شاخصه تفكر رزمندگان اسلام در تمام دوران ها آخرت محوری و بی توجهی به دنیا برشمرده می شود. پس از ترس از خدا و ایمان به ذات مقدس الهی باید از دنیای فانی دل برید و به سوی آخرت و دنیای باقی گام برداشت تا مورد توجه و نظر خداوند قرار گرفت.
رزمندگان ایران اسلامی برای جان نثاری در راه حق و حقیقت از حضرت علی(ع) درس گرفته و مانند ایشان برای دفاع از آزادگی و دین داری تلاش می كنند و قیام و مقابله با کفر را از امام شهیدان به یادگار دارند.
رزمندگان در سال های دفاع مقدس با انگیزه دفاع از اسلام سلوک کردند و روح دفاع از معنویت در بین شان زنده بود. آنان داری بینش تحلیل صحیح از جامعه جهانی، درگیری ضروری و قطعی بین ولایت مادی و الهی، آفات حاکمیت ولایت مادی بر زندگی بشر، وجود داشت. وقتی جامعه به این حد از بصیرت رسیده، مسلماً در آن انگیزه دفاع از ارزش‌ها و درگیری با ارزش‌های باطل ایجاد شده و فرهنگ دفاع نهادینه شده است.
آنان معتقد بودند و هستند آنچه که خدا به ما داده وسیله زندگی دنیا و زینت آن است و آنچه نزد خدا است بهتر و پایدارتر است و در آن تعقل کرده اند.
ساز و کار تفکر رزمندگان اسلام هرگز بر محور نظام سرمایه‌داری نبوده است، به توسعه سرمایه‌داری فکر نمی کردند و از فرهنگ خاص آن تاثیر نگرفته بودند چرا که حاصل آن جز حریص شدن انسان‌ها به دنیا و ابتهاجات مادی و لذایذ بیشتر نیست و در مطالعه منش و سرگذشت شهدا، جانباز ورزمندگان سالهای دفاع مقدس مشاهده می کنیم که نسبت به دین و آخرت حساسیت دارند.
انسانی که فریفته مظاهر دنیایی است، هرگز مدافع اسلام نیست و هیچگاه در درگیری مدرنیته و اسلام، سربازی نخواهد کرد و جان خود را فدا نمیکند، بلکه بر عکس پس از مدتی به سرباز بدون اونیفورم دشمن تبدیل می‌شود. بنابراین فرهنگ رزمندگان هیچ وقت بر اساس سازوکار دنیا نبوده، چرا که دنیامحوری انسان خاصی را پرورش میدهد که قبل از هر چیز تأثیر جدی خود را بر توسعه انسانی بنا می گذارد تا انسان متناسب با سرمایه پرورش دهد. این انسان هیچ گاه نخواهد توانست مدافع اسلام و نظام ارزشی دینی باشد. فرهنگ توسعه انسانی متناسب با توسعه سرمایه و قوانین توسعه سرمایه‌داری، فرهنگ دفاع از اسلام نیست و نخواهد بود، بلکه برعکس توهم غلط عده‌ای روشنفکر بیمار و وابسته، فرهنگ درگیری و ستیز با اسلام است. هر کدام از این دو فرهنگ مادی و الهی، مبتنی بر یک سری بینشها و گرایش‌های متفاوت است.
تمام سازوکار‌های فرهنگی - سیاسی و اقتصادی در دیدگاه مدافعان اسلام بر محور شناخت خدا و آخرت صورت گرفته و هرگز بر غیر این محور نبوده است
پس دو نکته را ازمحوریت فرهنگ دفاع مقدس درمی یابیم:
اول آن که ماهیت و چیستی دفاع مقدس را می شناسیم که ما در صدد دفاع از چه چیز‌هایی بوده و هستیم. دفاع مقدس ما دفاع از یک خاک، قومیت، نژاد، طبقه نبوده بلکه از حقایق عالم و ارزش‌های ملکوتی هستی و اسلام دفاع کردیم.
دیگر این که تمام سازوکار‌های فرهنگی - سیاسی و اقتصادی در دیدگاه مدافعان اسلام بر محور شناخت خدا و آخرت صورت گرفته و هرگز بر غیر این محور نبوده است، چرا اگرچنین بود، آنان به سمت انگیزه و گرایش‌های دیگری سوق پیدا می کردند و گذشتن از جان شیرین، زندگی و نعمت های دنیوی در نظرشان بسیار سخت می نمود.
فضای معنوی جبهه آن‌چنان تأثیر در افكار و روحیه مردم گذاشته بود كه عموماً به جز فرصت طلبان اقتصادی كسی به دنبال دنیا و زیبایی های آن نبوده است ، آخرت گرایی و توجه به خدای متعال روح غالب مردم بوده است. رفاه طلبی و اشرافی گری كه امروز متاسفانه ارزش تلقی می‌شود، بسیار زشت و نكوهیده بوده ، به ویژه كسانی كه در حال و هوای جنگ بودند از زرق و برق دنیا دور بوده و قلوب آن‌ها سرشار از نور عرفان و معنویت شده بود.
بنابراین، اگر امروز فرهنگ دفاع را به معنای فرهنگ دفاع از اسلام بدانیم و راهکار‌های عینی آن را ارائه تحلیل‌های صحیح و منطقی و بصیرت کافی برای شناخت اسلام و جبهه مقابل آن که تمدن مدرنیته مادی است، بدانیم، مسلماً محور تفکر ما نیز آخرت خواهد بود و دل از مادیت دنیا می بریم.
