موشک های ضد بالگرد ایران را بیشتر بشناسیم
با افزایش برد تسلیحات بالگردها و استفاده از موشکهای ضد زره، تسلیحات توپخانهای کم اثر شده و به جای آن موشکهای سطح به هوای کوتاه برد وارد عرصه شدند که از انواع دوش پرتاب تا نمونههای بزرگتر علیه بالگردها در فضای رزم وارد خدمت شدند.
در زمینه سامانههای موشکی نیز انواع سامانههای دوش پرتاب سهند، میثاق 1و 2 )در قالب پرتابگرهای انفرادی و نمونه دوتایی رو خودرو) عملیاتی بوده و در کنار موشکهای راپییر، اف-ام-80 و تور ام-1 سلاحهای مهلکی برای انهدام بالگردها هستند.
اما همیشه نیاز به شلیک چنین موشکهایی بخصوص دو نمونه آخر نیست و می توان با استفاده از تسلیحات ارزانتر به توانایی مطمئنی برای درگیری با بالگردهای دشمن رسید.
در کنار کاربرد گسترده دوش پرتابها علیه بالگردها که توانایی آنها در جنگهای اخیر به خوبی اثبات شده است، دو نمونه سلاح که به طور ویژه برای مقابله با بالگردها ساخته شدهاند عبارتند از؛ سامانه 8 لولهای رعد و موشک ضد بالگرد قائم.
سامانه رعد
سامانه رعد از دو مجموعه پرتابگر چهار لولهای تشکیل شده که ظاهر به صورت کششی حمل میشود. این سامانه در زمان معرفی خود برد مفید مقابله با بالگردهای دشمن را به دو برابر افزایش داد و قابلیت شلیک همزمان چهار موشک به سمت بالگرد را دارد.
ظاهر پرتابگر رعد، بسیار شبیه به راکت اندازهای موجود در کشور بوده و از اینرو احتمالاتی همچون استفاده از نمونه بهسازی شده با قابلیت هدایت از راکت های موجود در مورد سلاح مورد استفاده در آن مطرح شده.
با این حساب و با توجه به سخنان فرماندهان نیروهای مسلح در مورد کارایی این سلاح مبنی بر بوجود آمدن توانمندی درگیری با بالگردهای دشمن (بخصوص بالگرد آپاچی و کبری با موشک هلفایر و راکت های هایدرا70) خارج از برد راکت و موشک های آنها و اینکه این سلاح برد درگیری را به دو برابر توانایی سلاح های موجود پیش از خود افزایش داده به طور منطقی برد این سامانه بیش از 8 تا 10 کیلومتر یعنی بیش از برد مؤثر موشک های دشمن قابل تخمین زدن است.
این سلاح دارای قابلیتهایی چون، توانایی درگیری همزمان با چند هدف، سرعت قابل توجه شلیک و سرعت بالای خود موشک و قابلیت خوب نقل و انتقال و همچنین افزایش قابل توجه قدرت دفاع هوایی نزدیک برای نیروهای زمینی است.
موشک قائم
موشک ضد بالگرد قائم دیگر سلاح ویژه ضد بالگرد است. این سلاح آن طور که از ظاهر آن برمیآید بر اساس موشکهای ضد زره توفان که خود برگرفته از موشکهای ضد تانک تاو هستند طراحی و ساخته شده است.
موشکهای تاو که سابقه حضور آنها در ایران به پیش از انقلاب باز میگردد نتایج عملکردی درخشانی در 8 سال جنگ تحمیلی با احتمال اصابت به هدف بالغ بر 95 درصدی خود و شلیک از پرتابگرهای زمینی و بالگردهای کبری هوانیروز ارتش برجای گذاشتند و از اینرو متخصصان کشور در همان سالهای جنگ برای ساخت آن دست به کار شدند.
وقایع جالبی توسط موشک تاو در درگیری با بالگردهای فرانسوی غزال(گازل) و هایند روسی(شوروی سابق) که در اختیار عراق بود ثبت شده است که شامل انهدام حداقل چهار فروند از آنها بوده و حتی در یک مورد سروان امیریان از افسران نیروی زمینی ارتش با پرتابگر تاو با شلیک از روی سطح موفق به انهدام یک بالگرد عراقی که حامل تعداد زیادی از افسران زبده دشمن بوده شده است.
هر چند تفاوتهایی در پرتابگرهای توفان و قائم دیده میشود اما احتمالاً پرتابگرهای زمینی و هوایی فعلی با تغییرات اندکی که مربوط به سامانه مسافت یابی، هدفگیری و هدایت میشود برای موشک جدید قابل استفاده هستند.
قائم به عنوان یک موشک نیمه سنگین دارای توانایی انهدام اهداف کم سرعت و حرکت کننده در ارتفاع پایین، خصوصاً بالگردهای مجهز به سطوح مقاوم زرهی است که ممکن است این توانمندی را از سلف خود، توفان به ارث برده باشد.
نحوه هدایت این موشک به جای فرمان به خط دید و انتقال دستورات از طریق سیم متصل به انتهای موشک در توفان از نوع هدایت لیزری برگزیده شده است که در بین روشهایی که محدودیت برد و مانور موشک هدایت سیمی را از میان برمیدارند، روش مقاومتری نسبت به اختلالات ایجاد شده از سوی دشمن است ضمن اینکه دقت بسیار بالایی نیز در اصابت به هدف دارد.
البته استفاده از موشکهای ضد زره برای مأموریت ضد بالگرد امر عجیبی نبوده و نمونههای خارجی آن نیز در تانکهایی نظیر تی-72 استفاده میشود. در ایران نیز موشک تندر با برد 4000 متر که از لوله کالیبر 125 میلیمتری تانک تی-72 شلیک میگردد قابلیت استفاده بر ضد اهداف پروازی کم سرعت و ارتفاع پایین را دارد اما قائم در مقایسه با آن از توانایی عملیاتی بالاتری با توجه به گستردگی استفاده از موشکهای تاو و توفان در ادوات زمینی و هوایی ایران برخوردار است.
با توجه به شباهت و نزدیکی ابعاد و شکل فیزیکی موشکهای قائم و توفان میتوان گفت طول این موشک با توجه به داشتن دو خروجی مشابه خروجیهای پیشرانه اصلی در نزدیکی سر موشک باید کمی بیشتر از توفان بوده و در حدود 120 سانتیمتر، وزن آن بالغ بر 18 تا 20 کیلوگرم و قطر آن 150 میلیمتر باشد.
بیشینه برد توفان به 3850 متر میرسد که در مورد قائم با توجه به حذف سامانههای قدیمی، برداشته شدن محدودیت طول سیم ارسال فرامین و احتمالاً تقویت پیشران، بردی بیش از این مقدار تخمین زده میشود.
البته در صورت شلیک از بالگرد در حال حرکت این برد بیشتر نیز می شود و باید توجه داشت تولید انبوه این موشک خود نشان دهنده کارایی مناسب این موشک از نظر برد در مقابل تجهیزات دشمن است در غیر این صورت اساساً ساخت این سلاح منطقی نبوده و بی فایده میشود، بنابراین قائم از نظر برد هم باید قابلیت مطلوبی داشته باشد.
برای مقایسه موشک قائم با موشکهای دوش پرتاب باید گفت این موشکها با توجه به سرعت حدود 510 تا 680 متر بر ثانیهای(1.5 تا 2 ماخ) خود توانایی بالاتر از حد نیاز برای انهدام اهداف کم سرعت و توانایی کمتر از حد مورد نیاز برای انهدام بالگردهای مجهز به زره دارند از اینرو برای رفع نیاز به سلاحی بینابین، موشکی مانند قائم که با توجه به مقایسه با توفان بایستی سرعتی بالاتر از 310 متر بر ثانیه داشته باشد مناسب است.
منبع:مشرق نیوز
شاهد 285 بالگردي تهاجمي است که در نمونه هاي زميني و دريايي ساخته شده و در خط توليد قرار دارد.
به گزارش گروه دفاع و امنيت مشرق، صنايع هوايي شاهد، پس از موفقيت در ساخت بالگرد ترابري شاهد278 کار ساخت نمونه رزمي و تهاجمي سبک را با جديت بيشتري در دستور کار قرار داد که در سال 1385 به توليد بالگرد شاهد285 منجر شد.
اين بالگرد از نوع تکنفره و براي اجراي مأموريت هاي نظامي از جمله شناسايي و گشت رزمي و پشتيباني از نيروهاي زميني توسعه يافته است.
در مأموريت شناسايي و گشت رزمي، اجراي عمليات گشت زني در حال حمل سلاح و درگيري با واحدهاي شناسايي شده دشمن در صورت لزوم و سنجش ميزان توانمندي آنها و تسليحات در اختيار آنان مدنظر مي باشد که بالگردهاي سبک، به دليل ابعاد کوچکتر و مانورپذيري بالاتر، براي اجراي اينگونه مأموريت ها مناسبتر هستند.
در پشتيباني از نيروهاي زميني، حمله به مواضع نيروهاي دشمن، اجراي آتش روي آنها، انهدام سنگرهاي دشمن و حمله به ادوات نيمه سنگين و سنگين(تانک ها، نفربرها و ...) که منجر به کاهش فشار روي نيروهاي خودي مي گردد در دستور کار است.
شاهد285 به عنوان يک بالگرد سبک و پر تحرک، دقيقاً در رده بالگردهايي براي اجراي هر چه بهتر مأموريت هاي پيش گفته قرار دارد.
اين بالگرد داراي برد بالاي 800 کيلومتر بوده و مداومت پروازي مطلوب آن که حدود 5 ساعت است، امکان باقي ماندن آن در آسمان بدون نياز به دفعات زياد بازگشت براي سوختگيري را ممکن مي سازد.
استفاده گسترده از مواد کامپوزيتي غير فلزي، علاوه بر کاهش وزن پرنده و جذب و کاهش انرژي امواج راداري، فوايد ديگري نيز دارد. از آن جمله مي توان به عدم ايجاد خوردگي و زنگ زدگي( که در فلزات، پديد مي آيد)و در نتيجه امکان کار در محيط هاي گوناگون، جذب و مستهلک کردن ارتعاشات توليدي موتور و همچنين عمر و دوام بالاتر قطعات مربوطه اشاره داشت. کاهش وزن پرنده در اثر استفاده از مواد کامپوزيتي که از فلزات سبکتر هستند، باعث افزايش وزن محموله قابل حمل اين پرنده نيز مي شود.
به نظر مي رسد در طراحي شکل بدنه، سعي بر ايجاد قابليت هاي پنهان کاري راداري شده است که در استفاده از سطوح شکسته با زاويه هاي غير 90 درجه، نمود دارد.
جايگاه حمل جنگ افزار، يک عدد در هر طرف بدنه است که هر يک امکان نصب يک يا دو پرتابگر هفت تايي راکت 2.75 اينچي را دارد.
در تصاوير مختلف بالگرد شاهد، تيرباري مستقر در دماغه ديده مي شود، يک نمونه تير بار کاليبر 7.62 ميليمتري ثابت و يک نمونه هم سوار بر يک مکانيزم دو درجه ازادي که امکان گردش در سمت( چپ و راست) و ارتفاع(بالا-پايين) را مي دهد. همچنين بر روي سقف کابين آن نيز وسيله اي که به نظر يک سامانه الکترواپتيک يا حرارتي بوده و قابليت نصب و جدا شدن را دارد، مشاهده شده است.
نمونه دريايي
به گزارش مشرق با استفاده از طرح بالگرد شاهد285، يک نمونه دريايي هم توسعه داده شده که داراي شباهت هاي ظاهري بسياري با نمونه زميني است و شاهد285سي ناميده شده است. از جمله تفاوت هاي نمونه دريايي و زميني شاهد 285، نصب يک رادار جستجوي سطحي در دماغه نمونه دريايي است که داراي شباهت هايي با انواع موجود در شناورهاي دريايي تندرو مي باشد و از اينرو کمينه برد آن بين 30 تا 40 کيلومتر تخمين زده مي شود؛ اين رادار به جاي تيربار تک لول نصب شده است.
رنگ استتار آبي روشن، براي محيط هاي دريايي در اين نمونه، به کار گرفته شده و تاکنون دو نوع سلاح موشکي بر روي آن ديده شده است. موشک هاي شناخته شده ضد کشتي «کوثر» با وزن 120 کيلوگرم و برد حدود 25 کيلومتر(که در اثرشليک از بالگرد، افزايش هم مي يابد) که يک فروند در هر سمت بالگرد نصب شده است.
همچنين موشکي با نام «سديد1» که در مقر چهارتايي در دوطرف بالگرد نصب شده و بنا به اظهارات منابع، داراي هدايت ليزري و برد 10 کيلومتر است و احتمال بکارگيري اين موشک در نمونه زميني اين بالگرد هم وجود دارد. البته سلاح هاي موشکي آزمايش شده بر روي اين پرنده، تنها شامل انواع مذکور نيست .
شباهت هاي بسياري بين دو نوع بالگرد شاهد 278 و 285 ديده مي شود. در واقع تفاوت هاي ابعادي عمده، طول کشيده تر نمونه دريايي به اندازه يک متر و قطر بيشتر ملخ دم به اندازه 6 سانتي متر است. با توجه به اينکه بالگرد هاي خانواده شاهد، جزو اولين بالگردهاي ايراني هستند که به توليد انبوه رسيده و وارد يگان هاي عملياتي شده اند و طراحان ايراني در ايجاد تغييرات لازم بر روي آنها تلاش زيادي داشته اند، استفاده حداکثري از طرح ها، قطعات و سامانه هاي يکسان، باعث کاهش چشمگير زمان توسعه طرح، هزينه هاي طراحي و توليد، فرايند آموزش خدمه پروازي و تعمير و نگهداري گرديده و امکان استفاده از قطعات مشترک هر يک از دو نمونه را بر روي ديگري، در شرايط محيط رزمي فراهم مي کند که به افزايش آمادگي عملياتي اين بالگردها در يگان هاي مربوطه نيز مي انجامد.
بنابر ظاهر، ملخ هاي اصلي و ملخ هاي دم، بخش هايي از بدنه اصلي و دم در دو بالگرد شاهد 278 و 285 مشابه مي باشند و با توجه به اطلاعات منتشره از توان موتور و بيشينه وزن برخواست اين دو بالگرد، قاعدتاً موتور و سامانه انتقال توان نيز مشترک مي باشند که جزء مهمترين بخش هاي هر بالگردي هستند.
همچنين سامانه هاي داخل کابين نيز داراي اشتراکات فراواني هستند و از نمايشگرهاي چندمنظوره(MFD) نيز در اين بالگردها استفاده شده است.
مشخصات فني، عملياتي نمونه شاهد AH-85A :
مشخصات عملکردي:
سقف پرواز ايستايي(IGE) : 3350 متر
سقف پرواز ايستايي(OGE): 2040 متر
سقف پرواز سرويس: 4160 متر
بيشترين نرخ صعود: 6/7 متر بر ثانيه
بيشرين سرعت: 225 کيلومتر بر ساعت
برد(5000پايي): 875 کيلومتر
مداومت پروازي: 5 ساعت
مشخصات فني:
طول: 84/11 متر
عرض: 78/2 متر
ارتفاع: 42/3 متر
قطر روتور اصلي: 16/10 متر
قطر روتور دم: 57/1 متر
وزن خالي: 820 کيلوگرم
حداکثر وزن برخاست: 1450 کيلوگرم
حداکثر قدرت موتور 420 اسب بخار
کاربردها:
• اجراي آتش با قابليت درگيري نزديک
• پرواز سرعت بالا در ارتفاع پايين
• جستجو و هدف يابي
• شناسايي رزمي
ويژگيها:
• بدنه و پره ها از مواد مرکب پيشرفته
• عملکرد در شرايط جغرافيايي متنوع
• قابليت انجام مأموريتهاي مختلف
• عملکرد بالا
با سلام
آشنایی با توسعه و رونق تولیدات داخلی از کالاهای مصرفی تا نظامی نشانه افتخار و مباهات ملت سرافراز ایران عزیز می باشد.
ممنون مطلب جالبی بود واقعا دفاع از مرز های ایران زمینمان وظیفه همه ی ما است باتشکر