اگر شما از رنگ دندان‌هايتان ناراضي هستيد و به نظرتان زرد يا قهوه‌اي هستند، اول علت اين تغييرات را پيدا كنيد
دكتر گلرخ ثريا
شايد شما از بدرنگي دندان‌هايتان ناراضي باشيد و يا حتي مايل باشيد براي داشتن يك چهره زيباتر،‌دندان‌هاي سفيدتري داشته باشيد. معمولا رنگ دندان‌هاي هر فرد با رنگ پوست او هماهنگي دارد. اگر به چهره يك سياه پوست نگاه كنيد، امكان دارد دندان‌هاي او خيلي سفيد به نظر شما بيايد ولي حقيقت اين است كه زمينه تيره و سياه پوست او ايجاد خطاي ديد مي‌كند و موجب مي‌شود، دندان‌هايش سفيدتر به نظير بيايد.
رنگ زرد دندان خبر مي‌دهد از...
اگر شما از رنگ دندان‌هايتان ناراضي هستيد و به نظرتان زرد يا قهوه‌اي هستند، اول علت اين تغييرات را از ميان عوامل زير پيدا كنيد، تا بعد با هم درباره سفيد كردن دندان‌هايتان صحبت كنيم.
*ظ‌ ژنتيك: بعضي افراد به صورت ژنتيكي دندان‌هاي روشني دارند ولي برخي دندان‌هايشان ته رنگ زرد يا قهوه‌اي دارد. بنابراين اولين قدم اين است كه رنگ دندان‌هاي خانواده‌تان را بررسي كنيد و متوجه شويد اين تغيير رنگ (بدرنگي) ارثي است و يا اكتسابي.
* سن: بالا رفتن سن يكي از دلايل شايع بدرنگي دندان‌هاست. با گذشت زمان، ميناي دندان سايش مي‌يابد و رنگ زرد عاج از وراي آن بيشتر خود را نشان مي‌دهد به همين دليل است كه سالمندان دندان‌هاي زردتري دارند.
* غذاها، نوشيدني‌ها و سيگار: نوشيدن زياد قهوه و چاي 2 علت اصلي بد رنگي دندان‌هاست. اگر شما عادت داريد كه در طول روز زياد سيگار بكشيد، بايد منتظر تغيير رنگ دندان‌هايتان باشيد. مصرف نوشابه‌هاي گازدار سياه و زرد نيز به مرور زمان مي‌توانند، دندان‌هاي شما را بد رنگ كنند.
* داروها و بيماري‌ها: مادران بايد مراقب تغيير رنگ دندان كودكان باشند. اگر مادر در دوران حاملگي از آنتي‌بيوتيكي تتراسايكلين استفاده كند و يا در دوران كودكي، كودك اين آنتي‌بيوتيك را مصرف كند، ممكن است دندان‌هاي وي در آينده دچار تغيير رنگ شود مصرف زياد فلورايد در دوران كودكي نيز موجب تغيير رنگ دندان‌ها مي‌شود.
* ضربه و عصب‌كشي دندان‌ها: اگر به دندان‌هاي جلويي شما در اثر زمين خوردن ضربه وارد شود، رگ‌هاي خوني داخل دندان پاره شده و مواد رنگي خون، به داخل عاج دندان نفوذ مي‌كنند و به مرور زمان رنگ دندان را تيره مي‌كنند. به همين شكل اگر پس از عصب‌كشي دندان، بقاياي عصب دندان و مواد پركننده ريشه دندان از درون تاج دندان پاك نشوند،‌موجب تغيير رنگ دندان خواهند شد.
سفيد كردن دندان‌ها يعني چه؟
سفيد كردن دندان‌ها، روشي است كه با استفاده از آن رنگ زرد يا قهوه‌اي دندان‌ها را از بين مي‌برند و دندان‌ها سفيد و براق مي‌شوند و شما لبخندي درخشان خواهيد داشت. روش‌هاي متفاوتي براي سفيد كردن دندان‌ها وجود دارد، از سفيد كردن دندان‌ها با مواد شيميايي گرفته تا استفاده از اسيدهاي ضعيف و ليزر. گاهي اوقات ممكن است دندان‌پزشك با استفاده از ابزارهاي خاصي سطح دندان را سايش دهد و تغيير رنگ‌هاي سطحي دندان‌هاي شما را از بين ببرد.
ولي آنچه بيش از ساير روش‌ها اين روزها طرفدار دارد، سفيد كردن دندان‌ها با مواد شيميايي است. سفيد كردن دندان‌ها ممكن است كاملا در مطب دندانپزشكي انجام شود و يا اينكه دندانپزشك وسايل و موادي را در اختيار شما بگذارد، تا خودتان در منزل، دندان‌هايتان را سفيد كنيد.
بسياري از افراد تكنيك<سفيد كردن دندان‌ها در خانه> را ترجيح مي‌دهند چون ديگر مجبور نيستند چندين جلسه به دندان‌پزشك مراجعه كنند.
رو سفيد شدن در مطب دندان‌پزشكي
شما مي‌توانيد براي سفيد كردن دندان‌هايتان به مطب دندانپزشكي برويد. در مطب، دندان‌پزشك ژل‌هاي محافظ و يا ورقه‌هاي پلاستيكي خاصي را بر روي لثه‌هاي شما قرار خواهد داد تا از لثه و مخاط دهان شما در برابر مواد شيميايي سفيد كننده محافظت كند.
سپس مواد سفيد كننده روي دندان‌ها قرار خواهد گرفت. گاهي اوقات از ليزر و حرارت نيز براي تسريع عملكرد عوامل سفيد كننده استفاده خواهد شد. معمولا اين روش سفيد كردن دندان‌ها، 2 يا 3 مرتبه تكرار خواهد شد تا دندان‌هايتان به اندازه كافي سفيد شوند اما نكته مثبت اينكه نتايج اين نوع درمان، مدت طولاني باقي خواهد ماند.
ليزر، يك قدم تا سفيد شدن دندان‌ها
اگر شما مي‌خواهيد در يك جلسه دندان‌هايتان را سفيد كنيد بايد با استفاده از ليزر اين كار را انجام دهيد. ليزر، انرژي زيادي را به مواد سفيد كننده وارد خواهد آورد و موجب مي‌شود فعاليت سفيد كنندگي اين مواد تسريع شده و خيلي زود مواد رنگي از روي دندان‌هاي شما پاك شوند.
البته ممكن است بسته به شدت بدرنگي دندان‌هاي شما، اين جلسه مدت زمان كوتاه و يا طولاني‌تري داشته باشد. سفيد كردن دندان‌ها با ليزر معمولا گران‌تر از ساير روش‌هاي سفيد كردن دندان‌هاست ولي در مقابل شما در مدت زمان كوتاهي، لبخندي سفيد و براق خواهيد داشت.
لازم است حرارت حاصل از اين ليزرها به گونه‌اي تنظيم شود كه موجب آسيب دندان‌ها نشود و حتما از محافظ‌هاي چشم، هنگام استفاده از اين ليزرها استفاده شود.
سفيد كردن خانگي دندان
سفيد كردن دندان‌ها در خانه، اين روزها طرفداران زيادي پيدا كرده است و شما را از رفت‌وآمدهاي مكرر به مطب دندانپزشكي نجات مي‌دهد.
به هر يك از داروخانه‌ها سر بزنيد، بسته‌هاي رنگارنگ و متفاوتي از محصولات سفيد كننده دندان‌ها پيدا خواهيد كرد اما بهتر است به توصيه دندان‌پزشكان، يك نوع مناسب را از ميان آنها انتخاب كرده و پس از ياد گرفتن نحوه صحيح استفاده از اين محصولات و تعيين مقداري از ژل سفيد كننده در هر بار مصرف توسط دندان‌پزشك، از اين محصولات استفاده كنيد. اين محصولات معمولا حاوي هيدروژن پراكسيد هستند.
دندانپزشك ابتدا از دهان شما قالبگيري خواهد كرد و يك جفت قاشقك پلاستيكي كه متناسب دهان شماست، تهيه خواهيد كرد. شما بايد ژل را داخل اين قاشقك بريزيد و آن را يك يا دو ساعت در طول روز درون دهانتان نگه داريد گاهي نتايج آن طي 2 روز آشكار مي‌شود ولي معمولا براي اينكه دندان‌هايتان به اندازه كافي سفيد شوند، يك تا 2 هفته، اين عمل را تكرار كنيد.
اين روزها، چسب‌هاي خاصي به بازار آمده است كه ادعا مي‌شود با چسباندن روي دندان‌ها، دندان‌ها را سفيد مي‌كنند ولي نتايج استفاده از آنها چندان رضايتبخش نيست و به ميزان كمي دندان‌هاي شما را سفيدتر خواهند كرد.
مواد سفيد كننده دندان؛ با خطر يا بي‌خطر؟
براي سفيد كردن دندا‌ن‌ها از 2 ماده <پراكسيدهيدروژن> و <كاربامايد پراكسيد> استفاده مي‌شود كه سال‌هاست در دهانشويه‌هايي كه روزانه مصرف مي‌شود، وجود دارند. اين مواد مورد تاييد جوامع دندانپزشكي هستند اما توجه كنيد گاهي برخي افراد به اين مواد حساسيت دارند كه در اين صورت اصلا نبايد با اين مواد دندان‌هايشان را سفيد كنند. براي اينكه مطمئن شويد شما به اين مواد حساسيت نداريد، از دندان‌پزشكتان بخواهيد قبل از مصرف،‌ اين مواد را روي شما آزمايش كند.
نكته ديگر اينكه ممكن است پس از سفيد كردن دندان‌هايتان <دچار حساسيت دنداني> شويد كه با نوشيدن چاي داغ، بستني و يا آب يخ و خوردن مواد غذايي ترش، دندان‌هايتان به صورت گذرا درد خواهند گرفت.
معمولا اين حساسيت گذراست و مي‌توان با فاصله انداختن بين جلسات درماني، آن را بهبود بخشيد. پس از اتمام دوره درماني، اگر همچنان حساسيت دندان‌هاي شما، به جا مانده بود، مي‌توانيد از خمير دندان‌هاي ضدحساسيت استفاده كنيد و آن را جايگزين خمير دندان معمولي‌تان بكنيد. به هر حال حساسيت دنداني يك عارضه سفيد كردن دندان‌هاست كه شايد به آن گرفتار شويد.
اول ترميم پوسيدگي، دوم سفيد كردن دندان
اگر شما دندان‌هايتان پوسيده باشد و يا ترميم‌هاي قبلي دندان‌هايتان، ترك و نشتي داشته باشد، پس از سفيد كردن دندان‌هايتان، دچار حساسيت دنداني مي‌شويد. بنابراين اول بايد پوسيدگي‌هاي دندان‌هايتان را ترميم كنيد و ترميم‌هاي آسيب ديده را جايگزين كنيد، سپس دندان‌هايتان را سفيد كنيد. اگر قرار است از روكش‌هاي چيني همرنگ دندان براي هر يك از دندان‌هايتان استفاده كنيد، اين درمان‌ها را جهت هماهنگي رنگ آنها با دندان‌هاي ديگر به بعد از درمان سفيد كردن موكول كنيد.
چند درجه روشن‌تر؟
<اگر دندان‌هايم را سفيد كنم، چند درجه روشن‌تر مي‌شوند؟> اين شايد يكي از اولين سوالاتي است كه از دندان‌پزشكتان مي‌پرسيد. در تبليغات بسياري از محصولات سفيد كننده دندان مي‌بينيم كه ادعا مي‌كنند، با يك بار استفاده از آن محصول، دندان‌هاي شما تا 90 درجه روشن‌تر مي‌شوند ولي اين بيشتر يك فريب تبليغاتي است تا واقعيت‌ معمولا اين محصولات پس از هر بار استفاده، فقط 2 تا 3 درجه دندان‌ها را سفيدتر مي‌كنند.
براي اينكه بفهميد رنگ دندان‌هايتان، چقدر سفيدتر شده است، بايد رنگ آنها را قبل و بعد از درمان، ثبت كنيد. متاسفانه هنوز سيستم استانداردي در دندان‌پزشكي براي مشخص كردن رنگ دندان‌ها وجود ندارد و رايجترين وسيله‌اي كه در مطب‌هاي دندان‌پزشكي استفاده مي‌شود، نمونه رنگ <وايتا> است. در اين نمونه رنگ، رنگ دندان‌ها به 4 محدوده (گروه) تقسيم مي‌شود.
(Aقهوه‌اي مايل به سرخي)، ( Bزرد مايل به سرخي)، ( Dخاكستري مايل به سرخي) در هر يك از اين 4 يا 5 نوع تيرگي و روشني وجود دارد.
دندان‌پزشك به شما كمك خواهد كرد، رنگ دندانتان را قبل و بعد از درمان، با مقايسه با نمونه رنگ تعيين كنيد و متوجه شويد، سفيد كردن دندان‌ها، چند درجه دندان‌هايتان را روشن‌تر كرده است. جالب است بدانيد، همه دندان‌هاي شما يك رنگ نيستند، معمولا دندان‌هاي جلويي روشن‌تر و دندان‌هاي آسيا، تيره‌ترند. هدف اصلي از سفيد كردن دندان‌ها اين نيست كه به روشن‌ترين درجه برسيم بلكه دندان‌هايتان را بايد تا درجه‌اي روشن كنيد كه با رنگ چهره شما هماهنگي داشته باشند.
سفيد كردن دندان؛ هرگز
دوست داريد بدانيد چه كساني نبايد دندان‌هايشان را سفيد كنند؟ حقيقت اين است كه سفيد كردن دندان‌ها براي بعضي افراد جواب نمي‌دهد و يا حتي خطرناك و مضر است. اگر مينا و يا عاج دندان‌هاي شما به صورت مادرزادي داراي نواقصي باشند و بد ساخته شده باشند، بعيد است بتوانيد با اين تكنيك به رنگ دلخواهتان برسيد. شما بايد دندان‌هايتان را لامينيت كنيد. بعضي افراد دندان‌هاي حساسي دارند و با خوردن غذاهاي گرم و ترش و يا يخ و بستني دندان‌هايشان <تير> مي‌كشد.
اگر شما هم دندان‌هاي حساسي داريد، بهتر است به فكر سفيد كردن دندان‌هايتان نباشيد چون اين فرآيند، حساسيت شما را تشديد خواهد كرد. خانم‌هاي باردار و يا شيرده نيز، بهتر است سفيد كردن دندان‌ها را به بعد موكول كنند.
به طور كلي دندان‌هايي كه رنگشان زرد، نارنجي و قهوه‌اي است به درمان پاسخ بهتري مي‌دهند ولي دندان‌هايي كه رنگ زمينه‌اي آنها خاكستري يا آبي‌ است، چندان سفيد نمي‌شوند. اگر دندان‌هاي شما شديدا تغيير رنگ پيدا كرده است، معمولا فقط با سفيد كردن دندان‌ها، به رنگ دلخواهتان نخواهيد رسيد و لازم است دندان‌هاي شديدا تغيير رنگ يافته را روكش‌هاي چيني و يا لامينيت كنيد.
سفيد كردن دوباره
شما نبايد تصور كنيد يك بار كه دندان‌هايتان را سفيد كرديد، تا مدت‌ها ديگر به سفيد كردن آنها نياز نخواهيد داشت. سفيد كردن دندان‌ها اثر هميشگي ندارد. دندان‌ها معمولا يك سال يا بيشتر سفيد باقي خواهند ماند و حفظ نتايج درماني به اين بستگي دارد كه شما پس از سفيد كردن دندان‌هايتان، چقدر توصيه‌هاي ايمني را رعايت كنيد.
نوشيدن زياد قهوه و چاي،‌كشيدن سيگار، استفاده از نوشابه‌هاي رنگي و عدم توجه به بهداشت دهان، از عواملي هستند كه تمام زحمت‌هاي شما را بر باد مي‌دهند و دندان‌هايتان را در مدت زمان كوتاهي پس از سفيد كردن، به رنگ اوليه خود باز مي‌گردانند