همه ما، هر روز و هر شب از راديو و تلويزيون مي‌شنويم و مي‌بينيم که بايد در مصرف انرژي صرفه‌جويي کنيم. هر روز و هر شب، تيتر نشريات را مي‌خوانيم که نوشته‌اند: «منابع انرژي رو به اتمام هستند.»...
اما کمتر منبعي را پيدا مي‌کنيم که به ما بگويد چگونه در مصرف انرژي صرفه‌جويي کنيم يا چگونه هزينه آب و برق و گاز مصرفي‌مان را کاهش دهيم؟ به همين دليل، راه‌هاي مختلف صرفه‌جويي در انواع انرژي را با هم مرور مي‌کنيم تا بهتر بتوانيد با توجه به اين توصيه‌ها، مصرف انرژي را مديريت کنيد.
1.اتاق کار
چراغ مطالعه
گاهي مي‌توانيد خيلي راحت‌تر از آنچه فکرش را مي‌کنيد، هزينه‌هاي انرژي مصرفي‌تان را پايين بياوريد؛ مثلا به جاي اينکه شب‌ها براي کار يا مطالعه از چراغ مطالعه استفاده کنيد، کارهايتان را صبح انجام دهيد و از نور طبيعي خورشيد استفاده کنيد. اگر هم مجبور به کار کردن يا درس خواندن در تاريکي شب هستيد، انواعي از چراغ مطالعه را بخريد که انرژي کمتري مصرف مي‌کنند و حتما پس از اتمام کارتان آن را خاموش کنيد.
وسايل چند‌منظوره
اگر کارهايي از قبيل اسکن کردن، پرينت گرفتن و کپي گرفتن را در خانه انجام مي‌دهيد، بهتر است به جاي خريدن و روشن کردن چند وسيله برقي، يک وسيله چند‌کاره تهيه کنيد.
مانيتور کامپيوتر
حتي اگر کامپيوترتان خاموش باشد، آن چراغ کوچک مانيتور که خاموش‌اش نمي‌کنيد، مي‌تواند وسيله‌اي براي اتلاف برق باشد. بنابراين وقتي کارتان با کامپيوتر تمام شد، حتما مانيتور را هم خاموش کنيد.
2.آشپزخانه
آشپزخانه‌ها معمولا يک پنجره رو به خيابان يا حياط منزل دارند و مي‌توان براي صرفه‌جويي در مصرف برق، هنگام روز پرده‌هايش را کنار زد و از روشنايي بيرون استفاده کرد. اگر شير آشپزخانه يا سيفون ظرف‌شويي‌تان خراب است و چکه مي‌کند، سريع آن را تعمير کنيد تا هزينه‌هاي آب بالا نرود. براي صرفه‌جويي بيشتر در مصرف برق مي‌توانيد هنگام پخت و پز، پنجره را باز بگذاريد تا از هود استفاده نکنيد. البته انجام اين کار در فصل زمستان باعث به هدر رفتن انرژي مي‌شود و به هيچ عنوان توصيه نمي‌‌شود. پنجره‌هاي شکسته آشپزخانه نيز يکي از دلايل اتلاف انرژي هستند؛ پس آنها را با انواع سالم‌شان تعويض کنيد.
تلفن بي‌سيم
تنها وقتي که شارژ تلفن بي‌سيم‌تان تمام شد، آن را به شارژ بزنيد و تا جايي که مي‌توانيد، اصلا از تلفن بي‌سيم استفاده نکنيد. استفاده از تلفن‌هاي معمولي که براي کار کردن، نياز به برق ندارند، به‌صرفه‌تر است.
ماشين ظرف‌شويي و لباس‌شويي
بهتر است ماشين ظرف‌شويي يا لباس‌شويي‌اي بخريد که برچسب مصرف انرژي‌اش در بهترين وضعيت باشد. هيچ‌گاه قبل از پر شدن کامل، ماشين ظرف‌شويي يا لباس‌شويي را روشن نکنيد. چربي و کثيفي‌هاي بيش از حد و ته‌مانده غذاها را با يک دستمال کاغذي پاک کنيد و سپس ظر‌ف‌ها را براي شستشو درون ماشين قرار دهيد. شستن ظرف‌هاي کثيف‌تر، نياز به زمان و اتلاف انرژي بيشتري دارد. اگر ماشين ظرف‌شويي يا لباس‌شويي‌تان خيلي قديمي و کهنه است، بد نيست که آن را با يک مدل جديد عوض کنيد تا از اين طريق 20 درصد در مصرف آب و برق صرفه‌جويي کرده باشيد. تا جايي هم که امکان دارد، لباس‌هايتان را با آب سرد بشوييد.
يخچال و فريزر
خيلي‌ها عادت دارند وقتي يک يخچال يا فريزر نو مي‌خرند، نوع قديمي‌اش را در انباري يا پارکينگ خانه روشن بگذارند براي روز مبادا و تا رسيدن آن روز، آن يخچال يا فريزر مي‌شود محل نگهداري يخ يا آب خنک؛ همين و بس! خساست نکنيد و وقتي يک وسيله برقي نو مثل يخچال مي‌خريد، نوع قديمي‌ترش را رد کنيد برود. مصرف برق وسايل الکتريکي قديمي، بسيار بالاست و استفاده بيهوده از آنها اسراف به حساب مي‌آيد.
اجاق گاز
يکي از بزرگ‌ترين دلايل اتلاف سوخت در منازل، استفاده نادرست از اجاق گاز است. زياد کردن بيش از حد شعله، قرار دادن ظروف کوچک روي شعله‌هاي بزرگ و ظروف بزرگ روي شعله‌هاي کوچک، از مهم‌ترين اشتباهاتي است که برخي خانم‌هاي خانه‌دار مرتکب مي‌شوند و باعث هدر رفتن 40 درصد سوخت اضافي مي‌شوند. در ضمن، حواس‌تان باشد که شعله اجاق گازتان بايد آبي بسوزد. بنابراين در صورت مشاهده هرگونه تغيير رنگي، با يک اهل فن در اين زمينه مشورت کنيد تا خرابي احتمالي اجاق گاز شما باعث اتلاف انرژي نشود.
مايکروفر
مايکروفر مي‌تواند به خودي خود باعث صرفه‌جويي 80درصدي در مصرف انرژي شود؛ زيرا سرعت پخت غذاها در آن بسيار بالا است و شما مي‌توانيد در کوتاه‌ترين زمان ممکن با صرف کمترين انرژي، غذاي‌تان را آماده کنيد.
3.حمام
در حمام از لامپ کممصرف استفاده کنيد. به جاي باز گذاشتن يک‌سره دوش آب، مقداري آب گرم در وان بريزيد و پس از شستشوي کامل بدن‌تان، فقط براي آب‌کشي نهايي زير دوش برويد. از وسايل گرمازا در حمام استفاده نکنيد زيرا هم ممکن است باعث خستگي شما شوند و هم انرژي زيادي مصرف مي‌کنند. شستشو با آب ولرم مي‌تواند علاوه بر شاداب نگه داشتن پوست‌تان، باعث صرفه‌جويي در مصرف انرژي شود؛ مخصوصا هنگامي که هوا گرم است. راستي، يادتان نرود که هنگام خروج از حمام، لامپ آن را خاموش کنيد.
4.اتاق نشيمن
اتاق نشيمن، اتاقي است که معمولا براي پذيرايي از مهمانان در نظر گرفته مي‌شود. بهتر است نور و روشنايي اين بخش از خانه را با روشن کردن رنگ ديوارها، پرده‌ها و مبلمان بيشتر کنيد تا هنگام ورود مهمانان مجبور نباشيد چراغ‌هاي زيادي روشن کنيد. استفاده از وسايل گرمايشي و سرمايشي مناسب و چيدن مبلمان به نحوي که در زمستان رو به آفتاب و در تابستان پشت به آفتاب باشند هم از ديگر مواردي هستند که مي‌توانند باعث صرفه‌جويي انرژي در منزل شما شوند.
5.اتاق خواب
يکي از بزرگ‌ترين منابع هدررفت برق، استفاده نابجاي آن در اتاق خواب است. به همين منظور، بهتر است براي کاهش هزينه‌هاي برق مصرفي‌تان، از لامپ‌هاي کوچک و کممصرف براي چراغ‌خواب‌تان استفاده کنيد و چراغ خواب را فقط در مواقع ضروري روشن بگذاريد و نه در تمام طول شب.
چراغ اتاق
حواس‌تان باشد که هميشه به محض ترک کردن اتاق، لامپ آن را خاموش کنيد.
درها
يکي از راه‌هاي صرفه‌جويي سوخت در فصل زمستان، بستن کامل درهاي منزل و حتي اتاق‌هاست. اگر اتاق سردي داريد که داخل آن بخاري يا هيچ وسيله گرمازايي روشن نيست، بايد در طول زمستان در آن را ببنديد تا از ورود سرما به داخل خانه‌تان جلوگيري کنيد. اما در فصل بهار و تابستان قضيه کمي فرق مي‌کند. براي صرفه‌جويي در مصرف برق، بهتر است که در بهار و تابستان، روزهايي که نسيم خنکي مي‌وزد، به جاي روشن کردن کولر، در و پنجره‌ها را باز بگذاريد. با اين کار، 10 درصد در مصرف برق صرفه‌جويي مي‌شود.
گرم کردن و خنک کردن اتاق
براي اينکه 10 درصد در مصرف سوخت صرفه‌جويي کنيد، مي‌توانيد از اتاق خواب‌تان شروع نماييد. در زمستان هواي اتاق را آن‌قدر گرم نکنيد که مجبور به باز گذاشتن پنجره‌ها شويد. پنجره‌ها و کانال کولر را خوب عايق‌بندي کنيد. در فصل تابستان تخت‌خواب‌تان را زير پنجره بگذاريد تا از نسيم خنک بيرون استفاده کنيد و در زمستان تخت‌تان را از پنجره دور نگه داريد تا زيادي سردتان نشود و مجبور به زياد کردن رادياتورها نشويد. از قرار دادن بخاري بزرگ در اتاق کوچک يا بخاري کوچک در اتاق بزرگ هم پرهيز کنيد که اين کار هم انرژي زيادي را هدر مي‌دهد.
6.دودکش
وجود هرگونه ترک در دودکش مي‌تواند مقدار زيادي از انرژي گرمايشي را هدر دهد. پس دودکش‌هايتان را سالي يک بار بررسي کنيد و اگر ديديد که شکسته‌اند يا ترک خورده‌اند، از يک تعميرکار بخواهيد که آنها را برايتان تعويض کند. ضمن اينکه براي جلوگيري از ورود هواي گرم به داخل خانه و خروج هواي خنک خانه به بيرون، در فصل تابستان حتما از پشت‌بام، روي دودکش شومينه يا بخاري‌تان را بپوشانيد.
7.اتاق زير شيرواني يا خرپشته
اکثر خانه‌ها يک اتاق کوچک به نام خرپشته در پاگرد آخرين طبقه‌شان دارند که از آنجا مي‌توانند به پشت‌بام دسترسي داشته باشند. وجود هرگونه منفذي مثل پنجره شکسته يا ديوار ترک‌خورده در اين محوطه مي‌تواند اسباب اتلاف انرژي گرمايشي در زمستان و انرژي سرمايشي در تابستان را فراهم آورد. براي جلوگيري از اين اتلاف انرژي، صاحب‌خانه‌ها بايد حداقل ماهي يک بار، کليه زواياي اتاق زير شيرواني‌شان را بررسي کنند.
8.چراغ جلوي در
معمولا يک چراغ کوچک، جلوي در خروجي يا بالاي ايوان برخي خانه‌ها وجود دارد که براي روشن شدن ورودي خانه هنگام شب از آن استفاده مي‌شود. براي اينکه انرژي برق را بي‌خودي هدر ندهيد، مي‌توانيد از لامپ‌هاي کممصرف براي اين منظور استفاده کنيد و حتما هم حواس‌تان را جمع کنيد که به محض روشن شدن هوا، چراغ را خاموش کنيد.
9.آبگرمکن
براي صرفه‌جويي بيشتر در مصرف سوخت بايد دماي آبگرمکن‌تان را روي 60 درجه سانتيگراد و حتي کمتر، تنظيم کنيد. اگر درجه آبگرمکن شما بيشتر از 75 درجه سانتيگراد باشد، يعني شما داريد سوخت زيادي را هدر مي‌دهيد. آبگرمکن‌هاي قديمي و آنهايي که برچسب مصرف انرژي‌شان در رده C يا پايين‌تر است، سوخت زيادي را هدر مي‌دهند.
10.رادياتور
براي جلوگيري از به هدر رفتن سوخت و انرژي گرمايشي، لوله‌هاي آب گرم و رادياتور مرکزي را عايق‌بندي کنيد و هرچند وقت يک بار به شوفاژخانه سر بزنيد تا از نبود هرگونه ترکيدگي يا شکاف در لوله‌ها مطمئن شويد. درجه رادياتور مرکزي را هم خيلي زياد نکنيد و آن را بنابر سرما يا گرماي هوا تنظيم نماييد.
11.خودرو
براي صرفه‌جويي در مصرف سوخت، دو روز در هفته به خودروي‌تان استراحت بدهيد. روزهايي مثل دوشنبه و سه‌شنبه، خيابان‌ها خلوت‌تر هستند و شما راحت‌تر مي‌توانيد از وسايل حمل و نقل عمومي استفاده کنيد. ضمن اينکه بد نيست براي حفظ سلامت‌تان به‌جاهاي نزديک پياده برويد و ماشين‌تان را از پارکينگ در نياوريد. اين طوري ديگر معطل جاي پارک هم نمي‌شويد.
6 توصيه عمومي
1.سيستم گرمايشي و سرمايشي
وقتي قصد خريد بخاري يا کولر را براي منزل‌تان داريد، حتما به بزرگي خانه‌تان توجه داشته باشيد. بزرگ و پرقدرت بودن يک وسيله هميشه نشانه برتر بودن آن نيست؛ چون ممکن است علاوه بر اتلاف انرژي، سر و صداي زيادي هم ايجاد کند. پس اولين راه صرفه‌جويي در مصرف انرژي، خريدن وسايل گرمايشي و سرمايشي، متناسب با اندازه منزل و اتاق‌هاست.
2.عايق حرارتي
براي اينکه در زمستان از شر سرماي هوا و در تابستان از دست گرما در امان بمانيد و از وسايل حرارتي و برودتي‌تان بهتر استفاده کنيد، مي‌توانيد ديوارها، سقف، پنجره‌ها و کف منزل‌تان را با انواع عايق‌‌هاي حرارتي بپوشانيد و به اين روش 20 درصد کمتر انرژي را هدر دهيد.
3.لوله‌کشي
براي پيشگيري از هدر رفتن آب، هر نوع ترکيدگي يا شکاف روي لوله‌هايتان را به سرعت ترميم کنيد. خراب بودن شيرهاي آب و چکه کردن‌شان هم جزو عوامل بسيار مهم و موثر در هدر رفت آب هستند. پس اگر شير دست‌شويي، ظرف‌شويي يا حمام‌تان چکه مي‌کند، وقت را از دست ندهيد و همين امروز آنها را درست کنيد.
4.چراغ‌ها و کليدهايشان
شما مي‌توانيد براي کاهش هزينه برق مصرفي خود، از لامپ‌هاي کممصرف و کليدهاي زمان‌دار در منزل‌تان استفاده کنيد. اين طوري اگر يادتان رفت که مثلا چراغ راه‌پله‌ها را خاموش کنيد، چراغ به‌طور اتوماتيک بعد از يک يا دو دقيقه خاموش خواهد شد.
5.وسايل گرمازا و سرمازا
بهتر است که وسايل گرمازا يا سرمازاي‌تان، مجهز به برنامه زمان‌بندي باشد تا اگر سر شب گرم‌تان بود و کولر را روشن کرديد، کولرتان پس از يکي‌دو ساعت خود به خود خاموش شود. مصرف انرژي برق در تابستان بسيار بالاست و اين رقم، خيلي وقت‌ها به خاطر همين روشن ماندن کولرها از شب تا صبح است.
6.فيلتر تهويه هوا
يک راه ديگر براي مصرف بهينه، اين است که فيلتر سيستم‌هاي تهويه منزل‌تان را ماهي يک بار تميز و هر سه ماه يک بار هم آنها را تعويض کنيد. به طور کلي، استفاده از وسايل برقي يا گازسوز فرسوده که بيش از 15 سال از عمرشان گذشته، سبب به‌هدر رفتن انرژي زيادي مي‌شود و خانواده‌ها را مجبور به پرداخت هزينه‌هاي بالايي براي انرژي مي‌کند.
منبع: energy star
