آموزش زبان روسی

باسلام به دوستاران زبان خصوصا"زبان روسی

 

دراین پست سعی خواهدشدتاشماکاربران عزیزروبااین زبان آشناکنم.

 

هرچندروزیکبارسعی خواهدشداین پست بروزرسانی بشه چون کمی زبانش مشکله ونیازبه تمرین دارد.

 

موفق باشید

 

به درس اول از مجموعه آموزش زبان روسی برای نوآموزان خوش آمدید. در این این درس با الفبای زبان روسی آشنا می شویم. احتمالا از قبل و به صورت ظاهری با الفبای این زبان آشنا هستید. باید بدانید یادگیری الفبای روسی آنقدر که در ابتدا تصور می کنید سخت نیست. باید کمی تمرین (در حد 11 ساعت در روز برای سه روز) خواهید توانست واژه های روسی را بخوانید.

دو نکته می تواند الفبای روسی را گیج کننده نشان دهد:

• اول: بعضی حروف شکل هایی مشابه انگلیسی دارند اما صدایی متفاوت
• دوم: بعضی حروف شکل هایی کاملا متفاوت و ناآشنا دارند

یادگیری الفبای روسی به ویژه برای فارسی زبان ها زیاد سخت نیست چون تقریبا تمام حروف روسی در فارسی معادل تقریبی دارند. برای شروع باید بدانید که به الفبای روسی الفبای سیریلیک (Cyrillic) هم می گویند، این الفبا تنها مختص به زبان روسی نیست، از طریق یادگیری این الفبا خواهید توانست متون زبان تاجیکی را هم (که بسیار به فارسی نزدیک است) بخوانید. الفبای سیریلیک همچنین برای زبان تقریبا تمام کشورهای بلوک شرق مورد استفاده قرار میگیرد.

تلفظ در زبان روسی خیلی سخت نیست. بعد از یادگیری صدای حروف الفبا و برخی قوانین تلفظی میتوانید تقریبا تمام لغات را از روی شکل نوشتاری به درستی بخوانید. توجه داشته باشید که در زبان روسی هم مانند فارسی یک سیستم یک حرف/یک صدا وجود دارد. این بدان معناست که بر خلاف زبانهایی مثل انگلیسی که در آنها ترکیب دو حرف یک صدا می سازد (مثلا sh صدای ش را می سازد) در روسی ترکیب های حروف صدایی متفاوت ندارند.

الفبای سیریلیک 33 حرف دارد. 11 حرف صدا دار و 20 حرف بی صدا. حروف الفبای روسی به ترتیب الفبا در زیر اورده شده اند:

А, Б, В, Г, Д, Е, Ё, Ж, З, И, Й, К, Л, М, Н, О, П, Р, С, Т, У, Ф, Х, Ц, Ч, Ш, Щ, Ъ, Ы, Ь, Э, Ю, Я

حروفی که شکل مشابه انگلیسی دارند اما صدای آنها متفاوت است

در زمان یادگیری به تلفظ و صدای این حروف دقت کنید. این حروف شکلی مشابه الفبای انگلیسی دارند اما صدای آنها متفاوت است.

В в  – این حرف شبیه حرف “بی” انگلیسی است اما در روسی صدای “واو” می دهد.

Е е  – این حرف شبیه حرف “ای” انگلیسی است اما در روسی صدای “یِ” می دهد.

Н н – این حرف شبیه حرف “اچ” انگلیسی است اما در روسی صدای “نون” می دهد.

Р р  – این حرف شبیه حرف “پی” انگلیسی است اما در روسی صدای “ر” می دهد.

С с – این حرف شبیه حرف “سی” در انگلیسی است. در زبان انگلیسی حرف سی معمولا صدای “کاف” دارد اما در روسی این حرف صدای “سین” میدهد. در واقع الفبای روسی “S” ندارد و این حرف  معادل اس در روسی است.

У у – این حرف شبیه حرف “وای” در انگلیسی است اما در روسی صدای “او” می دهد. در واقع الفبای روسی “U” ندارد و این حرف معادل یو در روسی است.

Х х – این حرف مشابه “ایکس” درانگلیسی است اما در روسی صدای “خ” می دهد.

حروف بدون آوا

الفبای روسی دو حرف بدون آوا هم دارد. در واقع این حروف تنها بر روی حروف کناری خود تاثیر می گذارند. به آنها نشانه های نرم و سخت گفته می شود. البته در سطح اولیه نیازی نیست نگران این حروف باشید. بعدها و با تمرین درک بهترین از آنها پیدا می کنید.

Ъ ъ – این حرف “نشانه سخت” نام دارد. زمانی که در کنار یک نوعی تاکید بر روی آن ایجاد می کند.

Ь ь – این حرف “نشانه نرم” نام دارد. زمانی که در کلمه ای اورده شود حرف بی صدای قبل از خودش را نرم می کند.

 

نکته ای در مورد حروف صدادار

حروف صدادار در روسی معمولا دو شکل دارند. شکل نرم و شکل سخت، به این جدول دقت کنید:

Я (“ya”)	А (“a”)
Е (“ye”)	Э (“e”)
Ю (“yoo”)	У (“oo”)
Ё (“yo”)	О (“o”)

صدای “ی” همیشه تلفظ می شود اما توجه داشته باشید که این برای مثال صدای “یا” یک صدای ترکیبی نیست، بلکه یک صدای متفاوت به شمار می رود. پس در بخش کردن کلمات حرف بی صدایی که در کنار آن قرار می گیرد تنها یک سیلاب را تشکیل می دهد.

به مثال های زیر توجه کنید:

Нет  – (به معنای نه) به صورت “nyet” تلفظ می شود.

Семь – (به معنای عدد 7) به صورت “syem” تلفظ می شود.

Пять – (به معنای عدد 5) به صورت “pyat” تلفظ می شود.

 

 

به درس دوم از مجموعه آموزش زبان روسی برای نوآموزان خوش آمدید. متن های زیر به فارسی نوشته ده اما خط آنها روسی است (در واقع تلاش روس زبان ها برای نوشتن فارسی است). سعی کنید  این متن ها را بخوانید. این تمرین خوبی برای یادگیری خط روسی خواهد بود. سعی کنید این درس را انقدر تمرین کنید که بتوانید متن ها را کاملا روان بخوانید.

نکات                                        

• روس ها “ه” ندارند پس آن را به صورت “X” نشان می دهند. توجه کنید که بعضی از موارد حرف “X” در متن ما صدای “ه یا ح” می دهد اما این حرف در روسی چنین صدایی ندارد.
• روس ها “ق” ندارد پس آن را به صورت “Г” نشان می دهند. اما این حرف هیچ وقت تلفظ “ق” ندارد.

Салам / доруд

Четори? / Хале шома четоре?

Хахеш миконам / лотф конин

Бебахшид

Шома Руси мифахмин?

Манн фарси немифахмам

Тегран хейли шахре гашангие

Шома чио пишнахад миконин ту шахр бебиним? Диданихаие инджа коджаст?

Та се мишморам ва полис ро седа миконам

Комак!

Паспортам ра гом кардам

Гейматеш чанд аст? / Ин чанде?

Алие! Бармидарам!

Алие! Михарам!

Коджа митунам … бехарам

Хейли геруне

Чегадр тахфиф даре?

Манн михастам ин фарш ро бехарам геймаш чанде?

Ек килу портегал лотф конин

Ман гиа-харам

Че газаие хошмаззеи пишнахад миконид / Хошмаззетарин газа чие

Есм ин чие / шома чеджури седаш миконин?

Хошмаззетарин газа ро биарин

Че джури Берам бе ин хиабун…

Истгае утубус коджаст?

Коджа митунам такси пейда конам?

Ман митунам Берам унджа?

Ин харфа васе фати тонбун немише

Хар че меймун зештар адаш биштар

Аррос немитуне берагсе миге замин кадже

Диг бе диг миге рут сиа

Адаме ггоросне хабе сангак мибине

به درس سوم از مجموعه آموزش زبان روسی برای نوآموزان خوش آمدید. بعد از آشنایی با الفبای زبان روسی در این درس می خواهیم برخی از پرکاربردترین عبارت ها در زبان روسی را یاد بگیریم.  توجه داشته باشید که در این درس به بررسی قواعد گرامری نمی پردازیم. حتی با واژه ها به صورت تک به تک هم درگیر نخواهیم شد. پس سعی کنید بر روی جملات را به صورت یک عبارت یاد بگیرید. به نحوه خواندن کلمات توجه بیشتری داشته باشید.

در زبان روسی هم مانند بقیه زبان ها دو شکل از مکالمه وجود دارد: دوستانه و رسمی. استفاده نامناسب از هر کدام ممکن است بی ادبانه به نظر برسد. تشخیص این موضوع که کجا باید از هر کدام استفاده کرد کار پیچیده ای نیست. حال به بررسی عبارت های رایج می پردازیم:

تشکر کردن و جواب دادن

برای تشکر کردن در زبان روسی از عبارت Спасибо  استفاده می شود. (سعی کنید با اطلاعات درس قبل این واژه را بخوانید)

عبارت Пожалуйста  می تواند دو معنا داشته باشد. می توانید آن را به عنوان لطفا به جملات اضافه کنید و آنها را مودبانه کنید و البته در پاسخ به تشکر (به معنای خواهش می کنم) هم استفاده می شود.

خداحافظی کردن

برای خداحافظی کردن هم دو شکل وجود دارد:

معمولا برای خداحافظی از До свидания استفاده می شود. اما برای دوستان می توانید از Пока  هم استفاده کنید.

 

به درس چهارم از مجموعه آموزش زبان روسی برای نوآموزان خوش آمدید. در درس قبل با عبارت های بسیار ساده و رایج زبان روسی آشنا شدید. در این درس می خواهیم با جملاتی کاربردی اما کمی  پیچیده تر آشنا شوید. (در این درس برای تمرین بیشتر روی خواندن واژه ها نوع تلفظ آنها را نمی نویسم)

اوضاع چطور است؟

طبیعی ترین روش سوال کردن در مورد احوال یک نفر این سوال است. در واقع به جای مستقیم در مورد حال خودش سوال کنیم در مورد شرایط زندگیش سوال می کنیم.

دو جواب گفته شده، دو حالت متفاوت برای جواب دادن به همین سوال است.

معرفی کردن و سوال کردن اسم

برای معرفی کردن خودتان یا سوال کردن در مورد اسم دیگران به عبارت های زیر نیاز دارید:

سوال کردن در مورد زبان

پیش از پرداخت به این سوالات اشاره به یک نکته بسیار مهم است. در زبان روسی سوالات بله و خیر (سوالاتی که جواب آنها بله یا خیر است) با عبارت های عادی هیچ تفاوت ظاهری ندارند و تنها علامت سوال به انتهای آنها اضافه می شود. در زبان فارسی هم شکلی مشابه برای این سوالات داریم. برای مثال: “تو می توانی انگلیسی صحبت کنی؟” در مقابل شکل خبری “تو می توانی انگلیسی صحبت کنی.” در خواندن جملات هم در شکل سوالی تن صدا در انتهای جمله بالا می رود.

ممکن است متوجه این موضوع شده باشید که پسوند فعل говорю (صحبت کردن) با توجه به فاعل جمله تغییر می کند. در واقع روس ها هم مثل فارسی افعال را صرف می کنند. فعلا نیازی نیست در این رابطه نگران باشید. بعدها بیشتر در این رابطه صحبت خواهیم کرد. اما دانستن دو جمله دیگر هم می تواند به نشان دادن منظور توسط شما کمک کند:

 

تمرین: سعی کنید مکالمات کوتاهی با جملاتی که در دو درست اخر یاد گرفتید درست کنید و به آنها پاسخ دهید.

به درس 5 از مجموعه آموزش زبان روسی برای نوآموزان خوش آمدید. در این درس می خواهیم با اعداد 1 تا 10 در زبان روسی آشنا شویم. ساختار اعداد 1 تا 10 در زبان روسی اصلا پیچیده نیست.

متن تلفظ	روسی	عدد
a-deen	один	1
dva	два	2
tree	три	3
chye-tir-ye	четыре	4
pyat	пять	5
shest	шесть	6
syem	семь	7
vo-syem	восемь	8
dyev-yat	девять	9
dyes-yat	десять	10

اعداد 1 تا 10 را آنقدر بخوانید تا کاملا برای شما روان شود. حالا سعی کنید بدون نگاه کردن از 1 تا 10 بشمارید.

تمرین: اعداد زیر را به روسی بخوانید.

به درس 6 از مجموعه آموزش زبان روسی برای نوآموزان خوش آمدید. در این درس می خواهیم با ضمایر شخصی (فاعلی) در زبان روسی آشنا شویم. باید بدانید که ساختار ضمایر شخصی در روسی تا  حد بسیار زیادی به فارسی شبیه است پس یادگیری آن زیاد مشکل نیست. تنها تفاوت جدی در این ضمایر وجود سه جنسیت در سوم شخص مفرد است که احتمالا از زبان انگلیسی با این شکل ضمایر آشنا هستید.

جدول ضمایر شخصی

در این جدول می توانید تمام ضمایر شخصی فاعلی زبان روسی را ببنید. در مقابل هر ضمیر معادل فارسی آن نوشته شده.

	مفرد	جمع
روسی	فارسی	روسی	فارسی
اول شخص	Я	من	Мы	ما
دوم شخص	Ты	تو	Вы	شما*
سوم شخص	Он (مذکر)  Она (مونث)  Оно (خنثی)	او	Они	آنها

* در مورد ضمیر دوم شخص نکته ای وجود دارد که مشابه آن را در فارسی هم داریم. در زبان روسی برای شکل محترمانه دوم شخص از ضمیر دوم شخص جمع استفاده می شود.

صرف فعل بودن

زبان روسی ساختار بسیار مستقیمی دارد. در خیلی موارد جملات به کوتاه ترین شکل ساخته می شوند و این نکته ای است که در طول زمان بیشتر با آن آشنا می شوید. برای مثال روس ها فعل بودن را به صورتی که در فارسی یا انگلیسی با آن آشنا هستید ندارند. برای نشان دادن چیزی فقط با ضمیر به آن اشاره می کنند و جمله ساخته می شود. به مثال زیر توجه کنید:

معنای تحت الفظی جمله بالا به فارسی “من پرویز” خواهد بود. در واقع تنها ضمیر در کنار اسم قرار گرفته و یک جمله ساخته شده. از این ساختار میتوانید به سادگی استفاده کنید. به مثال های زیر توجه کنید:

* در جمله بالا با توجه به مذکر بودن فرهاد از ضمیر مذکر استفاده شده.

** در جمله بالا با توجه به مونث بودن یاسمین از ضمیر مونث استفاده شود.

این ساختار جمله محدود به اسامی خاص نمی شود و می توانید از طریق آن هر جمله مسندی را بسازید.

 

تمرین: ضمایر شخصی روسی را به خاطر بسپارید و از طریق آنها جملات ساده ای برای معرفی خود و دیگران بسازید.

 

به درس هفتم از مجموعه آموزش زبان روسی برای نوآموزان خوش آمدید. در این درس می خواهیم با روند صرف افعال در زبان روسی آشنا شویم.

تعریف صرف فعل

با توجه به آشنایی با زبان فارسی یقینا با صرف افعال آشنا هستید. صرف یک فعل یعنی با توجه به خصوصیات جمله مثل فاعل جمله تغییراتی در فعل ایجاد شود. برای مثال در فارسی ما داریم:

در زبان فارسی از طریق تغییر در اخرین حروف فعل با توجه به فاعل آن را صرف می کنیم. صرف درست افعال بسیار مهم است چراکه در صورت صرف اشتباه جمله معنای خود را از دست می دهد. به مثال زیر توجه کنید:

صرف افعال در زبان روسی

ساختار عمومی صرف افعال در زبان روسی هم مشابه فارسی است. با توجه به ضمیر جمله حروف انتهایی فعل تغییر می کند. البته صرف افعال پیچیدگی اندکی بیشتر دارد. در روسی دو ساختار اصلی برای صرف افعال داریم و برخی از افعال هم به صورت بی قاعده صرف می شوند. البته این افعال بی قاعده هم قوانینی برای صرف دارند اما با توجه به پیچیده بودن این قوانین معمولا میتوانید شکل صرف شده آنها را یاد بگیرید.

صرف افعال نوع اول

افعال نوع اول بزرگترین دسته افعال زبان روسی هستند. افعال دسته اول شامل افعالی می شود که مصدر آنها به “ть” (اما نه به “ить”) ختم می شود.

در واقع در افعال گفته شده “ть” نشانه مصدری فعل است. ما هم در فارسی یک نشانه مصدری برای افعال داریم که با حذف آن به بن فعل می رسیم. مثلا بن فعل “دیدن” می شود “دید” که از آن برای صرف فعل استفاده می کنیم. در زبان روسی هم ساختاری مشابه برای صرف فعل داریم. برای صرف فعل اول نشانه مصدری آن یعنی “ть” را حذف می کنیم و سپس پسوند صرف را با توجه به فاعل تغییر می دهیم.

جدول زیر پسوندهای صرف افعال نوع اول را نشان میدهد:

صرف افعال نوع اول زبان روسی	مفرد	جمع
اول شخص	ю-	ем-
دوم شخص	ешь-	ете-
سوم شخص	ет-*	ют-

* نکته: سوم شخص مفرد برای صرف فعل تنها یک شکل دارد. یعنی سوم شخص مذکر، مونث و خنثی به یک صورت صرف می شوند.

حالا سعی می کنیم یک فعل نوع اول را صرف کنیم. برای این کار فعل работать به معنای کار کردن را انتخاب کردیم.

همانطور که دیدید همه چیز بسیار ساده بود. حالا صرف برای تمرین بیشتر افعال بیشتری را صرف می کنیم. سعی کنید هر فعل را در تمام اشکل صرف شده بلند بخوانید و خوب یادبگیرید. فعل بعدی فعل понимать به معنای فهمیدن است که اگر ممکن است آن را از درس چهار به یاد داشته باشید.

این درس را با یک مثال دیگر به پایان می رسانیم. برای آخرین مثال فعل Знать به معنای دانستن را انتخاب کردیم.

نکته: صرف افعال روسی جزئیات ریز دیگری هم دارد که برای جلوگیری از پیچیده شدن این درس به آنها نپرداختیم. در بخش های دیگر در مورد این قواعد بیشتر صحبت خواهیم کرد.

تمرین: دو فعل زیر را برای تمام حالت ها صرف کنید.

به درس هشتم از مجموعه آموزش زبان روسی برای نوآموزان خوش آمدید. این درس به نوعی ادامه مبحث درس قبل در رابطه با صرف افعال در زبان روسی است. همانطور که در درس قبل گفتیم  قوانین گفته شده برای افعال نوع اول زبان روسی بود. در این درس می خواهیم قوانین صرف افعال نوع دوم را بررسی کنیم و البته نیم نگاهی به افعال بی قاعده زبان روسی داشته باشیم.

افعال نوع دوم

اگر به یاد داشته باشید در درس قبل گفتیم افعال نوع اول افعالی هستند که به “ть” و نه به “ить” ختم می شوند. نشانه “ить” در واقع نشانه مصدری افعال نوع دوم است. افعال که به مصدر آنها به “ить” ختم میشود افعال نوع دوم هستند. این افعال ساختار مشابهی برای صرف دارند اما پسوندهای صرف آنها متفاوت است.

برای صرف افعال نوع دوم هم مشابه نوع اول رفتار می کنید. پیش از صرف نشانه مصدری یعنی “ить” را حذف می کنید و سپس پسوند صرف را به آن اضافه می کنید.

در جدول زیر می توانید پسوندهای صرف افعال نوع دوم را ببنید:

صرف افعال نوع اول زبان روسی	مفرد	جمع
اول شخص	ю- یا у	им-
دوم شخص	ишь-	ите-
سوم شخص	ит-	ят- یا ат-

همانطور که می بنید شکل پسوندها هم تا حد زیادی مشابه افعال نوع اول است و تنها برخی از حروف صدادار تغییر کرده اند. ممکن است متوجه این موضوع شده باشید که برای اول شخص مفرد و سوم شخص جمع دو شکل برای صرف وجود دارد. اینکه باید از کدام استفاده کرد با توجه به حروف انتهایی بن فعل مشخص می شود، که بعدا بیشتر آن را پوشش خواهیم داد. اما توجه داشته باشید که جایی که از اول شخص ю استفاده کنیم برای سوم شخص هم همیشه از ят استفاده می شود و جایی که از اول شخص у استفاده شود برای سوم شخص هم همیشه از ат استفاده خواهد شد.

برای مثال سعی می کنیم فعل говорить به معنای صحبت کردن را صرف کنیم:

این درس را با یک مثال دیگر تمام می کنیم. می خواهیم فعل верить (اعتقاد داشتن) را صرف کنیم. نکته ای که صرف این فعل دارد ایجاد یک تغییر کوچک در شکل صرف شده فعل است. در واقع بن فعل تغییر کوچکی می کند. تغییرات اینچنینی در صرف افعال قواعد خود را دارد که فعلا نیازی نیست درگیر آن شوید.

افعال بی قاعده

تعدادی از افعال روسی از هیچ یک از قوانین گفته شده بالا تبعیت نمی کنند. به این افعال، افعال بی قاعده می گوییم. البته ساختار صرف این افعال هم تا حد زیادی مشابه افعال با قاعده است. گاهی حتی با نگاه کردن به فعل میتوانید شکل صرف را فهمید. برای مثال فعل Ехать  به معنای رفتن (با وسیله حمل و نقل) را صرف می کنیم:

توجه کنید که روش صرف آن تا حد زیادی مشابه افعال نوع اول است، اما نوع ساختن بن فعل از آن قاعده تبعیت نمی کند. برای مثال دوم فعلЖить  به معنای زندگی کردن را صرف می کنیم:

 

تمرین: فعل любить به معنای دوست داشتن را صرف کنید.

به درس 9 از مجموعه آموزش زبان روسی برای نوآموزان خوش آمدید. در این درس می خواهیم قوانین اولیه منفی کردن جملات و ساختن سوالات بله و خیر را یاد بگیریم.

سوالات بله و خیر

سوالات بله و خیر در روسی تفاوت ساختاری با جملات خبری ندارند. تنها تفاوت در اضافه شدن علامت سوال به شکل نوشته شده جمله است. در خواندن جمله هم تاکید بیشتری بر قسمت آخر جمله انجام می شود. از آنجا که معادل همین ساختار در فارسی هم وجود دارد می توانید آن را در تفاوت خواندن این دو جمله درک کنید:

حالا به مثال زیر توجه کنید:

همین ساختار را می توانید برای جملات مسندی هم استفاده کنید:

برای جواب دادن به این سوالات از بله و خیر استفاده می کنیم. امیدواریم از درس سوم این دو واژه را فراموش نکرده باشید! اگر اینطور است دوباره به آنها اشاره می کنیم.

منفی کردن جملات

روش های متفاوتی برای ساختن جملات منفی در زبان روسی وجود دارد اما ساده ترین روش اضافه کرد واژه منفی ساز “не” به جمله است. استفاده از این جمله ساده است. به مثال زیر توجه کنید:

از همین واژه می توان برای منفی کردن فعل ها هم استفاده کرد. به مثال زیر توجه کنید:

به درس 10 از مجموعه آموزش زبان روسی برای نوآموزان خوش آمدید. بعد از چند درس گرامری، در این درس می خواهیم عبارت هایی کاربردی برای سفارش دادن نوشیدنی و خوراکی در کافه یاد  بگیریم.

لغات مورد نیاز

اول واژه های مورد نیاز برای سفارش دادن را بررسی می کنیم:

نکته: در صورتی که به برای سفارش آب می خواستید بهتر است از минералка  استفاده کنید، چراکه در صورتی که از Вода استفاده کنید احتمالا ابتدا کمی تعجب می کنند و بعد برای شما آب شیر  می آورند.

سفارش دادن

اگر در درس سوم واژه пожалуйста را یاد نگرفته اید الان فرصت خوبی برای یادگیری این واژه است. همانطور که قبلا گفتیم пожалуйста معنای “لطفا” هم دارد و بهتر است برای هر درخواست از آن استفاده کنید.

برای مثال:

می توانید از این جمله هم برای سفارش دادن استفاده کنید:

نکته: حالا که در مورد صرف افعال اطلاعات دارید ممکن است متوجه شده باشید که همه افعال به صورت دوم شخص جمع صرف شده تا محترمانه باشد.

تمرین: حالا می توانید از لیست بالا سفارش مورد علاقه خود را انتخاب کرده و آنها را درخواست کنید.

سوال کردن

اگر می خواهید در مورد امکان سفارش چیزی سوال کنید می توانید این سوال را به صورت زیر مطرح کنید:

برای مثال:

سوال کردن در مورد قیمت

برای سوال کردن در مورد قیمت می توانید از این جمله استفاده کنید:

 

احتمالا جواب شما به صورت زیر خواهد بود.

 

تمرین: خودتان را در یک کافه فرض کنید. از منو چیزی را سفارش دهید و سوالاتی در مورد آن بپرسید.

به درس 11 از مجموعه آموزش زبان روسی برای نوآموزان خوش آمدید. در این درس قصد داریم در مورد جنسیت اسامی در زبان روسی و نحوه شناسایی جنسیت اسامی در این زبان صحبت کنیم.

انواع جنسیت در زبان روسی

در زبان روسی اسامی می توانند یکی از 3 جنسیت: مذکر، مونث یا خنثی را داشته باشند. اطلاح از جنسیت یک اسم از نظر گرامری بسیار با اهمیت است به طوری که بدون اطلاع از قوانین آن جمله ساختن به زبان روسی تقریبا غیر ممکن می شود.

شناسایی جنسیت ها در زبان روسی

در زبان روسی جنسیت اسامی با توجه به دو المان شناسایی می شود:

• جنسیت طبیعی اسم مورد اشاره: این به معنای جنسیت طبیعی چیزی است که اسم به آن اشاره می کند. برای مثال اگر یک اسم به یک مرد اشاره کند جنسیت آن مذکر است. این موضوع تا حد  زیادی در مورد حیوانات مذکر و مونث هم مصداق پیدا می کند. پس اگر چیزی از نظر طبیعی مذکر یا مونث بود، اسم آن هم از نظر گرامری مذکر یا مونث است.
• آخرین حروف اسم: بسیاری از اسامی برای چیزهایی مورد استفاده قرار میگیرند که از نظر طبیعی جنسیتی ندارند. در این صورت جنسیت اسم از طریق آخرین حروف آن مشخص می شود.

شناسایی جنسیت اسامی از طریق آخرین حروف

پیش از بررسی قوانین مربوط به شناسایی جنسیت باید بتوانید حروف بی صدا و صدادار را تشخیص دهید. در زبان فارسی ما 6 حرف صدادار داریم. آ، او، ای که حروف صدادار بلند نامیده می شوند و فتحه، کسره و ضمه (ـَــِــُ) که حروف صدادار کوتاه نامیده می شوند. بقیه حروف به جز این شش حرف حروف بی صدا هستند.

زبان روسی 11 حرف صدادار دارد (که از درس 1 با آنها آشنا شده اید) این حروف عبارتند از:

А, Я, Э, Е, У, Ю, О, Ё, Ы, И, Й

بقیه حروف به جز این 11 حرف حروف بی صدا به شمار می روند. سعی کنید این حروف را به خوبی بشناسید چون در تشخیص جنسیت اسامی به آنها نیاز پیدا خواهید کرد. شناسایی جنسیت اسامی در زبان روسی با قواعدی بسیار ساده صورت می گیرد. برای این کار کافیست به آخرین حرف یک اسم (در حالت مفرد) توجه کنید:

• اگر این حرف یک حرف بی صدا یا حرف “й” باشد، اسم مورد نظر مذکر است.
• اگر این حرف  “а” یا  “я”باشد، اسم مورد نظر مونث است.
• اگر این حرف “о”  یا  “е”باشد، اسم مورد نظر خنثی است.
• اگر این حرف “ь” (نشانه نرم) باشد، اسم یا مذکر است و یا مونث. (در مورد تشخیص این موضوع بعدا بیشتر صحبت می کنیم)

برای درک بهتر این قوانین به مثال های زیر توجه کنید:

مذکر

مونث

خنثی

نکته: جنسیت طبیعی یک اسم بر حروف آخر آن اولویت دارد. پس اگر جنسیت طبیعی چیزی که اسم به آن اشاره می کند مذکر یا مونث باشد بدون توجه به حروف آخر آن اسم مذکر یا مونث است. به  مثال های زیر توجه کنید:

اسامی زیر همه مذکر هستند.

تمرین: جنسیت اسامی زیر را با استفاده از قوانین گفته شده تشخیص دهید (مواردی که ممکن است مذکر یا مونث باشند را به همان صورت مشخص کنید):

1.	человек	مرد، شخص
2.	год	سال
3.	время	زمان
4.	рука	دست
5.	дело	کار، تجارت
6.	раз	زمان
7.	глаз	چشم
8.	жизнь	زندگی
9.	день	روز
10.	голова	سر، مغز

به درس 12 از مجموعه آموزش زبان روسی برای نوآموزان خوش آمدید. در این درس می خواهیم اعداد 11 تا 99 را در زبان روسی بررسی کنیم.

در درس 5 با اعداد 1 تا 10 روسی آشنا شدید. در این درس می خواهیم با اعداد 11 تا 19 آشنا شویم و همچنین ساختار ساخت اعداد دو رقمی را یاد بگیریم.

اعداد 11 تا 19

در زبان روسی هم مانند فارسی، اعداد 11 تا 19 کمی با قاعده و کمی بی قاعده هستند. جدول زیر این اعداد را به شما معرفی می کند:

одиннадцать	11
двенадцать	12
тринадцать	13
четырнадцать	14
пятнадцать	15
шестнадцать	16
семнадцать	17
восемнадцать	18
девятнадцать	19

اعداد 20 تا 99

اعداد دهگان بی قاعده هستند پس باید آنها را یاد بگیرید. جدول زیر به شما کمک می کند:

двадцать	20
тридцать	30
сорок	40
пятьдесят	50
шестьдесят	60
семьдесят	70
восемьдесят	80
девяносто	90

ساختار ساختن اعداد دو رقمی تا حد زیادی مشابه فارسی است با این تفاوت که بین رقم اول و دوم حرف اضافه “و” قرار نمی گیرد. کافیست رقم اول و دوم را کنار هم بگذارید. به مثال های زیر توجه کنید:

двадцать один	21
двадцать два	22
двадцать три	23
двадцать четыре	24

تمرین: اعداد زیر را بخوانید:

77	32	70	64
60	85	53	24
99	73	69	98
41	53	58	22
42	76	28	34
34	28	94	96
51	87	27	42
41	76	31	86
98	60	98	70
33	72	34	86

به درس 13 از مجموعه آموزش زبان روسی برای نوآموزان خوش آمدید. در این درس می خواهیم در مورد حالت جمع اسامی در زبان روسی صحبت کنیم.

ساختار جمع بستن اسامی در زبان فارسی بسیار ساده است. در بیشتر موارد کافیست پسوند “ها” را به اسامی اضافه کنید و شکل جمع آنها را بسازید. در زبان روسی جمع بستن اسامی کمی پیچیده تر از آن است. پس باید دقت زیادی به این بخش داشته باشید و قواعد این بخش را به خوبی یاد بگیرید. این بخش ممکن است در ابتدا به نظر شما گیج کننده برسد اما با تمرین می فهمید که ساده است. (احتمالا نیاز است این درس را بیش از یک بار بخوانید)

قواعد جمع بستن اسامی در زبان روسی

پیش از اشاره به این قواعد باید بدانید که قواعد گفته شده در این بخش تنها مربوط به حالت فاعلی از اسامی روسی است. البته نیازی نیست فعلا درگیر این مسئله شوید که حالت فاعلی چه معنایی دارد. در این مورد به صورت مفصل در درس های آینده صحبت خواهیم کرد.

برای جمع بستن اسامی در زبان روسی (در حالت فاعلی) از یکی از حروف “и”, “ы”, “я”  یا  “а” استفاده می کنیم. این کار با قواعد زیر صورت می گیرد:

برای اسامی مذکر

اگر اسم مذکر به حرف بی صدا ختم می شد، کافیست حرف “ы” را به انتهای اسم اضافه کنید (با یک استثنا که در پایین به آن اشاره می کنیم). به مثال های زیر توجه کنید:

برای اسامی مذکر که به حروف “й” یا “ь” ختم می شوند، باید حرف آخر را (“й” یا “ь”) با حرف “и” جایگزین کنید. به مثال های زیر توجه کنید:

استثنا برای اسامی مذکر

اسامی مذکری که به یکی از حروف بی صدای ж, -ч, -щ, -ц, -к, -х, -г- ختم می شوند، برای جمع بستن اسم به انتهای آن حرف “и-” را اضافه می کنیم. (مثل حروف “й” یا “ь”) به مثال های زیر توجه کنید:

برای اسامی مونث

برای اسامی مونثی که به a- ختم می شوند، حرف a- با حرف ы- جایگزین می شود (با یک استثنا که در پایین به آن اشاره می کنیم.) به مثال های زیر توجه کنید:

برای اسامی که به я- یا ь- ختم می شوند حرف آخر (я- یا ь-) با и- جایگزین می شود. به مثال های زیر توجه کنید:

استثنا برای اسامی مونث

اگر حرف قبل از –a در اسم مونث یکی از حروف بی صدای ж, -ч, -щ, -ц, -к, -х, -г- باشد. برای جمع بستن اسم به انتهای آن حرف “и-” را اضافه می کنیم. به مثال های زیر توجه کنید:

 

برای اسامی خنثی

برای اسامی که به o- ختم می شوند، o- به a-  تبدیل می شود. به مثال های زیر توجه کنید:

در اسامی که به e- ختم می شوند، e- به я- تبدیل خواهد شد. به مثال های زیر توجه کنید:

نکته: تعدادی استثنا هم برای این قوانین وجود دارد که می توانید در بخش گرامری “جمع بستن اسامی در زبان روسی” آنها را ببنید.

خلاصه

چون قوانین گفته شده در نگاه اول پیچیده به نظر می رسد خلاصه آن را در جدول زیر قرار می دهیم تا درک بهتری نسبت به آنها داشته باشید.

حرف تبدیل شده	حرف اضافه شده	آخرین حرف اسم	جنسیت اسامی
ы-		حروف بی صدا (به جز موارد استثنا)	مذکر
a-	مونث
	и-	й / ь	مذکر
ж, -ч, -щ, -ц, -к, -х, -г-
я / -ь-	مونث
жа, -чa, -ща,-ша, -ка, ха, -га-
a-		o-	خنثی
я-	e-

تمرین: جنسیت اسامی زیر را تشخیص داده (برای اسامی که ممکن است مذکر یا مونث باشند تشخیص همین موضوع کافیست) و سپس حالت آنها را بسازید:

به درس 14 از مجموعه آموزش زبان روسی برای نوآموزان خوش آمدید. در این درس می خواهیم به صورت اولیه در رابطه با حالت ها در زبان روسی صحبت کنیم.

ساختار جملات در زبان فارسی

پیش از پرداختن به حالت ها در زبان روسی ابتدا می خواهیم کمی در مورد ساختار جملات زبان فارسی صحبت کنیم. این موضوع به شما در درک بهتر مفهوم حالت کمک خواهد کرد. در زبان فارسی برای تشخیص نقش اسامی در یک جمله از دو المان اصلی استفاده می کنیم. اول جایگاه اسم و دوم حروف اضافه آن. برای درک المان اول به مثال زیر توجه کنید:

با داشتن اطلاعات اولیه گرامری در زبان فارسی می توانید تشخیص دهید که در جمله بالا کامران فاعل و رضا مفعول است. اما سوال اینجاست که این را از کجا فهمیدید. کامران و رضا هر دو اسم هستند و هیچ تفاوتی هم با هم ندارند. جواب در جایگاه آنها در جمله است. با این توصیف با عوض کردن جایگاه آنها نقششان هم باید عوض شود. برای اطمینان این کار را انجام می دهیم:

درست است، تنها با جابه جا کردن دو اسم نقش آنها عوض شد. در جمله دوم رضا فاعل و کامران مفعول شد. حال به سراغ المان دوم می رویم. پیش از آن به این مثال دقت کنید:

در این جمله ما سه اسم داریم. کامران، کتاب و رضا. کامران نقش فاعل، کتاب نقش مفعول مستقیم و رضا نقش مفعول غیر مستقیم را دارد. (در مورد مفعول مستقیم و غیر مستقیم بیشتر صحبت خواهیم کرد.) رضا در این جمله پیش از خود یک حرف اضافه دارد. حرف اضافه به. این حرف اضافه به شما کمک می کند که نقش اسم را تشخیص دهید. ولی آیا اگر جایگاه آن را در جمله عوض کنیم نقش آن تغییر می کند. برای اطمینان این کار را انجام می دهیم.

همانطور که مشخص است با وجود تغییر دادن جایگاه رضا هیچ تفاوتی در نقش آن ایجاد نشده.

ساختار جملات در زبان روسی

در زبان روسی جایگاه اسامی در جمله تاثیر کمی بر روی نقش آنها دارد. اما سوال اینجاست که در این صورت چطور نقش اسامی مشخص می شود. جواب حالت یا پادژ اسم است. حالت یا پادژ یک اسم به تغییراتی گفته می شود که بر روی اسم اتفاق می افتد و آن نقش آن را مشخص می کند. همانطور که ما در فارسی از حرف اضافه برای نشان دادن نقش اسم استفاده می کنیم در روسی با ایجاد تغییراتی اندک در اسامی نقش آنها را مشخص می کنند.

پس زبان روسی ساختار جمله بندی متفاوتی نسبت به فارسی دارد. در زبان روسی جایگاه بخش های جمله بیشتر نشان دهنده تاکید بر روی آنهاست تا نقش آنها. مثلا اگر در زبان روسی بخواهیم برای مثال بالا روی کتاب تاکید کنیم جمله را به این صورت می سازیم:

و اگر بخواهیم بر روی رضا تاکید کنیم، جمله به این صورت می شود:

گرچه جملات بالا همچنان در فارسی معنا دارند، این به دلیل انتخاب مثال این درس بود. در حالی که در بسیاری موارد تغییرات اینچنینی در فارسی معنای جمله را به هم خواهد ریخت و از نظر گرامری درست نیست.

حالت اسامی از چه نظر مهم است؟

بدون تشخیص حالت یک اسم شما نمی توانید نقش آن در جمله را تشخیص دهید و در نتیجه درک معنای کلی جمله غیر ممکن می شود. در مرحله نخست باید سعی کنید امکان تشخیص حالت های مختلف در زبان روسی را به دست آورید تا معنای جملاتی که می خوانید را درک کنید. در طول زمان و با تمرین خواهید آموخت چطور اسامی را با حالت درست در جمله به کار ببرید و جملات درستی بسازید.

حالت ها چطور قابل تشخیص هستند؟

حالت های مختلف در زبان روسی معمولا در کلمات آخر اسامی تغییر ایجاد می کنند. در واقع همانطور که ما افعال را در فارسی (و روسی) صرف می کنیم در روسی اسامی نیز با توجه به حالتشان صرف می شوند. در مورد اینکه چه تغییراتی در اسامی ایجاد می شوند بعدا به صورت مفصل صحبت خواهیم کرد.