آب يا مطلق است يا مضاف . آب مضاف آبى است كه آن را از چيزى بگيرند ، مثل آب هندوانه و گلاب، يا با چيزى مخلوط باشد، مثل آبى كه به قدرى با گِل و مانند آن مخلوط شود كه ديگر به آن آب نگويند . و غير اينها آب مطلق است و آن بر پنج قسم است : 1 ـ آب كر 2 ـ آب قليل
3 ـ آب جارى 4 ـ آب باران 5 ـ آب چاه
آب كُر
« 21 » آب كر ـ بنابر اقوى ـ مقدار آبى است كه اگر در ظرفى كه درازا و پهنا و گودى آن هر يك سه وجب است بريزند، آن ظرف را پر كند، و وزن آن از صد و بيست و هشت من تبريز بيست مثقال كمتر است و كافى است به حسب كيلو 740/376 كيلوگرم باشد ، و به حسب ليتر هم به همين مقدار مى باشد .
« 22 » اگر عين نجس ( مانند بول و خون ) يا چيزى كه نجس شده است ( مانند لباس نجس ) به آب كر برسد، و آب بو يا رنگ يا مزه نجاست را بگيرد ، نجس مى شود و اگر تغيير نكند نجس نمى شود .
« 23 » اگر بوى آب كر به واسطه غير نجاست تغيير كند، نجس نمى شود، و تا وقتى كه مضاف نشده، پاك كننده است.
« 24 » اگر عين نجس مانند خون به آبى كه بيشتر از كر است برسد و بو يا رنگ يا مزه قسمتى از آن را تغيير دهد، چنانچه مقدارى كه تغيير نكرده كمتر از كر باشد تمام آب نجس مى شود. و اگر به اندازه كر يا بيشتر باشد، فقط مقدارى كه بو يا رنگ يا مزه آن تغيير كرده نجس است.
« 25 » آب فوّاره اگر متصل به كر باشد، آب نجس و هر متنجس را كه قابل تطهير با آب است پاك مى كند، ولى اگر قطره قطره روى آب نجس بريزد، آن را پاك نمى كند، مگر آن كه چيزى روى فواره بگيرند، تا آب آن قبل از قطره قطره شدن به آب نجس متصل شود و بهتر اين است كه آب فوّاره با آن آب نجس، مخلوط گردد.
« 26 » اگر چيز نجس را زير شيرى كه متصل به كر است بشويند، آبى كه از آن چيز مى ريزد اگر متصل به كر باشد و بو يا رنگ يا مزه نجاست نگرفته باشد و عين نجاست هم در آن نباشد، پاك است.
« 27 » اگر مقدارى از آب كر يخ ببندد و باقى آن به قدر كر نباشد، چنانچه نجاست به آن برسد نجس مى شود، و هر قدر از يخ هم آب شود نجس است.
« 28 » آبى كه به اندازه كر بوده، اگر انسان شك كند كه از كر كمتر شده يا نه، مثل آب كر است، يعنى نجاست را پاك مى كند در صورتى كه تفاوت بين آبى كه الان هست و آنچه قبلاً بوده كم باشد ، و اگر نجاستى هم به آن برسد نجس نمى شود. اما آبى كه كمتر از كر بوده و انسان شك دارد به مقدار كر رسيده يا نه، حكم آب كر را ندارد.
« 29 » كر بودن آب به سه راه ثابت مى شود:
1 ـ خود انسان يقين كند يا اطمينان داشته باشد بنابر اظهر .
2 ـ دو مرد عادل خبر دهند.
3 ـ كسى كه آب در اختيار اوست بگويد آب كُر است. مثلاً صاحب منزل بگويد : حوض منزل كُر است.
آب قليل
« 30 » آب قليل، آبى است كه از زمين نجوشد و از كر كمتر باشد و آب باران ( در حال باريدن ) هم نباشد.
« 31 » اگر آب قليل روى چيز نجس بريزد، يا چيز نجس به آن برسد نجس مى شود. ولى اگر از بالا با فشار بلكه با مطلق حركت از بالا به پايين روى چيز نجس بريزد، مقدارى كه به آن چيز مى رسد نجس و هر چه بالاتر از آن است پاك مى باشد؛ و نيز اگر مثل فواره با فشار از پايين به بالا رود در صورتى كه نجاست به بالا برسد پايين نجس نمى شود ، و اگر نجاست به پايين برسد بالا نجس مى شود.
« 32 » آب قليلى كه براى بر طرف كردن عين نجاست روى چيز نجس ريخته شود و از آن جدا گردد، نجس است. و بنابر احتياط واجب بايد از آب قليلى هم كه بعد از برطرف شدن عين نجاست، براى آب كشيدن چيز نجس روى آن مى ريزند و از آن جدا مى شود اجتناب كنند. ولى آبى كه با آن مخرج غائط را مى شويند با پنج شرط پاك است :
1 ـ بو يا رنگ يا مزه نجاست نگرفته باشد.
2 ـ نجاستى از خارج به آن نرسيده باشد.
3 ـ نجاست ديگرى مثل خون يا بول با غائط بيرون نيامده باشد.
4 ـ ذره هاى غائط در آب پيدا نباشد.
5 ـ بيشتر از مقدار معمول، نجاست به اطراف مخرج نرسيده باشد.
آب جارى
« 33 » آب جارى، آبى است كه از زمين بجوشد و جريان داشته باشد، مانند آب چشمه و قنات.
« 34 » آب جارى اگر چه كمتر از كر باشد، چنانچه نجاست به آن برسد تا وقتى بو يا رنگ يا مزه آن به واسطه نجاست تغيير نكرده، پاك است.
« 35 » اگر نجاستى به آب جارى برسد، مقدارى از آن، كه بو يا رنگ يا مزه اش به واسطه نجاست تغيير كرده، نجس است. و طرفى كه متصل به چشمه است اگر چه كمتر از كر باشد پاك است. و آبهاى ديگر نهر اگر باندازه كر باشد يا به واسطه آبى كه تغيير نكرده به آب طرف چشمه متصل باشد، پاك و گرنه نجس است.
« 36 » آب چشمه اى كه جارى نيست ولى طورى است كه اگر از آن بردارند باز مى جوشد، حكم آب جارى را دارد، يعنى اگر نجاست به آن برسد، تا وقتى بو يا رنگ يا مزه آن بواسطه نجاست تغيير نكرده، پاك است.
« 37 » آبى كه كنار نهر ايستاده و متصل به آب جارى است، حكم آب جارى را دارد.
« 38 » چشمه اى كه مثلاً در زمستان مى جوشد و در تابستان از جوشش مى افتد، فقط وقتى كه مى جوشد حكم آب جارى را دارد.
« 39 » آب حوض حمام اگر چه كمتر از كر باشد، چنانچه به خزينه اى كه آب آن باندازه كر است متصل باشد، مثل آب جارى است.
« 40 » آب لوله هاى حمام كه از شيرها و دوشها مى ريزد و آب لوله هاى ساختمان، اگر متصل به كر باشد در حكم آب كر است.
« 41 » آبى كه روى زمين جريان دارد ولى از زمين نمى جوشد، چنانچه كمتر از كر باشد و نجاست به آن برسد نجس مى شود. اما اگر از بالا با فشار به پايين بريزد ، چنانچه نجاست به پايين آن برسد بالاى آن نجس نمى شود.
آب باران
« 42 » اگر به چيز نجسى كه عين نجاست در آن نيست ، يك مرتبه باران ببارد ، جايى كه باران به آن برسد پاك مى شود، و در فـرش و لباس و مانند اينها فشار لازم نيست . ولى باريدن دو سه قطره فايده ندارد ، بلكه بايد بنا بر احوط طورى باشد كه بگويند باران مى آيد، وبه حدّ جريان برسد؛ و اگر زمين طورى است كه آب به آن جريان پيدا نمى كند، كافى است به حدى ببارد كه اگر زمين سخت بود بر آن جارى مى شد.
« 43 » اگر باران، به عين نجس ببارد و به جاى ديگر ترشح كند، چنانچه عين نجاست همراه آن نباشد، و بو يا رنگ يا مزه نجاست نگرفته باشد پاك است. پس اگر باران بر خون ببارد و ترشح كند، چنانچه ذره اى خون در آن باشد، يا آن كه بو يا رنگ يا مزه خون گرفته باشد، نجس مى باشد.
« 44 » اگر بر روى بام عمارت ، عين نجاست باشد ، تا وقتى باران بر بام مى بارد، آبى كه به چيز نجس رسيده و از سقف يا ناودان مى ريزد در صورتى كه صفات عين نجس را نداشته باشد و مضاف نشده باشد پاك است ؛ و بعد از قطع شدن باران اگر معلوم باشد آبى كه مى ريزد به چيز نجس رسيده است، نجس مى باشد.
« 45 » زمين نجسى كه باران بر آن ببارد پاك مى شود. و اگر باران بر زمين جارى شود و در موقع آمدن باران به جاى نجسى كه زير سقف است برسد آن را نيز پاك مى كند، اگر مضاف يا متغير به نجاست نشده باشد.
« 46 » خاك نجسى كه به واسطه باران گِل شود پاك است، اگر آب باران به همه خاك برسد و بنا بر احوط موقع مخلوط شدن با خاك، مضاف نشده باشد.
« 47 » هرگاه آب باران در جايى جمع شود، اگر چه كمتر از كر باشد چنانچه موقعى كه باران مى آيد، چيز نجسى را در آن بشويند و آب، بو يا رنگ يا مزه نجاست نگيرد، آن چيز نجس پاك مى شود.
« 48 » اگر بر فرش پاكى كه روى زمين نجس است باران ببارد و بر زمين نجس جارى شود، فرش نجس نمى شود و زمين هم پاك مى گردد، مگر اين كه آب ، مضاف يا متغيّر شود.
« 49 » اگر آب باران بعد از آن كه از باريدن افتاد، در گودالى جمع شود و كمتر از كر باشد، چنانچه نجاست به آن برسد نجس مى شود.
آب چاه
« 50 » آب چاهى كه از زمين مى جوشد، اگر چه كمتر از كر باشد چنانچه نجاست به آن برسد، تا وقتى بو يا رنگ يا مزه آن به واسطه نجاست تغيير نكرده پاك است، ولى مستحب است پس از رسيدن بعضى از نجاست ها به چاه، به مقدارى كه در كتاب هاى مفصل گفته شده از آن چاه ، آب بِكشند .
« 51 » اگر نجاستى در چاه بريزد و بو يا رنگ يا مزه آب آن را تغيير دهد، چنانچه تغيير آب چاه از بين برود، بنابر احتياط واجب آن آب موقعى پاك مى شود كه به آبى كه از چاه مى جوشد متصل باشد.
http://www.bahjat.org/
