مردم معمولا ً آمار را علم جمع آوري اطلاعات مي دانند اما بايد گفت جمع آوري اطلاعات آن هم به صورت علمي تنها يک بخش از اين علم است و قسمت مهم آن تحليل صحيح و اصولي اطلاعات براي تصميم گيري هاي مختلف مي باشد . پس آمار علم جمع آوري اطلاعات و تحليل ان براي دريافت نتايج معتبر مي باشد .
مثال 1 . معادله پيش بيني سود
سود حاصل از فروش محصولات يک کارگاه توليدي به عوامل متعددي بستگي دارد ، مشاهده نمونه اي از کالاها و جمع آوري داده هايي در مورد عوامل مختلفي که بر سود حاصل تاثير مي گذارد مي توان معادله اي براي پيش بيني سود بر اساس اين عوامل بدست آورد . در اين صورت سود فروش محصولات در آينده با جايگذاري مقادير عددي عوامل موثر در معادله پيش بيني ، به طور تقريبي محاسبه ميشود .
مثال 2 . تصميم گيريهاي مديريتي يک شرکت بيمه
ريسک دليل وجودي بيمه است وبدون خطر بيمه مفهومي نداردوريسک احتمالي وقوع حادثه است که موجب خسارت وزيان مي شودوخصوصيت احتمالي واتفاقي بودن را درخود دارد. لذا کاربرد آمار در چارچوب احتمالات در بيمه اين است که بيمه گر نيازمند آمارواحتمالات است تا بتواند احتمال تحقق خطروخسارتهاي احتمالي را پيش بيني وبرآوردنمايد.
مثال3 . برنامه ريزي ساخت نيروگاههاي جديد
ميزان مصرف برق در هرسال(ازسال 1351تا 1378) قبل از آنکه سال تمام شودمتغيري است غير قابل اندازه گيري بنابراين تصادفي است وتوزيع احتمال دارد . در بحث سري هاي زماني سعي مي شود رفتار متغيرها در دوره هاي زماني متفاوت به صورت يک مدل منظم بيان شود وقتي اين مدل که مبناي ساخت آن روشهاي آماري و احتمال است ساخته شد آنگاه مي توان فرض کرد که در سالهاي بعد چنين مدلي برقرار است و به کمک آن مقدار متغير را پيش بيني کرد و در برنامه ريزي هاي سالانه و تعيين بودجه طرح هاي ساخت نيروگاه از آن بهره برد .
مثال 4 . بازار بورس
براي آنکه بتوانيم عوامل موثر در بازار بورس را مشخص کنيم با استفاده از تحليل عاملي مي توان اين کار را براحتي انجام داد.
بيشترين کابرد آمار در جهان در حال حاضر در فيزيک ( فيزيک کوانتوم ) و صنعت است :
II ) کاربرد در فيزيک :
1. بيشترين توجه آماردانان در نگرش نيروي باد است .
مثال : در 18 ايستگاه هواشناسي از روي نقشه ها آمار گيري کرده و نيروي باد را بررسي کرده اند .
2. فيزيک کوانتوم :
قضيه مدل بندي : تعيين يک مدل براي مثلا ً برخورد ذرات و پيش بيني آن که اين ذرات در آينده چه موقع به هم مي خورند و پيدا کردن بهترين مدل .
III) کاربرد درصنعت :
1. کنترل کيفيت :
بيشترين کاربرد آمار در صنعت در بخش کنترل کيفيت است . برخي سوالاتي که در کنترل کيفيت مطرح است و آمار به آن پاسخ مي دهد بصورت زير است :
i. هر محصول توليدي مشخصه هايي دارد که مي توان آن را اندازه گيري کرد مثلا ً وزن ، طول ، ضخامت ، مطابقت داشتن با استانداردهاي جهاني و ... . کارخانه ها محصولات را در شيفت هاي مختلف توليد مي کنند ، آيا خط توليد با استانداردها مطابقت دارد ؟
ii. آيا کيفيت کالاهاي توليدي با يکديگر يکسان است ويا بعضي خيلي خوب و بعضي خيلي بد هستند ؟ مثلا ً اگر وزن محصول بايد يک کيلوگرم باشد چه ميزان کم يا زياد بودن وزن قابل پذيرش است ؟ اگر نوسان وزني محصول زياد باشد چگونه مي توان آنرا با روشهاي آماري فهميد و کم کرد ؟ از خط توليد بايد چند نمونه بگيريم تا به اين موضوع پي ببريم ؟
2. فوايد استفاده از آمار در کنترل کيفيت :
i. اشتباهات را در آغاز کار و شروع عمل نشان ميدهد نه در پايان کار .
ii. مواد خام و محصولات توليدي تلف و ضايع نمي شود و ظرفيت توليد ماشين ها بالا ميرود .
iii. دستگاه مديريت مرتبا ً از طريق گزارش ها با اشکالات يا پيشرفت کار آشنا ميشود .
3. تحقيقات مهندسي ماشين :
عبارت است از اندازه گيري تعداد يا مقدار محصول ماشين در ساعت يا روز براي استفاده بهينه .
مثال : در زير به برخي از کابردهاي آمار در شرکت ايران خودرو اشاره مي کنيم :
i. استفاده از واکنشگر حرارتي جهت کاهش آلايندگي HC,CO
ii. استفاده از مجموعه بازخواري دود براي کاهش آلايندگي NOX
iii. استفاده از کربن فعال باهدف جلوگيري از اتلاف مصرف بنزين و مشکلات ناشي از بخش تجارت بنزيني.
iv. تحقيق در خصوص طراحي و نصب انواع مبدل هاي کاتاليزوري برروي انواع خودروهاي توليدي.
v. تحقيق در خصوص عيب يابي خودروهاي انژکتوري (OBO)
vi. بررسي تبديل خودرو به خودروهاي چندگانه سوز و دو گانه سوز جهت کاهش آلايندگي .
vii. بررسي امکان بازيافت لجن رنگ
viii. اطلاع رساني جهت بهينه سازي مصرف انرژي
ix. مشارکت در طرح خارج کردن خودروهاي فرسوده
x. آمارگيري در جهت بهبود کاهش صدا و ارتعاش که علاوه بر آلوده کردن محيط زيست سبب ايجاد مزاحمت براي سرنشينان خودرو مي شود .
IV ) کابرد آمار در پزشکي و علوم اجتماعي :
1. پزشکي .
مثال :
i. آناليز ميزان زمان براي بيماران سرطاني تا مرگ
ii. بررسي رضايت بيماران از بيمارستان
iii. بررسي دانش و نگرش عملکرد پرستاران
2. علوم اجتماعي
مثال :
i. توانمندي مردان مجرد
ii. تاثير عدم تفاهم در زن و مرد
V) کاربرد در کشاورزي
1. سرشماري کشاورزي
اهداف عمده :
i. جمع آوري اطلاعات در مورد ساختار کشاورزي که هر سال تغيير مي کند .
ii. فراهم کردن قالبي براي آمارگيري هاي ديکر از بهره برداري هاي کشاورزي
2.اجراي طرح هاي تحقيقاتي کشاورزي
با استفاده از روشهاي تحليل مناسب ( طرح هاي آزمايش ) است که مي توان تحقيقات در بخش کشاورزي را براي نيل به هدف مهم افزايش بهره وري در منابع اعم از منابع انساني ،زمين ، آب و نهاده هاي کشاورزي به انجام رساند .
اهميت اجراي طرح هاي نمونه گيري در بخشهاي مختلف
آنچه که کاربرد آمار در بخش هاي مختلف را ضروري مي سازد طرح ريزي يک روش نمونه گيري مناسب است به طوري که بتوان به نمونه به عنوان مجموعه اي که تمام خصوصيات جامعه را در بردارد نگاه کرد .
http://www.amirimohamad.blogfa.com
