طراحی نما ساختمان اولین جلوه بصری هر ساختمانی است که می تواند با کاربر و مخاطب آن ارتباط برقرار کند. اما این طراحی نما باید به گونه ای طراحی شود که صرفا یک صفحه دو بعدی فاقد ارزش بصری نباشد، طراحی نمای ساختمان به عنوان اولین عنصر تاثیر گذار بر مخاطب باید فکر شده و طبق اصول طراحی شود.
در سال های اخیر با توجه به رقابتی شدن بازار مسکن و همچنین اجبار شهرداری به ارائه طرح نما و تصویب آن در کمیته نما و منظر شهری مناطق مختلف، مسئله طراحی نما از موضوعی لوکس و غیر ضروری تبدیل به یک الزام برای کلیه ساختمان ها شده است. سازندگان اکنون توجه بیشتری به طراحان نما و انواع سبک های مختلف، مصالح متفاوت و … دارند و این موضوع در حال حاضر دارای اهمیتی بیشتر از هر زمان دیگری در گذشته شده است.
انتخاب مصالح خوب و با کیفیت یکی از تصمیمات مهم در طراحی نمای ساختمان های خوب و فضاهای بزرگ است و در جلوه و تجلی یافتن نمای طراحی شده اهمیت ویژه ای دارد. پیام اصلی کیفیت و دوام مصالح در درازمدت، بالا بردن درک بی انتها و مستمر انسانی از فضاست.مصالح هم چنین به درک کلی از مقیاس و بافت نمای ساختمان ها کمک می کنند. اجزاء منحصر به فردی از یک اندازه آشکار به ناظر اجازه می دهند که اندازه و مقیاس کلی نما را درک کند. بافت سطح به اضافه رنگ آن، بر روی کیفیت و جلوه دیداری و مقیاس و انعکاس نور آن تأثیر خواهد گذاشت.
توازن و تعادل بصری باید در طراحی نما مورد توجه قرار گیرد. یک ابزار اصلی برای به دست آوردن تعادل استفاده از اصل همسازی و تناسب است. این اصل کاربردی در نما نظم را در اجزاء یک ترکیب ایجاد می کند و دسته ای از اجزاء با حفظ خط آسمان در آنها باعث ایجاد زیبایی بصری می شود. هر خط آسمان، ترکیبی است که می تواند هنگامی که به تناسب دست می یابیم به بالا رفتن زیبایی بصری کمک کند.
مقیاس در طراحی نما وابسته به اندازه است که به درک ما از اندازه یک جزء ساختمان که وابسته به دیگر فرم ها و اشکال و بعد انسانی است اشاره دارد. دو نوع مقیاس وجود دارد: مقیاس کلی و مقیاس انسانی.
مقیاس کلی آن چیزی است که از فاصله دور از یک بنا دیده می شود برای مثال خط آسمان و مقیاس انسانی آن چیزی است که از اجزاء، وقتی شخصی خیلی نزدیک به بناست دیده می شود برای مثال جزئیات ویترین یک مغازه. درنماهای مفید و خوب دو نوع مقیاس را با هم ترکیب می کنند که برای رسیدن به این هدف به مقیاس انسانی اهمیت بیشتری داده می شود. در واقع مقیاس انسانی می تواند به عنوان اندازه در ساخت جزئیات عناصر در نما استفاده شود. یک فضا می تواند با توانایی ما برای رسیدن به خارج و لمس جزئیات و بافت سنجیده شود.
تناسب به ارتباط دو نسبت اشاره دارد برای مثال نسبت ارتفاع به عرض. در طراحی نما این می تواند به حجم کلی بنا و نیز تناسب در و پنجره های داخل آن اشاره کند.
خصوصیات و ویژگی های معماری می تواند برای سازماندهی و درک حجم بزرگترین ساختمان ها استفاده شود. خصوصیات و برجستگی های بنا از قبیل ستون ها، پایه ها، و خط های آسمان و نمونه های آجر می تواند تقسیم بندی و تعیین موقعیت عمودی را در یک سطح بزرگ از نما انجام دهد. یکی از عواملی که باعث ایجاد تناسب در نما می شود، در و پنجره ها هستند که باید تعیین موقعیت عمودی در این ترکیب ها تقویت شود.
کاربرد ریتم در معماری و طراحی نما به نوعی تکرار منظم و هماهنگ در خط ها و قالب ها و شکل ها اشاره دارد. ترکیب های تکرار شده و فاصله گذاری ها به عنوان ابزار اولیه در ایجاد سازمان بندی بصری استفاده می شود.
عناصر انتخاب شده در طراحی نما چه در تکرار یک شکل حجمی یا جزئیات اجزاء باید مشخصه اصلی و اصالت نما را نمایان کنند.
در طراحی نمای ساختمان های تجاری باید از پنجره های بزرگ استفاده شود تا فعالیت های داخلی با فضای بیرون به اشتراک گذاشته شود.
در نتیجه طراحی اجزاء و در و پنجره ها فرصتی را برای صورت گرفتن بسیاری از اصول دیگر طراحی نما فراهم می کند.
نماها باید از سه قسمت اصلی تشکیل شده باشند: پایه، بدنه، رأس. برای بیان بهتر می توان نما را به بدن انسان تشبیه کرد و این اجزاء را به پا، تنه (میانه بدن) و سر. پاها پایداری و دوام را فراهم می کنند و تنه (میانه بدن) بلندی و اندازه کلی را نشان می دهد و سر هم اصالت و شخصیت را فراهم می کند.
این بیان یک قاعده کلی و بی انتها را در روانشناسی بصری اظهار می کند. این شیوه بیان اجزاء امروزه ممکن است در تشابه های مختلف و دست یابی به کاربرد های مختلف تکنولوژی ارائه شود اما همیشه باید واضح و قابل شناسایی باشد.
اصل هشتم: جلوه و بیان
اصل ساختاری جلوه و بیان، نماهایی با منطق بصری ماندگار را ایجاد می کند که میزانی از آرامش را برای شخصی که به آن نگاه می کند از طریق تأثیر بر درک مستقیم و حسی شخص فراهم می کند.
در طراحی نما مصالح باید با توجه به ساختار بنا انتخاب شوند و در نتیجه طراحی نما و خصوصیات مصالح باید ساختار بنا را به صورت درست و معتبر و با ابعاد و محدوده های آشکار نمایان کند.
اصل نهم: رنگ
آجر، بتن و سنگ و رنگ های ذاتی و ماندگاری دارند و می توانند حالت طبیعی خودشان را در هر آب و هوایی حفظ کنند. نقاشی می تواند برای تکمیل و تثبیت مصالح به کار رفته در نمای ساختمان استفاده شود.
منبع:
http://www.alanddesign.com
