امام صادق عليه‏ السلام :

اَدَّبَنى اَبى بِثَلاثٍ ... ونَهانى عَن ثَلاثٍ : قالَ لى : يا بُنَىَّ مَن يَصحَب صاحِبَ السّوءِ لا يَسلَم وَ مَن لا يُقَـيِّد اَلفاظَهُ يَندَم ، وَ مَن يَدخُل مَداخِلَ السَّوءِ يُتَّهَم... وَ نَهانى اَن اُصاحِبَ حاسِدَ نِعمَةٍ وَ شامِتا بِمُصيبَةٍ ، اَو حامِلَ نَميمَةٍ ؛

پدرم مرا به سه چيز ادب آموخت و از سه چيز نهى ‏ام فرمود . سه نكته ادب اين بود كه فرمود : فرزندم! هركس با دوست بد بنشيند ، سالم نمى‏ ماند و هر كس گفتارش را كنترل نكند ، پشيمان مى‏ شود ، و هر كس به جايگاه‏ هاى بد وارد شود ، مورد بدگمانى قرار مى‏ گيرد (زير سؤال مى ‏رود) و آن سه چيز كه مرا از آن نهى فرمود: دوستى با كسى كه چشم ديدن نعمت كسى را ندارد، و با كسى كه از مصيبت ديگران شاد مى‏ شود و با سخن‏چين.

تحف العقول ص

منبع سایت شهید اوینی

اینکه عنوان می شود دوست خوب از پدر و مادر هم بهتر است بی دلیل نیست 

درسته که این عمومیت نداره 

اما بعضی وقتا یه حرفایی رو نمیشه به پدر و مادر ت بزنی 

اما می تونی به راحتی اونو با دوستت در میون بزاری

بهترین دوست تو زندگی هر ادمی پدر و مادر اون ادم هستن

با حرف های دوست عزیزمون من خیلی موافقم

چون بیشتر از کسی تو ای دنیا خوشبختی بچشون رو میخوان و هر کاری هم واسه خوشبختی بچه میکنن

البته جز پدر و مادر به دوستای دیگه هم نیاز هست ولی بهترینشون پدر و مادر هستند

امام حسین علیه السلام:

مَن اَحَبَّکَ نَهاکَ وَ مَن اَبغَضَکَ اَغراک.

کسی که تو را دوست دارد، از تو انتقاد می کند و کسی که با تو دشمنی دارد، از تو تعریف و تمجید می کند.

بحار الانوار(ط-بیروت)ج75،ص128

منبع سایت شهید اوینی

امام حسین علیه السلام:

مَن اَحَبَّکَ نَهاکَ وَ مَن اَبغَضَکَ اَغراک.

کسی که تو را دوست دارد، از تو انتقاد می کند و کسی که با تو دشمنی دارد، از تو تعریف و تمجید می کند.

بحار الانوار(ط-بیروت)ج75،ص128

منبع سایت شهید اوینی

ضرورت دوست‏گزيني و دوستداري

آن كس كه نتواند دوستي گزيند ناتوان‏ترينِ مردم است، و آن كه دوست خويش را از دست دهد ناتوان‏تر از اوست.

حکمت 12 نهج البلاغه

وقال (امیر المومنین)عليه السلام:

 أَعْجَزُ النَّاسِ مَنْ عَجَزَ عَنِ اکْتِسَابِ الْإِخْوَانِ،

وَأَعْجَزُ مِنْهُ مَنْ ضَيَّعَ مَنْ ظَفِرَ بِهِ مِنْهُمْ.

و امیر المومنین علیه السلام فرمود: ناتوان‏ترين مردم کسي است که در دوست يابي ناتوان است، و از او ناتوان‏تر آنکه دوستان خود را از دست بدهد.    

                        حکمت 12 نهج البلاغه ، ترجمه محمد دشتی

ابن ابي‏الحديد ضمن شرح اين سخن شواهدي از روايات و اخبار و اشعار آورده است که براي نمونه به ترجمه‏ي يک مورد بسنده مي‏شود.

جعفر بن محمد عليه‏السلام فرموده است: هر چيز را زيوري است و زيور مرد دوستان صميمي اويند.

شرح ابن میثم بحرانی :

اخوان، جمع اخو است مانند خربان که جمع خرب است، مقصود دوستان صميمي است. و در عبارت ترغيبي بر اخلاق پسنديده است، زيرا دوستان جز با اخلاق کريمه فراهم نيايند. و امام (علیه السلام) فرد ناتوان از دوستيابي را از آن رو ناتوانترين مردم، دانسته است که دوستيابي، نه به صرف نيروي بدني نياز دارد و نه به اعمال نيروي عقلي، بلکه تنها به اخلاق خوب و حسن رفتار و برخورد با گشاده‏رويي و چهره‏ي باز، نيازمند است. و اين امور هم در بيشتر مردم، طبيعي و آسانترين کار براي آنهاست، بنابراين کسي که از اينها ناتوان باشد، ناتوانترين فرد بر انجام کارهاست. و اينکه امام (علیه السلام) آن کسي را که دوستي داشته و بعد از دست داده، ناتوانترين شخص شمرده است از آن روست که دوستيابي ناگزير زحمتي براي شخص دارد، اما کسي که دوستي، فراهم آورده است، ديگر نيازي به اين مقدار زحمت نيز ندارد، بنابراين، نگهداري دوستان آسانتر است از دوستيابي، پس کسي که دوستان را از دست مي‏دهد، به خاطر ناتواني در نگهداري از چيزي که آسانترين کارهاست، از کسي که در دوستيابي ناتوان است، ناتوانتر مي‏باشد.

دوستی پیوندی است که میوه ی آن«غذای روح» است و«دل بی دوست، غمگین است».

آن که دوست ندارد، گرفتار خلاء روحی بزرگی است و به همان میزان، از نشاط و شادکامی و شکوفا ساختن استعدادهای خلاّق خویش محروم می ماند، به همین دلیل«حافظ شیرازی» سفارش می کند:

درخت دوستی بنشان که کام دل به بار آرد نهال دشمنی برکن که رنج بی شمار آرد

امام علی(ع) هم فرمودند: هر کس پس از آزمایش صحیح، کسی را به دوستی برگزیند، دوستی و رفاقت او پایدار و مودّت او استوار می ماند و کسی که بی حساب و نسنجیده با دیگران پیوند دوستی برقرار کند به ناچار به دوستی با افراد شرور و فاسد، مبتلا خواهد شد!

درباره ی راه های امتحان دوست،امام صادق(ع) هم یکی از سه راه زیر را مطرح کرده است: پولی از او بخواه، یا پولی را به عنوان امانت نزد او بگذار، یا او را در گرفتاری خویش شریک گردان، اگر در این جهات درست انجام وظیفه کرد، او را به عنوان دوست برگزین.

«اصالت خانوادگی» و «جوهر سالم نژادی» که به عنوان دو ملاک اساسی دوست گزینی مورد تأکید است و اصولاً عقلانیت و خردمندی افراد که با اصالت خانوادگی آنان ارتباط تنگاتنگ دارد، هرگز نباید نادیده گرفته شود.

امام علی(ع) برای معاشرت و دوستی با افراد، عقل و خردمندی آنان را که عموماً ناشی از اصالت خانوادگی است، مورد اهمیت و ضروری دانسته و از سوی دیگر فرموده است:«از دوستی و رفاقت با کسی که از نعمت عقل بی بهره است،خودداری کنید و به کسی که اصالت خانوادگی ندارد، احسان نکنید و او را برنگزینید، زیرا کسی که عقل ندارد، به گمان این که به شما نفع می رساند،زیان وارد می آورد و کسی که اصالت خانوادگی ندارد، به کسی که به او احسان و خوبی کرده، بدی و آزار روا می دارد»

امام علی(ع) می فرماید:«اگر با شخص عاقل و خردمندی که جوانمردی و کرم ا و را نمی پسندی، معاشرت و دوستی کنی ایرادی ندارد. در چنین حالی، از عقل و خردمندی او بهره برگیر و از اخلاق نامناسب او پرهیز داشته باش و هیچ گاه، رفاقت و دوستی با شخص کریم و اصیل را از دست مده، بلکه اگر نتوانی از عقل او استفاده کنی، با عقل و اندیشه و تدبیر خویش، از کرم و جوانمردی او بهره مند شو و تا می توانی از معاشرت و دوستی با اشخاص پست و فرومایه و نادان، گریزان و فراری باش»

صداقت و درستکاری و یک رنگی و پرهیز از نفاق که آثار آن در دلسوزی و خیرخواهی نمایان می گردد، از ویژگی هایی هستند که هنگام دوست یابی و دوست گزینی باید معیار عمل قرار گیرد.اصولاً دوست که معادل عربی آن«صدیق» است، صداقت و درستی را دربردارد و امام علی(ع) هم فرموده:«دوست بدین جهت«صدیق» نامیده شده که در مورد خوبی ها و عیب های تو، با صداقت با تو رفتار می کند و هر کسی چنین بود، به او اعتماد کن که او دوست واقعی است».

مزایای دوست خوب و صالح، نه تنها به زندگی این جهان انسان معنا و مفهوم می بخشد و او را در مراحل مختلف زندگی به پیروزی می رساند و او را از تنهایی و غربت و بی کسی نجات می دهد، چنانکه امام علی(ع) فرموده:«الَغرِیب مَن لَیسَ لَهُ حَبیب».

یعنی غریب کسی است که در زندگی خویش دوستی ندارد، بلکه کسانی که در زندگی دنیا، دوستان خوبی نداشته یا دوستان خطرناکی داشته اند و آنان را به تباهی و گمراهی کشانده اند، در جهان آخرت نیز آه و افسوس زیادی سر می دهند! و راه چاره ای ندارند.