غزل شماره ۴۳۴: ای دل مباش یک دم خالی ز عشق و مستی

۴۳۴. ای دل مباش یک دم خالی ز عشق و مستی 
• زمان : 01:18 
با صدای استاد موسوی گرمارودی

دریافت فایل 
http://rasekhoon.net/media/download/330037/۴۳۴-ای-دل-مباش-یک-دم-خالی-ز-عشق-و-مستی/

 ١ -اى دل،يك دم از عشق و مستى خالى مباش؛آنگاه،آسوده خاطر برو؛زيرا كه از دغدغه‌ى‌هستى و نيستى رها شده‌اى!
 ٢ -تا زمانى كه جان بر تن دارى مشغول كار عشق او باش؛هر قبله‌اى را بپرستى از خود پرستى‌ بهتر است!
 ٣ -با وجود ضعف و ناتوانى،مانند نسيم خوش باش؛زيرا كه در راه عشق،بيمارى بهتر از تن‌درستى است. 
۴ -در مذهب سير و سلوك،خامى و ناپختگى نشانه‌ى كفر ورزيدن است.آرى لازمه‌ى راه‌ نيك‌بختى،چابكى و فرزى است.
 ۵ -تا زمانى كه فضل و عقل خود را مى‌بينى و فريفته‌ى آن مى‌شوى،اهل معرفت نخواهى بود؛ يك نكته با تو مى‌گويم:خودبين مباش؛به يقين رستگار مى‌شوى.
 ۶ -در آستان جانان،حتى از آسمان مترس؛وگرنه از اوج سربلندى به خاك پستى و مذلت‌ مى‌افتى.[يعنى اگر به آستان جانان رسيدى،به والاترين مقام رسيده‌اى و بنابراين از هيچ چيز حتى ازآسمان هم مترس!]
 ٧ -اگرچه خار موجب رنج و كاهش جان است،گل به جاى او پوزش مى‌خواهد.بنابراين تحمل‌ تلخى شراب در كنار لذت ناشى از مستى،آسان است.
8-صوفى شراب مى‌نوشد و حافظ از شيشه‌ى شراب مى‌پرهيزد.اى صوفيان كوتاه آستين تا كى‌ مى‌خواهيد دراز دستى و از حد خود تجاوز كنيد؟
****
دیوان حافظ بر اساس نسخه قزوینی و خانلری

توضیحات :
معنی بیت ۱( ای دل ی لحظه خالی از عشق مباش و خود را از حالت بیخودی و مستی معرفت حق فارغ مساز زیرا زمانی که این راه رابپیمایی از بند هست و نیست و تعلقات حقیقتاً رهایی خواهی یافت )

معنی بیت ۲( همانا تا جان در پیکرت است عاشق باش زیرا به هر جانب روی بیاوری از غرور بهتر است )

معنی بیت ۳( در پیمودن راه حق با وجود سستی و اندکی نیرو ناراحت مباش زیرا در این راه افتان و خیزان رفتن بهتر ا ز تن پروران است ۹

معنی بیت ۴( در آیین درویشی ناپختگی عالمت ناسپاسی است آری راه رسیدن به سعادت ابدی د رکوشیدن و چالاک بود ن است )

معنی بیت ۵( مادامی که عقل و فضیلت سبب غرور توست بی معرفت از عشق میمانی یک سخن لطیف به تو می گویم اگر ا زعرور صرف نظر کنی رستگار می شوی )

معنی بیت ۶ در پیشگاه با عظمت معشوق اگر مقامت به آسمان هم بسد توجهی مکن زیرا با این فکر می توانی از اوج سرافرازی به خاک خواری سقوط کنی پس باید در برابر او کاملاً مطیع محض باشی )

معنی بیت ۷( اگر چه نیش خار سخت است اما رنگ و بوی گل از زحمت خار کم می کند آری تحمل مزه تلخ شراب در قیاس با خوشی آن دشوار نیست ) قرابه ( شیشه بزرگ ) کوته آستینان ( صوفیانی که برای طهارت ظاهراً جامه آستین را کوتاه می کنند و منظور صوفیان ریا کار زاهد نما )

تعبیر :

غافل از عشق و محبت به اطرافیان شده اید آنقدر مشغول خودتان گشته اید که قبله تان خودپرستی و غرور شده است و فقط خودتان را می بینید. بدون عشق بودن یعنی از خدا دور شدن یعنی بی معرفت بودن و سقوط کردن. اگر می خواهید حاجتتان روا شود توبه کنید و به محبت و عشق بپردازید.