Rhapsody in Blue قطعه اي است که در سال 1924 توسط جورج گرشوين (George Gershwin) براي تک نوازي پيانو و ارکستر جز نوشته شده و در آن از ترکيب عناصر موسيقي کلاسيک با مفاهيم برگرفته از موسيقي جز به وضوح قابل مشاهده است.
از آنجائيکه گرشوين نوازنده پيانو و آهنگساز موسيقي جز بود و خود توانايي لازم براي تنظيم اثرش را نداشت، از فرد گروفه (Ferde Grofe نوازنده پيانو، آهنگساز و تنظيم کننده موسيقي آمريکايي) در سالهاي 1924، 1926 و نهايتا در سال 1942، سه بار براي تنظيم اين قطعه براي ارکستر استفاده نمود.
قطعه فوق پس از تنظيم، براي اولين بار در کنسرتي با عنوان "تجربه اي در موسيقي مدرن" در 12 فوريه 1924 در سالن ائولين (Aeolian Hall) نيويورک برگزار شد. اين اجرا به رهبري پاول وايتمن (Paul Whiteman) و توسط ارکستر او برگزار شد و درحاليکه نوازندگي پيانو را گرشوين عهده دار بود. نسخه اي از اين اثر که در سال 1942 توسط Grofe براي پيانو و ارکستر سموفوني تنظيم شد، يکي از پرآوازه ترين آثار کنسرتي آمريکا محسوب مي گردد.
اين قطعه به عنوان مشهورترين اثر کلاسيک گرشوين، نام او را به عنوان يکي از آهنگسازان بزرگ در تاريخ موسيقي ثبت نموده است.
تاريخچه
پس از موفقيت کنسرت جز - کلاسيک که توسط خواننده فرانسوي - کانادايي Eva Gauthier در نوامبر سال 1923 در سالن ائولين برگزار شد، پاول وايتمن رهبر ارکستر، تصميم به انجام کار مهم تري گرفت. او از گرشوين درخواست نمود تا به منظور ساختن يک کنسرتوي جز که در فوريه 1924 در تالار مذکور برگزار شود، با او همکاري نمايد.
طرح روي جلد اولين نسخه از پارتيتور اجراي راپسودي آبي
وايتمن پيش از آن در کنسرت Scandals of 1922 (به معني رسوايي هاي سال 1922) با گرشوين همکاري نموده بود. او در همان سال به شدت تحت تاثير اپراي کوتاه Blue Monday گرشوين قرار گرفته بود و در حقيقت از همان زمان به کارهاي گرشوين علاقمند بود.
گرشوين در آن زمان مشغول کار بر روي قطعه Sweet Little Devil بود و قرار بر اين بود که اين قطعه براي تاريخ 21 ژانويه آماده و در نيويورک اجرا شود. پيش از آن نيز در 7 ژانويه يک اجراي آزمايشي در بوستون داشت و به همين دليل وقت کافي براي ساخت قطعه اي جديد را نداشت.
در سوم ژانويه همان سال برادر جرج، آيرا گرشوين (Ira Gershwin) به هنگام خواندن مطلبي با عنوان "موسيقي آمريکايي چيست؟" در روزنامه New York Tribune متوجه موضوعي شد. مطلب راجع به کنسرت وايتمن بود که در آخرين پاراگراف آن اينگونه آورده شده بود که :
"جورج گرشوين بر روي اين پيانو کنسرتوي جز مشغول به کار است و آروين برلين (Irving Berlin) در حال نوشتن شعر و ويکتور هربرت (Victor Herbert) در حال کار بر روي يک قطعه موسيقي ديگر آمريکايي است."
آيرا صبح روز بعد طي تلفني به گرشوين اطلاع داد که يکي از رقباي وايتمن به نام وينسنت لوپز (Vincent Lopez) تصميم دارد ايده برگزاري اين کنسرت را بربايد و به همين دليل به هيچ وجه نبايد وقت را تلف نمود. بدين ترتيب جورج گرشوين نهايتا مجبور به ساخت اين اثر شد.
