تا صحبت از خستگی مفرط به میان میآید، اولین چیزی که به ذهنمان میرسد کمخوابی و بیخوابی است.
صدالبته میزان و کیفیت خواب عامل بسیار موثری در میزان سرحالی و سرزندگی روزانه به شمار می رود، اما همه تقصیرها را نیز نباید به گردن آن بیندازیم. کم خوابی فقط یکی از مجموعه دلایلی است که در پس احساس خستگی مفرط نهفته است. در ادامه به عاداتی خواهیم پرداخت که به گزارش مجله پریونشن بیشترین نقش را در بروز خستگی مزمن بازی می کنند.
ننوشیدن آب کافی
میزان آبی که می نوشیم در بروز احساس خستگی بسیار موثر است. حتی کم آبی خفیف بدن نیز ممکن است سبب افت شدید انرژی بدنتان شود. ممکن است تعجب کنید، ولی این عین واقعیت است. در واقع کم آبی باعث افزایش غلظت خون می شود و به این ترتیب قلب شما را وامی دارد که سخت تر کار کند تا بتواند اکسیژن و مواد غذایی لازم را به ماهیچه ها و اعضای گوناگون بدنتان برساند. خب، طبیعی است که این موضوع در نهایت شما را کرخت و کند خواهد کرد.
نخوردن صبحانه
بی جهت نیست که صبحانه را مهم ترین وعده غذایی به حساب می آورند. هر صبحی که بی خیال صبحانه شوید، در واقع لگد به آن روزتان زده اید. ما برای روشن کردن موتور سوخت وساز بدنمان پس از خواب مناسب شبانه به صبحانه نیازمندیم. بدن ما حتی در حین ساعات خواب نیز مواد غذایی را می سوزاند و ذخیره انرژیمان را به انتها می رساند. طبعا یک وعده غذایی مناسب بلافاصله پس از بیداری برای جبران این انرژی ازدست رفته و سوخت رسانی مجدد به بدن بسیار مهم و موثر است.
بیداری های شبانه آخر هفته
تغییر برنامه خواب و بیداری در یکی دو روز آخر هفته ممکن است سبب خستگی و کلافگی در روز اول هفته شود. البته توقع نابجایی است که افراد در شب های آخر هفته هم درست در همان ساعتی به رختخواب بروند که در شب های دیگر هفته می روند، اما به هر حال باید تلاش کنیم تا آنجا که ممکن است ساعات خوابمان در آخر هفته ها تفاوت چندانی با شب های دیگر هفته نداشته باشد. این یکنواختی زمان خواب برای بدن امری بسیار حیاتی و ضروری است. تبعیت از الگوی منظم خواب براحتی می تواند شما را در طول روز سرحال و سرزنده نگه دارد.
تلفن همراه در رختخواب
نور صفحه نمایش دستگاه های الکترونیکی مانند گوشی های تلفن همراه، تبلت، تلویزیون و... ممکن است بر الگوی منظم ساعات خواب شما تاثیر نامطلوبی بگذارد. بدن شما معمولا از این قاعده تبعیت می کند که هرگاه تاریک شد وقت خواب است و هرگاه روشن شد وقت بیداری است. نور حاصل از دستگاه های الکترونیکی براحتی ممکن است ما را بیش از حد معمول بیدار نگاه دارد و بدن ما را برای خوابیدن به دردسر بیندازد.
اکنون که می دانیم چه اشتباهاتی انجام می دهیم، چه باید بکنیم تا بتوانیم میزان انرژی بدن و در واقع سرزندگی خود را در طول ساعات روز بالا ببریم؟ در گام نخست باید همه عیب و ایرادهای فوق را برطرف کنیم. در کنار این کار، بهترین راه ممکن آن است که خوب بخوریم. قاعده طلایی آن است که تا می توانید فیبر، یعنی سبزی و میوه و نان کامل مصرف کنید و در عوض تا حد ممکن از مصرف خوراکی های دارای شاخص گلیسمیک بالا بپرهیزید. شاخص گلیسمیک (GI) در واقع به ما نشان می دهد که هریک از مواد غذایی تا چه اندازه قند خون ما را افزایش می دهد. مواد غذایی مانند غلات کامل، حبوبات، شیر و انواع لبنیات شاخص گلیسمیک پایین تری دارند، ولی مثلا خوراکی های دارای نشاسته فراوان شاخص گلیسمیک شان بالاست. غذاهایی که شاخص گلیسمیک پایینی دارند سبب می شوند قند خون آهسته آهسته افزایش یابد. در مقابل مصرف غذاهایی که شاخص گلیسمیک بالایی دارند سبب خواهد شد که قند خون و انرژی بدن ناگهان افزایش یابد و این افزایش درست مثل وارد شدن ضربه ای سهمگین به بدن است. همین تغییرات ناگهانی براحتی سبب بروز خستگی مفرط در بدن خواهد شد. به عبارت دیگر حسن اصلی مصرف غذاهایی با GI پایین، رساندن تدریجی سطح انرژی بدن به میزان مورد نیاز و ثابت نگهداشتن آن به مدتی طولانی تر است.
این نکته نیز بسیار مهم است که انرژی بدن نه تنها به توان جسمانی و چابکی ما بستگی دارد، بلکه به سلامت ذهنی و روانی مان نیز وابسته است. به همین دلیل هر عاملی که بتواند جسم یا ذهن شما را تقویت کند، خواهد توانست در سرحالی و سرزندگی روزانه شما موثر باشد؛ از ورزش منظم روزانه گرفته تا دیدار دوستان و آشنایان. (ضمیمه سیب)