روایاتی درخصوص گریه بر امام حسین(ع) بیان كرده، بگویید فلسفه گریه بر امام حسین(ع) چیست؟
برخی از روایات در خصوص گریه بر امام حسین(ع) عبارت است از:
1. امام معصوم(ع) فرمود: «هر چشمی در روز قیامت به جهت سختیها، گریان است؛ مگر چشمی كه بر امام حسین(ع) گریسته باشد، این چشم خندان و بشاش است».الخصائص الحسینیه، ص 140.
2. امام رضا(ع) میفرماید: «گریه بر امام حسین(ع) گناهان بزرگ را محو میكند».مسند امام رضا(ع)، ج 2، ص 27 .
3. امام صادق(ع) میفرماید: «كسی كه به یاد امام حسین(ع) به مقدار بال مگسی، اشك از چشمانش جاری شود؛ ثوابش بر خداوند است و خداوند به كمتر از بهشت برای او راضی نمیشود».بحارالانوار، ج 44، ص 291.
4. از امام معصوم(ع) نقل شده است: «هر كه بگرید یا بگریاند یا حالت اندوه و گریه داشته باشد، بر مصیبت امام حسین(ع)، بهشت برای او واجب میشود».الخصائص الحسینیه، ص 142.
5. امام رضا(ع) میفرماید: «... پسر شبیب! اگر میخواهی برای چیزی گریه كنی، پس برای حسین بن علی(ع) گریه كن كه او را ذبح كردند؛ چنان كه گوسفند را ذبح میكنند ... پسر شبیب! اگر برای حسین چنان گریه كنی كه اشكهایت بر گونههایت جاری شود، خداوند همه گناهان كوچك و بزرگ تو را میآمرزد، اندك باشد یا بسیار ...».بحارالانوار، ج 44، ص 285.
در مورد حكمت گریه بر امام حسین(ع) مطالبی بیان شده كه به نظر میرسد به تنهایی صحیح نباشد؛ از جمله:
الف. گریه ذاتاً خوب و سبب پالایش روح است؛ كه این پالایش روحی در مجالس عزاداری امام حسین(ع) بیشترین ثمربخشی را دارد.
ب. گریه بر امام حسین(ع) به عنوان تشكّر و سپاس از او است؛ ولی این مطلب صحیح نیست؛ زیرا اگر ما موظف به تشكر از امام حسین(ع) بودیم، راه دیگری برای تشكر وجود نداشت كه با آه و اندوه و حزن این سپاس را عینی سازیم و اصلاً آیا آن حضرت نیازمند به تشكّر است؟!
ج. امام حسین(ع) از گریه ما بهرهمند میگردد؛ از آنجا كه با گریه به رشد معنوی میرسیم و واسطه این فیض یاد امام حسین(ع) است در نتیجه به مقامات آن حضرت نیز اضافه میشود.

د. برخورداری از ثواب و شفاعت؛
این فوائد هر چند براساس بعضی تحلیلها و روایات در حد خود صحیح است؛ ولی آیا نمیتوان حكمت مهمتر، با ارزشتر و فراتر از معاملات این چنینی، در ورای گریه در نظر گرفت تا مجبور شویم حكمت گریه بر امام حسین(ع) را در یك شفاعت و ثواب و یا تشكر، منحصر و محدود سازیم؟!
با توجه به آنچه كه در حقیقت گریه رشد روحانی و تقوا و نیز فلسفه عزاداری امام حسین(ع) مطرح است؛ میتوان گفت حكمت گریه بر اباعبدالله(ع) دو امر مهم و اساسی است كه هر یك به نوبه خود اثر وضعی خاصی بر جای میگذارند:
یكم. بُعد اخلاقی؛ چنان كه روشن است، گریه ارزشی در فرهنگ شیعی اولاً، گریهای است كه موجب تعالی و رشد روح است و ثانیاً سرچشمه آن معرفت است. گریه بر امام حسین(ع)، یا به جهت یاد كردن غم و اندوه از دست دادن عاشق حقیقی خداوند متعال است كه تجلیگاه اوصاف الهی بود و مؤمنان، بوی گل را از گلاب او استشمام میكردند.
چون كه گل رفت و گلستان شد خراب بوی گل را از كه بوییم، از گلاب
و یا به دلیل عقبماندگی روحی و نداشتههای خود، در مقابل مناقب و فضایل آن بزرگوار و یاران باوفایش است. در واقع گریه بر این است كه حبیببن مظاهر كه بود و چه داشت و من كیم و چه در كف دارم؟ اشك ریختن بر علیاكبر، ناله بر خود است كه آن جوان رشید چه فضایلی را دارا بود و من تا چه اندازه آن خصلتها را دارم؟ و ...
اگر گریه ما از این منشأ دور است، باید بكوشیم اشك و آه خود را به این سمت سوق دهیم تا بر اثر آن، روحمان تعالی یابد. در حقیقت این گریه، نشان دادن دردی است كه انسان را به حركت و جوشش وامیدارد تا خود را به آن درجه از كمالات برساند و این چنین اشكی انسانساز است.
دوم. بعد اجتماعی؛ اگر گریه بر اباعبدالله(ع)، از سر معرفت باشد و منشأ آن نیز بعد اخلاقی این حركت باشد؛ قطعاً این حزن و اندوه، پس از آن كه موجب تحوّل درونی انسان گردید، زمینه را برای تحولات اجتماعی فراهم میسازد. وقتی گریه بر امام حسین(ع)، گریهای در جهت تعالی روح شد و موجب گردید كه آدمی در فضایل اخلاقی و فردی خود، تأمل و تجدیدنظر كند؛ قطعاً این تحوّل درونی، زمینه را برای ساختن اجتماعی در راستای اهداف متعالی اسلام فراهم خواهد ساخت.
زمانی كه انسان متوجّه شد كه حضرت ابا عبدالله(ع) برای چه، چرا و چگونه دست به قیام زد و آن اثر جاودانه را بر قلم خون، بر صفحه تاریخ نگاشت و با این معرفت بر اثر گریه درونش متحول گردید؛ این تغییر بر عرصه جامعه نیز كشیده میشود و او میكوشد تا جلوی فساد وانحراف دین را گرفته و آزادی، جوانمردی و دینداری را نه تنها در روح خود، بلكه در جامعه نیز حكمفرما سازد.
به بیان دیگر، در واقع گریه بر اباعبدالله(ع)، با یك واسطه زمینه را برای حفظ آرمانهای آن حضرت و پیاده كردن آن فراهم میسازد و به همین دلیل میتوان گفت: یكی از حكمتهای گریه بر امام حسین(ع)، ساختن جامعه براساس الگوی ارائه شده از سوی او است و شاید مراد از این كه گفته میشود: «ان الاسلام بدؤه محمدی و بقائه حسینی» همین باشد كه بقای مكتب اسلام - خصوصاً تشیع - وامدار گریه بر امام حسین(ع) است.