حضرت داود علیه السلام پدر حضرت سلیمان علیه السلام و از پیامبران بزرگ الهی بود. داود در زبان عبری «داوید » تلفظ می‌شود و به معنای محبوب است.
نام حضرت داود علیه السلام شانزده بار در قرآن آمده و بخش هایی از زندگی وی نیز در آن منعکس گردیده است که در زیر به بخشی از آن اشاره می‌شود:
-- پیروزی داود علیه السلام بر جالوت ستمگر: در آیه 252 سوره بقره آمده است که حضرت داود، جالوت فلسطینی را در نبردی تن به تن کشت و خداوند به وی پادشاهی ارزانی داشت.
-- مقام و ویژگی های داود: در آیاتی از قرآن مجید به پیامبری وی اشاره شده و از اعطای کتاب زبور به او سخن گفته شده. نیز آمده است که خداوند، کوه ها و پرنده ها را مسخر وی گرداند و آهن را برای وی نرم ساخت و به او صنعت زره سازی آموخت تا لشگریان را در جنگ از گزند و زخم محفوظ دارد.
-- در آیاتی نیز از قضاوت و حکم حضرت داود علیه السلام و اعطای حکمت به او سخن به میان آمده است. در روایات اسلامی نیز به حکمت‌های او توجه شده است. امام علی علیه السلام نیز گاهی به شیوه‌ی داود علیه السلام قضاوت می فرمود. نیز به امتحان و آزمایش حضرت داود در قضاوت، و استغفار و توبه وی در سوره محمد تصریح شده است.
-- در روایات اسلامی به گریه‌ها و عبادت‌های حضرت داود علیه السلام تصریح شده است. حضرت صادق علیه السلام می‌فرمود:« حضرت داود علیه السلام تا آخر عمر، یک روز در میان روزه می‌گرفت.»
-- در روایاتی نیز به تهجد و شب زنده داری وی اشاره شده است. نیز می‌گویند وی ایام زندگی خود را به چهار بخش تقسیم کرده بود: روزی برای قضاوت در میان بنی اسرائیل، روزی برای رسیدگی امور زندگی و کار خانه و همسران، روزی برای تسبیح خداوند در کوهها، و روزی برای عبادت در منزل که رهبانان نزد وی می آمدند و با وی هم‌آوا می‌شدند.
البته باید گفت که بر اساس تورات کنونی، یهودیان، وی را پیامبر نمی‌دانند و معتقدند که وی یکی از پادشاهان بنی اسرائیل بود. از این جهت افسانه‌های فراوانی برای حضرت داود علیه السلام ساخته‌اند.
امام صادق علیه السلام فرمود:«داود صد سال تمام عمر کرد که از این مدت، چهل سال دوره حکومت و نبوت وی بود. او به هنگام وفات، حضرت سلیمان علیه السلام را به جانشینی خود منصوب نمود.»
وی را در قریه داود در بیت المقدس به خاک سپردند.
واژه داود که در زبان عبری «داوید» تلفظ می‌شود، به معنای «محبوب»[1]بوده و نام یکی از پیامبران بزرگ بنی اسرائیل میباشد، او اولین پیامبری است که دارای کتاب آسمانی به نام «زبور» بوده و از ذریه اسحاق (ع) فرزند ابراهیم و هم‌عصر با «اشموئیل» میباشد و از جمله انبیایی است که دارای حکومت و منصب قضاوت بوده و زبان پرندگان را می‌دانسته.[2]
از امام صادق (ع) نقل شده که رسول خدا (ص) فرمود:
«عمر حضرت داود (ع) صد سال بود و از آن جمله چهل سال مدت حکومت و نبوت او بود»[3]
و در این چهل سال مردم را به دین و شریعت حضرت موسی (ع) دعوت میکرد.
یادکرد قرآن از حضرت داوود (ع)
نام مبارک او شانزده بار در قرآن آمده و داستان زندگی و دعوتش در دوازده آیه ذکر شده است. سیمای نورانیش در قرآن کریم به اجمال چنین ترسیم شده است؛ شخصیتی دلاور و شجاع[4]، برخوردار از هدایت الهی[5]، دارای کتاب آسمانی (زبور)[6]، خلیفه خدا که از طرف او بین مردم حکم (قضاوت) کند[7] و... که تفصیل همه آنها در این مختصر نمی‌گنجد.
سیره عملی حضرت داوود (ع) در قرآن
1- توجه به خدا و سپاسگزاری دائمی:
داوود (ع) همچون سایر پیامبران همواره در مسیر زندگی و دعوت،
خدا محوری را سرلوحه خویش قرار می‌داد:
« وَلَقَدْ آتَیْنَا دَاوُودَ وَسُلَیْمَانَ عِلْمًا وَقَالَا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی فَضَّلَنَا عَلَى کَثِیرٍ مِّنْ عِبَادِهِ الْمُؤْمِنِینَ »[8]
«و ما به داوود و سلیمان، دانش عظیم دادیم، و آنان گفتند:ستایش از آن خداوندی است که ما را بر بسیاری از بندگان مؤمنش برتری بخشید»
2. همواره در حال تسبیح:
خداوند کوهها و پرندگان را مسخر کرد که در تسبیح با او هم آواز شوند:
« إِنَّا سَخَّرْنَا الْجِبَالَ مَعَهُ یُسَبِّحْنَ بِالْعَشِیِّ وَالْإشْرَاقِ وَالطَّیْرَ مَحْشُورَةً »[9]
«ما کوهها را مسخر او ساختیم که هر شامگاه و صبحگاه با او تسبیح می‌گفتند! پرندگان را نیز دسته جمعی مسخر او کردیم تا همراه او تسبیح خدا گویند»
3- قضاوت به حق:
یکی از مقام‌هایی که خداوند به داود (ع) عطا فرمود قضاوت در میان مردم بود:
«فَاحکُم بَینَ النََّاسَ بِالحَقََِّ1
«پس در میان مردم به حق داوری کن
4- ساده‌زیستی و تأمین معاش از دسترنج خود:
با وجود اینکه حضرت داود (ع) شخصیتی نیرومند و پرتوان و دارای
حکومت بود همچنانکه قرآن می‌فرماید:
«وَاذْکُرْ عَبْدَنَا دَاوُودَ ذَا الْأَیْدِ »
«و به خاطر بیاور بنده ما داود صاحب قدرت را »
ولی هرگز حاضر نشد از دسترنج دیگران و یا از اموال عمومی مصرف کند بلکه در هر حال از درآمد حاصل از کارهای دستی خود بهره می‌برد
که بیشتر عبارت بود از ساخت جامه و لوازم جنگی:
« وَعَلَّمْنَاهُ صَنْعَةَ لَبُوسٍ لَّکُمْ لِتُحْصِنَکُم مِّن بَأْسِکُمْ »
«و ساختن زره را به خاطر شما به او تعلیم دادیم، تا شما را در جنگهایتان حفظ کند»
حضرت داود (ع در کلام اهل بیت (ع)
حضرت علی (ع) در نهج‌البلاغه به پیروی از داود (ع) سفارش می‌کند و می‌فرماید:
«اگر خواستی به عنوان سومین اسوه به داود بتی تأسی کن، او زنبیل‌های دستباف از لیف خرما می‌ساخت... و با بهای آن نان جو می‌خرید و مصرف میکرد
امام صادق (ع) می‌فرماید:
«حضرت داود (ع) روزی یک زره می‌ساخت و به هزار درهم می‌فروخت، بدین ترتیب 360 زره ساخت و به 360 هزار درهم فروخت و از بیت‌المال بی‌نیاز شد.
