف های رهبر که تمام شد و به دعا رسید، یک نفر صدایم زد و من رفتم پشت جایگاه. گفت: «آقا احتمالا قرار است بروند جایی را هم ببینند. همان جایی که اول جنگ خودشان آمده بودند». گفتم: خوب؟ گفت: «خوب تو هم قرار است بیایی». دیدم رهبر از پشت جایگاه بیرون آمد و قدم زنان از تپه رفت پایین.

یکدفعه پسر رهبر را دیدم که گفت: «سلام، چرا ایستادید؟» من هنوز نمی دانستم چه کار باید بکنم. رفتم جلوتر. سر تیم حفاظت را دیدم که توی ناوشکن جماران هم مرا از ناو پیاده کرده بود. خودم را نزدیک پسر رهبر کردم که دچار همان اتفاق سابق نشوم. دویدم پایین و رفتم ته یک ون نشستم و پرده آن را کشیدم. راننده هم اول کمی غر زد که اینها کی هستند، ولی با آمدن یکی دو تا از عکاس ها و فیلم بردارها دیگر چیزی نگفت.
ماشین ها راه افتادند و ما از جاده خاکی ای که بین رمل ها بود، می گذشتیم. گرد و خاک ماشین های جلویی باعث می شد چیزی نبینیم. هوا گرم بود و نمی شد پنجره ها را هم از گرما باز کرد. ماشین توی چاله چوله های جاده خاکی بالا و پایین می شد و ما هم طبعا بین زمین و هوا بودیم. گاهی نه ما و نه راننده چیزی را نمی دیدیم؛ ولی اگر می ایستاد، راه افتادن دوباره در خاک هایی که ماشین های جلویی حسابی نرم شان کرده بودند، بعید بود. کمی جلوتر گرد و خاک ها خوابید. دو سه نفر که از چهره و لباس شان محلی به نظر می رسیدند وسط دشت بودند. پرده را کنار زده بودم و نگاه می کردم. یکی شان کف دست هایش را دو سه بار به هم زد و استفهاما و با اشاره پرسید: «رفت؟» و منتظر جواب ما نشد و با یک دست به پشت دست دیگرش زد و سرش را تکان تکان داد.
ماشین ها افتادند در جاده آسفالت و فرصت شد پنجره را باز کنیم و نفسی بکشیم. از کنار مردمی که آمده بودند مراسم، رد شدیم. و آنها نمی دانستند رهبر با این ماشین ها می رود یا با بالگردهایی که بعد از مراسم بلند شدند. بعضی ها از گرما زیر اتوبوس های پارک شده رفته بودند تا از آفتاب در امان باشند. کاروانِ ماشین ها در جاده ی آسفالته می رفتند سمت جایی که نمی دانستم کجاست.
یک جا هم دور زدند در جاده ای دیگر. ده دقیقه ای ماشین ها با سرعت راندند تا رسیدیم به جایی و سرعت ها کم شد. از صدای بیسیم محافظ همراه ماشین می شنیدم که یک نفر از یک نفر دیگر می پرسید برنامه هست؟ آن یکی می گفت منتفی شده. ساعت را پرسیدم و فهمیدم نزدیک اذان است. پیش خودم فکر کردم احتمالا به خاطر اینکه نزدیک وقت نماز است نایستند. یکی از همراهانمان گفت اینجا پل نادری است، این هم رودخانه کرخه. رودخانه دیگر دیده می شد. از بیسیم هر بار یک چیزی می گفتند. گوش مان به بیسیم بود که کاروان ماشین ها درست روی پل ایستاد. دیدیم رهبر همراه آقای موسوی جزایری که نماینده ولی فقیه در استان خوزستان است، روی پل ایستاده اند. آنها را که دیدیم ما هم از ماشین پریدیم پایین تا خودمان را برسانیم ببینیم ایشان چه خاطره ای می گویند.
اطراف رهبر باز هم پر شد از فرماندهان آن دوره جنگ و این دوره نیروهای مسلح. استاندار هم بود. با پررویی خودم را رساندم جلو و دیدم رهبر به آقای موسوی جزایری دارد ماجراهایی را تعریف می کند: «... آن بالا از آن ارتفاعات مشرف بودیم به این دشت. عراقی ها این طرف مستقر بودند». یکی نفر پرسید: «با ظهیرنژاد بودید؟» رهبر پاسخ داد: «بله. بنی صدر هم بود وقتی رفتیم آن طرف... این هم کرخه است». بعد هم رو کرد به آقای جزایری و گفت: «آن صالح مشطت که گفتید این طرف است یک مقداری پایین تر» و اشاره کردند به انتهای رودخانه.
همین موقع سرلشگر سلیمی، فرمانده سابق ارتش هم آمد. رهبر تا سرلشکر سلیمی را دید لبخند زد و با خنده، رودخانه را نشان داد و گفت: «کرخه است دیگه... کرخه». سرلشگر سلیمی آهی کشید و گفت: «قدم به قدمش خاطره است اینجا». رهبر یک طرف رودخانه را با دست نشان داد و گفت: «تمام منطقه اینجا نیروهای خودی گسترش پیدا کرده بود؛ یادتان هست، تمام اینجاها». سرلشگر سلیمی سر تکان داد و گفت: «بله آقا، بله». رهبر ادامه داد: «آن عکسی که داریم توی سنگر که ورشوزاده و اینها هستند شاید مثلا صد متر، دویست متر از پل آن طرف تر است. الان داشتم همان را می گفتم برای ایشون». سرلشگر سلیمی رو به بقیه جمع ادامه داد: «آن بنده خداها امکاناتی که خودشان را برسانند تا اهواز نداشتند. رفتیم داخل خانه و آقا رفتند آنجا، وضو گرفتند، دعا کردند.»... رهبر گفت: «بله آنجا کرخه کور بود، نزدیک اهواز...».
رهبر روی پل کنار نرده ایستاده بود و پشت به رودخانه؛ بقیه هم دورش جمع شده بودند و گوش می دادند. وقتی خواست برود، همه جا به جا شدند. بچه یکی از همراهان هم آنجا بود. رهبر به بچه اشاره کردند و گفتند: «مواظب باشید این یک وقت گم نشود». ما هم برگشتیم سوار ماشین ها شدیم و حرکت کردیم به سمت پایگاه هوایی. برنامه دیگر تمام شده بود.
نهار خوردیم و قرار شد ما چند نفری که در ماشین های همراه رهبر بودیم بعد از نهار برویم فرودگاه. محافظی که همراهمان بود با همان ون ما را برداشت که برویم هتل وسایل مان را برداریم و بعد، فرودگاه. محافظ که پایگاه را بلد نبود. سر ظهر هم کسی توی خیابان پیدا نمی شد سوال کنیم. خلاصه با روش های بدوی و سوال و جواب از یکی دو نفر نگهبان، بالاخره هتل را پیدا کردیم، وسایل را برداشتیم و راه افتادیم. حالا همان مشکل قبلی را داشتیم و آن پیدا کردن فرودگاه بود. رفتیم تا رسیدیم به در پایگاه. دژبان داشت سوال و جواب می کرد در ماشین چه داریم و محافظ داشت توضیح می داد دیر شده، باند فرودگاه از کدام طرف است. بالاخره راضی کردیم یکی شان بیاید سوار شود و برساندمان به باند فرودگاه. رسیدیم و با ون رفتیم کنار هواپیما و از در عقب سوار شدیم. از آدم هایی که سوار هواپیما بودند، کم کم فهمیدم که این هواپیما همان هواپیمایی است که قرار است رهبر با آن برگردد تهران. چسبیدم به پنجره که ببینم رهبر کی می آید و چطور سوار می شود. چند نفر با لباس خلبانی و لباس نیروی هوایی جلوی پلکان هواپیما به صف ایستاده بودند. رهبر از ماشین پیاده شد جلوی صف رفت و خیلی آرام و با حوصله با خلبان ها دست داد. یکی از آن ها چیزی گفت و رهبر هم چفیه اش را درآورد و به او داد. چند ثانیه اگر می گذشت بالاخره یک برنامه ی بدون چفیه گیری را هم درک می کردیم.
خلبان دیگری دخترکی به بغل داشت آن را آورد و کنار رهبر ایستاد. رهبر دخترک را بوسید. دخترک همراه خلبان برگشت. رهبر پایش را روی پلکان هواپیما که گذاشت خلبان ها و فرمانده ها احترام نظامی گذاشتند. دیگر رهبر را نمی دیدم ولی احتمالا از پلکان بالا آمده بودند که صف نظامی ها به هم خورد.
هواپیما موتورهایش را روشن کرد و رفت سر باند. وقتی سرعت گرفت که پرواز کند، یادم آمد کسر خواب دارم صندلی را خواباندم و خوابیدم.
مهدی قزلی

سرانجام آنچه از وقوع آن هراس داشتيم اتفاق افتاد و تانك او مورد اصابت گلوله قرار گرفت و به آتش كشيده شد. هيچ وقت فراموش نمى كنم تانك غرق در شعله آتش با سرعتى كه دم به دم كمتر مى شد به راه خودش ادامه داد، لحظه اى بعد ديديم آن برادر قهرمان ارتشى، در حالى كه شعله هاى آتش از بدنش زبانه مى كشيد به زحمت از برجك تانك در حال حركت بيرون پريد. متأسفانه چون از قسمت جلوى تانك پائين پريده بود وقتى به زمين افتاد تانك درحال حركت از پيكر در حال سوختن او عبور كرد و ... هنوز هم افسوس مى خورم كه چرا حتى نام اين دلاورمرد را ندانستم.»
كار در دشت عباس گره خورده بود و نيروها زير آتش شديد دشمن بودند. تانك هاى عراقى خودروهاى تداركاتى را شكار مى كردند و نمى گذاشتند مهمات به رزمندگان برسد. در اين شرايط گلوله هاى آر.پى.جى۷ رزمندگان هم رو به اتمام بود و ...
شهيد امیرصياد شيرازى :
«چهار ـ پنج روز بعد از شروع عمليات، طراحى عمليات مال ما نبود. پيشروى از رزمندگان بود و تأييدش با ما. مى گفتيم، برويد «چنانه» را بگيريد، مى گفتند: الآن در «چنانه» هستيم. مى گفتيم ارتفاعات فلان را بگيريد، مى گفتند: ما از آنجا رد شديم، داريم ارتفاعات برقازه را مى گيريم. در اينجا شك كرديم! چون ارتفاعات برقازه آخرين نقطه هدف ما بود، گفتند ما رسيديم.
آنجا دو تا ارتفاع موازى هست، به آقاى رضايى گفتم: من باورم نمى شود كه اينها رسيده باشند. بين «سيبوره» و «برقازه» دو ـ سه كيلومترى فاصله است. هر دو هم مثل هم است. فكر مى كنند كه رسيده اند، به ايشان گفتم برويم سرى بزنيم. هنوز به منطقه وارد نشده بوديم كه بدانيم بچه ها تا كجا رفته اند و كجا دست ماست و كجا دست عراقى ها، با هلى كوپتر رفتيم ...» جالب اين كه تپه هاى برقازه با دادن فقط يك شهيد آزاد شد. در پايان سومين روز عمليات فتح المبين، رزمندگان ايرانى در سه راهى امامزاده عباس مستقر شدند تا راه نفوذ نيروهاى دشمن را ببندند، اما قرار نبود عمليات همين جا خاتمه پيدا كند. بنابراين رزمندگان ايرانى چون شيرى غران ساعت يك بامداد چهارم فروردين در مرحله دوم عمليات فتح المبين با رمز «يا حسين (ع)» به دل دشمن زدند.
با آزادسازى ارتفاعات و تنگه رقابيه سپاه چهارم عراق نيروهاى زرهى خود كه عازم دشت عباس بودند را فراخواند. آنها عازم دشت عباس بودند تا به تيپ ۲۷ حضرت رسول «ص» يورش برند. اين فراخوان موجب استيصال و سرگردانى عراقى ها در منطقه رقابيه شد.
ساعت ۳ و ۲۰ دقيقه سحرگاه هفتم فروردين، گردان سلمان فارسى تيپ ۲۷ با محافظين سايت ۵ درگير شد و فرمان حمله هم از قرارگاه كربلا با رمز «يا زهرا (س)» صادر شد.
دشمن كه از هر سو غافلگير شده بود، دست به عقب نشينى زد و رادار به دست رزمندگان افتاد و جاد ه هاى تداركاتى منطقه نيز آزاد شد.
تا اينجاى كار، دشمن ضربات سختى خورده بود و عمليات فتح المبين دستاوردهاى بسيارى به همراه داشت اما اين پايان كار نبود.
هدف اصلى مرحله چهارم و آخر عمليات ارتفاعات برقازه بود. عراقى ها نااميد و مأيوس از رويارويى با رزمندگان اسلام در هيچكدام از جبهه هاى مرحله چهارم كار درخورى از خود نشان ندادند. دشمن در بعضى جبهه ها مثل سه راهى امامزاده عباس و تنگه ابوقريب با سرعت پا به فرار گذاشته بود. گردان حبيب ابن مظاهر تيپ ۲۷ نيز تپه هاى استراتژيك «دوسلك» را تصرف كرد و پس از درگيرى با دشمن، برقازه را نيز فتح و قرارگاه تاكتيكى فرماندهى سپاه چهارم ارتش عراق را تصرف كرد.
به هر روى، عمليات فتح المبين در آخرين ساعات هشتم فروردين ۱۳۶۱ با تصرف و دستيابى به همه هدف هاى از پيش تعيين شده پايان يافت. براساس اطلاعات و آمار منتشر شده توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامى ۴ هزار عراقى كشته و ۱۵ هزار نفر اسير شدند. همچنين ۱۸ هواپيماى دشمن نابود شد و ۳۶۱ تانك و نفربر منهدم و ۳۲۰ دستگاه به غنيمت رزمندگان درآمد. ۵۰ عراده توپ منهدم و ۱۶ عراده به غنيمت گرفته شد و ۳۰۰ خودروى دشمن از بين رفته و ۵۰۰ دستگاه خودرو به دست رزمندگان ايرانى افتاد.
اين آمار تلفات دشمن به همراه ۲ هزار كيلومتر مربع سرزمين ايران عزيز از لوث وجود دشمن بعثى آزاد شد و عيدى گرانقيمتى بود كه رزمندگان و فرماندهان شجاع و دلير ايرانى به مردم تقديم كردند.
دشت عباس با نعمات بيكرانش پذيراى گله هاى گوسفند بود. يكى از چوپانان گفت: من نذر كردم اگر به منطقه خودم برگردم دوتا گوسفند قربانى كنم. همين الآن برايتان سر مى برم و پوست مى كنم.
برادران دسته دسته براى زيارت مى آمدند و مى رفتند. در صحن پوكه هاى انواع و اقسام گلوله هاى مختلف به چشم مى خورد. به نظر مى رسيد قبل از آزادى از دست غاصبان اين محل مقدس انبار مهمات دشمن بوده است.

طرح مانور
منطقه موردنظر براي عمليات به چهار محور زير تقسيم شد كه در هر يك از آنها مي‌بايست يك قرارگاه عملياتي وارد عمل شود:
الف) محور تي‌شكن و چاه نفت:
قرارگاه قدس در اين محور مأموريت داشت تا از جناح لشگر 10 عراق وارد عمل شده و ارتفاعات كمرسرخ و 202، امامزاده عباس، شهر و پادگان و ارتفاعات عين خوش و در نهايت منطقه ابوغريب را به تصرف خود درآورد. اين قرارگاه در صورت موفقيت مي‌توانست عقبه لشگر 10 را ببندد و به همين دليل نتيجه عمليات آن، بسيار اساسي و سرنوشت‌ساز بود.
ب) محور غرب پل نادري:
در اين محور قرارگاه نصر موظف بود اهدافي همچون شاوريه، بلتا، جوفينه، علي گره زد، تپه چشمه، شهدا و كوت كاپون را تصرف و تأمين نمايد كه به دليل نوع درگيري اين قرارگاه (تك جبهه‌اي)، پيش‌بيني نتايج عمليات در اين محور سخت و دشوار بود.
ج) محور غرب شوش:
دشمن در منطقه غرب شوش، به دليل وجود اهداف مهمي همچون سايت 4 و 5 و رادار از مستحكم‌ترين مواضع و خطوط دفاعي برخوردار بود. قرارگاه فجر مأموريت داشت ضمن تصرف اهداف فوق‌الذكر، روي ارتفاعات ابوصليبي خات مستقر شود.
د) محور رقابيه:
تصرف تنگه رقابيه و منطقه دوسلك، وظيفه قرارگاه فتح بود كه در نتيجه آن، عقبه لشگر 1 عراق بسته مي‌شد. در صورت موفقيت نيروهاي اين قرارگاه و الحاق آنها با نيروهاي قرارگاه قدس، خط نهايي عمليات تأمين مي‌شد.

شرح عمليات
در ساعت 00:30 بامداد 2/1/1361، عمليات فتح‌المبين با رمز مبارك «يا زهرا(س)» آغاز شد. حوادث و رويدادهاي عمليات در محورها و مراحل مختلف آن به شرح ذيل مي‌باشد:
مرحله اول (2/1/1361): درمحور قرارگاه قدس، تيپ 14 امام حسين(ع) در جناح راست موفق شد با حركت احاطه‌اي از شمال غربي و غرب رودخانه چيخواب ضمن تصرف منطقه عين خوش، عقبه دشمن در اين محور را مسدود كند. تيپ 41 ثارالله و تيپ 84 خرم‌آباد نيز در جناح چپ اين قرارگاه از شمال دشت عباس به طرف امامزاده عباس و تپه 202 پيشروي كرده و مواضع دشمن را به تصرف خود درآوردند ليكن اين مواضع در جريان پاتك‌هاي شديد دشمن مجدداً به اشغال نيروهاي عراقي درآمد.
در محور قرارگاه نصر؛ يگان‌هاي عمل كننده در سالت 01:30 بامداد با دشمن درگير شدند. در حالي كه واحدهاي ارتش عراق در اين محور به شدت مقاومت مي‌كردند يك گردان از تيپ 27 محمدرسول‌الله(ص) كه مأموريت تصرف «علي گره زد» و خاموش كردن آتش توپخانه مستقر در آن را بر عهده داشتند، تا اعماق خطوط دشمن نفوذ كرده و قرارگاه توپخانه دشمن را به تصرف درآوردند. در نتيجه، يگان‌هاي ديگر اين قرارگاه موفق شدند مواضع اصلي پدافندي دشمن در شمال محور پل نادري، سرخه فليه، سرخه صالح و تپه چشمه، كوت كاپون، سه راهي قهوه‌خانه و تپه شاوريه را به تصرف درآورند.
در محور قرارگاه فجر؛ به دليل مستحكم بودن خطوط پدافندي، حجم انبوه آتش و هوشياري دشمن نسبت به جهت تك و نيز انسداد اكثر راه‌كارهاي پيش‌بيني شده خودي، نيروهاي اين قرارگاه با روشن شدن هوا به موقعيت اوليه خود بازگشتند.
در محور قرارگاه فتح؛ مأموريت اين قرارگاه در آغاز عمليات، تنها اعزام گروه‌هاي «آرپي‌جي‌زن» براي شكار اين تانك‌ها محدود گرديد. برهمين اساس گروه‌هاي موردنظر اعزام شدند، ليكن تنها موفق گرديدند حدود 20 تانك و نفربر دشمن را منهدم كنند.
مرحله دوم (4/1/1361): در اين مرحله، مأموريت اصلي به عهده قرارگاه فتح بود تا با تصرف تنگه رقابيه و عقبه لشگر 1 را تهديد كند و ضمن تهديد عقبه نيروهاي عراقي در منطقه قرارگاه فجر موجب كاهش فشار دشمن به قرارگاه قدس شود.
قرارگاه‌هاي نصر و قدس نيز در اين مرحله مأموريت داشتند تا با ترسيم خطوط پدافندي خود، در مقابل پاتك‌هاي دشمن مقاومت كنند.
همچنين، قرارگاه فجر همچون مرحله اول مأموريت داشت تا به منظور جلب توجه دشمن به انجام عمليات ايذايي بپردازد و ذهن فرماندهان عراقي را از محور اصلي عمليات منحرف نمايد.
قرارگاه فتح از دو محور عمليات خود را آغاز كرد. يك تيپ پياده به همراه يك گردان زرهي با هدف تصرف ارتفاعات رقابيه، از حاشين تنگه رقابيه و آبگرفتگي وارد عمل شدند و دو تيپ نيز محور اصلي حركت خود را تنگه دليجان – به منظور دور زدن دشمن – قرار دادند و در نتيجه موفق شدند تنگه رقابيه، ارتفاعات رقابيه و ميشلاغ را به همراه تعداد زيادي از تجهيزات سنگين دشمن را به تصرف درآوردند. به دنبال آن نيروهاي عراقي از فشار خود در محور عين خوش كاسته و پاتك‌هاي سنگين را متوجه منطقه رقابيه كردند و به رغم اينكه خطوط پدافندي نيروهاي خودي در داخل تنگه تا آستانه سقوط پيش رفت، ليكن مقاومت نيروهاي خودي به حفظ و تأمين اهداف اين مرحله منجر شد.
مرحله سوم (7/1/1361): فرماندهان سپاه و ارتش پس از كسب نتايج موفقيت‌آميز در مرحله دوم عمليات، به اين نتيجه رسيدند كه نيروهاي دشمن به دليل از هم پاشيدگي سازمان و گسستگي در سيستم فرماندهي خود، احتمالاً از منطقه عملياتي فرار خواهند كرد. لذا تصميم گرفته شد هر چه سريع‌تر با انجام عمليات ديگري، قواي دشمن منهدم و خطوط پدافندي قواي خودي تصحيح و تقويت شود. بر همين اساس، پس از طراحي مانور اين مرحله از عمليات، نيروهاي خودي در بامداد روز هفتم حمله خود را آغاز كردند و همانگونه كه پيش‌بيني مي‌شد، دشمن براي مصون ماندن از انهدام و اسارت نيروهايش، بسياري از مواضع خود را به ناچار ترك كرده و به منتهي‌اليه خطوط پدافندي خود در منطقه (چنانه، دوسلك و غرب ارتفاعات تينه) عقب‌نشيني نمود.
مرحله چهارم (8/1/1361): قرارگاه نصر به پاكسازي منطقه متصرفه در شرق ارتفاعات تينه پرداخته و پس از آن به كمك قرارگاه قدس شتافت. قرارگه قدس كه در روز گذشته ارتفاعات 202 تنگه ابوغريب را به تصرف درآورده بود، مي‌كوشيد از فرار نيروهاي در حال عقب‌نشيني عراق جلوگيري نمايد. قرارگاه فجر نيز مسؤوليت پاكسازي منطقه متصرفه خود را بر عهده داشت.
همچنين، نيروهاي قرارگاه فتح ضمن عبور از تنگه دليجان به سمت برغازه و دوسلك موفق شدند اين دو منطقه را به تصرف درآورده و با نيروهاي قرارگاه نصر الحاق نمايند و سپس به سمت مرزهاي بين‌المللي پيشروي كنند.
در مجموع، طي اين مرحله از عمليات، ارتفاعات تينه، دوسلك و برغازه به تصرف كامل درآمدند و دشمن به غرب رودخانه دوبرج و تپه 182 عقب رانده شد.
لازم به ذكر است كه نيروهاي خودي در تلاش اصلي خود در اين مرحله كه دستيابي به عقبه‌هاي دشمن و ممانعت از فرار نيروهاي آنان بود موفق نبودند و دشمن بسياري از نيروها و تجهيزات خود را از منطقه عملياتي خارج كرد.

اهداف عمليات
- آزادسازي بخش وسيعي از مناطق اشغال شده، همچون سايت 4 و 5، رادار و ده‌ها روستاي منطقه
- انهدام دو لشگر عراق (10 زرهي و 1 مكانيزه)
- دستيابي به خطوط پدافندي مناسب و استفاده از حداقل نيروهاي خودي در آن خطوط
- خارج كردن شهرهاي شوش، انديمشك و دزفول از تيررس آتش توپخانه دشمن
- دور كردن آتش مؤثر دشمن از جاده اهواز – انديمشك

سازمان رزم خودي
قرارگاه مركزي كربلا با فرماندهي مشترك نيروي زميني ارتش و سپاه پاسداران، هدايت كلي عمليات را بر عهده داشت كه چهار قرارگاه فرعي زير تحت امر آن بود:
الف) قرارگاه قدس
ارتش: تيپ 84 پياده خرم‌آباد با 3 گردان، تيپ 2 زرهي لشگر 92 زرهي اهواز با 3 گردان
سپاه: تيپ 41 ثارالله(ع) با 6 گردان، تيپ 14 امام حسين(ع) با 9 گردان، عناصري از سپاه ايلام
ب) قرارگاه نصر
ارتش: تيپ‌هاي 1، 2 و 3 لشگر 21 پياده حمزه با 10 گردان، تيپ 58 ذوالفقار با 4 گردان
سپاه: تيپ 27 محمد رسول‌الله(ص) با 9 گردان، تيپ 7 وليعصر(عج) با 9 گردان
ج) قرارگاه فجر
ارتش: لشگر 77 پياده خراسان با 3 تيپ
سپاه: تيپ 33 المهدي(عج) با 6 گردان، تيپ 46 فجر با 5 گردان، تيپ 17 علي‌ابن ابيطالب(ع) با 6 گردان، تيپ امام سجاد(ع) با 11 گردان
د) قرارگاه فتح
ارتش: تيپ 1 لشگر 92 زرهي، تيپ 55 هوابرد، تيپ 37 زرهي شيراز
سپاه: تيپ 25 كربلا، تيپ 8 نجف با 8 گردان
در مجموع، حدود 100 گردان از سپاه و 35 گردان از ارتش در عمليات شركت كردند.
همچنين، واحدهايي از توپخانه هوانيروز و نيروي هوايي ارتش، مهندسي جهاد سازندگي و مهندسي سپاه و ارتش، پشتيباني عمليات را بر عهده داشتند.

استعداد دشمن
مسؤوليت پدافند از منطقه غرب دزفول بر عهده دو لشگر 10 زرهي و 1 مكانيزه ارتش عراق بوده و به تناسب ميزان هوشياري دشمن و آگاهي از عمليات نيروهاي ايران، بر استعداد آنها افزوده مي‌شد. در مجموع، تمامي يگان‌هايي كه قبل از شروع عمليات، در منطقه مستقر بودند؛ و نيز تمامي يگان‌هايي كه حين عمليات وارد منطقه گرديدند، عبارت بودند از: (3)
لشگر 10 زرهي؛ شامل: تيپ‌هاي 17، 42، 51 و 60 زرهي، تيپ 24 مكانيزه، تيپ‌هاي 55، 99، 423 و 505 پياده
لشگر 1 مكانيزه؛ شامل: تيپ‌هاي 34 و 51 زرهي، تيپ‌هاي 1 و 27 مكانيزه، تيپ‌هاي 93، 96، 109 و 426 پياده
لشگر 3 زرهي؛ شامل: تيپ‌هاي 6 و 12 زرهي، تيپ 8 مكانيزه
لشگر 6 زرهي؛ شامل: تيپ 25 مكانيزه
لشگر 9 زرهي؛ شامل: تيپ‌هاي 14 مكانيزه و تيپ‌هاي 35 و 43 زرهي
لشگر 7 پياده؛ شامل: تيپ‌هاي 19 و 38 پياده
يگان‌هاي با مأموريت‌هاي ويژه: تيپ‌هاي 10، 12، 13، 14، 15، 19، 603، 604 و 605
تيپ‌هاي مستقل؛ تيپ مكانيزه گارد جمهوري، تيپ 10 زرهي، تيپ‌هاي 91 و 92 پياده و تيپ 5 گارد مرزي
كماندو: 9 گروهان
توپخانه: 4 گردان از لشگر 10، 4 گردان از لشگر 1، 3 گردان از لشگر 3، گردان 217 = 12 گردان

موقعيت منطقه
منطقه عمومي فتح‌المبين در غرب رودخانه كرخه واقع شده است و از شمال به ارتفاعات صعب‌العبور تي‌شكن، دالپري، چاه نفت و تپه سپتون؛ و از جنوب به ارتفاعات ميشداغ، تپه‌هاي رملي و چزابه (شيب)؛ و از شرق به مرز بين‌المللي (در شمال و جنوب فكه) منتهي مي‌شود.
منطقه مزبور 2500 كيلومتر مربع وسعت دارد و از لحاظ جغرافيايي ناهموار است و علاوه بر ارتفاعات ياد شده، داراي تپه‌هاي ماهور بسيار و بعضاً غيرقابل عبور مي‌باشد. اين بلندي‌ها به دليل پستي زمين در شرق كرخه، روي شهرهاي شوش، هفت‌ تپه و جاده اهواز – انديمشك كاملاً مشرف مي‌باشد.
جاده‌هاي آسفالته دزفول به دهلران، عين خوش به چم‌سري، جاده تنگ ابوغريب، جاده امامزاده عباس به چاه نفت و پل‌هاي احداث شده روي رودخانه‌هاي چيخواب و دويرج نيز از مهمترين راه‌هاي مواصلاتي منطقه محسوب مي‌شود.

نتايج
- آزادسازي 2500 كيلومتر مربع از خاك جمهوري اسلامي؛ شامل دهها بخش و روستا، سايت 4 و 5 رادار، جاده مهم دزفول – دهلران و ...
- نزديك شدن نيروهاي خودي به مرز در منطقه غرب شوش و دزفول
- خارج شدن شهرهاي دزفول، انديمشك و شوش و مراكز مهمي همچون پايگاه هوايي دزفول از تيررس توپخانه دشمن
- انهدام بيش از 4 لشگر، 361 تانك و نفربر، 18 هواپيما، 300 خودرو، 50 توپ و 30 دستگاه مهندس ارتش عراق
- اغتنام 320 تانك و نفربر، 500 خودرو، 165 توپ، 50 دستگاه مهندسي و مقادير زيادي سلاح و تجهيزات انفرادي
- به اسارت درآمدن بيش از 15 هزار تن از نيروهاي دشمن
- كشته و مجروح شدن حدود 25 هزار تن از نيروهاي دشمن

در اين مقطع نوعي اجماع ملي بين طبقات و اقشار جامعه، جريان‌ها و نخبگان سياسي ونظامي براي بيرون كردن دشمن و آزادسازي مناطق اشغالي به وجود آمد؛ و تمام توان كشور براي رسيدن به هدف مزبور بسيج شد. يكي از درخشان‌ترين عملياتهاي انجام شده در مقطع آزادسازي،نبرد فتح‌المبين است كه از آغاز تا پايان يك هفته به طول انجاميد همراه با دستاوردها و نتايج فراوان و چشمگير، كه موقعيت برتر سياسي را نيز براي جمهوري اسلامي در پي داشت.


به گزارش سرويس فرهنگ وحماسه خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)،مقاله حاضر به بيان بخشي از ويژگي‌هاي اين عمليات و مشكلات دشمن در آن مي‌پردازد.


در آستانه عمليات:

در آستانه عمليات فتح‌المبين، روند تحولات سياسي كشور رو به بهبود نهاد و كاملا با اوضاع عمليات ثامن‌الائمه (ع) تفاوت داشت؛ منافقين در اثر ضربات پي در پي، بدنه و بخشي از كادر مركزي خود را از دست داده و ساير گروه‌هاي ضدانقلاب نيز كه تلاش همه جانبه‌اي را براي در دست گرفتن قدرت آغاز كرده بودند، عملا از پاي درآمدند. روند تحولات نظامي نيز با توجه به وضعيت رو به اضمحلال دشمن پس از عمليات طريق‌القدس و شكست در تنگه چزابه، به سود ايران تغيير كرده بود. عراقي‌ها با نگراني از روند موجود، پيشنهاد مخفيانه‌اي براي پايان جنگ ارائه كردند.


تقاضاي برقراري صلح (!) كه رژيم بعث از مدت‌ها قبل براي نجات خود ابراز كرده بود، با شروع عمليات فتح‌المبين و بروز آثار پيروزي رزمندگان، مجددا مطرح شد، متعاقب آن، براي نجات صدام و توقف جنگ، تلاش‌هاي وسيعي از سوي كميته منتخب كنفرانس كشورهاي غيرمتعهد، كميته حسن نيت كنفرانس اسلامي، كميته كنفرانس اسلامي جهان اسلام و نيز تني چند از شخصيت‌هاي سياسي – مذهبي جهان اسلام صورت گرفت.


نكته‌هايي درباره عمليات:

طراحي عمليات فتح‌المبين از جمله ابتكارات و نوآوري‌هاي رزمندگان در اين مقطع محسوب مي‌شود. در طراحي اين عمليات، عوامل متعددي دخالت داشتند. چگونگي آرايش و گسترش دشمن در منطقه عمده‌ترين شاخص تعيين كننده بود. ارتش عراق به هنگام ورود به خاك ايران به دليل دست نيافتن به اهداف از پيش تعيين شده، به اجبار خطوط پدافندي نامناسبي داشت،طوري كه خطوط ياد شده ضمن جناح دادن به نيروهاي اسلام عقبه يگانها را نيز در دسترس رزمندگان قرار مي‌داد. بر اين اساس طراحان عمليات ضمن بهره‌گيري از نقاط ضعف دشمن، عمده فلشهاي اصلي عمليات را بر جناح‌هاي خطوط دشمن ترسيم كردند و دستيابي به عقبه آنان را به عنوان هدف برگزيدند. توجه به اين امر موجب شد تا در نخستين مراحل عمليات به دليل سقوط تعدادي از عقبه يگانها، جبهه دشمن متزلزل شود و در نتيجه، رزمندگان اسلام با سرعت بيشتر به اهداف خود دست يابند.


اجراي پي در پي مراحل عمليات از ديگر ويژگي‌هاي اين عمليات بود؛ هرگونه تاخير در اجراي مرحله دوم مي‌توانست علاوه بر از دست دادن نتايج و دستاوردهاي مرحله اول، عمليات را ناكام بگذارد، اما اجراي مرحله دوم عمليات و تصرف تنگه رقابيه، منجر به تزلزل و فروپاشي نيروهاي دشمن و در نتيجه، فرار آنها به علت ترس از اسارت و انهدام شد.


مهندسي:

واحدهاي مهندسي جهادسازندگي، ارتش و سپاه به طور ادغامي وارد عمل شدند و جهاد سازندگي در اين راستا از كارآيي بالايي برخوردار بود. فعاليتهاي مهندسي در امر راه‌سازي، احداث خاكريز و مواضع پيش از عمليات آغاز شد و نقش بسزايي در پيشبرد اهداف رزمندگان ايفا كرد.

براي نمونه، كار سخت و دشوار واحدهاي مهندسي در محور ميشداغ كه به رغم كمبودهاي زياد، با تلاش شبانه‌روزي به مدت يك ماه صورت گرفت، به شكافته شدن تنگه ذليجان و احداث جاده براي عبور رزمندگان در اين منطقه منجر شد.

سازمان رزم سپاه:

سپاه پاسداران كه مسوؤليت فرماندهي و هدايت بسيج را نيز بر عهده داشت، به مرور زمان و متناسب با نيازهاي جبهه، سازمان خود را از نظر كمي و كيفي گسترش داد. سيستم اداره جنگ مردمي در عملياتهاي ثامن‌الائمه و طريق‌القدس به صورت ابتدايي شكل گرفت و در عمليات فتح‌المبين، با تغييرات عمده‌اي گسترش يافت. در اين عمليات سپاه به طور چشم‌گيري سازمان خود را گسترش داد به گونه‌اي كه 12 تيپ را آماده و به ميدان وارد كرد در حالي كه در عمليات طريق‌القدس تنها چهار تيپ وارد عمل شده بودند. همچنين در اين عمليات سپاه، براي نخستين بار، فرماندهي مشترك از بالاترين رده فرماندهي تا پايين‌ترين واحدهاي رزمي به كار گرفته شد. ادغام نيروها از رزمندگان تا رده فرماندهان و تشكيل قرارگاه‌هاي مشترك در وضع مطلوبي به اجرا درآمد. كامل كردن نقاط قوت و ضعف نيروها از سوي يكديگر نكته مهم در اين ادغام بود.

حضور مردم:

همچنين، در اين عمليات، مردم به طور بي‌سابقه و گسترده‌اي حضور يافتند و معنويت عميقي بر جبهه‌ها حاكم بود. حضور غيرقابل انتظار نيروهاي بسيجي را بايد يكي از دلايل گسترش كيفي و كمي نيروهاي رزم سپاه در اين عمليات دانست.


بيمارستان صحرايي:

در اين عمليات، براي نخستين بار در جريان جنگ تحميلي، بيمارستان صحرايي مجهز به اطاق عمل در اين عمليات به كار گرفته شد و بدين ترتيب با اقدامات و پيگيري‌هاي اوليه در اين بيمارستانها مجروحان زيادي از خطر مرگ نجات يافتند.


مشكلات دشمن:

نيروهاي دشمن پس از يك سال و اندي استقرار در مواضع دفاعي، در برابر تحقق «استراتژي بزرگ نظامي جمهوري اسلامي» كه در مناطق مختلف به مرحله اجرا گذارده مي‌شد، «سازمان و كنترل فرماندهي» خود را از دست دادند، در نتيجه، علي‌رغم داشتن نيرو، تجهيزات و امكانات مناسب در مناطق مختلف عملياتي، به علت استيصال روحي قادر به بهره‌گيري از استعداد موجود خود نبودند. در اين ميان، ضعف روحي و درماندگي نيروهاي دشمن به گونه‌اي افزايش يافته بود كه آنها حتي در مواقع پاتك، بلافاصله پس از مواجهه با عكس‌العمل رزمندگان اسلام، به فرار و عقب‌نشيني و يا تسليم مبادرت مي‌كردند.

از مشكلات ديگر دشمن در اين مرحله از جنگ، نداشتن نيروي احتياط بود. دشمن به خاطر انتخاب اهداف وسيع و نيز تعيين ماموريت براي كليه يگان‌هاي خود، پس از ناكامي و شكست، مي‌بايست تمامي توان و استعداد خود را در مواضع پدافندي به صورت ناكافي گسترش دهد. اين امر، موجب گرديد كه دشمن، فاقد نيروي احتياط كارآمده بوده و در مواقع ضروري عكس‌العمل مناسبي را در برابر حملات رزمندگان اسلام از خود بروز ندهد.
سازمان رزم دشمن، متعاقب سلسله عمليات رزمندگان اسلام، از هم گسيخت، تا آنجا كه در عمليات ثامن‌الائمه، لشكر 3 زرهي و يگان‌هاي تحت امر آن، كه پس از اشغال خرمشهر و محاصره آبادان، در منطقه استقرار داشتند، در معرض تهاجم و انهدام قرار گرفتند. در عمليات طريق‌القدس، باقي مانده لشكر 9 زرهي از بين رفت و همچنين، تيپ 26 زرهي وچندين يگان ديگر، منهدم شدند. در عمليات فتح‌المبين، علاوه بر لشكرهاي 10 زرهي و 1 مكانيزه، نيروهاي موجود در منطقه، به همراه ساير نيروهايي كه دشمن از ساير مناطق جمع كرده و به منطقه اعزام نموده بود، منهدم شدند. در مجموع، تا قبل از عمليات بيت‌المقدس، انهدام وسيعي از نيروها و تجهيزات دشمن صورت گرفت و تعداد بسياري از نيروهايش اسير شدند و امكانات زيادي به غنيمت گرفته شد.

در سندي كه در اين عمليات از دشمن به دست آمده درباره شيوه رزم نيروهاي خودي به نكات مهمي اشاره شده است. در قسمتي از اين سند، كه به لشكر 5 مكانيزه مربوط است و امضاي سرتيپ ماهر عبدالرشيد در زير آن مي‌باشد. آمده است:

«روش جنگ دشمن (ايراني) در آخرين نبردش در منطقه استحفاظي سپاه 4 (شوش و دزفول) ويژگي‌هاي زير را داشت:

1-نيروهاي پياده دشمن (ايراني)، چه از نظر اعتماد و چه از نظر كثرت نيروها ركن اساسي عمليات بودند و دشمن پس از اطمينان از پيروزي محدود، نيروي زرهي خود را وارد عمل كرد.

2-دشمن با نيروي اصلي خود به دو جناح نيروهاي ما هجوم آورد و جبهه را با نيروي كمتري تامين كرد.

3-دشمن در حملات خود، به هجوم شبانه و نخستين ساعت‌هاي شب تكيه داشت.

4-هدف دشمن در عمليات هجومي، رسيدن به قرارگاه يگانها و ستادها و مواضع توپخانه بود تا بدين ترتيب، تشكيلات فرماندهي و مراكز پشتيباني آتش را فلج كند.

5-دشمن همچون گذشته با اجراي آتش تهيه، به حمله اقدام نمي‌كند، بلكه از آتش سنگين توپخانه و موثر خود در عمليات استفاده مي‌كند.

6-نيرو‌هاي هوايي و هوانيروز دشمن هنوز موفق نشده‌اند به برتري هوايي نسبت به نيروهاي خودي دست يابند، اما در اين عمليات، فعاليت بيشتري از خود نشان داده‌اند.

آزادسازى منطقه‌اى به مساحت دو هزار و چهارصد کيلومتر از سرزمين‌هاى اشغال شده‌ى جمهورى اسلامى که شامل: ده‌ها بخش، روستا‌ و تنگه‌ى مهم و استراتژيک بود بدون حمايت و پشتيبانى مهندسي- تدارکاتى امکان نداشت.و مهم‌تر از آن حفظ و نگهدارى‌اش بود. نيروهاى جمهورى اسلامى ايران در طى اين عمليات پنجاه دستگاه از ادوات مهندسى ارتش عراق را به غنيمت گرفتند، ادوات به غنيمت گرفته شده از اهميت فعاليت‌هاى پشتيبانى - مهندسى حکايت مى‌کرد. بالطبع نيروهاى جهادگر مى‌بايست چندين برابر مهندسى - رزمى ارتش عراق فعاليت مهندسى انجام مى‌دادند. بدون انجام فعاليت‌هاى مهندسى چون جاده‌سازي،‌ پل‌سازى و احداث خاکريزها نيروهاى پياده نظام (124 گردان پياده) و 9 گردان زرهى امکان دست‌يابى به پيروزى را نداشتند.
و اين جا سوالى به ذهن خطور مى‌کند که بايد از فرماندهان نظامى پرسيد که آيا دست‌يابى به آن پيروزى عظيم بدون حمايت پشتيبانى - مهندسى جنگ جهاد ممکن بود؟
به گفته‌ى مهندس دلگرم معاونت فرهنگى ايثارگران وزارت جهاد کشاورزى در عمليات فتح‌المبين انسجام نيروهاى پشتيبانى مهندسى جنگ از اهميت بالايى برخوردار بود بديهى است فرمان حضرت امام در فراخوانى حضور نيروها و به وجود آوردن چنان وحدت و انسجامى بسيار موثر بود.
فراخوانى حضرت امام تحولاتى را ايجاد کرد و نتايج حاصل از کار منسجم در منطقه آشکار شد. در اين عمليات از تمامى قشرهاى مردم در جبهه‌ حضور پيدا کردند، به گونه‌اى که منطقه مملو از نيروهاى مردمى شد.
جهادسازندگى با استفاده از آن شور و هيجان در قالب کميته‌هاى مختلف و متعدد اقدام به سازمان‌دهى نيروهاى تخصصى مى‌کرد، در قالب کميته‌ى بهداشت و درمان پزشکان و پيراپزشکان را سازمان‌دهى کرد، در کميته‌ى عمران پل‌سازان - راه‌سازان و احداث‌کنندگان خاکريز را ساماندهى نمود، در قالب کميته‌ى فنى سنگرسازان منبع کاران و کميته‌ى فرهنگى کار تبليغات سنگرها، مساجد و پخش فيلم و تابلو نويسى و راهنمايى در جاده را برعهده گرفت، در قالب کميته‌ى ماشين‌آلات تعميرگاه‌هاى بزرگى را در منطقه به وجود آوردند؛ با استفاده از نيروهاى مردمى و شوراى‌هاى روستايى حمايت و پشتيبانى خود را در همه‌ى زمينه‌ها از نيروهاى نظامى جمهورى اسلامى ايران به عمل مى‌آورد.
تشکيلات انسجام يافته جهاد در فتح‌المبين عمليات به دو بخش تقسيم مى‌شد که شامل ستاد پشتيبانى جنگ جهاد در استان‌ها و ستادهاى عملياتى پشتيباني- مهندسى جنگ جهاد در منطقه بود.
همواره در افکار عمومى و ارزش‌گزارى مردمى انسجام نمره‌ى قابل قبولى بدست مى‌آمده، در عمليات فتح‌المبين بود که تشکيلات مهندسى جنگ جهاد نمره‌ى انسجام خود را بدست آورده، بعدها در طى يک فرآيند زمانى در جنگ آن را تکميل و تعميق و ارتقا بخشيد.
افرادى منسجم و تشکيلاتى به نام جهادگر که در اعتقاد و ايمان نيرومند و پايدار بودند با خلق و خوى نرم و انعطاف‌پذير اما استوار و هوشيار در قالب پشتيبانى مهندسى جنگ جهاد سازماندهى شده بودند. و با بهره‌مندى از علم و فن‌آورى روز دلسوزانه از دانش مهندسى‌شان استفاده مى‌کردند با کمال بردبارى و صبورى خلاقيت‌هاى مبتکرانه‌شان در بحرانى‌ترين شرايط در عمليات‌هاى مختلف به نمايش مى‌گذاشتند.
تا توانگرى دانش را به جهانيان عرضه کنند اين گروه مخلص گرد هم آمده بودند،‌ تا عمرشان را وقف خدمت به محرومين کنند، اما با تجاوز عراق به جمهورى اسلامى ايران ناچارا آنان براى پياده کردن فکر و قدرت خلاقه‌شان به جبهه‌ها عزيمت کردند. ساده زيستي، تواضع، عشق به محرومين باعث شده بود که جهادگران زهدورزانه و دنيا گريزانه را بکشند به اندک غذايى و زندگى فقيرانه بسنده کنند‌؛ اما در عين سادگى تلاش و کوشش‌شان دشمن را به هراس انداخته بود.
آنان سعى مى‌کردند در راستاى پيروى از پيامبر اعظم خفيف الموونگى را پيشه خود سازند. و مبارزه با نفس را سرلوحه‌ى کار و عمل‌شان قرار دهند، از خداوند متعال طلب بخشش‌ و آمرزش کنند، و با برگزارى دعا و نيايش نايره‌ى معنويت را در جبهه‌ها شعله‌ورتر نمايند. تا تاريخى زنده و جاودانه از فتح‌المبين به يادگار بگذارند.
ارتش عراق در عمليات فتح‌المبين چنان متزلزل شد که ديوار بلند قلعه‌ى پوشالى‌اش فروريخت و بنابه نظر اکثر فرماندهان نظامى بويژه فرمانده‌ى قرارگاه فتح اقدامات مهندسى عمليات فتح‌المبين و تصرف تنگه رقابيه تير خلاص برپيکره ى سازمان نظامى عراق درفتح المبين محسوب مى شد .
وسعت و عظمت عمليات فتح المبين به قدرى است که ازآن بعنوان فتح الفتوح نام برده مى‌شود.
امام امت در پيامى چنين فرمودند «وجود چنين رزمند گان ارزشمند و و مجاهدان فى سبيل الله که آبروى اسلام را حفظ و ملت ايران را روسپيد و مجاهدان راه خدا را سرفراز نموديد.» در زير آتش سنگين نيروهاى ارتش عراق رانندگان فداکار سوار بر غول پيکران آهنين دست بر دنده‌ها و چشم بر افق‌هاى دوردست مشغول فعاليت‌هاى مهندسى بودند؛ تا زمنيه‌ى پيروزى رزمندگان اسلام را مهيا کنند، کار کردن در زير گرد و غبار، صداى جيرجير بلدوزرها و تابش شديد آفتاب که باعث ترکيدگى لبهاى آنان مى‌شد بسيار طاقت‌فرسا و غير قابل تحمل مى‌نمود.
اما جهادگران ايثارگر و سنگرسازان بى‌سنگر با فشردن دندان‌ها به هم هدفمند به پيش مى‌تاختند، براى آنان هلهله، تشويق و ترغيبى در کار نبود، ولى اشتياق آنان به احداث جاده و خاکريز در سنگلاخ‌ها، و رمل‌ها، انگيزه‌اى دو چندان به آنان بخشيده بود، به گفته‌ امير شهيد صياد شيرازى کارهاى ناشدنى را جهادگران شدنى کردند.به هنگام کار در تاريکى‌هاى شب ممکن بود هزاران نفر از نيروهاى جهاد ناپديد شوند اما جاده‌هاى احداثى آنان ناجى گمشدگان بسيارى بود.
جاده‌ى کاظمين در دل ارتفاعات سنگى ميش داق به طول بيست کيلومتر در کمتر از يک ماه آماده شد، وقتى از تنگه‌ى رقابيه‌ى جاده‌اى در مرکز فرماندهى ارتش عراق به پايان رسيد عراقى‌ها باور نمى‌کردند که احداث جاده‌اى رملى تا چنين نقطه‌اى پيش رود. انسجام و وحدتى که در اين عمليات به وجود آمد ظرف شش ماه هزار کيلومتر جاده را جهادگران آماده کردند.
که به نام‌هاى عاشورا، نجف، کربلا، امام خمينى و شهيد بهشتي... نام گذارى شد.
در اين عمليات چندين جبهه‌ى وسيع گشوده شد و گستردگى عمليات يک فضاى بسيار عظيم معنوى و روحانى به وجود آورده بود که باعث تقويت روحيه‌ى رزمندگان اسلام شد.
يکى از خاطرات به يادماندنى در اين عمليات خاطره‌ى جهادگرى از روستاى فتح‌آباد استان مرکزى بود که نامش فتح الله فتح‌آبادى بود او در روستاى فتح‌آباد متولد شده بود در عمليات فتح‌المبين به شهادت رسيده بود.
اورژانس‌هاى متعددى توسط نيروهاى پشتيبانى - مهندسى جنگ جهاد در منطقه‌ى عملياتى فتح‌المبين احداث شد که با سقف بتنى 8 در 15 متر و داراى اتاق عمل،‌ برق و آب لوله‌کشى بود، تمامى آن‌ها در نقاط حساس و تقاطع جاده‌هاى خط مقدم جبهه قرار داشتند و داراى اهميت به سزايى بودند.
تجهيز و تدارک تعميرگاه‌هاى بزرگ براى ارتش و سپاه و تعمير خودروهاى سبک و نيمه سنگين و سنگين از جمله‌ى بزرگترين فعاليت‌هاى مهندسى جنگ جهاد در عمليات فتح‌المبين بود.
با وجود وسعت منطقه‌ى عمليتاتى تامين تدارکات نيروهاى نظامى از شربت تا پوشاک بر عهده‌ى جهادگرانى بود که از اقصى نقاط روستاها آن‌ها را تهيه و به جبهه ارسال مى‌کردندو اين همه تلاش‌ بى‌وقفه ‌نشان از اخلاص، سعه صدر و انعطاف‌ جهادگران در خدمت به نيروهاى جمهورى اسلامى ايران داشت.
انسجام و وحدت باعث ساماندهى آن همه نظم در عمليات فتح‌المبين شده بود اگر سپاه پاسداران انقلابى اسلامى با صد گردان و ارتش با 40 گردان در آن عمليات دلاورى‌هايشان را به نمايش گذاشتند، جهاد نيز با ده گردان مهندسى که متشکل بود از ستاد پشتيبانى مهندسى جنگ استان‌هاى (خراسان، سمنان، اصفهان،‌ تهران،‌ بوشهر، فارس، همدان، و آذربايجان شرقى و گيلان و مازندران ) که هر کدام داراى تخصص‌هاى مختلفى چون تعميراتي، مکانيکي، بهداشتي، فرهنگي، راه‌سازى و پل‌سازى بودند، و بيش از پنج هزار و پانصد نفر جهادگر در اين عمليات حضور داشتند که با تلاش مضاعف عمليات فتح‌المبين را پشتيبانى کردند و خلاصه‌ى عملکرد پشتيبانى و مهندسى رزمى جنگ جهاد سازندگى را مى‌توان به شرح زير نام برد:
احداث و ترميم بيش از 910 کيلومتر جاده‌ى عملياتى و تدارکاتى و ...
احداث 492 کيلومتر خاکريز
احداث 130 دهنه پل کوچک و بزرگ از جمله يک دهنه پل بشکه‌اى به‌طول 200 متر در محور شوش
احداث بيش از 23 هزار و 400 مورد انواع سنگرهاى انفرادي، اجتماعى و ماشين‌آلات و ....
احداث 13 باند هلى‌کوپتر (بالگرد)
احداث و راه‌اندازى 2 سايت موشکى (زمينى به هوا) و نصب تمام سنگرهاى ديگر استحکامات مورد نياز آن
احداث و راه‌اندازى 2 قرارگاه فرماندهى و نصب 14 سنگر بتونى بزرگ در اين قرارگاه
احداث 5 مقر توپ‌خانه با سکوهاى آتش و سنگرها و استحکامات مورد نياز
احداث و بهره‌بردارى از 11 واحد اورژانس صحرايى
احداث و بهره‌بردارى از 5 حلقه چاه عميق و نيمه عميق
راه‌اندازى بيمارستان شوش و افزايش ظرفيت آن از 17 به 70 تختخواب
نصب 50 دستگاه ژنراتور جهت رفع نيازمندى‌هاى رزمندگان اسلام
توزيع بيش از 20000 بلوک سيمانى جهت احداث سنگر در خطوط مقدم مختلف عملياتى
احداث 16 باب حمام صحرايى بزرگ و مجهز (6 تا 12 دوشه)‌
احداث 3 باب حسينيه
اگر از پنج هزار و پانصد جهادگر بخواهيم تاريخ عمليات فتح‌المبين را بازنويسى کنند آن گاه چگونگى شاخص‌ترين فعاليت‌هاى مهندسى جنگ جهاد بويژه در بخش تحقيقات مشخص مى‌شود.
تداوم عمليات فتح‌المبين جز با پشتيبانى وسيع مهندسى و تدارکاتى امکان‌پذير نبود. بنابراين تعمير و نگه‌دارى جاده‌هاى احداث شده و مرمت آن‌هايى که بر اثر اصابت گلوله‌هاى توپ و خمپاره آسيب ديده بود،‌از جمله‌ى فعاليت‌هايى است که نمى‌توان به آسانى از آن‌ها گذشت. که با لبخندهاى شيرين هر جهادگر در يک کلمه خداقوت نهفته بود،‌ تجلى پيدا مى‌کرد.
خسارت وارده به نيروهاى ارتش عراق به حدى بود، بيش از 25 هزار نفر از نيروهاى دشمن کشته و زخمى و 7 هزار نفر اسير شدند و تمام يگان‌هاى درگير آن نيز دچار خسارت و تلفات شدند.
همچنين 320 دستگاه تانک و نفربر 500 دستگاه خودرو و 165 عدد توپ به غنيمت نيروى جمهورى اسلامى ايران درآمد و نزديک به 350 دستگاه تانگ و نفربر آنان نيز منهدم شد در اين عمليات 18 فروند از هواپيماهاى دشمن نيز سرنگون شد.
عمليات فتح‌المبين بازتاب بسيار وسيعى در رسانه‌هاى گروهى منطقه و جهانى داشت، چنان که بعد از پيروزى ايران در عمليات فتح‌المبين خبرگزارى آسوشيتدپرس از واشنگتن گزارش داد.
«ايران پس از برترى يافتن بر نيروهاى عراقي، در جبهه‌ى جنگ و پس از فايق آمدن بر چريک‌هاى ضد دولتى (منافقين) اکنون کشورهاى نفت‌خيز خليج فارس را به وقوع انقلاب در آن‌ها تهديد کرده است. سياست مداران امريکايى در محافل خصوصى خود گفتند آيت‌الله خمينى بر خلاف تصور ما سقوط نکرد..... وى در قدرت است.
راديو بى‌بى سى نيز طى دو روز متوالى با تاکيد بر پيروزى رزمندگان اسلام به نتايج و ابعاد رو به گسترش آن در منطقه اشاره و تاييد کرد.
«چشم انداز پيروزى نهايى ايران و سرانجام سقوط رژيم صدام حسين رابايد زنگ خطرى براى بسيارى از کشورهاى منطقه تلقى کرد چنين شکستى براى صدام حسين،‌ مى‌تواند ملاحظات صرفا نظامى را بر تمامى منطقه‌اى حاکم کند اهميت سياسى و استراتژيک آن ساير قابل توجه است.
انجام عمليات فتح‌المبين باعث آزادسازى بخش وسيعى از خاک کشور شد و علاوه بر خسارت‌هاى مادى و نظامى از نظر روانى نيز ارتش عراق را دچار شکست فاحشى کرد.