بسته های آموزشی سازمان بهزیستی خراسان رضوی

طرح آگاه سازی پیشگیری از معلولیت ها و آسیب های اجتماعی

بیماری های  عفونی

ســـــل :

بیماری سل : بیماری سل واگیر است . میکروبی که این بیماری را ایجاد می کند ، می تواند از انسان و گاو به انسان منتقل شود . این بیماری ریه ها ، روده ها ، استخوان ها و به طور کلی به تمام قسمتهای بدن انسان حمله می کند . جمعیت زیاد ، وضع بد زندگی ، فقر ، تغذیه نادرست ، نرسیدن نور کافی خورشید به خانه باعث زیاد شدن این بیماری می شود . بیماری سل زنان باردار ، کودکان ، افراد مسن و کسانی که تغذیه مناسب ندارند را بیشتر تهدید می کند .

عوامل بیماری سل :

سل بیماری عفونی است و میکروب این بیماری در خلط فرد مسلول وجود دارد . افراد بیمار به هنگام عطسه ، سرفه و حرف زدن ، میکروب را در هوا پخش می کنند . سپس افراد سالم با تنفس این ذرات ، میکروب را وارد ریه خود می کنند . این میکروب خارج از بدن بر اثر نور خورشید از بین می رود . میکروب سل بطور معمول در محلهای بسته و بعلت تماس نزدیک افراد با یکدیگر ، انتقال پیدا می کند . کسانی که با فرد مسلول زندگی می کنند ، بخصوص کودکان بیشتر در معرض آلودگی قرار دارند . مواد آلوده به این میکروب عبارتند از فرآورده های شیری و گوشتی گاو آلوده . سل از راه وسایل آلوده مانند بشقاب و دیگر لوازم شخصی بیمار سرایت نمی کند . در این مدت میکروب سل از راه خلط دفع می شود . خطر سرایت بیماری با شروع درمان فرد مسلول به سرعت برطرف می شود ( تقریباً در مدت دو هفته ) .

علائم سل ریه  :

اغلب در ریه ها آشکار می شود و سپس به صورت خاموش باقی می ماند . پس از مدتی بر اثر عواملی مثل سوء تغذیه و کم شدن ایمنی بدن ، میکروب درون ریه فعال می شود و بیماری شدید ریوی را ایجاد می کند .

علائم بیماری سل :

سرفه ، خلط خونی ، خستگی ، تب ، عرق شبانه و کاهش وزن ، مرگ و میر در کودکان که قبل از پنج سالگی به این بیماری مبتلا می شود ، بسیار زیاد است .

درمان سل :

امروزه با استفاده از داروها ، سل به راحتی درمان می شود . اگر بیماری سل درمان نشود در مدت 3-2 سال باعث مرگ نیمی از افراد مبتلا می شود . روش های پیشگیری از بیماری سل :

1)      شناسایی افراد مسلول در خانه یا در محیط اطراف و درمان کامل آنان برای جلوگیری از سرایت بیماری به افرادی که مستعد و آماده دریافت میکروب سل هستند .

2)      بهبود وضع اقتصادی و اجتماعی افراد

3)      بهبود وضع بهداشت عمومی و  هم چنین رعایت آن

4)      تزریق واکسن سل « ب ، ث ، ژ » که بهتر است در روزهای اول زندگی صورت بگیرد .

تذکر : اگر شخصی بیشتر از 2 یا 3 هفته سرفه  کند باید از نظر بیماری سل آزمایش شود .

حصبــــــه :

حصبه یک بیماری حاد عفونی مهم است که با سردرد ، تب طولانی و لرز همراه است . میکروب این بیماری با خشک شدن ، نور آفتاب ، گرما و ضدعفونی کردن به آسانی از بین می رود . میکروب این بیماری در آب یا شیری که دمای آن 60 درجه است از بین می رود . انسان تنها میزبان طبیعی این بیماری است . بیماران و افراد سالمی که به این میکروب آلوده هستند میکروب بیماری را منتقل می کنند . مدفوع و ادرار بیماران منبع عفونت هستند و تا زمان دفع این میکروب از مدفوع یا ادرار ، بیمار واگیر دارد . آب و غذای آلوده بیشتر از سایر منابع بیماری را انتقال می دهند . مردان بیشتر از زنان به این بیماری مبتلا می شوند . افراد در هر سنی ممکن  است به این بیماری مبتلا شوند ولی در سن 30-10 سالگی درصد ابتلا به بیماری بیشتر است . افرادی که یک بار به این بیماری دچار شده اند ممکن است دوباره مبتلا شوند .

انتقال دهندگان حصبه :

بعضی از افراد که بهبود یافته اند ممکن است مدتها میکروب بیماری را از راه ادرار و مدفوع خود دفع کنند . این افراد منبع مهم آلودگی و انتقال دهندگان بیماری هستند . هم چنین بسیاری از دارندگان میکروب این بیماری از سابقه ابتلاء خود به حصبه اطلاعی ندارند و ممکن است به یک عفونت خفیف بدون علامت مبتلا شده باشند . بیماری حصبه در فصل تابستان بیشتر دیده می شود و آب در انتشار آن نقش مهمی دارد . بعضی از انواع میکروب های حصبه تا هفت روز در آب دوام می آورند . یخ زدگی میکروب حصبه را نابود نمی کند . میکروب تا مدتی در غذا زنده می ماند و زیاد می شود . میکروب حصبه در خاکهایی که با گنداب آبیاری می شوند تا 70 روز دوام می آورد . طول عمر این میکروب در تابستان و فصل های خشک به نصف کاهش می یابد . مگس ها می توانند میکروب حصبه را از مدفوع به غذا منتقل کنند . میکروب حصبه روی پوست بدن مگس های خانگی بیش از بیست روز هم باقی می ماند .  میکروب این بیماری می تواند بدون اینکه در مزه یا شکل ظاهری شیر تغییری ایجاد کند ، به سرعت زیاد شود .

راههای پیشگیری از بیماری حصبه :

1.       پیشگیری از آلوده شدن زمین های کشاورزی به مدفوع انسان

2.       پیشگیری از آلوده شدن آبها به مدفوع انسان

3.       شستن کامل دستها با آب و صابون بعد از طهارت و قبل از خوردن غذا

4.       شستن کامل میوه و سبزی با مواد ضدعفونی کننده

5.       خودداری از شستن وسایل در برکه ها ، رودخانه ها و محل های نزدیک چاه ها

6.       رعایت بهداشت مواد غذایی

7.       دور نگهداشتن مگس از محل زندگی و مخصوصاً مواد غذایی

8.       آموزش صحیح به مردم بخصوص در مورد استفاده از وسایل بهداشتی

9.       شناسایی بیماران و درمان آنان و پیگیری بیماران از نظر احتمال ناقل بی  علامت بودن

تب مالت :

بیماری مشترک بین انسان و دام که از راه مستقیم و گاه غیر مستقیم از جانوران آلوده به انسان منتقل می شود . از نشانه های این بیماری تب ، عرق فراوان ، درد مفاصل و بزرگ شدن طحال می باشد . تب مالت باعث سقط جنین یا مرگ جانور می شود . جانوران آلوده از راه ادرار ، شیر و  جفت بویژه در هنگام زایمان میکروب را دفع و منتشر می کنند . تب مالت بیماری شغلی است و کارگران کشتارگاهها ، دامپروری ها ، مزرعه ها و دامپزشکی ها بیشتر در معرض آلودگی قرار دارند . شیر غیر پاستوریزه ، خامه ، کره ، پنیر و بستنی از علل ابتلا به این بیماری است .

مبارزه با تب مالت :

پاستوریزه کردن شیر یا جوشاندن آن به مدت 20 دقیقه و جلوگیری از تماس با حیوان آلوده از راههای مبارزه با این بیماری می باشد .