پنج راهنمایی مهم برای افزایش مهارت های کتابخوانی
سبک مطالعه
مطالعه فعال
راهنمایی برای افزایش سرعت مطالعه فعال
نکته گذاری کردن راهنمایهای حرکتی نویسنده
لغات و کلمات مورد استفاده در کتاب
سبک مطالعه
سه روش مختلف برای مطالعه وجود دارد که در شرایط مختلف می توانید از آنها استفاده نمایید.
روخوانی: برای یافتن موضوع خاص
روشی که موقع جستجو برای اسم فردی در دفترچه تلفن از آن استفاده می کنید. چشمان خود را به سرعت در طول صفحه حرکت می دهید تا کلمه خاص را بیابید.
این روش مواقعی که می خواهید بدانید که مطلب خاص به درد مطالعه می خورد یا نه استفاده می شود به این شکل است که با :
روخوانی مقدمه و یا پیشگفتار یک کتاب
پاراگراف اول یا آخر یک فصل
بخش مربوط به نتیجه گیری یک کتاب
پی به مفید بودن کتاب می برید.
مطالعه سطحی:برای بدست آوردن جان کلام
روشی که برای خواندن یک مجله و یا روزنامه استفاده می کنید. با سرعت زیاد از روی مطالب رد می شوید تا نکات مهم را بدست بیاورید بدون آنکه به جزئیات توجهی بکنید.
این روش می تواند در برخی شرایط مفید باشد از جمله آن عبارت است از:
برای مرور قسمتی از یک کتاب قبل از تصمیم برای مطالعه دقیق آن
برای تازه کردن مفاهیم گرفته شده از یک مطالعه دقیق
بهترین حالت استفاده از این روش موقعی است که می خواهید کتابی را از کتابخانه و یا کتابفروشی برای مطالعه انتخاب کنید.
مطالعه دقیق: برای استخراج مطالب با دقت
وقتی کلمه به کلمه کتابی را برای یاد گرفتن آن می خوانید.
در چنین خواندن دقیقی بهتر است که ابتدا با روش «سطحی خوانی» مفاهیم کلی کتاب و یا فصل را بدست آورید و سپس به عقب برگردید و با دقت مطالب را بخوانید.
مطالعه فعال
هنگامی که مطاله تان برای آمادگی در واحد درسی می باشد بایستی کاملاً از غوطه ورشدن خودتان در مطالب کتاب مطمئن شوید. اگر به شکلی غیر فعال و انفعالی نسبت به مطالعه اقدام کنید آنچنان که برای اوقات بیکاری و یا هیجان انجام می دهید به غیر از اتلاف وقت چیزی نخواهد بود.
در چنین مطالعه فعالانه ای همیشه از مطالبی که می خوانید یاداشت بردارید تا تمرکز و فهم تان بالا بماند (یاداشت برداری باعث می شود که از تمرکز خارج نشوید).
در زیر چند نکته برای کمک به مطالعه فعال آورده شده است که رعایت آنها قطعاً تاثیر گذار خواهد بود.
علامت زدن و خط کشیدن زیر نکات مهم
نکات و مطالبی را که فکر می کنید بخش های مهم از مطالعه هستند را علامت گذاری کنید. این کار با نسخه و یا کتاب خودتان انجام دهید و هرگز روی کتاب های که از کتابخانه به امانت گرفته اید اینکار را انجام ندهید.
اگر یادگیرنده بصری هستید ( برای یادگیری مطالب به حس بینایی وابسته می باشید) بهتر است از رنگ های متنوع برای علامت گذاری قسمت مختلف مطالعه تان استفاده کنید.
یاداشت برداری از نکات کلیدی
عناوین مهم را که می خوانید ثبت کنید. از یک یا دو کلمه کلیدی برای هر نکته استفاده کنید. اگر نمی خواهید متن کتاب را علامت گذاری کنید یا بنویسید بهتر است که از یک دفتر یاداشت استفاده کنید.
پرسش سوال
قبل از اینکه به مطالعه یک کتاب یا مقاله ای اقدام کنید بهتر است که یک سری سوالاتی را آماده کنید که قرار است خواندن کتاب یا مقاله به آنها جواب دهد. در حین مطالعه سوالاتی را که نویسنده کتاب مطرح کرده است را نیز یاداشت کنید.
خلاصه برداری کردن
بعد از پایان یک بخش از کتاب دست از مطالعه بردارید و سپس:
آنچه را که خواندید با کلمات خود بیان کنید.
مطالب بخش را سطحی خوانی کنید و ببینید که خلاصه شما تا چه اندازه ای دقیق است و
هرگونه فاصله و نقص را پر کنید.
نکاتی برای افزایش سرعت مطالعه فعال
بایستی حجم زیادی از مطالب را از خواندن هایتان یاد بگیرید. اگر بصورت انفعالی و غیر فعالانه بدون یادگیری کتاب ها را بخوانید. وقت خود را به هدر داده اید. پس بهتر است ذهن خود را برای یادگرفتن تمرین دهید.
روشی برای مطالعه فعال وجود دارد که نام آن SQ3R می باشد که به فارسی می شود: ٰبررسی، سوال، خواندن، بازیابی، مرورٰ که بهتر است از آن استفاده کنید.
بررسی
اطلاعاتی را که برای تمرکز به کار و تنظیم هدف هایتان لازم است را جمع آوری کنید:
عنوان را بخوانید تا برای موضوع آماده شوید.
خلاصه یا مقدمه را بخوانید تا نکات کلیدی مورد نظر نویسنده را پیدا کنید.
رئوس پررنگ را مورد توجه قرار بدهید و به ساختار آن توجه داشته باشید.
به نقشه ها، تصاویر ، جداول و یا نمودارها توجه داشته باشید. چرا که به یک منظوری حضور دارند.
به راهنمای ها ، نوشته های پررنگ، نوشته های کج و سوالات انتهای هر فصل دقت کنید. همه آنها برای کمک به افزایش فهم و یادگیری می باشند.
سوال
به ذهن تان کمک کنید تا درگیر مطالعه شده و به آن تمرکز کند. ذهن انسان موقعی درگیر یادگیری می شود که فعالانه به دنبال یافتن پاسخ سوالات باشد.
عنوان پاراگراف های را که پر رنگ نوشته شده است به سوالاتی تبدیل کنید که انتظار می رود پاراگراف به آن پاسخ خواهد داد.
خواندن
بخش اول را با سوالاتی که در ذهن تان دارید بخوانید. به دنبال پاسخ ها باشید و اگر لازم شد سوالات جدیدی بسازید.
بازیابی
بعد از اتمام هر بخش، دست از مطالعه بردارید و به سوالاتان فکر کنید. ببینید که آیا می توانید به کمک حافظه تان به سوالات جواب دهید. اگر قادر به پاسخ گویی نیستید دوباره متن را بخوانید و اینکار را تا جایی که لازم است تکرار کنید.
مرور
بعد از اینکه یک فصل کامل را به اتمام رساندید. همه سوالات مربوط به رئوس مطالب را یادآوری کنید. آیا هنوز هم می توانید به آن سوال ها جواب بدهید. اگر جواب نه است. برگردید و دوباره کار را شروع کنید.
