روانشناسی زن و مرد
تمام مخلوقات این دنیا زوج آفریده شده‌اند و این نشان‌دهنده ی این امر مهم است که همه مخلوقات ناقص محتاج هستند و با زوج خودشان کامل می‌شوند.
حیوانات و نباتات برای ثمردهی و باروری نیاز به نر و ماده دارند و این سنت لایزال الهی است.
وَ هُوَ الَّذِی مَدَّ الأَرْضَ وَ جَعَلَ فِیهَا رَوَاسِیَ وَأَنْهَارًا وَمِن کُلِّ الثَّمَرَاتِ جَعَلَ فِیهَا زَوْجَیْنِ اثْنَیْنِ یُغْشِی اللَّیْلَ النَّهَارَ إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَاتٍ لِّقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ (رعد /3)
و اوست کسی که زمین را گسترانید و در آن کوه ها و رودها نهاد و از هرگونه میوه‌ای در آن جفت جفت قرار داد. روز را به شب می‌پوشاند قطعاً در این [امور] برای مردمی که تفکر می‌کنند نشانه‌هایی وجود دارد.
فقط ذات اقدس باریتعالی است که یکتا و واحد است زیرا بی‌نیاز است و احتیاج به شریک ندارد.
زوجیت انسان
هُوَ الَّذِی خَلَقَکُم مِّن نَّفْسٍ وَاحِدَةٍ وَجَعَلَ مِنْهَا زَوْجَهَا لِیَسْکُنَ إِلَیْهَا (اعراف /189)
اوست آن کس که شما را از نفس واحدی آفرید و جفت وی را از آن پدید آورد تا بدان آرام گیرد.
انسان که اشرف مخلوقات است از این قاعده مستثنی نیست و برای رشد و کمال خود به زوج نیازمند است و در این راستا ازدواج و تأهل قدم بسیار مهمی برای کمال می‌باشد.
این سنت حسنه نیاز فطری بشری است که فرد با زوج کامل می‌گردد و نقص او برطرف می‌شود.
به معنایی دقیق‌تر، دین او کامل می‌گردد. برای استدلال و درک این قانون نیازمند بررسی روان شناسانه زن و مرد هستیم.
روانشناسی زن و مرد
شهید مطهری در کتاب فلسفه حجاب چنین می‌نویسد: مردان از نظر جسمانی بزرگتر، قد بلندتر و خشن‌تر هستند درحالی که زنان با وجود اینکه جثه کوچکتری نسبت به مردان دارند، سیستم ایمنیشان قوی‌تر است و در برابر بیماری ها، مقاوم تر می‌باشند؛ زیرا در بارداری، وضع حمل و تربیت رشد جسمی فرزندان نیاز به این قدرت جسمانی دارند.
مغز مردان از زنان بزرگتر اما به نسبت مجموع بدن، مغز زن بزرگتر است. مردان روحیات مبارزه‌جویانه و متجاوزانه‌ای دارند درحالی که زن صلح‌جو، و آرامتر است زیرا در جامعه و مشکلات، در جنگ و... مردان باید چنین صفاتی داشته باشند درحالی که زنان برای انسجام پیوند خانواده و حفظ آن نرمی و لطافت نیاز دارند.
مرد در علوم استدلالی و عقلی خشک، متبحر است و زن در ذوق و احساس و ادبیات و هنر موفق‌تر. خوشبختی در نظر مرد به دست آوردن مقام و شخصیت قابل احترام در اجتماع است درحالی که به دست آوردن قلب یک مرد و نگهداری او برای تمام عمر، نهایت خوشبختی زن است.
مرد شخص زن را می‌خواهد و زن دل و قلب یک مرد را تصاحب می‌کند. زن از مرد شجاعت و حمایت می‌خواهد و مرد از زن زیبایی و دلبری و لطافت، در نتیجه زن مطلوب است و مرد طالب.
آنچه بسیار حائز اهمیت است کانون گرم خانواده است و برای تشکیل، رشد، پویایی و تولید و پرورش نسل سالم، عنصر مذکر و مۆنث، هر دو لازم است و در صورت فقدان هرکدام از این دو عنصر، این امر مهم و خطیر، ناقص می‌ماند.
اگر زن، خلق و خوی مردانه داشت نمی‌توانست مرد را به خدمت خانواده و زندگی در آورد و اگر مرد، صفات زنانه داشت زن او را قهرمان تلقی نمی‌کرد، مرد جهانگیر است و زن مردگیر.
تمام نیازهای روحی و روانی و آرامش منزل را به عهده زن قرار داده است. زیرا فیزیک بدن، صدا، اخلاق، صفات و نوع ذات منحصر به فرد او دست به دست هم می‌دهد تا آرامش و سکونت با وجود زن در منزل تأمین شود
وظیفه زن
وَمِنْ آیَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُم مِّنْ أَنفُسِکُمْ أَزْوَاجًا لِّتَسْکُنُوا إِلَیْهَا وَجَعَلَ بَیْنَکُم مَّوَدَّةً وَرَحْمَةً إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَاتٍ لِّقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ (روم /21)
و از نشانه‌های او اینکه از [نوع] خودتان همسرانی برای شما آفرید تا بدان ها آرام گیرید و میانتان دوستی و رحمت نهاد. آری در این [نعمت] برای مردمی که می‌اندیشند قطعاً نشانه‌هایی است.
این آیه تأمین تمام نیازهای روحی و روانی و آرامش منزل را به عهده زن قرار داده است؛ زیرا فیزیک بدن، صدا، اخلاق، صفات و نوع ذات منحصر به فرد او دست به دست هم می‌دهد تا آرامش و سکونت با وجود زن در منزل تأمین شود.
این وظیفه خطیر و حساس را هیچ کس دیگری جز همسر باوفا، مادری مهربان و دلسوز و مقتدر نمی‌تواند ایفا کند.
فقط یک مادر است که می‌تواند در بحرانی‌ترین زمان، با صدای آرام و زیبایش غم و غصه را از دوش فرزندان بردارد و فقط یک همسر نمونه است که توانایی آرامش به مرد را دارد و خستگی‌های روزانه را با محبت و دلدادگی برطرف نماید.
قرآن طهارت ظاهری و باطنی را عامل رشد اساسی زن و خانواده می‌داند و بزرگترین حسن زنان بهشتی را مطهره بودن آنان می‌شمارد.
وَبَشِّرِ الَّذِین آمَنُواْ وَعَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ أَنَّ لَهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ کُلَّمَا رُزِقُواْ مِنْهَا مِن ثَمَرَةٍ رِّزْقاً قَالُواْ هَذَا الَّذِی رُزِقْنَا مِن قَبْلُ وَأُتُواْ بِهِ مُتَشَابِهاً وَلَهُمْ فِیهَا أَزْوَاجٌ مُّطَهَّرَةٌ وَهُمْ فِیهَا خَالِدُونَ
کسانی را که ایمان آورده‌اند و کارهای شایسته انجام داده‌اند مژده ده که ایشان را باغ هایی خواهد بود که از زیر [درختان] آنها جوی ها روان است. هرگاه میوه‌ای از آن روزی ایشان شود می‌گویند این همان است که پیش از این [نیز] روزی ما بوده و مانند آن [نعمت ها] به ایشان داده شود و در آنجا همسرانی پاکیزه خواهند داشت و در آنجا جاودانه بمانند. (25/بقره)
امتیازی که خداوند به زن داده است در ظرفیت، توانایی و استعداد انسان‌سازی است. هر چقدر زن تواناتر، داناتر در امر تربیت افراد باشد، موفق‌تر خواهد بود. اگر زن ناتوان باشد، به معنایی جامعه تباه می‌شود زیرا مربی هر جامعه زنان و مادران می‌باشند.
زن قدرتی دارد که می‌تواند دیگران را تحت‌الشعاع خود قرار دهد و اگر از این ابزار در جهت خیر و خوبی استفاده کند، دیگران را در مرکز ثقل هدایت الهی قرار می‌دهد.
تأمین نیازهای مادی، معیشتی، مدیریت کلی وظیفه مرد است. زیرا چرخه اقتصادی و مدیریتی یک جامعه را عنصر مذکر می‌گرداند به همین علت کارهای سنگین بیرون خانه بر دوش مردان نهاده شده است. این دو وجود گران بها زمانی می‌تواند پربار و پربرکت گردند که در کنار هم زندگی کنند: الرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلَی النِّسَاء مردان سرپرست زنانند
وظیفه مرد
تأمین نیازهای مادی، معیشتی و مدیریت کلی، وظیفه مرد است؛ زیرا چرخه اقتصادی و مدیریتی یک جامعه را عنصر مذکر می‌گرداند، به همین علت کارهای سنگین بیرون خانه بر دوش مردان نهاده شده است.
این دو وجود گران بها زمانی می‌تواند پربار و پربرکت گردند که در کنار هم زندگی کنند.
الرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلَی النِّسَاء؛ مردان سرپرست زنانند (نساء/34)
هدف نهایی زوجیت
خداوند هدف نهایی خلقت انسان را رسیدن به کمال می‌داند و در این راه هر آنچه از جانب خدا می‌رسد خیر مطلق است و راه کمال را هموار می‌کند.
شاید در چشم ما بسیاری از مشکلات، سختی‌ها و بیماری‌ها دردآور و غیرقابل تحمل باشند، اما در نگرش کلی می‌بینم که همه اینها ما را ذره ذره کامل‌تر، داناتر و مقاوم‌تر می‌کند.
زن و مردی که یکی خوش اخلاق و دیگری بداخلاق، یکی خسیس و دیگری دست و دلباز، یکی قوی دیگری ضعیف است، همه و همه نردبان ترقی رسیدن به خداست، فقط به شرطی که نگرش ما، مثبت و توحیدی گردد.
اگر زندگی را کلاس درس بدانیم که قرار است مدارج عالی انسانی را طی کرده و خدایی گردیم و باور داشته باشیم که هیچ زن و مردی به تنهایی کامل نمی‌شوند، درست مانند دندانه‌های چرخ ساعتی که برای کار کردن درست باید در جای خود قرار گیرند، برکت و رحمت و خیر کثیر در زندگی هایمان جاری می‌شود و راه پیشرفت و کمال خود و فرزندان را به راحتی می پیماییم.
