ممنون چه جمله قشنگی.عین حقیقت بود

سلام  و تشکر 

آبروداری و‌حفظ آبرو در دین ما خیلی برای مومن تاکید شد ه 

هم آبروی کسی را نریزید  و هم آبروی خود را حفظ کنید 

نويسنده: طاهره محمد عليزاده
 

يکي از بالاترين سرمايه هاي انسان ها، آبرو است. هر انساني از آشکار شدن ضعف ها و عملکردهاي زشت خود در هراس است. از دست رفتن وجهه و آبرو، سرآغاز بسياري از هنجارشکني ها، بزهکاري ها وگناهان است. از فراوان ترين واژه هاي قرآن کريم و متن هاي روايي «ايمان» و مشتقات آن است. اين واژه ، گذشته از گرويدن و باور داشتن، «امنيت بخشيدن» به ديگران را نيز دربردارد.
قال رسول الله (ص): «الاانبئکم لم سمي المؤمن مؤمنا؟ لايمانه الناس علي انفسهم واموالهم، الا انبئکم من المسلم؟ من سلم الناس من يده و لسانه؛ رسول خدا(ص) فرمود: آيا به شما خبر دهم که چرا مؤمن ، مؤمن ناميده شده است؟ براي اين که مردم را نسبت به جان ومالشان، ايمني مي بخشد. آيا شما را خبر دهم که چه کسي مسلمان است؟ کسي که مردم از دست و زبانش در سلامت باشند. بديهي است که ارزش آبرو از مال بالاتر است.
در اين گفتار به «آبرومندي و آبروداري» پرداخته مي شود. البته آبروداري، هم تکليف خود انسان است وهم حقي است که بر ديگران دارد.

وجاهت و آبرو در قرآن.
 

قبل از استفاده از آيات کريمه بايد بدانيم که خداي متعال، با اين که «علام الغيوب» است «ستار العيوب» هم هست و بزرگترين آبرودار بندگان خويش.

نيازمندان آبرومند
 

- اگر انسان تنگدست شخصيت خويش را پاس دارد شايسته ستايش است و قرآن ضمن مشخص کردن يکي از موارد مصرف زکات، اين تهيدستان آبرومند را مي ستايد: (للفقراء الذين احصروا في سبيل الله لايستطيعون ضربا في الارض يحسبهم الجاهل اغنياء من التعفف تعرفهم بسيماهم لا يسالون الناس الحافا و ما تنفقوا من خير فان الله به عليم) (سوره بقره، آيه 273)؛ (اين صدقات) براي آن (دسته از) نيازمنداني است که در راه خدا فرو مانده اند، و نمي توانند (براي تأمين هزينه زندگي) در زمين سفر کنند. از شدت خويشتن داري، فرد بي اطلاع، آنان را توانگر مي پندارد. آنها را از سيمايشان مي شناسي. با اصرار، (چيزي) از مردم نمي خواهند. و هر مالي (به آنان) انفاق کنيد، قطعاً خدا از آن آگاه است.
علي (ع) فرمود: «ماء وجهک جامد تقطره السؤال فانظر عند من تقطره؛ آبروي تو محفوظ وپابرجاست. اما درخواست از ديگران، آن را قطره قطره فرو مي ريزد، پس انديشه کن که آن را نزد چه کسي مي ريزي؟»

دست طلب چو پيش کسان کني دراز
پل بسته اي که بگذري از آبروي خويش

در روايتي از امام صادق(ع) مي خوانيم: «شيعتنا من لايسال الناس شيئا ولو مات جوعا؛ شيعه ما، دست نياز به سوي مردم دراز نمي کند اگر چه از گرسنگي بميرد.»
 

آبروداري در حريم خانواده
 

قرآن کريم زن و شوهر را لباس يکديگر دانسته است وروشن است که يکي از مهم ترين ويژگي هاي لباس «عيب پوشي» و «زينت بخشي است.(...هن لباس لکم و انتم لباس لهن...) (سوره بقره، آيه 187)؛ آنان براي شما لباسي هستند و شما براي آنان لباسي هستيد.

درآئينه روايات
 

در فرهنگ اسلام، هيچ مجوزي براي پرده دري از خويش يا ديگران نيامده است. اما دستورهاي فراواني براي پرده پوشي آمده است:
قال رسول الله (ص): «من اذاع فاحشه کان کمبتدئها و من عيّر مؤمنا بشيء لم يمت حتي يرکبه؛ رسول خدا(ص) فرمود: هر کس کار ديگران را افشا کند. هم چون کسي است که مرتکب آن گناه شده و هر کس مؤمني را به سبب رفتار [اشتباهش] سرزنش کند، از دنيا نمي رود تا خود نيز به ارتکاب آن، آلوده گردد.»

به گفته شاعر:

چون خدا خواهد که پرده کس درد
ميلش اندر طعنه پاکان برد

قال علي (ع): «ذو والعيوب يحبون اشاعه معايب الناس ليتسع لهم العذر في معايبهم؛ انسان هاي مشکل دار، دوست دارند که ضعف هاي ديگران افشا شود، تا عذرشان براي خطا کاري توجيه شود.»

هر که را باشد مزاج و طبع سست
مي نخواهد هيچ کس را تندرست

دان که هر بدبخت خرمن سوخته
مي نخواهد شمع کس افروخته

رو کمالي دست آور تا توهم
از کمال ديگران نفتي به غم

پاداش پرده پوشي
در روايتي از امام صادق (ع) آمده است: «من ستر علي مؤمن يخافها، سترالله عليه سبعين عوره من عورات الدنيا والاخره. هر کس عيبي را از مؤمني بپوشاند که از افشاي آن مي هراسد، خداوند هفتاد عيب از عيب هاي دنيا وآخرت او را مي پوشاند.» و رسول خدا (ص) فرمود: «من ستر علي مؤمن خزيه فکانما احيا مؤوده من قبرها؛ هر کس مانع رسوايي مؤمني شود، مانند اين است که دختر زنده به گور شده اي را از قبر برهاند.»
 

راهکارهاي حفظ آبرو
 

هر انساني بايد حرمت خود را پاس بدارد و به اميد پرده پوشي ديگران، خويشتن را آماج تهمت و غيبت و سوءظن و تحقير ديگران قرار ندهد. نمونه هاي زير، دراين باره شايان اعتنا است:

- پرهيز از مواضع تهمت
 

امام صادق (ع) فرمود: «من دخل موضعا من مواضع التهمه فاتهم لا يلومن الا نفسه؛ هر کس به مکان تهمت خيز وارد شود و متهم شود، جز خودش، کسي
را شماتت نکند.»

- حفظ زبان
 

بي احتياطي و بي مبالاتي و زياده روي در سخن موجب تخريب آبرو و شخصيت انسان است. «اذا اراد الله بعبد خزيا اجري فضيحته علي لسانه؛ اگر خدا رسوايي کسي را بخواهد او را به وسيله زبانش مفتضح مي کند.»
«ان السفله هو الذي لايبالي بما قال ولا ما قيل فيه؛ انسان بي شخصيت وپست کسي است که به پيامدهاي گفتار خودش بي اعتنا است و به قضاوت هاي ديگران درباره خود اهميت نمي دهد.»

- خودداري از شکوه و اظهار عجز
 

علي (ع) فرمود: رضي بالذل من کشف عن ضره؛ کسي که از مشکلات خويش پرده برداري کند، تن به خواري داده است.
صائب گويد:

اظهار عجز پيش ستم پيشگان خطاست
اشک کباب موجب طغيان آتش است.

و سعدي گويد:

مگو انده خويش با دشمنان
که «لاحول» گويند شادي کنان

-پرهيز از ستيزه
 

علي (ع) فرمود: «من ضن بعرضه فليدع المراء؛ هر کس به حفظ آبروي خود علاقه دارد، بايد جدال را فرو گذارد.»

- استفاده از دارايي.
 

اميرمؤمنان علي (ع) فرمود: «ان افضل الفعال صيانه العرض بالمال؛ بهترين کارها،حفظ آبرو به وسيله دارايي است.» در روايتي ديگر آمده است: «خير اموالک ما وقي عرضک؛ بهترين اموال تو، آنهايي است که موجب آبرومندي تو شود.»
البته آبروداري به وسيله مال، نبايد به اشرافي گري، اسراف، تکلف و تفاخر بينجامد.
منبع:راسخون به نقل از نشريه بشارت- ش 77

ریختن آبرو مانند آبی است که بر زمین ریخته شود. اگر آبروی کسی را بریزیم، بازگرداندن آبرو سخت است، همانطور که اگر آبی بر زمین بریزیم جمع کردن آن سخت است.

خواستن ، پُلِ ذلت

كـيـان وجـودى انـسـان ، گـاهـى بـه خـاطـر طـلب در هـم مى شكند. هر كس مى كوشد خود را كامل و بى نياز و بزرگوار جلوه دهد و شخصيت خويش را نگهبان باشد. ولى گاهى افراد سست اراده و طماع در برابر خواستن ، آن گوهر را از كف مى دهند.
خـواسـتـن ، سند احتياج است و نشانه فقر و نادارى . گاهى يك آبرو در گرو يك درخواست قرار دارد و با گشودن دست نياز، آن آبرو و حيثيت ساليان دراز، يكباره بر خاك مى ريزد و بر باد مى رود.
امام على (عليه السلام ) فرمود: ماء وجهك جامد تقطره السؤ ال ، فانظر عند من تقطره ؟؛

آبـروى تـو، جـامـد است و با سؤ ال و درخواست ، قطره قطره مى ريزد. بنگر كه قطرات آبرو را پيش چه كسى مى ريزى ! و چه زيبا گفته است صائب تبريزى :

دست طلب چو پیش کسان میکنی دراز      پل بسته ای كه بگذرى از آبروى خويش

بـدترين وضع ، آن است كه حرص و طمع و تكاثر و افزون طلبى ، انسان را به خواستن وادار سازد و براى دست يافتن به آنچه كه ندارد، دست به هر كارى بزند و پيش هر كس و ناكسى كوچك شود و التماس و خواهش كند و كوچك شود، غلام و چاكر اين و آن گردد، تا از اين رهگذر، چيزى بر داشته هايش بيفزايد و يا به برخى از خواسته هايش برسد.
مگر دنيا چه اندازه مى ارزد كه انسان ، اعتبار و شرف خود را در گرو آن بگذرد؟
مگر پول ، چقدر مقدس است كه انسان ، عزت نفس خويش را با آنان مبادله كند؟
آيـا بـايـد بـه هـر خـواسـتـه اى رسـيـد؟ و هـرچـه را دل خـواسـت ، بـايـد تـاءمـيـن كـرد؟ پـس عـفـاف و كـف نـفـس و كنترل غرايز و تمنيات و مهار زدن بر حرص و آز، براى كجا و كى و چه كسانى است ؟!
در اين داد و ستد، چه مى دهيم و چه به دست مى آوريم؟

در دیوان منصوب به حضرت على (علیه السلام ) شعرى است با این مضمون :

جابجا کردن صخره ها از قـله كـوهـهـا،

نـزد مـن از تـحـمـل مـنـت مـردم مـحـبـوبـتـر اسـت.

مـن تلخى همه اشیاء را چشیدم هیچ چیز، تلختر از سؤال و درخواست نیست.

سخنى زيبا از حضرت على (عليه السلام ) نقل شده است:

و اكـرم نـفـسـك عـن كـل دنـيـة و ان سـاقـتـك الى الرغـائب،

فـانـك لن تـعـتـاض بـمـا تبذل من نفسك عوضا؛

خـويشتن را از هر چه كه پست باشد، والاتر بدان و پرهيز كن. هرچند تو را به خواسته هـا و مال برساند.چرا كه تو هرگز از آنچه كه از خويش مى دهى ، چيزى عوض نخواهى يافت .

مـسـاءله بـر سـر شـرافـت و كـرامـت انـسـان اسـت . وقـتـى در ايـن داد و سـتـد، در مقابل دنيا و خواهشهاى نفسانى قرار گرفت و بخشى از آن به هدر رفت و تباه شد، ديگر جايگزينى براى آن پيدا نخواهد شد.
چه بسيار عزيزانى كه در چاه خواستن افتادند و چون با طناب ديگران بيرون آمدند و به خـواسـتـه هاى نفسانى رسيدند، زير بار منت دونان ماندند و عزت خويش را در همان چاه وا نهادند و كرامت را با وابستگى به ديگران معامله و مبادله كردند.
 

نخواه ، تا عزيز بمانى . طمع مدار، تا سربلند باشى و قانع باش، تا اسير نگردى .

اين رهنمود مولاى آزادگان حضرت امير (عليه السلام ) است كه فرموده : القناعة تؤدى الى العز؛ قناعت ، عزت مى آورد. و نيز سخن او است كه : العز مع الياءس ؛ عزت ، همراه با نااميدى از دست مردم است . به آنچه دارى قانع باش و به داشته هايت بساز، تا عزيز باشى .و به قول ناصر خسرو:

به آب روى ، اگر بى نان بمانم           بسى به زان كه خواهم نان ز دونان

امام صادق عليه السلام مي فرمايند :

کسي که به منظور عيب جويي و ريختن آبروي مومن و اين که او را از نظر مردم بيندازد سخني را نقل کند ،

خداوند او را از ولايتش بيرون کرده ، به سوي ولايت شيطان مي فرستد ولي شيطان هم او را نمي پذيرد

نمونه ای از شیوه رفتار حضرت رضا (ع) با مردم

یسع بن حمزه می‌گوید: در مجلس حضرت رضا علیه‌السلام بودم و جمعیت بسیاری در مجلس حضور داشتند و از آن حضرت سوال می‌کردند و از احکام حلال و حرام می‌پرسیدند و امام رضا علیه‌السلام پاسخ آنها را می‌داد، در این میان ناگهان مردم بلند قامت و گندمگونی وارد مجلس شد و سلام کرد و به امام هشتم علیه‌السلام عرض نمود: «من از دوستان شما و دوستان پدر و اجداد پاک شما هستم. در سفر حج، پولم تمام شد و خرجی راه ندارم تا به وطنم برسم. اگر امکان دارد، خرجی راه را به من بده تا به وطنم برسم. خداوند مرا از نعمت‌هایش برخوردار نموده است، وقتی به وطن رسیدم، آن چه به من داده‌ای معادل آن، از جانب شما صدقه می‌دهم، چون خودم مستحق صدقه نیستم.»

امام رضا علیه‌السلام به او فرمود: «بنشین، خدا به تو لطف کند.» سپس امام علیه‌السلام رو به مردم کرد و به پاسخ سوال‌های آنها پرداخت. سپس مردم همه رفتند و تنها آن مرد مسافر و من و سلیمان جعفری و خثیمه در خدمت امام ماندیم. امام علیه‌السلام به ما فرمود: «اجازه می‌دهید به خانه اندرون بروم؟» سلیمان عرض کرد: «خداوند امر و اذن شما را بر ما مقدم داشته است. » حضرت برخاست و وارد حجره‌ای شد و پس از چند دقیقه بازگشت و از پشت در فرمود: «آن مرد مسافر خراسانی کجاست؟» خراسانی برخاست و گفت: «این جا هستم.» امام علیه‌السلام از بالای در دستش را به سوی مسافر دراز کرد و فرمود: «این مقدار دینار را بگیر و خرجی راه خود را با آن تامین کن و این مبلغ مال خودت باشد. دیگر لازم نیست از ناحیه من، معادل آن را صدقه بدهی، حالا برو که نه تو مرا ببینی و نه من تو را ببینم.»

مسافر خراسانی پول را گرفت و رفت. سلیمان به امام رضا علیه‌السلام عرض کرد: «فدایت گردم که عطا کردی و مهربانی فرمودی، ولی چرا هنگام پول دادن به مسافر، خود را نشان ندادی و پشت در خود را مستور نمودی؟!»

امام رضا علیه‌السلام در پاسخ فرمود: «مَخافةً اَن اَری ذلَ السوالِ فِی وَجهِهِ لِقَضایی حاجتَهُ؛ از آن ترسیدم که چون حاجتش را برآوردم، شرمندگیِ درخواست را در چهره او ببینم.

ابروی مومن

امیرمومنان علیه‌السلام مقدار پنج وسق (حدود پنج بار) خرما برای مردی فرستاد. آن مرد شخصی آبرومند بود و از کسی تقاضای کمک نمی کرد، شخصی در آنجا بود به علی علیه‌السلام گفت: «آن مرد که تقاضای کمک نکرد، چرا برای او خرما فرستادی؟ به علاوه یک وسق برای او کافی بود.» امیرمومنان علی‌علیه‌السلام به او فرمود: «خداوند امثال تو را در جامعه ما زیاد نکند، من می‌دهم، تو بخل می‌ورزی، اگر من آنچه را که مورد حاجت او است، پس از سوال او به او بدهم، چیزی به او نداده‌ام، بلکه قیمت آبرویی را که به من داده، به او داده‌‌ام. زیرا اگر صبر کنم تا او سوال کند، در حقیقت او را وادار کرده‌ام که آبرویش را به من بدهد، آن رویی را که در هنگام عبادت و پرستش خدای خود و خدای من، به خاک می‌سایید.

اُبْذُلْ مالَكَ لِمَنْ بَذَلَ لَكَ وَجْهَهُ فَاِنَّ بَذْلَ الْوَجْهِ لا يُوازيهِ شَى ءٌ(4)

مـال خـود را بـه كـسـى كـه بـراى تو از آبرويش گذاشته است ، ارزانى دار، زيرا هيچ چيز با بخشيدن آبرو برابرى نكند.

السلام علیک ایها الامام الرئوف یا علی بن موسی الرضا یا بن فاطمة الزهراء

مرحوم كلينى و برخى ديگر از بزرگان رضوان اللّه تعالى عليهم به نقل از يسع بن حمزه - كه يكى از اصحاب حضرت علىّ بن موسى الرّضا عليهما السلام است - حكايت نمايد:
روزى از روزها، در مجلس آن حضرت در جمع بسيارى از اقشار مختلف مردم حضور داشتم ، كه پيرامون مسائل حلال و حرام از آن حضرت پرسش ‍ مى كردند و حضرت جواب يكايك آن ها را به طور كامل و فصيح بيان مى فرمود.
در اين ميان ، شخصى بلند قامت وارد شد؛ و پس از اداء سلام ، حضرت را مخاطب قرار داد و اظهار داشت :

يا بن رسول الله! من از دوستان شما و از علاقه مندان به پدران بزرگوار و عظيم الشّأن شما اهل بيت مى باشم ؛ و اكنون مسافر مكّه معظّمه هستم، كه پول و آذوقه سفر خود را از دست داده ام؛ و در حال حاضر چيزى برايم باقى نمانده است كه بتوانم به ديار و شهر خود بازگردم .
چناچه مقدور باشد، مرا كمكى نما تا به ديار و وطن خود مراجعت نمايم؛ و چون مستحقّ صدقه نيستم، هنگام رسيدن به منزل خود آنچه را كه به من لطف نمائيد، از طرف شما به فقراء، در راه خدا صدقه مى دهم؟

حضرت فرمود: بنشين ، خداوند مهربان ، تو را مورد رحمت خويش قرار دهد.

و سپس مشغول صحبت با اهل مجلس گشت و پاسخ مسئله هاى ايشان را بيان فرمود.
هنگامى كه مجلسِ بحث و سؤ ال و جواب به پايان رسيد و مردم حركت كرده و رفتند، من و سليمان جعفرى و يكى دو نفر ديگر نزد حضرت باقى مانديم .

امام عليه السلام فرمود: اجازه مى دهيد به اندرون روم ؟
سليمان جعفرى گفت : قدوم شما مبارك باد، شما خود صاحب اجازه هستيد.
بعد از آن ، حضرت از جاى خود برخاست و به داخل اتاقى رفت ؛ و پس از آن كه لحظاتى گذشت ، از پشت در صدا زد و  فرمود: آن مسافر خراسانى كجاست ؟
شخص خراسانى  گفت : من اين جا هستم .
حضرت دست مبارك خويش را از بالاى درب اتاق دراز نمود و   فرمود: بيا، اين دويست درهم را بگير و آن را كمك هزينه سفر خود گردان و لازم نيست كه آن را صدقه بدهى .
پس از آن ، امام عليه السلام   فرمود: حال ، زود خارج شو، كه همديگر را نبينيم .
چون مسافر خراسانى پول ها را گرفت ، خداحافظى كرد و سپس از منزل حضرت بيرون رفت ، امام عليه السلام از آن اتاق بيرون آمد و كنار ما نشست .
سليمان جعفرى اظهار داشت :  يا بن رسول الله! جان ما فدايت باد، چرا چنين كردى و خود را مخفى نمودى ؟!

حضرت علىّ بن موسى الرّضا عليهما السلام فرمود:

چون نخواستم كه آن شخص غريب نزد من سرافكنده گردد و احساس ذلّت و خوارى نمايد.

سپس در ادامه فرمايش خود افزود:   آيا نشنيده اى كه پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله فرمود: هركس خدمتى و يا كار نيكى را دور از چشم و ديد ديگران انجام دهد، خداوند متعال ثواب هفتاد حجّ به او عطا مى نمايد؛ و هركس كار زشت و قبيحى را آشكارا انجام دهد، خوار و ذليل مى گردد.

اعيان الشّيعة : ج 2، ص 15.

----------------------------------------------------------------------------

منظورم از آوردن این داستان اینه که خیلی وقتها پیش میاد که انسانهای باعزت نفس و بزرگوار در شرایطی قرار میگیرن که مجبور به درخواست و سوال از دیگران میشن (همین نفس درخواست باعث خواری و ذلت میشه) یادمون باشه که با الگو قرار دادن امام رئوف علیه السلام جوری رفتار کنیم که این احساس ذلت و خواری به حد اقل برسه.

اسلام براي حفظ آبرو و حرمت و شخصيّت مؤمنان اهميّت زيادي قائل است.تا آنجا كه هم به خود مؤمنان دستور مي دهد كه آبروي خود را حفظ كنند و هم به ديگران مي فرمايد كه آبروي مؤمنان را حفظ نمايند.

در روايات معصومين( عليهم السلام ) نيز اهميّت زيادي به آبروي مؤمنين داده شده است، و گاهي گناه آبروريزي مؤمن را از گناه ربا بدتر مي داند، در حديثي از پيامبر اكرم( صلي الله عليه و آله )‌ مي خوانيم كه فرمودند: « الرِّبا ثَلاثَهٌ وَ سَبعونَ باباً اَيسَرُها مِثلُ اَن يَنكِحَ الرَّجُلُ اُمَّهُ وَ اِنَّ اَربَي الرِّبا عِرضُ الرَّجُلِ المُسلِمِ ».4 « يعني، ربا هفتاد و سه قسم است و آسانتر از همه چنانست كه كسي با مادر خود زنا كند و بدتر از همة رباها تجاوز به آبروي مسلمان است ». در حديث ديگري از آن حضرت آمده است كه: « اَربَي الرِّبا شَتمُ الاَعراضِ وَ اَشدُّ الشَّتمِ الهِجاءُ وَ الرّاوِيَهُ اَحَدُ الشّاتِمَينِ ».1 « يعني، بدترين رباها ناسزائي است كه دربارة عرض كسان گويند و سخترين ناسزا هجو است و كسي كه هجو را نقل كند يكي از ناسزا گويان است ».

همچنين در حديث ديگري آن حضرت فرموده است: « اَهوَنُ الرِّبا كَالَّذي يَنكِحُ اُمَّهُ وَ اِنَّ اَربَي الرِّبا استِطالَهُ المَرءِ في عِرضِ اَخيهِ »2 « يعني، آسانترين رباها آن است كه كسي با مادر خود زنا كند و بدترين رباها آنست كه مرد دربارة عرض برادر خود زبان درازي كند ».

ريختن آبروي مؤمن از گناهان كبيره و عملي حرام است. در حديث ديگري از پيامبر اكرم( صلي الله عليه و آله ) مي خوانيم كه حضرت فرمودند: « كُلُّ المُسلِمِ عَلَي المُسلِمِ حَرامٌ: دَمُهُ وَ عِرضُهُ وَ مالُهُ ».3 « يعني، همه چيز مسلمان خون و آبرو و مال مسلمان بر مسلمان حرام است ».

همچنين در حديث ديگري از آن حضرت آمده است كه فرمودند: « وقتي پروردگارم عزَّوجلّ مرا بالا برد به قومي گذشتم كه ناخن هاي مسين داشتند و صورت و سينة‌ خويش را مي خراشيدند، گفتم اي جبرئيل اين ها كيانند. گفت: اينان آن كسانند كه گوشت مردم خورند و از عرض و آبرويشان سخن كنند ».4 سرانجام كساني كه دست به آبروي مردم دراز مي كنند و به هر طريق كه بتوانند آبروي مردم را مي ريزند و حيثيّت آنها را لكّه دار مي كنند نمي تواند چيزي جز اين باشد.

امام صادق علیه‌السلام فرمودند: هر کس درباره مومن آنچه را دیدگانش دیده و گوش‌هایش شنیده بگوید از کسانی است که خداوند عزوجل درباره‌اشان فرموده است: همانا برای کسانی که دوست دارند زشتی در میان مومنان آشکار شود، عذابی دردناک است.» (نور،