غذاهای محلی ایران

برنج کدوحلوایی یکی از غذاهای محلی استان مازندران است.

مواد لازم:

کدوحلوایی پوست کنده خرد شده: ۲ عدد
سیر چرخ کرده و سرخ شده: ۱ بوته
برنج آبکشی: ۲ پیمانه
نمک، فلفل و زردچوبه: به میزان لازم
روغن: به میزان لازم

مواد لازم برای مواد گوشتی:

پیاز خرد شده و سرخ شده: ۲ عدد
گوشت چرخ کرده: ۲۰۰ گرم
نمک، فلفل و زردچوبه: به میزان لازم

طرز تهیه:

ابتدا کدو را پوست کنده و خرد می‌کنیم و درظرفی دیگر پیاز خرده شده را سرخ می‌کنیم، همچنین سیر را نیز به مانند پیاز سرخ می‌کنیم. آنگاه برنج را نیز آبکشی کرده و مواد را با هم‌مخلوط می‌کنیم. طرز تهیه مواد گوشتی: پیاز را سرخ می‌کنیم و نمک و فلفل و زردچوبه‌و گوشت چرخ کرده را اضافه می‌کنیم ومی‌گذاریم تا مقداری سرخ شود. در مرحله بعد مواد آماده شده را به مواد مخلوط شده اضافه‌می‌کنیم و برروی حرارت ملایم می‌گذاریم تا دم‌بکشد.

مالابیج یکی از غذاهای محلی استان‌های گیلان و مازندران است. این غذا به نام مالاتا هم شناخته می‌شود.
غذای گیلانی مواد لازم:

ماهی سفید بزرگ _ ۱ عدد
سبزی‌های معطر: نعناع، خنش (خلواش)، شوشاق یک دسته
رب انار _ ۲ قاشق غذاخوری
مغزگردو _ ۲۰۰ گرم
نمک و فلفل و گلپر _ به اندازه کافی

طرز تهیه:

مغزگردو را با سبزی میسائیم یا چرخ می‌کنیم، مغزگردو و سبزی را با رب انار و گلپر و نمک و فلفل مخلوط می‌کنیم. آنگاه روی سطح ماهی کمی کارد می‌کشیم. باله‌های ماهی را با قیچی می‌گیریم، داخل گوش‌های ماهی را خالی می‌کنیم. شکم ماهی را یک چاک کوچک می‌دهیم، محتویات شکم ماهی را خارج می‌کنیم. بعد ماهی را تمیز میشوئیم و می‌گذاریم در صافی بماند تا آبش برود. سپس داخل شکم ماهی را از مایه مغزگردو و سبزی که حاضر کرده‌ایم پر می‌کنیم. دو لبه شکم ماهی را جفت می‌کنیم و با نخ و سوزن بخیه می‌زنیم. سپس سر و دم ماهی را بهم می‌آوریم و ماهی را گرد کرده در یک قابلمه مناسب قرار می‌دهیم و زیر و روی آن آتش زغال ریخته و ماهی را در حرارت ملایم می‌پزیم. امروزه این خوراک ماهی را نیز می‌توان در فر به طریق آسان تر طبخ نمود. یعنی بعداز آنکه شکم ماهی را پر کردیم و دوختیم سینی فر را کمی چرب می‌کنیم، کمی آرد می‌پاشیم و ماهی را از پهلو روی سینی قرار می‌دهیم. در طبقه وسط فر با حرارت ۳۵۰ درجه به مدت یکساعت و نیم می‌پزیم. در این فاصله مقداری سس متشکل از آب انار و یک قاشق کره آب کرده و زعفران روی آن می‌دهیم تا ماهی خوشرنگ شود.

اکبر جوجه یکی از غذاهای محلی استان مازندران است.

مواد لازم:

جوجه کباب: یک کیلوگرم
برنج: ۵ پیمانه
رب انار شیرین: دو پیمانه
لیموترش: یک کیلوگرم
زعفران دم کرده: سه قاشق غذاخوری
روغن مایع: سه پیمانه
نمک و فلفل

روش تهیه: اگر اهل کباب خوری در خانه باشید، حتما چندباری جوجه کباب زعفرانی را به جای اینکه به سیخ بکشید، با گوجه فرنگی سرخ کرده‌اید. انصافا خوشمزه هم می‌شود. اکبرجوجه هم همین جوجه کباب است با یکی دو تفاوت؛ جوجه‌ها را باید در آبلیمو، نمک و آب بخوابانید. روایت هست که می‌گویند یک روز باید تکه‌های مرغ را در محلول آبلیمو، آب و نمک بخوابانید. اما از ما نشنیده بگیرید؛ سه چهار ساعت هم کفایت می‌کند.

بعد از این مدت، روغن را در تابه‌ای نسبتا گود و بزرگ داغ کنید و سپس جوجه‌ها در آن بچینید. جوجه‌ها معمولا آب می‌اندازند. اگر اجازه بدهید کمی آبپز شوند، به سود خودتان کار کرده‌اید. آب جوجه که تمام شد، باید دو طرف گوشت طلایی شود. بعد از این از روغن بیرون بیاورید.

روی جوجه‌ها را رب انار بریزید و با جعفری تزیین کنید.

نکته: این غذا برخلاف جوجه کباب زعفرانی، پیاز و زعفران ندارد. اما اگر دوست داشتید می‌توانید زعفران و پیاز هم بزنید. خوشمزه تر می‌شود. ضمنا فراموش نکنید یک کاسه رب انار کنار دستتان بگذارید، لازم می‌شود.

مخلفات: رسم است که اکبرجوجه را با پلو زعفرانی می‌خورند. هرچند پلو سفید هم بد نیست. اما برای درست کردن پلو زعفرانی، باید پلو کته درست کنید. وقتی آب برنج در حال حباب زدن است، زعفران دم کرده را اضافه کنید.

آش گزنه یا آش ترش از غذاهای سنتی مازندران است. غذای مورد نظر با وجود حبوبات در آن سرشار از پروتئین گیاهی بوده که خوشمزگی آن به خاطر وجود کدو حلوایی و سبزیجات معطر است. آش آخرین چهارشنبه سال در آخرین چهارشنبه سال زنان مازندرانی تدارک آش ترشیرا می‌بینند که در نوع خود بی نظیر است و جنبهٔ تبرک و شفا بخشی دارد. در این آشاز چهار گیاه استفاده می‌شود از شکوفه‌های آلوچه گرفته تا بچا بچا (گل پامچال وحشی) و گل بنفشه و سبزی‌های گوناگون دیگر. یک پای ثابت این آش حتما (گزنه) می‌باشد. احتمالا ترشی آش اظهار دلسردی از سال کهنه می‌باشد. از قدیم الایام این آش ترش رادر روز سوم مرده‌ها طبخ می‌کردند و به همه مهمانان علاوه بر طعام آش ترش هم می‌دادند که این هم نشانهٔ تنفر از غم و ناراحتی بود. در هر صورت مردم این منطقه آش ترش آخرین چهارشنبه سال را به نیت مردگان خود خیرات می‌کنند. اگر کسی به خاطراشتغال زیاد موفق به پختن این آش نشود حتما سهمی از آش همسایه‌ها و یا اقوام خود می‌برد.
مواد لازم:

آرد گندم ۵۰۰ گرم
چغندر ۵۰ گرم
عدس ۵۰ گرم
نخود ۵۰ گرم
لوبیا ۳۰ گرم
باقلا ۵۰ گرم
کدو حلوایی ۱۰۰ گرم
گشنیز ۱۰۰ گرم
جعفری ۵۰ گرم
سیر ۵۰ گرم
ماست یک کیلوگرم
نمک ۱۰ گرم
زردچوبه ۱۰ گرم

طرز تهیه:

۱- آرد را خمیر کرده با وردنه آن را پهن می‌کنند. ۲- برای نازک شدن خمیر باید آن را این دست و آن دست کرد. ۳- خمیر نازک شده را روی ظرف پهن کرده و روی آن را آرد می‌پاشند و آهسته آهسته آن را تا می‌زنند و هم‌زمان با تا زدن خمیر، زیر آن نیز آرد می‌پاشند تا به هم نچسبد. ۴- خمیر را با چاقو به طور افقی برش می‌زنند. ۵- نخود، لوبیا، عدس، چغندر و باقلا را با هم می‌پزند. ۶- سبزی‌ها و کدو حلوایی را همراه با نمک و زردچوبه به مواد اضافه می‌کنند. ۷- بعد از پخته شدن مواد ماست را در آب حل کرده به آش اضافه می‌کنند. هم‌زمان آش را هم می‌زنند تا آش جوش بیاید. ۸- رشته‌ها را بعد از جوش آمدن اضافه می‌کنند و منتظر می‌مانند تا آش قوام بیاید. خواص درمانی تلی آش: غذای مورد نظر با وجود حبوبات در آن سرشار از پروتئین گیاهی بوده که خوشمزگی آن به خاطر وجود کدو حلوایی و سبزیجات معطر است همچنین وجود جعفری و گشنیز به آن طعم خوبی می‌دهد.

گوله ریزه از آبگوشت‌های استان لرستان است. گوًله ریزه (گلوله ریز) درواقع خوراک گوشت قلقلی با آب است که البته چاشنی‌های برنج خرد شده و آرد گندم و سیب زمینی هم از جمله موادی است که به این آبگوشت لری طعمی ویژه و فوق العاده‌ای می‌بخشد.

مواد مورد نیاز آبگوشت لری:

گوشت چرخ کرده ۵۰۰ گرم
برنج نیم دانه ۱۰۰ گرم
آرد گندم ۱۰۰ گرم
روغن ۱۰۰ گرم
سیب زمینی ۲ عدد بزرگ
رب گوجه ۳ قاشق غذاخوری
نمک و زرد چوبه به مقدار لازم

طرز تهیه آبگوشت لری:

رب گوجه و نمک و زرد چوبه را داخل قابلمه با روغن مخلوط نموده و پس از اضافه نمودن یک لیتر و نیم آب به آن، مایع مربوطه را روی حرارت کم اجاق به آرامی هم می‌زنیم تا کاملا بجوش بیاید.

برای درست کردن گلوله‌های ریز (گله ریزه) آبگوشت ابتدا گوشت چرخ کرده را با نیم دانه‌های برنج و آرد گندم و نمک و زرد چوبه خوب ورز داده و با هم مخلوط می‌کنیم. سپس از ماده گوشتی اماده شده گلوله‌های گوشتی کوچکی را بشکل دایره جدا نموده و به آرامی به آب در حال جوشمان اضافه می‌کنیم تا بصورت نیم پز در ایند.

در انتها سیب زمینی‌ها را پس از گرفتن پوستشان بصورت خلال‌های بزرگ خرد کرده و داخل قابلمه می‌ریزیم تا همراه با حرارت کم با گوشت‌ها پخته شوند. بعد از ۳۰ دقیقه آبگوشت لری آماده است.

آبگوشت دو گوله دودار یا آبگوشت دوغ‌دار آبگوشت دوغ‌دار که به لهجه اراکی و گویش لری دوگوله دودار معروف است از غذاهای سنتی و محلی شهر اراک و استان لرستان است. این غذا در استان لرستان به نام آبگوشت کشک لری معروف است. در اراک به آن چغندر سفید هم اضافه می‌شود

دستور شماره یک، لرستان

گوشت آبگوشتی ۵۰۰ گرم
نخود و لوبیا سفید ۲ پیمانه
بادمجان سرخ کرده ۲ عدد
پیاز بزرگ ۱ عدد
سیر ۴ حبه
کشک ۲۵۰ گرم
نمک و زردچوبه و نعنا خشک به میزان لازم
روغن مایع به میزان لازم

روش پخت:

نخود و لوبیا را از شب قبل خیس کنید و هنگام پخت غذا، آب آن‌ها را خالی کنید و بشویید. گوشت، نخود، لوبیا سفید، نمک، پیاز خرد کرده و حبه‌های سیر را با ۵ پیمانه آب خوب بپزید. پس از اینکه یک ساعت از پخت آبگوشت گذشت، زردچوبه را بریزید و نیم ساعت مانده به پایان پخت آبگوشت، بادمجان‌های سرخ شده راهم اضافه کنید. در آخر، کشک را اضافه کنید تا چند جوش بزند. کمی نعنا داغ درست کنید و در آبگوشت بریزید. وقتی آبگوشت کاملا جا افتاد، آب آن را در ظرف‌های جداگانه بکشید. گوشت، بادمجان، لوبیا و نخود را نیز با هم بکوبید و با سبزی خوردن و نان سنگک سرو کنید.
دستور شماره دو؛ اراک

آبگوشت دوغ دار (دوگوله دودار)

مواد لازم برای ۶ تا ۸ نفر:

گوشت دم سینه گوسفند یا گردن یک کیلو
بادنجان قلمی پوست گرفته و سرخ کرده ۵ عدد
نخود و لوبیا سفید ابگوشتی رویهم یک لیوان
ادویه آبگوشتی یا خورشی و زردچوبه
کشک جوشیده غلیظ ۳۵۰ گرم
نعنا داغ و پیاز داغ و سیرداغ
چغندر سفید خرد شده دو عدد

طرز تهیه:

از قبل نخود و لوبیا را خیس کرده و سپس با گوشت و پیاز و زردچوبه و ادویه باز بگذارید تا گوشت و حبوبات بپزند. سپس چغندر خرد شده را اضافه کنید تا در آبگوشت بپزد. در انتها بادجان سرخ شده را اضافه کنید و نمکش را بچشید. وقتی چغندر و بادنجان پخت نوبت افزودن کشک است. کشک را اضافه کرده و اجازه دهید چنئ جوش بزند. اکنون در ظرف مناسب کشیده و یا نعنا داغ و سیر داغ و پیاز داغ تزیین کرده و سر سفره ببرید.

مطنجن مرغابی یکی از غذاهای محلی استان گیلان است.

مواد لازم برای ۶-۷ نفر

مرغابی: ۱عدد
مغز گردوی ساییده: ۵ -۶ پیمانه
غیسی هسته گرفته ۲۵۰ گرم
کشمش بی هسته ۲۵۰ گرم
رب انار ۳-۴ قاشق غذاخوری
شکر ۱-۲ قاشق غذاخوری
نمک، فلفل، روغن و دارچین به میزان لازم

طرز تهیه:

رب انار و شکر را در یک پیمانه آب حل کنید.

مرغابی و مغز گردو را با ۱ لیتر آب در دیگ روی آتش ملایم بار کنید و ۲ ساعت بپزید تا مرغابی بپزد و گردو به روغن بنشیند. در پایان ساعت اول محلول رب انار را با کمی نمک و فلفل اضافه کنید و هم بزنید.

۲-۳ قاشق روغن در تابه روی آتش ملایم داغ کنید، غیسی و کشمش را ۳-۴ دقیقه در آن تفت بدهید و اندکی دارچین بپاشید. غیسی و کشمش را به خورش اضافه کنید و بگذارید دیگ با در نیمه باز ۲۰/۱۵ دقیقه ریز جوش بزند.

اگر رب انار شیرین باشد می‌توانید شکر را حذف کنید؛ یا اگر ترشی آن کافی نباشد چند قاشق آب غوره یا آب لیمو اضافه کنید.

این خورش را در گیلان معمولاٌ با مرغابی درست می‌کنند؛ ولی البته مرغ هم می‌توان به کار برد؛ در این صورت مرغ را ۳۵-۴۰ دقیقه پیش از پایان پخت مغز گردو در دیگ بگذارید، وگرنه زیاد پخته می‌شود و از هم وا می‌رود.

خورش سیب درختی یکی از غذاهای محلی استان لرستان است.

مواد لازم:

گوشت ران گوسفندی ۵۰۰ گرم
روغن مایع ۲ قاشق غذاخوری
برگ بو ۳ عدد
پیاز ۱ عدد
آب ۵ لیوان
نمک و فلفل به مقدار لازم
سیب درختی ۵۰۰ گرم
پیازداغ ۲ قاشق غذاخوری
سرکه ۲ قاشق غذاخوری
شیره انگور یا خرما نصف لیوان
نشاسته ذرت ۱ قاشق غذاخوری

طرز تهیه:

گوشت را به قطعات ۲×۲برش داده در روغن مایع تفت دهید.

سپس آن را با برگ بو، پیاز و آب به مدت سه ساعت روی حرارت بپزید.

در یک ساعت آخر نمک و فلفل را اضافه کنید.

با ابزار مخصوص یا چاقو، وسط سیب را بیرون آورده پوست آن را بگیرید و آن را برش دهید.

در اواخر پخت گوشت، طوری که دو پیمانه از آب آن باقیمانده باشد، پیاز و برگ بو را بیرون آورده و سیب‌های حلقه شده و پیاز داغ را به آن اضافه نمایید.

سرکه را به شیره انگور یا شیره خرما اضافه کرده خوب به هم بزنید و سپس آن را به خورش اضافه کنید تا خورش بپزد و سیب‌ها تقریبا نرم شوند.

نشاسته ذرت را نیز در کمی آب سرد حل کرده در اواخر پخت به خورش بیفزایید.

دستور شماره یک

مواد لازم:

اسفناج نیم کیلو
پیاز ۱ عدد
سیر ۱ حبه
تخم مرغ ۲ تا ۳ عدد
نمک و فلفل

طرز تهیه:

اسفناج‌ها رو کمی خرد کرده در ظرفی ریخته بگذارید با آب خودش بپزه و نرم بشه.(من اصولا اسفناج رو نه زیاد می‌پزم نه زیاد سرخ می‌کنم) پیاز و سیر رو خرد کرده در ماهیتابه بریزین و با روغن طلاییش کنین. الان دیگه وقتشه که اسفناج‌های پخته رو هم بهش اضافه کنین (اگه ظاهر غذا بیشتر از خواصش براتون مهمه می تونین اسفناج پخته رو در غذاساز بریزین که کاملا له بشه.. من اینجوری دوست ندارم. اسفناج هرچه کمتر خرد بشه خواصش بیشتر حفظ میشه) و نمک و فلفل بزنین و مخلوطتون رو هم بزنین تا کمی اسفناج سرخ بشه. بعد هم تخم مرغها رو درسته توشون بشکنید.
دستور شماره دو

مواد لازم برای ۳ نفر

اسفناج ۱ کیلو گرم
تخم مرغ ۳ عدد
پیاز ۲ یا ۳ عدد
روغن، نمک و فلفل به اندازه لازم

طرز تهیه:

اسفناج را شسته و به قطعات کوچک تبدیل کنید. سپس یک لیوان آب و کمی نمک به آن اضافه کنید و روی حرارت متوسط مدت کوتاهی بپزید. آبرا خالی کنید و با پشت قاشق به اسفناج فشار وارد کنید تا آب آن درآید.

در ظرفی نچسب پیازها را خرد کرده و در روغن سرخ کنید. اسفناج را به آن اضافه کنید و چند دقیقه دیگر سرخ کنید. سطح آن را با پشت قاشق صاف کنید و تخم مرغ‌ها را بدون آنکه زرده آن بپاشد روی پیاز و اسفناج بشکنید. نمک و فلفل هم بزنید و در ظرف غذا را بگذارید تا بپزد. دقت کنید که زرده تخم مرغ‌ها سفت نشود.

میرزاقاسمی یکی از غذاهای محلی استان گیلان و استان مازندران است.

دستور شماره یک

مواد لازم:

بادمجان متوسط: ۵ عدد
سیر: یک بوته
تخم مرغ: ۳ عدد
گوجه فرنگی: ۲ عدد
روغن و نمک و فلفل: به مقدار کافی

طرز تهیه:

بادنجان‌ها را داخل فر یا روی آتش کبابی می‌کنیم تا کاملا پخته شوند، سپس پوست آنها را کنده و سرهای آنرا می‌گیریم و بعد ساطوری می‌نماییم سپس گوجه فرنگی‌ها را در آب جوش ریخته و پوست آن را می‌گیریم و خرد می‌کنیم. سیر را کوبیده و داخل روغن داغی که در تابه و روی آتش است می‌ریزیم تا کمی سرخ شود. بعد بادنجان‌ها و گوجه فرنگی آماده شده را به تابه اضافه کرده و سرخ می‌نماییم به حدی که آب آنها کاملا” کشیده شود و به روغن بیفتد. کمی نمک و فلفل به آن می‌زنیم و مایه را در یک طرف تابه قرار می‌دهیم ودر طرف دیگر تابه تخم مرغها را شکسته و مخلوط می‌نماییم وبهم می‌زنیم تا کاملا” بسته شده و سرخ شود بعد بادنجانها و تخم مرغ‌ها را مخلوط می‌نماییم و میرزا قاسمی آماده شده را در دیس می‌کشیم.
دستور شماره دو

مواد لازم:

بادمجان شیرین و قلمی ۴ عدد
سیر تازه ۱ بوته و اگر تازه نبود نصف بوته
گوجه فرنگی رنده شده ۵ عدد
رب گوجه ۱/۲ ق غ
نمک و فلفل به میزان لازم
آب ۱ عدد لیموترش
تخم مرغ ۴ عدد
زردچوبه ۱ ق چ پر

طرز تهیه: اول بادمجون‌ها رو کباب کنین. انقدر باید روی آتیش بمونه که پوستش ذغال بشه و وقتی با یه سیخ چوبی داخلش کردین، خیلی راحت بره توی بادمجون. بعد بذارین کنار تا سرد بشه.

گوجه رو رنده کنین و سیر رو ساطوری کنین. ۱ استکان روغن زیتون داخل تابه بریزین و بذارین روی آتیش زیاد داغ نشه و بعد سیر ساطوری و زردچوبه رو اضافه کنین و ۱۰ ثانیه با حرارت متوسط تفت بدین و سریع بادمجون رو که پوستشو گرفتین و ساطوری کردین رو به موادتون اضافه کنین. بعد دوباره ۱ دقیقه تفت بدین و بعد پوره گوجه رو اضافه کنین و درشو بگذارین و زیرشو کمی بیارین پایین تا آبش کشیده بشه و بعد آب لیمو و رب رو بهش اضافه کنین و ۱ دقیقه تفت بدین دست آخر نمک فلفل رو اضافه کنین و بعد تخم مرغا رو روی مواد بشکنین و بدون اینکه هم بزنین درشو ببندین و زیرشو بیارین پایین تا تخم مرغا ببنده! بعدشم که تخم مرغا بست تکه‌تکه شون کنین و حاج آقا میرزا رو یه هم بزنین و بکشین توی ظرف و تزئینش کنین.

مجی خورش یا خورش مجی یا خورش عدس شمالی یکی از غذاهای محلی استان گیلان و استان مازندران است.

طرز تهیه: مواد لازم برای چهار نفر:

عدس ۲۵۰ گرم سیب­زمینی دو عدد
مغز گردو یک پیمانه
تخم­مرغ دو عدد
پیاز متوسط چهار عدد
رُب اَنار سه قاشق سوپخوری
آب پنج پیمانه
نمک و فلفل سیاه به میزان لازم
زردچوبه به میزان لازم دارچین به میزان لازم

طرزتهیه: عدس را هم­راه سیب­زمینی، یک عدد پیاز خردشده و سه پیمانه آب بپزید. بعد از پخت، پوره کرده باقیمانده پیازها را سرخ نموده، در انتها زردچوبه به آن بیفزایید و سپس به مواد پوره­شده اضافه کنید. مغز گردو، رُب اَنار، نمک، فلفل سیاه، دارچین و دو پیمانه آب را به مواد پوره­شده اضافه نمایید. روی حرارتِ ملایم قرار دهید تا خورش غلیظ شود. در اواخر پخت، تخم­مرغ­ها را در آن بشکنید. وقتی سفت شد تخم­مرغ را می­توانید روی خورش پخته شده قرار دهید.

ماهی مالاتا یا ماهی فیویج از غذاهای محلی گیلان است. این غذا یکی از غذاهای سنتی بسیار قدیمی رایج در حوزه شمال شرقی کشور از شهرهای آستانه اشرفیه در گیلان تا رامسر در مازندران بوده که مبدأ آن شهر رودسر در گیلان می‌باشد.

مالاتای ترش با نام محلی “ماهی مالاتا” در گذشته صرفاً از ماهی سفید تهیه می‌شد ولی در حال حاضر آن را از انواع ماهیان درشت اندام دریای خزر مثل ماهی سفید، کفال، سوف و کپور دریایی و حتی ماهیان پرورشی گرمابی مثل کپور معمولی، آمور و کپور نقره‌ای تهیه می‌کنند.

دستور شماره یک

ماهی مالاتا (ورژن گیلانی) (غذای محلی چاف و چمخاله)

ماهی سفید رو از پشت باز کنید و به شکم بخوابونید. یعنی در واقع دو قسمت شکم هم سطح با ستون مهره‌ها قرار میگیره . . بعد ماهی رو بگذارید توی توری کباب (یا مالابیج چوب) و ماهی رو روی آتش بگذارید هر از گاهی هم ماهی را پشت رو کرده تا کاملاً پخته شود. البته در حین کباب شدن ماهی می‌توانید مقداری آب نارنج تازه را به ماهی بزنید تا با آن پخته شود بعد از کباب شدن ماهی (البته باید دقت شود که ماهی سفید کمی دیر تر کباب می‌شود) آن را با چاشنی مخصوص که در پائین توضیح داده شده است میل نمائید.

بعد گردوی ساییده، رب انار، سبزی محلی (چوچاق که همون زولِنگ مازندرانی‌ها ست)، ادویه، نمک و فلفل رو با هم مخلوط کنید تا به شکل یک خمیر شل در بیاد نام این چاشنی مخصوص در شرق گیلان ” انار آغوز ” هست که با زیتون هم صرف می‌شود.
دستور شماره دو

مواد لازم:

ماهی سفید تازه کامل (۱۵۰۰- ۱۲۰۰ گرمی) ۱ عدد
گردوی سائیده ۵۰۰ گرم
رب انار ترش ۲ پیمانه
سبزیجات معطر سائیده یا چرخ شده ۵۰ گرم
سیر چرخ شده ۵- ۳ حبه
گلپر، نمک و فلفل به میزان لازم

طرز تهیه، روش پخت ماهی:

ابتدا ماهی سفید تازه به خوبی شسته شده و موکوس سطح بدن و ذرات شن از سطح بدن و داخل برانش‌های ماهی پاک می‌گردد. سپس ناحیه شکمی ماهی از آنال تا زیر حلق با یک چاقوی تیز برش داده شده و امعاء و احشاء ماهی خارج می‌گردد. درصورت وجود تخمدانهای رسیده در ماهی، آنرا می‌توان خارج نموده و در تهیه غذا مورد استفاده قرار داد. ماهی را مجدداً شسته و آنرا در داخل یک دیگ درب دار از ناحیه پشتی قرار می‌دهیم سپس نصف لیوان آب به آن اضافه نموده و در روی اجاق گاز با شعله متوسط بمدت ۳۰ دقیقه پخته تا گوشت عضلات کاملاً از ستون فقرات و پوست ماهی جدا شود. میزان پخت باید به حد لازم باشد زیرا در اثر پخت کم، عضلات بخوبی پخته نشده و علاوه بر مشکل جداسازی گوشت، بوی ضخم ماهی گرفته نخواهد شد. و درصورت پخت بیش از حد نیز علاوه بر سفت شدن عضلات، گوشت ماهی خرد و تکه‌تکه خواهد شد. پس از پختن ماهی و سرد شدن آن ماهی از دیگ خارج شده و عضلات یک تکه از ماهی به آرامی و با دقت از ستون فقرات و پوست جدا می‌گردد. در این مرحله می‌توان استخوانهای ناحیه شکمی و استخوانهای درشت عضلانی را نیز به آسانی بیرون کشید و فیله پخته شده کم استخوان تولید نمود. این عضلات پخته پاک شده را در سس مخصوص قرار می‌دهند.

روش تهیه سس مخصوص:

ابتدا گردوی سائیده را در یک کاسه بزرگ ریخته و ۲- ۱ لیوان آب ولرم به آن اضافه می‌کنیم. گردو را در آب حل کرده تا مخلوط غلیظی بدست آید. در ادامه به ترتیب رب انار ترش، سیر چرخ کرده، سبزیجات خرد شده و ادویه جات و نمک و فلفل را به آن اضافه کرده و هم می‌زنیم تا سس یکنواخت و رقیقی بدست آید.

برای آماده‌سازی ماهی مالاتا نیز ابتدا عضلات پخته ماهی را در یک ظرف عمیق چیده و سس رقیق را بر روی آن می‌ریزیم تا تمامی سطح ماهیه با سس اشغال گردد. سپس ظرف را بمدت ۶- ۴ ساعت در یخچال قرار داده تا سس به خورد ماهی برود. مالاتای ترش با نام محلی “ماهی مالاتا” یک غذای سرد بوده که معمولاً با برنج آبکش یا کته، ترب محلی، اشپل ماهی، باقلای مازندرانی و ماست سرو می‌گردد.

ماهی گردبیج از غذاهای سنتی گیلان است.

مواد لازم:

ماهی سفید بزرگ _ ۱ عدد
سبزی‌های معطر: نعناع، خنش (خلواش), چوچاق _ یک دسته
رب انار _ ۲ قاشق غذاخوری
مغزگردو _ ۲۰۰ گرم
نمک و فلفل و گلپر _ به اندازه کافی

طرز تهیه:

مغز گردو را با سبزی می سائیم یا چرخ می کنیم، مغز گردو و سبزی را با رب انار و گلپر و نمک و فلفل مخلوط می کنیم. آنگاه روی سطح ماهی ک می کارد می کشیم. باله‌های ماهی را با قیچی می گیریم، داخل گوش‌های ماهی را خالی می کنیم.

شکم ماهی را یک چاک کوچک می‌دهیم، محتویات شکم ماهی را خارج می کنیم. بعد ماهی را تمیز می شوئیم و می گذاریم در صافی بماند تا آبش برود. سپس داخل شکم ماهی را از مایه مغز گردو و سبزی که حاضر کرده‌ایم پر می کنیم.

دو لبه شکم ماهی را جفت می کنیم و با نخ و سوزن بخیه می‌زنیم. سپس سر و دم ماهی را بهم می‌آوریم و ماهی را گرد کرده در یک قابلمه مناسب قرار می دهیم و زیر و روی آن آتش زغال ریخته و ماهی را در حرارت ملایم می‌پزیم.

امروزه این خوراک ماهی را نیز می توان در فر به طریق آسان تر طبخ نمود. یعنی بعداز آنکه شکم ماهی را پر کردیم و دوختیم سینی فر را کمی چرب می‌کنیم، کمی آرد می‌پاشیم و ماهی را از پهلو روی سینی قرار می‌دهیم.

در طبقه وسط فر با حرارت ۳۵۰ درجه به مدت یکساعت و نیم می‌پزیم. در این فاصله مقداری سس متشکل از آب انار و یک قاشق کره آب کرده و زعفران روی آن می‌دهیم تا ماهی خوشرنگ شود.

ماهی فویج از غذاهای محلی گیلان است.

ماهی فویج شکم پر مواد لازم:

ماهی سفید یا ازاد یا کفال: ۱ عدد
گردوی خرد شده: ۵ قاشق
رب انار: ۵/۱ قاشق
سبزی‌های معطر: ۳ قاشق (چوچاق و جعفری یا نعنا و جعفری و گشنیز)
زعفران: مقداری
آب لیمو یا ابغوره: مقداری
نمک: مقداری

طرز تهیه:

ابتدا داخل شکم ماهی را خالی کرده و آن را خیلی خوب می‌شوریم. بعد از آن ماهی را آغشته به آبلیمو و نمک کرده و به مدت ۲ ساعت داخل یخچال می‌گذاریم.

برای تهیه مواد داخل شکم ماهی باید ابتدا سبزی‌ها را خرد کرده سپس گردو و رب انار و سبزی را با هم مخلوط کرده و تفت می‌دهیم تا یک مخلوط تقریبا” سیاه رنگ داشته باشیم. بعد از ۲ ساعت ماهی را از یخچال خارج کرده و مواد را داخل ماهی ریخته به اندازه‌ای که بیرون نریزد. اگر دوست دارید هیچ موادی بیرون نریزد می‌توانید شکم ماهی را با نخ و سوزن بدوزید. در آخر روی بدن ماهی را با روغن چرب کرده و با زعفران آب شده می‌پوشانیم. داخل یک ظرف را فویل فلزی گذاشته و چرب کرده و ماهی را داخل آن می‌گذاریم و سپس داخل فر با درجه ۱۷۰ فارنهات به مدت ۲ تا ۳ ساعت بسته به دمای فرتان. بعد از اینکه روی ماهی شما برشته شد غذا آماده است.

کولی غورابیج یکی از غذاهای محلی استان گیلان است. (کولی) کولی که نوعی ماهی می‌باشد بر دو نوع است: سیا کولی و کاس کولی. هر دو نوع بسیار خوش‌مزه و لذیذ است. آنها را گیلانی‌ها همراه پلو خورش می‌خورند یا با کته و کره فراوان و لوله پیاز (شبیه پیازچه) نوش جان می‌کنند. هنگام تهیه کولی باید مانند ماهی‌های دیگر دقت کرد که کاملا تازه باشد. چرا که این ماهی گوشت لطیف و حساس دارد که در هوای گرم خیلی زود فاسد می‌شود. برای انتخاب و نگهداری آن باید نهایت دقت را به کار برد. کولی تازه دارای چشمهای برجسته و براق و گوشت آن سفت است و اثر انگشت روی سطح آن باقی نمی‌ماند در حالی که کولی کهنه شل و نرم است.

دستور شماره یک

مواد لازم برای ۵ تا ۶ نفر:

کولی (ماهی ریز) ۸ عدد
سبزی (نعناع _ خلواش _ چوچاق و گشنیز) = نیم کیلو
ترشی آبغوره ۱/۵ فنجان
شکر ۱ قاشق غذاخوری
مغز گردو ۲۵۰ گرم

طرزتهیه:

مغز گردو را سائیده یا چرخ کرده با دو لیوان آب می‌گذاریم بپزد تا روغن بیندازد. کولی را پوست گرفته و نمک و فلفل زده در روغن داغ دو طرفش را سرخ می‌کنیم. سبزی را هم ساطوری ریز کرده و با روغن سرخ می‌کنیم. آنگاه کولی سرخ شده را با سبزی و ترشی در مغز گدوی پخته شده روی حرارت ملایم دم می‌کنیم بعد از یکساعت که آهسته جوشید شکر و نمک و فلفل را به مقدار کافی اضافه کرده و بعد از چند دقیقه برمیداریم و با پلو سرو می‌کنیم.
دستور شماره دو

مواد لازم:

ماهی کولی ۵۰۰ گرم
مغز گردو ۱۵۰ گرم
سبزی‌ها شامل (نعناع، چوچاق، خال واش، گشنیز) جمعاً ۲۵۰ گرم
نمک، فلفل و زردچوبه کمی
آبغوره ۱ قاشق غذاخوری

طرز تهیه:

گردو را آسیاب کنید و با ۴ لیوان آب بپزید تا به روغن بیفتد، ماهی کولی را بعد از خالی کردن شکم و سر بشویید و با نمک و فلفل مزده دار کنید و درون تابه با روغن سرخ کنید و به گردوی در حال پخت که به روغن افتاده اضافه کنید سبزی‌ها را که خرد کرده‌اید و سرخ نموده‌اید به خورش اضافه کنید آب غوره بزنید و بعد از یکی دو جوش از روی حرارت بردارید و با کته سرو نمایید.
دستور شماره سه

مواد لازم:(برای ۵ تا ۷ نفر)

کولی (ماهی ریز) ۸عدد
سبزی نعناع خلواش چوچاق و گشنیز نیم کیلو
ترشی آب غوره (یا آب انار یا آب نارنج) یک و نیم فنجان
شکر ۱ قاشق غذاخوری
مغز گردو ۲۵۰ گرم
نمک و فلفل به مقدار کافی

طرز تهیه:

مغز گردو را ساییده یا چرخ کرده با دو لیوان آب می‌گذاریم بپزد تا روغن بیندازد. کولی را مطابق دستور پوست گرفته (رجوع شود به قسمت پایین) و نمک و فلفل زده در روغن داغ دو طرفش را سرخ می‌کنیم. سبزی را هم ساطوری ریز کرده و با روغن سرخ می‌کنیم. سبزی را هم ساطوری ریز کرده و با روغن سرخ می‌کنیم. آنگاه کولی سرخ شده را با سبزی و ترشی در مغز گردوی پخته شده ریخته روی حرارت ملایم دم می‌کنیم. بعد از یک ساعت که آهسته جوشید شکر و نمک و فلفل را به مقدار کافی اضافه نموده بعد از چند دقیقه بر می‌داریم. با پلو صرف می‌شود.