درباره آزادي بيان از ديدگاه قرآن كريم توضيح دهيد؟
1. آيات مربوط به آزادي انديشه و فكر و عقيده (مقدمه بر بيان):
بقره، آيه 256 «لا إِكْراهَ فِي الدِّينِ قَدْ تَبَيَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَيِّ».
كهف، آيه 29 «وَ قُلِ الْحَقُّ مِنْ رَبِّكُمْ فَمَنْ شاءَ فَلْيُؤْمِنْ وَ مَنْ شاءَ فَلْيَكْفُرْ».
غاشيه، آيه 21 و 22 «فَذَكِّرْ إِنَّما أَنْتَ مُذَكِّرٌ . لَسْتَ عَلَيْهِمْ بِمُصَيْطِرٍ».
يونس، آيه 99 و 100 «وَ لَوْ شاءَ رَبُّكَ َلآمَنَ مَنْ فِي اْلأَرْضِ كُلُّهُمْ جَميعًا أَ فَأَنْتَ تُكْرِهُ النّاسَ حَتّى يَكُونُوا مُؤْمِنينَ . وَ ما كانَ لِنَفْسٍ أَنْ تُؤْمِنَ إِلاّ بِإِذْنِ اللّهِ وَ يَجْعَلُ الرِّجْسَ عَلَى الَّذينَ لا يَعْقِلُونَ».
انعام، آيه 104 و 107 «قَدْ جاءَكُمْ بَصائِرُ مِنْ رَبِّكُمْ فَمَنْ أَبْصَرَ فَلِنَفْسِهِ وَ مَنْ عَمِيَ فَعَلَيْها وَ ما أَنَا عَلَيْكُمْ بِحَفيظٍ . وَ لَوْ شاءَ اللّهُ ما أَشْرَكُوا وَ ما جَعَلْناكَ عَلَيْهِمْ حَفيظًا وَ ما أَنْتَ عَلَيْهِمْ بِوَكيلٍ»
2. آيات مربوط به آزادي بيان:
زمر، آيه 17 و 18 «...فَبَشِّرْ عِبادِ . الَّذينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ أُولئِكَ الَّذينَ هَداهُمُ اللّهُ وَ أُولئِكَ هُمْ أُولُوا اْلأَلْبابِ».
نحل، آيه 125 «ادْعُ إِلى سَبيلِ رَبِّكَ بِالْحِكْمَةِ وَ الْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَ جادِلْهُمْ بِالَّتي هِيَ أَحْسَنُ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنْ ضَلَّ عَنْ سَبيلِهِ وَ هُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدينَ».
(مجادله) دو طرف قضيه با منطق و استدلال، نظرات خودشان را بيان كنند و سخنان همديگر را بشنوند بدون توهين و تحقيقي و چنين امري ممكن نيست جز در سايه آزادي بيان و انديشه
آل عمران، آيه 20 «فَإِنْ حَاجُّوكَ فَقُلْ أَسْلَمْتُ وَجْهِيَ لِلّهِ وَ مَنِ اتَّبَعَنِ وَ قُلْ لِلَّذينَ أُوتُوا الْكِتابَ وَ اْلأُمِّيِّينَ ءَ أَسْلَمْتُمْ فَإِنْ أَسْلَمُوا فَقَدِ اهْتَدَوْا وَ إِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّما عَلَيْكَ الْبَلاغُ وَ اللّهُ بَصيرٌ بِالْعِبادِ».
حدود آزادي بيان در قرآن:
اسراء، آيه 36 «إِنَّ السَّمْعَ وَ الْبَصَرَ وَ الْفُؤادَ كُلُّ أُولئِكَ كانَ عَنْهُ مَسْؤُلاً ».
آزادي بيان اگر موجب اضلال و گمراهي انسان ها شده و در زندگي فردي و اجتماعي او خلل وارد نموده و با اشاعه فساد و بي بند و باري، كرامت و شرافت انساني را لكه دار و متزلزل سازد محدود خواهد شد.
خطوط كلي محدوديت ها:
1. سرپيچي نكردن از فرمان خدا و رسول (احزاب، آيه 36)
2. پرهيز از آميختن حق با باطل (بقره، آيه 42) ، «وَ لا تَلْبِسُوا الْحَقَّ بِالْباطِلِ وَ تَكْتُمُوا الْحَقَّ وَ أَنْتُمْ تَعْلَمُونَ»
3. پرهيز از كتمان حق با دانستن آن (بقره، آيه 42)
4. پرهيز از بدعت گذاري در دين و اظهار نظرهاي خلاف واقع (نحل، آيه 116)
به خاطر دروغي كه بر زبانتان جاري مي شود، نگوييد اين حلال است و آن حرام تا بر خدا افترا ببنديد. به يقين، كساني كه بر خدا دروغ مي بندند رستگار نخواهند شد.
عدم بدعت گذاري؛ يعني انسان نبايد به بهانه آزادي بيان و با سوء استفاده از آن، حقايق ديني را وارونه جلوه دهد، با افكار، اعتقادات و ارزش هاي اخلاقي جامعه و مردم بازي كرده به آنها حمله كند.
5. پرهيز از اهانت به مقدسات افراد، اقوام و ملت ها (انعام، آيه 108)
6. پرهيز از تمسخر، عيب جويي، به كار بردن القاب ناشايست، بدگويي و غيبت، تجسس و پرسش هاي بي مورد از امور مربوط به ديگران (حجرات، آيات 11 و 12)
7. پرهيز از بردن آبروي افراد و بانگ برداشتن به بدزباني (نساء، آيه 148)
8. گفتار نيكو با انسان ها (بقره، آيه 83)
9. رعايت حقوق مردم و عدالت ورزي حتي با دشمنان؛ «وَ إِذا قُلْتُمْ فَاعْدِلُوا وَ لَوْ كانَ ذا قُرْبى»، (انعام، آيه 152)
10. ممنوعيت خريد و فروش كتب و افكار گمراه كننده و انحرافي ؛ كتب ضاله و مضله (لقمان، آيه 6)
(لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمايندگي مقام معظم رهبري در دانشگاه ها، كد: 6/19000)