ظرف 15 سال گذشته موسیقی دیجیتال توانسته است شعله برافروخته موسیقی آنالوگ را برای همیشه خاموش کند. چرا که صدای دیجیتال علاوه بر قابلیت حمل و دسترسی آسان، امکان کنترل محتوای فایل های موسیقی را هم به ارمغان آورد. فرمت MP3 هم به همراه دیگر کدک ها مثل AAC، WMA و... انقلاب عظیمی را در دنیای موسیقی و اطلاعات صوتی به وجود آوردند. این فناوری ها سبب شدند تا فایل های موسیقی قابلیت آن را پیدا کنند تا از یک ساختار فیزیکی، بر روی پخش کننده های دیجیتالی مثل تبلت ها، گوشی های همراه و دیگر دستگاه ها ذخیره سازی و اجرا شوند. در این بین نباید نقش صنایع و دستگاه های الکترونیکی همچون iPod، آیفون، کامپیوترها و... را هم در انتقال و تبادل این اطلاعات فراموش کنیم.
اما شاید بخش کیفی، کمترین سهم را در پیشرفت محتویات صوتی داشته است. با رشد تمام جوانب این اطلاعات، اکنون نوبت به کیفیت است تا چند قدم دیگر در پیشرفت فایل های موسیقی و صوتی سهیم باشد. مطمئناً دیگر زمان آن رسیده تا این اطلاعات با فرمتی به جز MP3 (با آن کیفیت استریم پایین)، پخش و ذخیره سازی شوند. شاید دست یابی به وضوح صوتی عالی (High-Resolution Audio) راه حلی مناسب برای توسعه این گونه از اطلاعات باشد.
High-Resolution Audio چیست؟
به دلیل اهداف مورد نظر این مطلب، منظورمان از High-Resolution Audio را تنها به اصوات ذخیره شده به عنوان موسیقی معطوف می کنیم. چونکه صدای موجود در ویدئوها و فیلم ها با اندکی تفاوت نسبت به موسیقی ها ذخیره سازی می شوند. وضوح صوتی عالی درست پس از ظهور و ورود DVD ها و دیسک های Blu-ray و به وسیله موسیقی های Dolby TrueHD و DTS HD در دسترس عموم قرار گرفت. اما در این مطلب قصد داریم درباره فرمت های صوتی کاملاً متفاوت با این دو یعنی فرمت هایی مثل MP3 و AAC که به عنوان وضوح صوتی پایین نامیده می شوند صحبت کنیم.
ساختار و اصول وضوح صوتی بالا
استاندارد موجود کنونی برای کدگذاری فایل های صوتی 16bit/44.1KHz یا همان استاندارد CD است که در اصل توسط دو شرکت سونی و فیلیپس و در دهه 80 پایه گذاری شد. امروزه فایل های صوتی MP3 و AAC به وفور در منابعی همچون iTunes، آمازون، Google Play، Pandora، Spotify و تمام منابع دیگری که از این استاندارد استفاده می کنند یافت می شود. در لفظی ساده High-Resolution Audio کد گذاری اطلاعات صوتی با استفاده از استاندارد 24bit/96KHz است که در آن امواج آنالوگ 96,000 بار در ثانیه نمونه گذاری شده اند و هرکدام از این نمونه ها از 24 بیت اطلاعات تشکیل شده است. - البته استاندارد با کیفیت تری هم مثل 24bit/192KHz وجود دارد- عموماً هر چه میزان بیت این نمونه ها بیشتر باشد کیفیت صدای خروجی نیز بهتر خواهد بود.
فرمت هایی نظیر MP3 و AAC به عنوان فرمت های فشرده ساز پر اتلاف نامیده می شوند. این فرمت ها می توانند اطلاعات صوتی را با کیفیت مشابهی مثل CD اما با نرخ بیت بیشتری (320Kbps برای MP3 و 256Kbps برای AAC) ذخیره سازی کنند. اما این فرمت ها در هنگام ذخیره سازی مقداری از اطلاعات صوتی را دور می ریزند و باعث می شوند تا تنها یک محدوده دینامیک از اطلاعات صوتی اولیه فشرده سازی و ذخیره شود. در عین حال فرمت هایی مثل WAV، FLAC، AIFF، ALAC سبب می شوند تا در هنگام ذخیره سازی محتویات صوتی یک فشرده سازی بدون اتلاف صورت بگیرد. بعضی از این فرمت ها مثل FLAC و WAV از استاندارد 24bit/96KHz هم پشتیبانی می کنند. از دیگر فرمت های با کیفیت بالا می توان به DSD یا Direct Stream Digital (که توسط سونی و فیلیپس اختراع شد) اشاره کرد که امواج آنالوگ را با نرخ بیشتری (2.8224MHZ) و به صورت نمونه های 1 بیتی ذخیره سازی می کند.
پشتیبان و فروشنده High-Resolution Audio چه کسی است؟
بعضی از تولید کنندگان دستگاه ها و ادوات صوتی فرصت را برای تغییر و توسعه در موسیقی دیجیتال و معرفی یک کیفیت جدید را مناسب می بینند. یکی از بخش هایی که بسیار مورد توجه و تغییر قرار گرفته است DAC ها یا تبدیل کننده های دیجیتال به آنالوگ است. شرکت های بنیانگذار دستگاه ها و استاندارد های صوتی مثل Sony، Denon، Marantz، Pioneer، NAD و... به دنبال طراحی و تولید DAC های با کیفیت عالی هستند تا کیفیت صوتی بهتری را از منابع صوتی دیجیتال مثل PC ها، تبلت ها و گوشی های هوشمند شاهد باشیم. در حالی که تعدادی از این دستگاه ها سعی دارند تا با پردازش بهتر استاندارد ذخیره سازی CD و همچنین فرمت MP3، نسبت به گذشته صدایی واضح تر و شفاف تر را تولید کنند، بیشتر دستگاه های جدید به دنبال افزایش کیفیت استانداردهای 24bit/96KHz و 24bit/192KHz هستند.
اما مشکل بزرگتر یافتن مضمون های صوتی با کیفیت است. هیچکدام از منابع صوتی iTunes، Amazon Music، Google Play و منابع صوتی دیگر موسیقی های با رزولوشن بالا را در اختیار کاربران خود قرار نمی دهند. اگر واقعاً به موسیقی علاقه مند باشید به سایت هایی همچون HDTracks، Blue Coast Records، Linn Records، 7Digital که از معدود منابع صوتی با رزولوشن بالا هستند مراجعه کرده اید اما مطمئناً متوجه شده اید که هیچکدام از آنها تنوع و گوناگونی سایت هایی همچون iTunes و Google را دارا نیستند.
اپل با استفاده از دستگاه های iPod خود یک سیستم دسترسی منحصر به فرد را در اختیار کاربران خود می گذارد. ترکیب این دستگاه با فروشگاه موسیقی iTunes به راحتی خرید و دست یابی به جدیدترین موسیقی های منتشر شده را فراهم می کند. اما شاید بزرگترین مشکل این سیستم عدم دسترسی به فایل های صوتی با رزولوشن بالا باشد. متاسفانه در ادامه همین روند شرکت های دیگر مثل Amazon، گوگل، مایکروسافت و سامسونگ هم برای پخش اطلاعات صوتی از همین کیفیت پایین استفاده می کنند.
در این بین شاید سرویس صوتی Tidal که اخیرا عرضه شده است در آینده به عنوان موجی برای رشد و ارتقا کیفیت صوتی شبکه های استریم عمل کند. این سرویس قرار است با حق عضویت 20 دلار در ماه فایل های موسیقی بدون اتلاف و با کیفیت بسیار عالی را برای کاربران iOS و اندروید فراهم کند. Pono Player هم پخش کننده موسیقی جدیدی است که در نظر دارد تا میلیون ها فایل موسیقی با کیفیت را به صورت یک سیستم پرتابل و همیشه قابل دسترس در اختیار علاقه مندان به موسیقی قرار دهد. این پلیر قرار است به زودی و با قیمت 400 دلار عرضه شود.
در اسمارت فون ها هم شرکت های سونی، سامسونگ و ال جی در آخرین محصولات خود (Xperia Z3، Galaxy Note 4 و G3) پشتیبانی از استاندارد 24bit/192KHz را هم فراهم کرده اند تا این هم نشانه ای دیگر برای ظهور کیفیت بالاتر موسیقی و فایل های صوتی بر روی دستگاه هایی که امروزه در دست عموم مردم قرار دارد باشد.
شاید مهم ترین عامل در استفاده از این مضامین صوتی High-Resolution در گرو استفاده از تجهیزات پیشرفته برای پردازش و پخش موسیقی باشد. به عنوان مثال در استریو های خانگی، دریافت کننده، DAC، تقویت کننده ها و اسپیکرها نقش بسیار مهمی را در کیفیت خروجی دستگاه ایفا می کنند. یا در اسمارت فون ها کیفیت هدفون مورد استفاده می تواند کیفیت صدای شنیده شده را کاملاً دگرگون کند. به همین ترتیب در مضامین صوتی فیلم ها هم ضبط دیجیتال صداها نقش مهمی در کیفیت صدای موسیقی و دیالوگ های به گوش رسیده دارد. همچنین با استفاده از تجهیزات مناسب ضبط و پردازش حتی کاربرانی که از یک دستگاه با کیفیت متوسط هم استفاده می کنند قادر خواهند بود تا از رزولوشن بالای این موسیقی ها لذت ببرند.
مشکلات موجود بر سر راه
مطمئناً همه ما علاقه مندیم که از اسمارت فون ها، تبلت ها، اسپیکرها، هدفون ها و هر وسیله پخش کننده دیگری کیفیت بالاتری از موسیقی و صدا را بشنویم. اما بزرگترین مشکل بر سر راه این رویا، پذیرش و حضور اکوسیستم و همچنین تجهیزات موردنیاز این فناوری است. مشکل دیگری که باید با آن دست و پنجه نرم کرد عدم دسترسی مناسب به مضامین صوتی با کیفیت و بدون اتلاف است. از طرفی برای ذخیره سازی صداهای با رزولوشن بالا به عنوان مثال یک فایل موسیقی با فرمت FLAC و استاندارد 24bit/96KHz به حجمی در حدود 100 مگابایت نیاز است که همین امر استفاده و قابل دسترس بودن این فایل های High-Resolution را مشکل و مشکل تر کرده است.
بخش عظیمی از کاربران هم بدون اطلاع از تفاوت های بسیار زیاد بین این کیفیت ها علاوه بر در دسترس نداشتن تجهیزات لازم، تلاشی برای ارتقا تلویزیون ها و دیگر پخش کننده های صوتی خود نمی کنند. مطمئناً با استفاده از روش های بازاریابی هوشمندانه تر و ایجاد ارتباطی عمیق تر میان صنعت و موسیقی و همچنین افزایش رغبت کاربران برای شنیدن درجات بالاتری از کیفیت مضامین صوتی، بسیاری از این مشکلات موجود از بین خواهد رفت.
منبع: ExtremeTech
