|
|
|
|
|
|
فعالیت |
۲۰۰۳-تا کنون |
|
ایدئولوژی |
سلفی-جهادی |
|
رهبران |
ابومصعب الزرقاوی ☠(۲۰۰۴-۲۰۰۶)
ابوحمزه المهاجر ☠(۲۰۰۶-۲۰۱۰)
ابوعمر البغدادی ☠(۲۰۰۶-۲۰۱۰)
ابوبکر البغدادی (۲۰۱۰-) |
|
ستاد |
بعقوبه(عراق)،
رقه(سوریه) |
ناحیهٔ
عملیات‌ها |
 عراق
 سوریه |
|
نیرو |
~۱۰۰۰ اعضای اصلی (۲۰۰۵)[۱]
با احتساب ِ نیروهای پاره-وقت ۱۰۰۰۰~)(۲۰۱۰)[۲]
~۱٬۰۰۰ (۲۰۱۱)[۳]
~۲٬۵۰۰ (۲۰۱۲)[۴][۵]
۱۰٬۰۰۰–۱۲٬۰۰۰ (۲۰۱۳)[۶] |
|
بخشی از |
القاعده (از ۲۰۰۴)[۷] |
|
سرچشمه‌گرفته از |
دولت اسلامی عراق و شام
 القاعده در عراق(شورای مجاهدین) |
|
تبدیل شده به |
سوریه (alleged) |
|
مخالفان |
 نیروهای مسلح سوریه
 ارتش آزاد سوریه[۸]
 National Defense Force
Iraqi Armed Forces
 Multi-National Force(۲۰۰۴-۲۰۰۹)
 U.S. Forces – Iraq(۲۰۱۰-۲۰۱۱)
شوراهای بیداری
 نیروهای مسلح ترکیه[۹][۱۰][۱۱][۱۲]
 حزب‌الله لبنان[۱۳](گردان‌های حزب‌الله عراق)[۱۳]
جبهه انقلابیون سوریه[۱۴]
 ارتش مجاهدین[۱۵]
 جبهه النصره
 انصار الاسلام
 جماعت انصار السنا
 پیش‌مرگ |
|
نبردها/جنگ‌ها |
جنگ عراق
-
Iraqi Insurgency
-
Civil War in Iraq
-
جنگ داخلی سوریه[۱۶]
-
Rebel-ISIL conflict
|
دولت اسلامی عراق و شام (به عربی: الدولة الاسلامیة فی العراق والشام) با نام اختصاری داعش، یک گروه شورشی فعال در عراق وسوریه است که خود را یک کشور مستقل دانسته و بخش‌هایی از شمال سوریه و عراق را در تصرف خود دارد. این گروه به رهبری ابوبکر البغدادی از جنگجویان سلفیِ جداشده از شبکه القاعده تأسیس شده و علیه دولت‌های عراق و سوریه و گروههای مخالف دولت سوریه وارد جنگ شده‌است.
داعش به‌قدری تندرو و سخت‌گیر است که با دیگر گروههای اسلام‌گرای سلفی ازجمله جبهه النصره شاخه رسمی القاعده در سوریه نیز درگیر جنگ شده و در فوریه ۲۰۱۴ ایمن الظواهری، رهبر القاعده به‌طور رسمی هر گونه انتساب این گروه به القاعده را رد کرده‌است.[۱۷]داعش در سوریه متحمل شکست‌هایی در مقابل جبهه النصره شده‌است اما در ژوئن ۲۰۱۴ موصل، دومین شهر بزرگ عراق را به تصرف خود درآورده‌است.[۱۸]
محتویات
[نهفتن]
-
۱ عراق
-
۲ حمله به شمال عراق
-
۳ قوانین دولت
-
۴ واکنش به اقدامات داعش
-
۵ جایگاه داعش در سازمان ملل
-
۶ روابط خارجی داعش
-
۷ لو رفتن اطلاعات محرمانه داعش
-
۸ ثروت داعش
-
۹ فعالیت در سوریه
-
۱۰ فعالیت در اردن
-
۱۱ استفاده از اینترنت
-
۱۲ جنایات جنگی
-
۱۳ پیوند به بیرون
-
۱۴ منابع
عراق
داعش در نیمه دوم سال ۲۰۱۳ نزدیک به ۱۴۰۰ خانه را در عراق منفجر و ویران کرد. طی این حملات، ۱۹۹۶ نفر کشته و ۳۰۲۱ نفر زخمی شدند.[۱۹]
در دی ۱۳۹۲/ ژانویه ۲۰۱۴ پس از به آتش کشیدن چادر معترضین در استان‌های سنی‌نشین عراق توسط نیروهای امنیتی، و عقب‌نشینیارتش از دو شهر رمادی و فلوجه، نیروهای دولت اسلامی عراق و شام از این فرصت استفاده کردند و نیمی از شهر فلوجه و قسمتی از شهر رمادی را به تصرف خود درآوردند و در این دو شهر به ایجاد ایستگاه‌های ایست و بازرسی مبادرت ورزیدند. عشایر عراق، در نبودِ ارتش، به مقابله با این گروه می‌پردازند.[۲۰][۲۱][۲۲][۲۳][۲۴][۲۵] در نهایت، داعش توانست کنترل کامل فلوجه را در دست بگیرد.[۲۶] ولی طی نبرد، سرکرده داعش در رمادی کشته[۲۷] و کنترل این دو شهر از دست آنان خارج شد.[۲۸][۲۹] هرچند داعش برای فلوجه یک والی تعیین کرده است.[۲۹] پس از عقب‌نشینی داعش از این دو شهر در عملیات انتقام محمد در صحرای الانبار[۲۷][۲۹] ، نبرد میان عشایر منطقه[۲۸] ، پلیس محلی[۲۸] ، ارتش عراق[۲۷] ، نیروهای داوطلب[۳۰] از دیگر مناطق عراق از یک طرف و نیروهای داعش از طرف دیگر در استان الانبار عراق در جریان است.[۲۷]
ارتش عراق در ۱۴ دی‌ماه اعلام کرد که پس از دو روز درگیری با اعضای داعش در رشته‌کوه حمرین توانست آنان را از این منطقه بیرون براند. داعش نیز به طرف استان صلاح‌الدین عقب نشینی کرد.[۳۱] عناصر گروهک تروریستی داعش، پنجشنبه‌شب ۸ خردادماه ۱۳۹۳، ۱۵۰دانش‌آموز دختر و پسر دبیرستانی کُرد ساکن منطقه عین‌العرب که برای شرکت در امتحان نهایی عازم حلب بودند، ربودند. عناصر داعش، در همان روز، ۱۹۳ تن از شهروندان کُرد را نیز که ۱۷ تا ۷۰ سال سن داشتند، در منطقه قباسین واقع در حومه شهر الباب در استان حلب ربودند و به جستجوی خانه‌به‌خانه این منطقه پرداختند.[۳۲]
حمله به شمال عراق
نوشتارهای اصلی: حمله به شمال عراق (۲۰۱۴)، روزشمار حمله به عراق (۲۰۱۴)، و واکنش‌ها و مواضع حمله به عراق (۲۰۱۴)
در ژوئن ۲۰۱۴، پنج‌هزار نفر از افراد مسلح داعش به‌طور کامل شهر موصل را به تصرف درآوردند و همه شهر را در اختیار گرفتند. این در حالی است که قبل از این آمار، تنها سه‌هزار نفر از نیروهای داعش در شهر مستقر بودند که ۲۵۰۰ نفر آنها از خارج از این استان آمده‌بودند و باسرویس‌های اطلاعاتی موجود در شهر موصل و پانصد نیروی دیگر موجود در این شهر توانستد شهر را به تصرف درآورند و نیروهای خود را افزایش دهند. این افراد، با حمله به زندان بادوش در نینوا، بیش از ۱۴۰۰ زندانی را آزاد کردند. افراد مسلح همچنین به زندان التسفیرات و زندان مدیریت مبارزه با تروریسم در این منطقه حمله کردند و ده‌ها زندانی را از این دو زندان آزاد کردند. همچنین، انبارهای ذخیره موادتسلیحاتی استان الانبار، مراکز امنیتی و نظامی و ساختمان شعبه‌ای از بانک مرکزی در منطقه الدواسه را در دست گرفتند. افراد مسلح، با حمله به انبارهای سلاح، همه انواع سلاح‌های سنگین، ازجمله بالگردها و خودروهای زرهی و تانک‌ها را تصاحب کردند.[۳۳] شورشیان،کنسولگری ترکیه را در این شهر تصرف کردند. در برخی عکس‌هایی که یکی از سایت‌های وابسته به داعش منتشر کرده‌است، داعشی‌ها شیعیان غیرنظامی عراقی را به مکانی نامعلوم انتقال داده و درحالی‌که دستان آنها را بسته‌اند به رگبار می‌بندند.[۳۴][۳۵]
این گروه همچنین اقدام به انتشار تصاویری کرده که اعدام‌های میدانی به اجرا گذاشته شده توسط آن علیه نیروهای پلیس عراق را نشان می‌دهد.
در این تصاویر نشان داده شده که داعش با شلیک به سر اقدام به اعدام این نیروهای عراقی کرده است.[۳۶]
قوانین دولت
داعش، پس از تسلط بر رقه، قوانینی را وضع کرد که عدول از آنها مستوجب مجازات سنگین است. فهرست این قوانین ممنوعه به شرح زیرند[۳۷]:
-
پوشیدن شلوار جین (برای زنان)
-
پوشیدن شلوار جین توسط مردان کمرباریک
-
کوتاه کردن مو
-
نمایش لباس‌های زنانه در ویترین و کار کردن مردان در فروشگاه لباس زنانه
-
ورود مردان به مغازه‌های لباس خیاطی زنانه
-
تبلیغ آرایشگاه‌های زنانه
-
استفاده از کلمه داعش
-
مراجعه زنان به دکتر زنان و زایمان
-
شانه کردن موی سر و صورت (برای مردان)
-
کشیدن سیگار و قلیان
-
نشستن زنان بر صندلی
-
خرید و فروش الکل و مواد مخدر[۳۸]
-
نابودی زیارتگاه ها[۳۹]
مردم رقه نیز برای اینکه این مجازات‌ها گریبانشان را نگیرد، بجز در موارد ضروری، از خانه خارج نمی‌شوند..[۴۰]
واکنش به اقدامات داعش
مناطق تحت تسلط دولت اسلامی عراق و شام در ژوئن ۲۰۱۴
عدنان العرعور، از علمای منتفّذ سلفی در سوریه، در واکنش به اقدامات داعش، در مصاحبه‌ای بیان کرد:
برای ما روشن شده‌است که نیروهای داعش همه توافقات را زیر پا می‌گذارند و به کشتن مجاهدین راه حق مبادرت می‌ورزند. آنها خائنانی هستند که تلاش می‌کنند تا با تکفیر علما امت اسلامی را از وجود علما پاک کنند.[۴۱]
دکتر علی قره‌داغی، دبیرکل اتحادیه جهانی علمای اسلام، در پاسخ به اقدامات داعش در کشتار کردها و غیرنظامیان در سوریه، در مصاحبه‌ای بیان کرد: «ما برخوردهای ضد راهبان مسیحی را محکوم می‌کنیم و با اقدامات تروریستی مخالف هستیم. اقدامات تروریستی انجام‌شده ازسوی دولت اسلامی عراق و شام را محکوم می‌کنیم. داعش قربانیان خود را بیشتر ازمیان اهل تسنن انتخاب کرده‌است تا اهل تشیع. گروهی، ازروی حماقت و نفهمی، دست به اقداماتی نابجا زدند و تصویری ناپسند و زشت از اسلام را در اذهان ترسیم کردند و ازهمین‌روی، در این برهه ایفای نقش عالمان مذهبی برای تغییر این تصویر، ضروری است.»[۴۲]
آیت‌الله سیستانی، مرجع تقلید شیعه، از شیعیان خواسته تا «سلاح بردارند و با پیکارجویان افراطی مبارزه کنند». سخنگوی او اعلام کرده‌است که «شهروندانی که قادر به حمل اسلحه هستند، وظیفه دارند که در دفاع از کشور و مردم خود و اماکن مقدس، به نیروهای امنیتی کشور بپیوندند».[۴۳]همچنین آمریکا هم، در حمایت از دولت عراق، اعلام کرده که «همه گزینه‌ها برای کمک به دولت عراق باز است».[۴۴]
جایگاه داعش در سازمان ملل
نام داعش هنوز رسما در فهرست گروههای تروریستی سازمان ملل قرار ندارد اگر شورای امنیت بطور خاص قطعنامه‌ای راجع به داعش منتشر کند و این گروه را در فهرست تروریستها قرار دهد. و یا آنها را به فهرست القاعده و بوکو حرام اضافه کند برخورد نظامی با این گروه ساده‌تر خواهد شد قطعنامه‌های سازمان ملل در مورد تروریزم به کشورها اجازه می‌دهد برای مبارزه با تروریزم اقدامات پیشگیرانه احتیاطی انجام دهند. ایران می‌تواند وارد جنگ با تروریزم شود و تقریبا منع حقوقی نخواهد داشت بخصوص اگر دولت عراق از ایران درخواست کرده باشد. تا کنون کشورهایی مانند انگلیس و آمریکا این گروه را در فهرست تروریستها قرار داده‌اند. داعش - بوکو حرام و ... محصول جهل، تعصب، عقب‌ماندگی، توسعه‌نیافتگی سیاسی و اجتماعی است. .[۴۵] [۱]
روابط خارجی داعش
وبگاه تابناک در خرداد ۱۳۹۳ نوشت: یکی از فرماندهان، بعثی تکریتی، که در روزهای اخیر در شمال سامرا دستگیر شده، اعترافات تکان‌دهنده‌ای درباره تروریست‌های تکفیری بعثی بر زبان آورده‌است. وی گفته افرادی که به داعش موسوم هستند، هم‌اکنون نقش فداییان صدام را برای فرمانده لشکرهای لشکرهای سابق صدام بازی می‌کنند.[۴۶]
لو رفتن اطلاعات محرمانه داعش
به نوشته روزنامه گاردین، دولت عراق حدود ۱۶۰ یواس‌بی استیک در اختیار سازمان‌های اطلاعاتی غربی قرار داده‌است که حاوی اطلاعات بسیار مهمی درباره این گروه است که ازجمله آنها می‌توان به اسامی جنگجوهای خارجی و رهبران، رمزهای محرمانه، اطلاعاتی درمورد شبکه مالی این گروه و غیره اشاره کرد. گفته می‌شود که دولت عراق این اطلاعات را پیش از حمله داعش به موصل به‌دست آورده‌است. دو روز قبل از حمله این گروه تروریستی به موصل، دولت عراق موفق به دستگیری یکی از عوامل ارتباطیِ این گروه به نام ابوهاجر می‌شود که در بازجویی از این شخص، او نام رهبر خود را عبدالرحمان البیلاوی ذکر کرده و محل سکونت او را فاش می‌کند. چند ساعت بعد از اعتراف، البیلاوی در خانه خود کشته می‌شود، اما مأموران امنیتیِ عراق موفق می‌شوند اطلاعات بسیار مهمی را در خانه او کشف و ضبط کنند. گفته می‌شود حجم اطلاعات به‌قدری بوده‌است که یک افسر امنیتی بریتانیا عنوان کرده‌است «ما و آمریکایی‌ها از گستردگی این اطلاعات شگفت‌زده شدیم». عامل ارتباطیِ داعش، ابوهاجر، در حین دستگیری عنوان کرده‌بود که «به‌زودی شهر موصل بدل به جهنم خواهد شد»، و دو روز بعد، شهر موصل به‌دست نیروهای داعش افتاد. پس از تصرف موصل، دارایی‌های داعش از ۸۷۵ میلیون دلار به حدود «چند میلیارد دلار» رسیده‌است.[۴۷]
ثروت داعش
تروریست های مسلح داعش پس از تصرف شهر موصل، دست به غارت بانک‌های این شهر زدند. این گروه موفق شد حدود ۴۲۹ میلیون دلار را از بانک‌های موصل، غارت کند. بدین ترتیب می‌توان گفت داعش در آن زمان به ثروتمندترین گروه تروریستی در جهان تبدیل شد.[۴۸] پیش از تصرف موصل "دارایی نقدی داعش ۸۷۵ میلیون دلار" بوده است. بنا به گزارش گاردین پس از تصرف شهر موصل، دارایی‌های داعش احتمالاً بالغ بر چند میلیارد دلار شد. پس از غارت بانک‌ها و مؤسسات مالی و دست‌یابی به تجهیزات نظامی موصل باید به دارایی‌های پیشین داعش مبلغی حدود یک و نیم میلیارد دلار دیگر را نیز افزود.[۴۹]
فعالیت در سوریه
به گزارش خبرگزاری دویچه‌وله، شبه‌نظامیان داعش در روز جمعه ۲۰ ژوئن ۲۰۱۴، یک گذرگاه مهم مرزی عراق با سوریه را به تصرف خود درآوردند. آنها به سوی یک شهر مرزی به نام القائم پیشروی کرده و موفق شدند کنترل شهرداری این منطقه را بدست بگیرند که مرزبانان عراقی در نتیجه شنیدن این خبر، «به‌سرعت پست‌های خود را ترک کرده و پا به فرار گذاشتند». این گذرگاه مهم بین عراق و سوریه، از روز ۲۱ ژوئن به طور کامل در دست شبه‌نظامیان داعش قرار گرفته است و در نتیجه، داعش می‌تواند به آسانی از این گذرگاه برای منتقل کردن منابع خود بین سوریه و عراق استفاده کند.[۵۰]
فعالیت در اردن
گروه دولت اسلامی عراق و شام شاخه دیگری را برای به کار گرفتن اعضای جدید در اردن تاسیس کرد که به گفته مسئولان این گروه هدف این شاخه جدید اعزام نیرو و همچنین ارسال سلاح به کشورهای همجوار است.[۵۱]
استفاده از اینترنت
این گروه از اینترنت به عنوان ابزاری برای تبلیغ و پیشبرد اهداف خود استفاده می‌کند. بر طبق گزارش‌ها، از ۹ ژوئن که حملات نظامی این گروه شروع شده، تعدادی حساب کاربری در شبکه‌های اجتماعی نظیر توئیتر و فیسبوک ایجاد شده که ادعا می‌کنند «نماینده داعش در عراق و سوریه» هستند و به منتشر کردن اخبار، تصاویر و فیلم‌های مرتبط با این گروه می‌پردازند که بعضا به زبان‌هایی از جمله فرانسوی و انگلیسی هستند. البته این حساب‌ها به صورت رسمی از طرف داعش تأیید نشده است. تعداد قابل توجهی از این پیام‌ها، از کشورهایی همچون کویت، عربستان سعودی و سایر کشورهای عربی حوضه خلیج فارسی منتشر شده است. دولت عراق برای جلوگیری از تأثیر این تبلیغات در فضای مجازی، دسترسی به این شبکه‌های اجتماعی را محدود کرده است.[۵۲]
جنایات جنگی
بنابر گزارش دیده‌بان حقوق بشر، سازمان داعش در درگیری‌های نظامی خود از کودکان و نوجوانان استفاده می‌کند. این گزارش بر پایه اطلاعات داده شده توسط ۲۵ تنظیم شده است. در این گزارش نه تنها داعش متهم به استفاده نظامی از کودکان شده است، بلکه گروهک‌ها و سازمان‌های دیگری از جمله جبهه النصره، سازمان نزدیک به القاعده، ارتش آزاد سوریه، جبهه اسلامی سوری و نیروهای امنیتی در مناطق کردنشین هم متهم به استفاده نظامی از کودکان شده‌اند.[۵۳]
بنابر گزارش روزنامه واشینگتون پست، نیروهای داعش ساکنین چند روستای ترکمن‌نشین در عراق را قتل عام کرده‌اند که در بین آنها دو دختر خردسال هم وجود دارد. بنابر گزارش یک پلیس محلی، تعداد مقتولین ۵۵ تن اعلام شده است. دهه‌ها تن دیگر هم مفقودالاثر شده‌اند.[۵۴]
