1.1.5. قواعد املايي برخي واژه ها (26)
الف) واژه هايي که همواره به صورت جدا نوشته ميشود، عبارتند از «اي»، مانند: اي خدا؛ «همين» و «همان» مانند: همين جا، همان کتاب؛ «هيچ»: مانند: هيچ يک؛ «مي» و «همي»، مانند: ميرود و همي گويد.
ب) واژه هايي که همواره جدا نوشته ميشود، اما استثناء دارند:
«اين» و «آن» همواره جدا نوشته ميشوند، مگر در: آنچه، آنکه، اينکه، اينها، آنها، اينجا، آنجا، وانگهي.
«چه» همواره جدا نوشته ميشود، مگر در: چرا، چگونه، چقدر، چطور، چنان.
«بي» همواره جدا نوشته ميشود، مگر آنکه کلمه، بسيطگونه باشد، مثل: بيهوده، بيخود، بيراه، بيچاره، بينوا، بيجا.
«هم» از کلمه پس از خود جدا نوشه ميشود، مگر در:
1. کلمه، بسيطگونه باشد، مثل: همشهري، همشيره، همسايه، همديگر، همچنين، همچنان، همين، همان.
2. جزء دوم، تک هجايي باشد، مثل: همدرس، همسنگ، همکار، همراه.
3. جزء دوم با حرف مصوّت «آ» شروع شود، مثل: همايش، هماورد، هماهنگ.
«به» همواره جدا نوشته ميشود، مگر در:
1. وقتي بر سر فعل يا مصدر بيايد (باي زينت)، مثل: بگفتم، بروم، بنمايد، بگفتن.
2. به صورت بدين، بدان، بدور، بديشان به کار رود.
3. هرگاه صفت بسازد: بخرد، بشکوه، بهنجار، بنام.
ج) واژه هايي که همواره جدا نوشته ميشود، اما استثنا دارند:
«که» همواره جدا از کلمه قبل نوشته ميشود، مگر در: بلکه، آنکه، اينکه.
«چه» از کلمه پيش از خود جدا نوشته ميشود، مگر در: آنچه، چنانچه.
«را» همواره جدا نوشته ميشود، مگر در: چرا، مرا.
«تر»، «ترين» همواره جدا نوشته ميشود، مگر در: بهتر، مهمتر، کمتر، بيشتر.
د) واژه هايي که همواره به ماقبل متصل ميشوند، اما استثنا دارند:
«ها» همواره به کلمه ماقبل ميچسبد، مگر در:
1. بخواهيم صورت مفرد کلمه مشخص شود، مثل: کتاب ها، درس ها.
2. کلمه به «ه» غيرملفوظ ختم شود، مثل: ميوه ها، خانه ها.
