آموزش پارتيشن بندي در لينوکس

نرم افزار Gnome Partition Editor يا به طور خلاصه تر (GParted) ابزار منبع باز مناسبي براي اين کار است. تيم توسعه دهنده اين نرم افزار عالي، يک ديسک از نوع ديسک زنده ارائه کرده اند که از طريق سي دي بوت مي شود و مي توانيد آن را بدون نصب هر گونه سيستم عاملي اجرا کنيد.

جي پارتد از سيستم فايل هاي بسياري از جمله Ext2، Ext3، FAT16، FAT32، JFS، ReiserFS، NTFS و يک دو جين فرمت ديگر پشتيباني مي کند. در ساده ترين حالت ممکن، مي توان با اين نرم افزار سيستم فايل ها را تشخيص داد، خواند، کپي کرد و پارتيشن هاي جديدي روي ديسک هاي سخت ايجاد كرد. حتي در برخي مواقع امکان کوچک کردن، بزرگ کردن و انتقال جاي فيزيکي پارتيشن ها هم ممکن است.

اين ابزار گرافيکي، در واقع از طريق خط فرمان، يکي ديگر از ابزارهاي لينوکسي به نام GNU Parted را به کار مي گيرد. مي شود مستقيما هم با GNU Parted کار کرد، اما کار با رابط گرافيکي ساده تر است.

ديسک زنده جي پارتد با مدير پنجره هاي فلاکس باکس عرضه مي شود و ابزارهاي اندکي در لينوکس خود جاي داده است که اين توزيع را فقط براي يک هدف کارا مي کند: کارکردن با پارتيشن ها. هر کاربري که قبلا يک بار با پارتيشن ها سر و کار داشته باشد، بي شک مي تواند به سادگي اين نرم افزار را تحت کنترل خود در آورد.

کاربري

استفاده از ديسک زنده جي پارتد واقعا ساده است، نخست بايد ايميج آن را دريافت کنيد و روي يک سي دي رايت کنيد و بعد دستگاه مورد نظر خود را با سي دي بوت کنيد. ايميج جي پارتد نزديک به 100مگابايت حجم دارد و مي توانيد آن را روي يک ميني سي دي هم بريزيد که جاي کمي هم بگيرد.

وقتي آن را بوت مي کنيد، جي پارتد سوالاتي در مورد تنظيمات و زبان مي پرسد که بسيار ساده مي توان آن را ناديده گرفت.

همچنين، تمام پارتيشن هاي خود را مي توانيد قبل از انجام هر گونه تغييرات، روي سيستم خود Mount (سوار) کنيد و بعد از داده هاي تان پشتيبان تهيه کنيد که ناگهان اتفاق ناگواري رخ ندهد. به شخصه در اجراي جي پارتد به هيچ مشکلي برنخوردم، البته يادتان باشد که خيلي ماجراجويي نکنيد و همواره نسخه Stable را دريافت کنيد. بهرحال ممکن است يک باگ رخ بدهد که تا به حال کسي با آن روبه رو نشده است و داده هايتان بپرد. رعايت کردن امنيت و صرف وقت قبل از شروع عمليات، بهتر از تاسف خوردن بعد از از دست دادن اطلاعات است.

اگر واقعا دست و پاي تان مي لرزد و مي ترسيد که سيستم اصلي تان را زير تيغ جي پارتد بفرستيد. اول با يک سيستمي که اگر از نو فرمت هم بشود اشکالي نداشته باشد، شروع کنيد. پارتيشن ها را حذف کنيد، ايجاد کنيد، جابه جا کنيد و تنظيمات را اعمال کنيد. بعد از اتمام کار، ساده ترين و مطمئن ترين راه، استفاده از يک سيستم عامل ديگر براي بررسي صحت عملکرد ديسک سخت است. بعد از اين که مطمئن شديد که مهندس جي پارتد به حساب مي آييد (که کار دشواري نيست!) مي توانيد به سراغ سيستم اصلي خود برويد و فايل سيستم NTFS خود را تغيير اندازه بدهيد و خيال تان هم راحت باشد که قرار نيست تمام شب را عزا بگيريد.

وقتي ديسک زنده را روي سيستم اصلي خود بالا مي آوريد، جي پارتد به صورت خودکار اجرا مي شود. کافي است از ميان پارتيشن هاي موجود، پارتيشن NTFS خود را انتخاب کنيد. از ويژگي هاي جي پارتد اين است که مي تواند ميزان حافظه مصرفي را در نوار نمايشي پارتيشن نشان دهد. بدين ترتيب هنگام تغيير اندازه و کوچک کردن پارتيشن، کاملا متوجه مي شويد که چه مقدار حافظه را باقي گذاشته ايد.

بعد از اين که پارتيشن NTFS را کوچک کرديد، مقداري از فضاي ديسک اضافه آمده است که مثلا مي توانيد آن را به پارتيشن ديگري (مثلا از نوع Ext3) اضافه کنيد. حال اگر ديسک NTFS شما از نظر موقعيت روي ديسک، قبل از ديسک Ext3 قرار گرفته باشد، امکان اضافه کردن اين حافظه به پارتيشن مقصد وجود ندارد، چون نقطه آغازين پارتيشن را نمي توان تغيير داد. بهترين روش براي انجام اين کار، استفاده از يک ديسک جانبي، کپي کردن تمام اطلاعات آن ديسک روي ديسک جانبي، حذف پارتيشن Ext3، ايجاد يک پارتيشن بزرگ تر تشکيل شده از فضاي خالي ايجاد شده از پارتيشن NTFS و پارتيشن حذف شده Ext3 است. در نهايت بايد داده هاي ديسک جانبي را روي پارتيشن جديد کپي کنيد.

مي توانيد به جاي اين همه دردسر، اين فضاي خالي را به يک پارتيشن Ext3 تبديل کنيد و بعدا داخل لينوکس آن را مثلا به عنوان /home بشناسانيد. بعد از اين که پارتيشن NTFS را تغيير اندازه داديد. اگر با ويندوز خود بالا بياييد متوجه خواهيد شد که ويندوز مي خواهد خود را اسکن ديسک کند و مجددا خودش را راه اندازي کند. عموما با خطايي روبه رو نمي شويد و بعد از يک بار راه اندازي مجدد نرم، به ويندوز خود باز مي گرديد.

اگر سري هم به لينوکس خود بزنيد، متوجه مي شويد که آنجا هم پيغام خطايي وجود ندارد و همه چيز به زيبايي انجام شده است.

البته اين ها کاربري هاي ساده جي پارتد هستند، کاربردهاي اين نرم افزار بسيار بيشتر از اين عمليات هستند، به عنوان مثال در سيستم هايي که چند ديسک داريد، مي توانيد يک يا چند پارتيشن را به طور کامل روي ديسک ديگر کپي کنيد.

جي پارتد، علي رغم ناشناختگي اش، بسيار به کار مي آيد و هر کسي بايد يک نسخه از آن را روي يک سي دي داشته باشد، چون هيچ وقت مشخص نمي شود که کي به آن نياز پيدا خواهيم کرد.