«حِرْز» در لغت به معناي جاي استوار و پناهگاه است و نيز دعاي حفظ و تعويذ را گويند. [1] در اصطلاح بيشتر معناي دوم مقصود است؛ يعني، هر گونه دعاي خواندني و نوشتني، بلکه هر گونه تعويذي است که مايه حفظ باشد و به وسيله آن پناه جويند. وجه مشترک بين تمامي حرزها، به کار بستن آنها براي محفوظ ماندن شخص و يا همراهان و يا اموال او از گزند دشمنان و يا پيش آمدهاي ناگوار و حوادث پيشبيني نشده روزگار است.
قسمتي از حرزها - همچون ساير متون احاديث و دعاها - با ذکر سند معتبر تا به معصوم ضبط شده است؛ اما بعضي از آنها استناد محکمي ندارد.
هر يک از حرزها، ويژگيهايي دارند که در کتابهاي دعا مورد اشاره قرار گرفته است. براي هر کدام از معصومينعليهم السلام حرزهايي نقل شده که بعضي از آنها شهرت بيشتري دارند؛ يکي از آنها حرز حضرت مهديعليه السلام است:
«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ يا مالِکَ الرِّقابِ يا هازِمَ الاَحْزابِ يا مُفَتِّحَ الاَبْوابِ يا مُسَبِبَ الاَسْبابِ سَبِّبْ لَنا سَبَباً لانَسْتَطيعُ لَهُ طَلَباً بِحَقِّ لااِله اِلاّاللّهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللّه ِصلي الله عليه وآله». [2] .
پی نوشت ها:
[1] لسان العرب، ج 5، ص 333؛ مجمعالبحرين، ج 4، ص 15.
[2] مصباح کفعمي، ص 305؛ مهجالدعوات، ص 45.