مناظره «بهشت و جهنم زوری» در اصفهان
به طرز فجیعی در علوم انسانی عقب هستیم/ما می‌خواهیم حجاب جامعه خوب باشد
صادق زیباکلام در مناظره با دکتر همایون گفت: عقب‌ماندگی در علوم انسانی بی‌شاخ و دم است و ما به طرز فجیعی در علوم انسانی عقب هستیم.
به نقل ازخبرگزاری فارس از اصفهان، محمدصادق زیباکلام در مناظره‌ای با محمدهادی همایون رئیس دانشکده فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق با عنوان «بهشت و جهنم زوری» که به همت مجموعه فرهنگی بینش مطهر برگزار شده بود، اظهار کرد: به شدت معتقد هستم مهندسی فرهنگی یک سراب است و سراب چیزی است که از دور حقیقی به نظر می‌رسد ولی در هنگام نزدیک شدن به آن به خیالی بودن و مجازی بودن آن پی می‌بریم.
وی تصریح کرد: چیزی به اسم مهندسی فرهنگی اساسا وجود ندارد، یعنی آنکه ما از طریق فرهنگی یا به عبارتی فعالیت سازماندهی شده نمی‌توانیم یک سری افراد، هنجارها و باورهایی را که مدنظر داریم به یک نسل به طور صددرصد انتقال دهیم.
زیباکلام افزود: به عنوان مثال ما می‌خواهیم حجاب جامعه خوب باشد و از طریق رادیو و تلویزیون و دیگر ابزارهایی که در دست داریم، از طریق مهندسی فرهنگی وظایف هر ارگان را مشخص کرده‌ایم و انتظار داریم بعد از ۱۰ سال حداقل ۷۰ درصد از خواسته‌ها و اهداف ما اجرایی شود، ولی اساسا این امر محقق نمی‌شود.
وی عنوان کرد: عقب‌ماندگی در علوم انسانی بی‌شاخ و دم است و ما به طرز فجیعی در علوم انسانی عقب هستیم. به نظر من اعتقاد شورای عالی فرهنگی کشور به مهندسی فرهنگی مهمترین دلیل عقب‌ماندگی ما در علوم انسانی است.
استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران اظهار کرد: آخرین فقره از فرهنگ‌سازی که شخصا شنیده‌ام قبل از شروع ترم جدید سال تحصیلی دانشجویی بود که حجت‌الاسلام قرائتی بیان کرد برای زکات فرهنگ‌سازی نکردیم. حال اینجاست که کسی که ادعای فرهنگ‌سازی را دارند چرا در اکثر اوقات با وجود در اختیار داشتن همه امکانات و لوازم دم از انجام نشدن فرهنگ‌سازی می‌زنند.
وی در بخش دوم از صحبت‌های خود اظهار کرد: دلیل ساده من مبنی بر سراب بودن و مجازی بودن مهندسی فرهنگی این است که نمی‌توانیم حتی یک مورد پس از گذشت ۳ دهه در جامعه مثال بزنیم که قبلا انجام نمی‌شده ولی امروز پس از مهندسی فرهنگی به طور کامل انجام می‌شود.
وی در پاسخ به سوال مجری برنامه مبنی بر اینکه به تبیین جایگاه فرهنگ دین و دولتی و وظایف حاکمیت و دولت نسبت به فرهنگ جامعه نظر خود را بگویید، خاطرنشان کرد: وقتی من اعتقادی به وجود مهندسی فرهنگی ندارم، به تبع نمی‌توانم نقش دولت و حکومت و حتی خانواده را در عرصه فرهنگی تبیین و تحلیل کنم.
*مهندسی فرهنگی زاییده غرب و در اثر پیوند علوم انسانی با علوم فیزیکی بود
زیباکلام در رد وجود مهندسی فرهنگی در مناظره مذکور تصریح کرد: دلیل دوم من برای سراب بودن مهندسی فرهنگی این است که اساساً مهندسی فرهنگی متعلق به ما نیست و از غرب آمده است.
وی توضیح داد: در چرایی و چگونگی شکل‌گیری مهندسی فرهنگی در غرب همین بس که در قرن ۱۹ رخدادها و حوادثی چون عصر سفرهای دریایی، انقلاب تجاری،کشف آمریکا و سیطره لاینفک علم رقم خورد که هر چیزی را با علم فیزیکی و مادی محک می‌زدند.
استاد دانشکده علوم سیاسی دانشگاه تهران اظهار کرد: اما در این عرصه سؤالاتی مبنی بر مباحث ماورایی و علوم حسی مطرح شد و چالشی به وجود آمد پیرامون اینکه آیا علومی چون علوم اجتماعی، روانشناسی، جامعه‌شناسی، حقوق و علوم سیاسی اساساً علم هست یا نه، که نهایتاً منجر به پیوند علوم انسانی با علم مادی و فیزیکی شد.
وی خاطر نشان کرد: پیوند میان علم فیزیکی و علوم انسانی، چیزی تحت عنوان مهندسی فرهنگی شد و در نهایت منتج به تثبیت شدن مهندسی فرهنگی در اوایل قرن ۲۰ شد.
زیباکلام ادامه داد: قطار علم، در اواخر قرن ۱۹ وارد تونلی به نام قرن ۲۰ شد و در اواسط قرن ۲۰ پس از خروج آن قطار از تونل، بسیاری از مفاهیم قرن ۱۹ دچار ترک شده بود و در اوج آن ترک‌ها، مسئله تکیه و اعتماد به لنگر عِلم نیز تَرک برداشت بود و در آخر هم مهندسی فرهنگی به طور کامل فرو ریخت.
*اعتقاد به مهندسی فرهنگی در قرن ۲۱ نشانه عقب‌افتادگی است
وی یادآور شد: حال نمی‌دانم دلیل اصرار ما به وجود مهندسی فرهنگی در قرن ۲۱ چیست، اعتقاد به مهندسی فرهنگی در قرن ۲۱ نشانه عقب‌افتادگی است، مهندسی فرهنگی یعنی انکه ما می‌توانستیم جلوی افزایش روزافزون طلاق در جامعه را بگیریم و نگذاریم از وضعیت مطلوب و خوب جامعه ایرانی در بحث طلاق در اوایل انقلاب امروز به جایی برسیم که از هر سه ازدواج یکی منتج به طلاق می‌شود.
استاد دانشکده علوم سیاسی دانشگاه تهران متذکر شد: پیروز شدن انقلاب اسلامی ایران و پرورش یافتن جوانان انقلابی در سال ۵۷ نشان از آن بود که رژیم پهلوی و شاه به طرز هولناکی در مهندسی فرهنگی واماند و دلیل این ادعا آن است که شاه هرگز خواهان پرورش و تربیت چنین جوانانی در دانشگاه‌های شاهنشاهی نبود.
*هیچ حاکمیتی نمی‌تواند مهندسی فرهنگی کند
وی گفت: تمام حرف من این است که مهندسی فرهنگی وجود ندارد و نمی‌شود مهندسی فرهنگی صورت گیرید، متأسفانه حاکمیت با تمام توان و زور همچون قانون امر به معروف و نهی از منکر در صدد برسرکردن حجاب و چادر بر سر زنان است و با وجود همه همت و تلاش حکومت، صدا و سیما و شورای انقلاب فرهنگی، هیچ مهندسی فرهنگی در زمینه حجاب صورت نگرفته است.
زیباکلام اضافه کرد: وجود، حضور و ظهور روزافزون محجبین در اروپا و غرب در عین عدم تمایل و علاقه حکومت انگلیس و غرب نشانی دیگر از عدم توانایی حاکمیت‌ها در امر مهندسی فرهنگی است.
وی اظهار کرد: کار فرهنگی چیزی فراتر از آن است که عده‌ای در جلسه‌ای به دور هم بنشینند و با پول، زور و تصمیم بتوانند در مدت زمانی کوتاه فرهنگ‌سازی کنند.
زیباکلام در پایان موضع خود را نسبت به موضوع جلسه مبنی بر «بهشت یا جهنم زوری» گفت: معتقدم که خیلی از وظایف و تکالیفی که نظام جمهوری اسلامی ایران برای خودش مقرر کرده است، خدا نیز برای پیامبرانش مقرر نکرده است.
به گزارش خبرگزاری فارس، در این مناظره طرف مقابل محمدهادی همایون معاون وزیر فرهنگ و ارشاد دولت نهم و معاون سابق آموزشی دانشگاه امام صادق (ع) به تبیین نظرات خود پرداخت و پاسخگوی سؤالات و ابهامات بود.
پایان پیام/
