پدیده سلفی یا عکس گرفتن از خود به یک پدیده همهگیر تبدیل شده است که به سرعت در حال پیشرفت و توسعه است.
پديده سلفی (Selfie) يا واژههای معادل آن "خودگراف" یا "از خودعكس گرفتن" يك پديده نو است كه گسترش عجيب و غريبي پيدا كرده است. انديشمندان و محققان دنياي اينترنت در حال بررسي سير صعودي عجيب اين پديده در ميان كاربران و ساير افراد جامعه هستند.
عكس سلفی گرفتن و با دیگران به اشتراک گذاشتن، به يك فعاليت روزمره زندگی جوانها تبدیل شده است. دیگر موج مخالفتها و تمسخرها و "این یعنی چی؟ها" به کلی فروکش کرده و فراموش شده است. کسی در فضای مجازی معترض سلفیگیرها و يا سلفي بازها و به اشتراك گذاردن آنها نيست.
حال چرا اين پديده تا این حد فراگیر شده است؟ و اينكه چه اتفاقی در نسل جدید افتاده که تا این حد دوست دارند تصویر خود را ببینند و نظر دیگران را دربارهاش بدانند؟ يا اينكه اگر برای نسلهای قبلی چنين امكاناتي فراهم بود چه اتفاقي ميافتاد آيا برخوردها يكسان و مشابه بود يا نه؟و... همه سوالهايي است كه انديشمندان اين عرصه را به چالش و تفكر كشانده است.
اصطلاح سلفي اولین بار در سال 2005 توسط ریچارد كرايوز در مقاله "راهنمای چگونه عكس بگيريم" استفاده شد. و بعد با اضافه شدن هشتگ #Selfie موجي همه گير در شبکههای اجتماعی به وجود آورد. موجي كه همچنان بزرگ و بزرگتر شد و همه را در خود جاي داد.
حال روش عکسبرداری به سبک سلفی، به سراسر جهان سرایت کرده است. علاوه بر گردشگران و سیاستمداران، حتی فضانوردان و پاپ نیز به این شیوه از خود عکس ميگيرد.
تكنولوژي روز نيز به سرعت دستگاههاي موبايل، لبتاپ و تبلتها را با اين نوع عكاسي مجهز و ارتقاء داده است. تنها با قرار دادن يك كليد با نام سلفي، مدل دستگاهها به يك مدل برتر و گرانتر تبديل شد و موج خريدار را به سوي خود جلب كرد.(اين از بعد اقتصادي)
موسسه لغتنامه آکسفورد هم، لغت سلفی را در پایان سال 2013 به عنوان لغت سال اعلام کرد. میزان استفاده از این لغت از ابتدا تا انتهای سال 17000 درصد رشد داشته و همچمان ادامه دارد. واژه ابداعی که چند سالی بیشتر از عمرش نمیگذرد، كاملا شناخته شده است و کمتر کسی وجود دارد که معنیاش را نداند.
شايد اين علاقه عجيب به عکس سلفي از همان عکس معروف سلفی ستارهها در مراسم اسکار که تبلیغی برای سامسونگ بوده است، نشات گرفته باشد و تبی که اوجش را آلند دجنرس در اسکار راه انداخت، حالا حالاها نخوابد. شايد هم اين امكانات جديد موبايلها است كه به يك بازي سلفي تبديل شده است.شايدها و فرضها بسيار است.
زماني نه چندان دور همه در دنياي اينترنت دوست داشتند غريب و پنهان باقي بمانند. افراد برای چت کردن و ايميلهاي خود اسمهای عجیب و غریب و يك هویت جعلی انتخاب میکردند. اين كار نشان از اين داشت كه ادمي میل به دیده نشدن و در سایه ماندن دارد.
حال زمان ابراز وجود علني فرا رسيده است. توجه به منيت و ابراز وجود علني كه دنياي اينترنت و تكنولوژي خالق و مسبب آن است، كم كم در كاربران و سايرافراد جان ميگيرد. ابراز وجود و توجه به منيتي كه ساليان سال در بيشتر جوامع به نوعي ناهنجار يا خارج از عرف بوده و هست. عرفي كه توسط تكنولوژي روز در حال شكسته شدن است و اين حيرتانگيز است.
حال بيشتر شبکههای اجتماعی كه قبلا با عكسها و نامهاي جعلي پر بود، حال با عكسهاي سلفي و نامهاي اصلي و پر از اطلاعات شخصي پر شده است. اين پديدهاي است كه تعجب انديشمندان و جامعهشناسان را برانگيخته است.
پدیده عکاسي سلفی، جدیدترین شکل ابراز وجود و منيت در دنیای مجازی است. حتي عكسهاي سلفي نيز در همين زمان اندك در حال تغيير ماهيت است و اين تغيير و تحولات چنان با سرعت روي ميدهند كه كسي را ياراي توقف و تفكر نيست.
عكسهاي سلفي هر روز بيشتر به هويت و شخصيت اصلي صاحبان آنها نزديكتر ميشود. ديگر از دغدغههاي چگونه به نظر آمدن؟ چگونه بودن؟ چه در تن داشته باشم؟ و...خبري نيست. حال موضوعهاي مختلفي در يك عكس سلفي ميتواند مورد نظر باشد از موهاي آشفته گرفته تا چشمان خوابآلود، چهره بيمار، صورت غمگين و...
بازتاب اشتراکگذاری اين عكسها و تاثیر آن روی ديگر کاربران نيز جاي بحث و چالش است. اينكه چه انگیزه درونی سبب اين گونه رفتارها ميشود؟ و اينكه چگونه اين پديده با اين سرعت رشد كرده و افراد چگونه خود را با اين تغيير و تحولات همراه ميسازند؟ سوالهایی است که ذهن بسیاری از جامعهشناسان دنياي اينترنت را به خود مشغول کرده است.
منبع:همشهری