فهرست رشته های معرفی شده ی رشته ی تجربی

دیباچه: زیست‌شناسی‌ سلولی‌ و مولکولی‌ دارای‌ 5 گرایش‌ میکروبیولوژی‌ ، علوم‌ سلولی‌ و مولکولی‌، ژنتیک‌، بیوشیمی‌ و بیوفیزیک‌ است‌. گفتنی‌ است‌ که‌ گرایش‌ بیوشیمی‌ یا بیوفیزیک‌ تاکنون‌ در هیچ‌ دانشگاهی‌ در سطح‌ لیسانس‌ ارائه‌ نشده‌ است‌ در ضمن‌ تفاوت‌ محسوسی‌ بین‌ گرایش‌های‌ مختلف‌ این‌ رشته‌ در مقطع‌ کارشناسی‌ وجود ندارد.گرایش‌ ژنتیک‌به طور کلی‌ دانش‌ ژنتیک‌ درباره‌ انتقال‌ صفات‌ وراثتی‌ از والدین‌ به‌ اولاد بحث‌ می‌کند که‌ البته‌ این‌ والدین‌ می‌توانند انسان‌، درخت‌ یا باکتری‌ باشند. در واقع‌ ژنتیک‌ تلاش‌ می‌کند تا بگوید که‌ چه‌ مکانیزم‌های‌ مولکولی‌، عامل‌ انتقال‌ صفات‌ از نسلی‌ به‌ نسل‌ دیگر هستند. همچنین‌ می‌خواهد بداند که‌ چرا گاهی‌ اوقات‌ در بین‌ والدین‌ و فرزندان‌ در برخی‌ صفات‌ تفاوت‌های‌ بسیار معنی‌ داری‌ وجود دارد؟ در کل‌ دانشجویان‌ این‌ گرایش‌ مباحث‌ مهمی‌ مثل‌ ژنتیک‌ سرطان‌، روش‌های‌ تشخیص‌ بیماری‌های‌ ژنتیکی‌ قبل‌ و بعد از تولد، شناخت‌ ناقلین‌ بیماری‌ها، اصول‌ مشاوره‌ ژنتیکی‌، نقش‌ ژنتیک‌ در بروز رفتارهای‌ فردی‌ و اجتماعی‌، شناخت‌ جمعیت‌های‌ مختلف‌ ژنتیکی‌ و نژادهای‌ انسانی‌، ژن‌ درمانی‌، پزشکی‌ قانونی‌، تکنیک‌های‌ رایج‌ در ژنتیک‌، روش‌های‌ اصلاح‌ نژاد و ژنتیک‌ مولکولی‌ را مطالعه‌ می‌کنند.
موقعیت‌ شغلی‌ در ایران‌ :
علم‌ ژنتیک‌ در ایران‌ هنوز در ابتدای‌ راه‌ است‌ و باید تلاش‌ بسیار کرد و کاستی‌ها را جبران‌ نمود و موانع‌ را از میان‌ برداشت‌ تا بتوان‌ شاهد رشد روزافزون‌ این علم‌ در ایران‌ بود. البته‌ این‌ به‌ آن‌ معنی‌ نیست‌ که‌ در کشور ما تحقیقات‌ ژنتیکی‌ انجام‌ نمی‌گیرد و فارغ‌التحصیلان‌ این‌ رشته‌ جذب‌ هیچ‌ مرکزی‌ نمی‌شوند، بلکه‌ سازمان‌های‌ مختلفی‌ هستند که‌ به‌ فعالیت‌های‌ تحقیقاتی‌ ژنتیکی‌ می‌پردازند که‌ از جمله‌ می‌توان‌ به‌ مراکز مختلف‌ وزارت‌ جهاد کشاورزی‌، مراکز پژوهشی‌ وزارت‌ علوم‌، انستیتو پاستور، مرکز ملی‌ تحقیقات‌ مهندسی‌ ژنتیک‌ و تکنولوژی‌ زیستی‌ اشاره‌ کرد.
درس‌های‌ این‌ رشته‌ در طول‌ تحصیل :
دروس‌مشترک‌ در ‌گرایش‌های ‌مختلف‌ زیست‌شناسی ‌سلولی ‌و مولکولی‌:
ریاضی‌، فیزیک‌، شیمی‌، شیمی‌ آلی‌، بیوشیمی‌، آمار زیستی‌، زیست‌شناسی‌ سلولی‌، زیست‌شناسی‌ مولکولی‌، ژنتیک‌، میکروبیولوژی‌، اکولوژی‌، ویروس‌شناسی‌، تکامل‌، زیست‌شناسی‌ گیاهی‌، زیست‌شناسی‌ جانوری‌، فیزیولوژی‌ جانوری‌، فیزیولوژی‌ گیاهی‌، بیوفیزیک‌، بیوشیمی‌، زیست‌شناسی‌ پرتوی‌، ایمونولوژی‌.
دروس‌ تخصصی‌ گرایش‌ ژنتیک‌:
ژنتیک‌ انسانی‌، سیتو ژنتیک‌، اصول‌ مشاوره‌ ژنتیکی‌، ژنتیک‌ سرطان‌، ژنتیک‌ رفتاری‌، مبانی‌ ژنتیک‌ میکروارگانیسم‌، ژنتیک‌ پیشرفته‌ یا تازه‌های‌ ژنتیک‌، ژنتیک‌ کمی‌ یا ژنتیک‌ جمعیت‌ها، سمینار، پروژه‌ (بسیاری‌ از درس‌های‌ این‌ رشته‌ همراه‌ با آزمایشگاه‌ است‌).
گرایش‌ علوم‌ سلولی‌ و مولکولی:
‌مهمترین‌ مولکول‌هایی‌ که‌ در حیات‌ سلول‌ مؤثر هستند، RNA,DNA و پروتئین‌ها می‌باشند. DNA مرکز ذخیره‌ اطلاعات‌ و صدور فرمان‌های‌ سلول‌، RNA وظیفه‌ انتقال‌ این‌ فرمان‌ها و پروتئین‌ مسؤولیت‌ اجرای‌ این‌ فرمان‌ها را بر عهده‌ دارند. در زیست‌شناسی‌ سلولی‌ و مولکولی‌ چگونگی‌ این‌ فعالیت‌ها بررسی‌ می‌شود.امروزه‌ زیست‌ شناسی‌ در کشورهای‌ پیشرفته‌ بیش‌ از 80 تا 90 درصد سمت‌ و سوی‌ علوم‌ سلولی‌ و مولکولی‌ دارد. چرا که‌ رشته‌ علوم‌ سلولی‌ و مولکولی‌ نیروی‌ انسانی‌ لازم‌ را برای‌ تحقیق‌ در رشته‌های‌ پزشکی‌، بیوشیمی‌، ژنتیک‌، بیوتکنولوژی‌، مهندسی‌ ژنتیک‌، اصلاح‌ نباتات‌، شیلات‌ و دام‌ تربیت‌ می‌کند.
موقعیت‌ شغلی‌ در ایران :
اصولاً در ایران‌ اگر فردی‌ به‌ امید آینده‌ مالی‌ خوب‌ به‌ دنبال‌ علوم‌ پایه‌ برود اشتباه‌ کرده‌ است‌ چرا که‌ رشته‌های‌ علوم‌ در ایران‌ ارزش‌ مادی‌ زیادی‌ ندارند. امّا اگر فردی به‌ علوم‌ پایه‌ علاقه‌ دارد ، مطمئناً رشته‌ علوم‌ سلولی‌ و مولکولی‌ رشته‌ای‌ با ارزش‌ و خوب‌ است‌. تعدادی‌ از مراکز تحقیقاتی‌ مانند انستیتوپاستور، مرکز تحقیقات‌ ژنتیک‌، مرکز تحقیقات‌ بیوشیمی‌ و بیوفیزیک‌ و مراکز تحقیقاتی‌ دانشگاهی‌ می‌توانند پذیرای‌ فارغ‌التحصیلان‌ علوم‌ سلولی‌ و مولکولی‌ باشند. علاوه‌ بر مراکز تحقیقاتی‌ موجود، فارغ‌التحصیل‌ این‌ رشته‌ می‌تواند با ایجاد شرکت‌ خصوصی‌ سازنده‌ مواد اولیه‌ آزمایشگاه‌های‌ علوم‌ سلولی‌ و مولکولی‌ یا آزمایشگاهی‌ که‌ تستهای‌ آن‌ در سطح‌ موکلولی‌ است‌، هم‌ به‌ جامعه‌ علمی‌ خدمت‌ کند و هم‌ وضعیت‌ مالی‌ نسبتاً خوبی‌ داشته‌ باشد البته‌ در حال‌ حاضر نیز در ایران‌ چنین‌ فعالیت‌هایی‌ در سطح‌ محدودی‌ انجام‌ می‌گیرد.
دروس‌ تخصصی‌ گرایش‌ علوم‌ سلولی‌ و مولکولی‌:
شیمی‌ آلی‌، بیوشیمی‌، زیست‌شناسی‌ سلولی‌، ژنتیک‌، میکروبیولوژی‌، اکولوژی‌، زیست‌شناسی‌ گیاهی‌، زیست‌شناسی‌ جانوری‌، فیزیولوژی‌ گیاهی‌، ایمونولوژی‌، زبان‌ تخصصی‌. (بسیاری‌ از درس‌های‌ این‌ گرایش‌ همراه‌ با آزمایشگاه‌ است‌).
گرایش‌ میکروبیولوژی‌:
میکروارگانیسم‌ها موجودات‌ ریز ذره‌بینی‌ مانند:
باکتری‌ها، ویروس‌ها، قارچ‌های‌ میکروسکوپی‌ و پرتوزوئرها هستند که‌ با چشم‌ غیر مسلح‌ دیده‌ نمی‌شوند. علم‌ میکروبیولوژی‌ که‌ گرایشی‌ از زیست‌شناسی‌ است‌ به‌ بررسی‌ و مطالعه‌ میگروارگانیسم‌ها می‌پردازد. در این‌ علم‌ ارتباط‌ میکروارگانیسم‌ها با خودشان‌ و همچنین‌ با موجودات‌ عالی‌تر مانند انسان‌، حیوانات‌ و گیاهان‌ بررسی‌ می‌شود. علم‌ میکروبیولوژی‌ گرایش‌های‌ مختلفی‌ دارد که‌ عبارتند از: میکروبیولوژی‌ پزشکی‌، میکروبیولوژی‌ غذایی‌ و میکروبیولوژی‌ صنعتی‌.
کاربرد این‌ گرایش‌ آنقدر گسترده‌ است‌ که‌ قابل‌ ذکر نیست‌. محقق‌ این‌ گرایش‌ از یک‌ سو‌ می‌تواند به‌ بررسی‌ کاربرد سلاح‌های‌ میکروبی‌ و راه‌های‌ پیشگیری‌ از این‌ سلاح‌ها بپردازد و از سوی‌ دیگر می‌تواند در کارخانه‌های‌ عطرسازی‌ مشغول‌ باشد. میکروبیولوژی‌ پایه‌ و اساس‌ بسیاری‌ از علوم‌ از قبیل‌:
بیوشیمی‌، بیوتکنولوژی‌، ژنتیک‌ و پزشکی‌ است‌. یکی‌ از کاربردهای‌ گرایش‌ میکروبیولوژی‌ در آزمایشگاه‌های‌ تشخیص‌ طبی‌ است‌. میکروبیولوژی‌ در تشخیص‌ بیماری‌ نیز اهمیت‌ بسیار زیادی‌ دارد. در مواد غذایی‌ و تولید مواد غذایی‌ مختلف‌ نیز اثر میکروارگانیسم‌ها بسیار قابل‌ توجه‌ است‌. همچنین‌ گرایش‌ میکروبیولوژی‌ در کشاورزی‌ به طور بسیار وسیعی‌ در تشخیص‌ آفات‌ گیاهی‌، مبارزه‌ با آفات‌ گیاهی‌ و ایجاد مقاومت‌ گیاهی‌ مورد استفاده‌ قرار می‌گیرد. در صنایع‌ و معادن‌ نیز برای‌ استخراج‌ فلزات‌ سنگین‌ و در تصفیه‌ نفت‌ در گوگردزدایی‌ از نفت‌ مورد استفاده‌ قرار می‌گیرد. در محافظت‌ از محیط‌ زیست‌، تصفیه‌ فاضلاب‌ها و مبارزه‌ بیولوژیکی‌ با عفونت‌ها و آلودگی‌های‌ فاضلابی‌ مورد استفاده‌ قرار می‌گیرد و آب‌ سالم‌ و در حقیقت‌ بدون‌ آلودگی‌ تحویل‌ می‌دهد. حتی‌ در صنعت‌ نساجی‌ نیز این‌ علم‌ به‌ یاری‌ بشر آمده‌ است‌ و به‌ تازگی‌ در صنعت‌ نساجی‌ از میکروارگانیسم‌ها برای‌ تثبیت‌ نشاسته‌ و آهار دادن‌ پارچه‌ استفاده‌ می‌شود.
موقعیت‌ شغلی‌ در ایران :
کارشناسان‌ میکروبیولوژی‌ در پژوهشگاه‌ نفت‌ برای‌ تحقیق‌ بر روی‌ میکروب‌های‌ نفت‌خوار یا گوگردزدایی‌، در بخش‌ صنایع‌ غذایی‌ در کارخانه‌های‌ کنسروسازی‌ و کمپوت‌ سازی‌ و در صنایع‌ بهداشتی‌ مشغول‌ به‌ کار هستند. تهیه‌ لوازم‌ آزمایشگاهی‌ مورد نیاز در این‌ گرایش‌ یکی‌ از شغل‌هایی‌ است‌ که‌ بعضی‌ جذب‌ آن‌ می‌شوند. مؤسسه‌ استاندارد یا آزمایشگاه‌های‌ کارخانجات‌ تهیه‌ مواد بهداشتی‌ و غذایی‌ برای‌ تشخیص‌ کیفیت‌ و سلامت‌ این‌ مواد از نظر عدم‌ آلودگی‌ میکروبی‌، مراکز تهیه‌ مواد دارویی‌ مانند تهیه‌ آنتی‌ بیوتیک‌ها و بالاخره‌ کارخانجات‌ تهیه‌ اسیدها مانند اسید بوتریک‌ و اسید استیک‌ و حلال‌ها مانند الکل‌ و استون‌ و مراکز تهیه‌ واکسن‌ مانند مؤسسه‌ رازی‌ و انستیتوپاستور ایران‌ نیز می‌توانند مراکز جذب‌ فارغ‌التحصیلان‌ این‌ گرایش‌ باشند.
دروس‌ تخصصی‌ گرایش‌ میکروبیولوژی‌:
شیمی‌ آلی‌، بیوشیمی‌، آمار زیستی‌، زیست‌شناسی‌ سلولی‌، زیست‌شناسی‌ مولکولی‌، ژنتیک‌، میکروبیولوژی‌، اکولوژی‌، ویروس‌شناسی‌، تکامل‌، زیست‌شناسی‌ گیاهی‌، زیست‌شناسی‌ جانوری‌، فیزیولوژی‌ جانوری‌، فیزیولوژی‌ گیاهی‌، بیوفیزیک‌، بیوشیمی‌، زیست‌شناسی‌ پرتوی‌، ایمونولوژی‌، باکتری‌شناسی‌، میکروبیولوژی‌ محیطی‌، قارچ‌شناسی‌، پروتوزئولوژی‌. (بسیاری‌ از درس‌های‌ این‌ گرایش‌ همراه‌ با آزمایشگاه‌ است‌).
توانایی‌های‌ لازم :
در گرایش‌های‌ مختلف‌ زیست‌شناسی‌ سلولی‌ و مولکولی‌ باید علاقه‌مند بود و صبر و پشتکار داشت‌ تا بتوان‌ طعم‌ شیرین‌ موفقیت‌ را چشید. همچنین‌ دانشجو باید حافظه‌ خوبی‌ داشته‌ و در دروس‌ شیمی‌، ریاضی‌ و فیزیک‌ قوی‌ باشد و در نهایت‌ لازم‌ است‌ که‌ به‌ کارهای‌ آزمایشگاهی‌ علاقه‌مند باشد. برای‌ مثال‌ یکی‌ از کارهایی‌ که‌ به‌ طور معمول‌ در آزمایشگاه‌ علوم‌ سلولی‌ و مولکولی‌ انجام‌ می‌گیرد، استخراج‌ RNA از یک‌ بافت‌ است‌ که‌ حداقل‌ زمان‌ لازم‌ برای‌ این‌ کار 5 ساعت‌ می‌باشد.منبع: کتاب آشنایی با رشته های دانشگاهی سازمان سنجش آموزش کشورتالیف خانم فیروزه سودایی ونرم افزار سامان رشته ی سازمان سنجش

دیباچه: 
شیمی علم اتم‌ها، پیوندها و مولکول‌ها است. دانشی که می‌تواند خواص ماده، چگونگی تغییرات و شیوه تولید آنها را از هسته اتم گرفته تا کهکشان‌ها بررسی کند و رشته‌ شیمی، رشته‌ای است که به پرورش متخصصانی می‌پردازد که با مطالعه و تحقیق و آزمایش به ابداع و نوآوری پرداخته یا فرآورده‌های شیمیایی را کنترل می‌کنند. این رشته در سطح کارشناسی به بررسی‌ و مطالعه‌ اجمالی‌ ترکیب‌، ساختار و ویژگی‌های‌ ماده‌ و همچنین‌ کنترل‌ آزمایشگاهی‌ فرآیندهای‌ شیمیایی‌ می‌پردازد. رشته‌ شیمی‌ دارای‌ دو بخش‌ علم‌ شیمی‌ و صنایع‌ شیمی‌ است‌ که‌ علم‌ شیمی‌ به‌ عنوان‌ یکی‌ از علوم‌ پایه‌ زیربنای‌ علوم‌ مختلفی‌ همچون‌ بیولوژی‌، بیوتکنولوژی‌، پزشکی‌، دندانپزشکی‌، داروسازی‌ و رشته‌های‌ متعدد مهندسی‌ است‌. اما صنایع‌ شیمیایی‌ عبارت‌ است‌ از صنایعی‌ که‌ در آنها واکنش‌ شیمیایی‌ انجام‌ می‌گیرد؛ یعنی‌ اقسام‌ مواد اولیه‌ تبدیل‌ به‌ محصولات‌ جدید می‌گردد که‌ خواص‌ این‌ محصولات‌ تا حدودی‌ با مواد اولیه‌ متفاوت‌ است‌. رشته‌ شیمی‌ دارای‌ دو گرایش‌ محض‌ و کاربردی‌ است‌ که‌ در گرایش‌ محض‌ مبنای‌ کار، علم‌ شیمی‌ است‌ و دانشجو درباره‌ چهار گرایش‌ اصلی‌ علم‌ شیمی‌ که‌ عبارتند از:
شیمی‌آلی‌، معدنی‌، تجزیه‌ و شیمی‌ فیزیک‌ دروسی‌ را مطالعه‌ می‌کند. اما در شیمی‌ کاربردی‌، دروس‌ پایه‌ شیمی‌ کمتر مطالعه‌ می‌شود و دانشجو یکسری‌ از دروس‌ مربوط‌ به‌ مهندسی‌ شیمی‌ مثل‌ اصول‌ صنایع‌ شیمیایی‌ و تصفیه‌ آب‌ و فاضلاب‌ را می‌گذراند. می‌توان گفت که فارغ‌التحصیل شیمی محض در شروع یک فعالیت صنعتی نقش دارد چرا که راه‌کارهای تئوریک ساخت یک ماده را ارائه می‌دهد و سپس یک فارغ‌التحصیل شیمی کاربردی طراحی نیمه‌صنعتی ماده موردنظر را ارائه می‌دهد.
توانایی‌های‌ لازم‌ :
"شیمی؛ یعنی حفظ کردن صدها فرمول، عدد و رقم" بسیاری از دانش‌آموزان چنین تصوری نسبت به شیمی دارند. زیرا حجم مطالب کتاب شیمی دبیرستانی زیاد و فرصت تدریس محدود است و به ناچار دبیران و محصلان به جای تحلیل و استدلال مفاهیم به سوی مسائل ذهنی و حفظی کشیده می‌شوند در حالی که شیمی تلفیقی‌ از مهارت‌های‌ ذهنی‌ و استدلالی‌ است‌ و اگر کسی‌ بخواهد در این‌ رشته‌ موفق‌ گردد، باید در هر دو زمینه‌ توانمند باشد و حتی‌ می‌توان‌ گفت‌ که‌ قدرت‌ استدلال‌ بیش‌ از قدرت‌ حافظه‌ در این‌ رشته‌ اهمیت‌ دارد. دانشجوی‌ شیمی‌ لازم‌ است‌ در دروس‌ ریاضی‌، شیمی‌ و فیزیک‌ قوی‌ باشد و رشته‌ شیمی‌ را دوست‌ بدارد، یعنی‌ از مطالعه‌ درس‌ شیمی‌ لذت‌ ببرد و خسته‌ نشود. گفتنی است که رشته شیمی از بین داوطلبان گروه ریاضی و فنی و علوم تجربی دانشجو می‌پذیرد. البته برخی از دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی فقط از گروه آزمایشی علوم‌تجربی دانشجو می‌پذیرند.
موقعیت‌ شغلی‌ در ایران :
تعدادی‌ از فارغ‌التحصیلان‌ شیمی‌ جذب‌ صنایع‌ شیمیایی‌ مختلف‌ مثل‌ صنایع‌ رنگ‌ سازی‌، چرم‌ سازی‌، پتروشیمی‌، مواد غذایی‌، لوازم‌ بهداشتی‌ و آرایشی‌ می‌شوند و در بخش‌ آزمایشگاه‌های‌ کنترل‌ کیفیت‌ محصولات‌ شیمیایی یا واحد تولید آنها کار می‌کنند. هر کارخانه‌ای‌ که‌ دایر شود، در بخش‌ کنترل‌ کیفیت‌ کالاهای‌ ساخته‌ شده‌ نیاز به‌ یک‌ شیمیست‌ دارد. همچنین‌ در تمام‌ صنایع‌ احتیاج‌ به‌ فارغ‌التحصیلان‌ شیمی‌ داریم‌ تا مواد اولیه‌ را با توجه‌ به‌ استانداردهای‌ جهانی‌ بررسی‌ کرده‌ و ردّ یا قبول‌ بکنند. گفتنی‌ است‌ که‌ فارغ‌التحصیلان‌ این‌ رشته‌ توانایی‌ تغییر و تبدیل‌ بر روی‌ مواد خام‌ را دارند و به‌ یاری‌ همین‌ توانایی‌، تعداد زیادی‌ از فارغ‌التحصیلان‌ این‌ رشته‌ کارگاه‌ها‌ یا کارخانه‌های‌ شیمیایی‌ کوچک‌ یا بزرگ‌ دایر کرده‌ و در کار خود نیز موفق‌ بوده‌اند.
درس‌های‌ این‌ رشته‌ در طول‌ تحصیل‌:
دروس‌ مشترک‌ در گرایش‌های‌ شیمی‌:
ریاضی‌ عمومی‌، فیزیک‌ پایه‌، شیمی‌ عمومی‌، معادلات‌ دیفرانسیل‌، شیمی‌ آلی‌، شیمی‌ تجزیه‌ ، شیمی‌ تجزیه‌ دستگاهی‌، شیمی‌ فیزیک‌، شیمی‌ معدنی‌، زبان‌ تخصصی‌ شیمی‌، کاربرد طیف‌سنجی‌ در شیمی‌ آلی‌، جداسازی‌ و شناسائی‌ ترکیبات‌ آلی‌، مبانی‌ کامپیوتر و برنامه‌نویسی‌، روش‌ استفاده‌ از متون‌ علمی‌ شیمی‌، کارگاه یا شیشه‌گری.
دروس‌ تخصصی‌ گرایش‌ شیمی‌ محض‌:
اصول‌ صنایع‌ شیمیایی‌، شیمی‌ آلی‌ فلزی‌، مبانی‌ شیمی‌ کوانتومی‌، گرافیک‌ و نقشه‌خوانی‌، شیمی‌ فیزیک‌ آلی‌، طیف‌سنج‌ مولکولی‌.
دروس‌ تخصصی‌ گرایش‌ شیمی‌ کاربردی‌:
کارگاه‌ یا شیشه‌گری‌، گرافیک‌ و نقشه‌خوانی‌، اصول‌ محاسبات‌ شیمی‌ صنعتی‌، شیمی‌ صنعتی‌، کارآموزی‌ تابستانی‌، گزارش‌نویسی‌ و سمینار، اصول‌ تصفیه‌ آب‌ و پساب‌های‌ صنعتی‌، خوردگی‌ فلزات‌. (بسیاری‌ از درس‌‌های این‌ رشته‌ همراه‌ با آزمایشگاه‌ است‌.)منبع: کتاب آشنایی با رشته های دانشگاهی سازمان سنجش آموزش کشورتالیف خانم فیروزه سودایی ونرم افزار سامان رشته ی سازمان سنجش

دیباچه: علوم‌ آزمایشگاهی‌ از جمله‌ رشته‌هایی‌ است‌ که‌ در بهداشت‌ و کاهش‌ هزینه‌های‌ درمانی‌ بسیار مؤثر است‌. زیرا فارغ‌التحصیل‌ این‌ رشته‌ در مقطع‌ کاردانی‌ با نمونه‌برداری‌ مدفوع‌، ادرار و خون‌ و آماده‌سازی‌ نمونه‌ و آزمایش‌های‌ مختلف‌ بیوشیمی‌ و هماتولوژی‌ می‌تواند پزشک‌ را در انتخاب‌ بهترین‌ راه‌ درمان‌ و مقابله‌ با بیماری‌ راهنمایی‌ کند. فارغ‌التحصیل‌ کارشناسی‌ این‌ رشته‌ نیز می‌تواند آزمایش‌های‌ تخصصی‌ هورمون‌شناسی‌ یا ایمونولوژی‌ را انجام‌ دهد و مسؤول‌ بخش‌های‌ مختلف‌ یک‌ آزمایشگاه‌ تشخیص‌ طبی‌ مانند بخش‌ نمونه‌برداری‌، انگل‌شناسی‌ و ادرار، هورمون‌شناسی‌، ایمونولوژی‌ و... شود و بر نحوه‌ کار و آزمایش‌های‌ کاردان‌ علوم‌ آزمایشگاهی‌ نظارت‌ کرده‌ و کار او را تأیید نماید.
توانایی‌های‌ لازم‌ :
رشته‌ علوم‌آزمایشگاهی‌ به‌ ویژه‌ در مقطع‌ کاردانی‌ یک‌ رشته‌ عملی‌ است‌ و جوانانی‌ که‌ علاقه‌مند به‌ کار عملی‌ هستند و نسبت‌ به‌ بو یا آزمایش‌ با ادرار و مدفوع‌ حساس‌ نیستند، در این‌ رشته‌ موفق‌ می‌شوند. در ضمن‌ لازم‌ است‌ که‌ دانشجو به‌ دروس‌ شیمی‌ و زیست‌شناسی‌ علاقه‌مند باشد. گفتنی‌ است‌ که‌ رشته‌ علوم‌آزمایشگاهی‌ در کشور ما تا مقطع‌ دکترا به‌ صورت‌ ناپیوسته‌ دانشجو می‌پذیرد.
موقعیت‌ شغلی‌ در ایران :
رشته‌ علوم‌آزمایشگاهی‌ از جمله‌ رشته‌هایی‌ است‌ که‌ بازار کار نسبتاً خوبی‌ دارد. زیرا امروزه‌ جامعه‌ ما به‌ امر بهداشت‌ و سلامتی‌ پی‌ برده‌ است‌ و بی‌ شک‌ بدون‌ استفاده‌ از آزمایشگاه‌های‌ تشخیص‌ طبی‌ حفظ‌ سلامت‌ جامعه‌ و جلوگیری‌ از شیوع‌ بیماری‌های‌ عفونی‌ و آلرژی‌ها یا مبارزه‌ با بیماری‌های‌ ژنتیکی‌ امکان‌پذیر نیست‌.
درس‌های‌ این‌ رشته‌ در طول‌ تحصیل‌ :
دروس‌ پایه‌:
فیزیک‌ عمومی‌، فیزیک‌ کاربردی‌، شیمی‌ عمومی‌، بیوشیمی‌ عمومی‌، فیزیولوژی‌، زیست‌شناسی‌، آناتومی‌.
دروس‌ تخصصی‌:
مقدمات‌ علوم‌ آزمایشگاهی‌، شیمی‌ و میکروبیولوژی‌ مواد غذایی‌، زبان‌ تخصصی‌، انگل‌ و حشره‌شناسی‌ پزشکی‌، قارچ‌شناسی‌ پزشکی‌، ویروس‌شناسی‌ پزشکی‌، ایمنی‌ و سرم‌شناسی‌، باکتری‌شناسی‌ پزشکی‌، خون‌شناسی‌، بانک‌ خون‌، بیوشیمی‌ بالینی‌، بافت‌شناسی‌، آسیب‌شناسی‌ پزشکی‌، کارآموزی‌.منبع: کتاب آشنایی با رشته های دانشگاهی سازمان سنجش آموزش کشورتالیف خانم فیروزه سودایی ونرم افزار سامان رشته ی سازمان سنجش

دیباچه: آیا خیابانی را می‌شناسید که در آن نانوایی, خواروبار فروشی, میوه‌فروشی یا آرایشگاه نباشد؟ بی‌شک در هر خیابانی مراکز خدماتی یاد شده و دهها واحد خدماتی دیگر به چشم می‌خورد. اما چرا در حالی که هیچ سازمان یا نهادی مسؤول ایجاد این مراکز در خیابان‌های مختلف نیست ما در هر خیابانی به واحدهای فوق دسترسی داریم؟راستی چرا بسیاری از واحدهای خدماتی 50 سال پیش مثل لحاف‌ دوزی, چینی بندزنی و حلبی‌سازی از بین رفته‌اند و در مقابل مغازه‌های تزئینات ساختمانی و فروشگاه‌های لوازم صوتی و تصویری ایجاد شده است؟ علم اقتصاد به سؤال‌های فوق پاسخ می‌دهدو این که در یک جامعه چه عواملی باعث تخصیص منابع می‌شود. به عبارت دیگر علم اقتصاد، علم تخصیص بهینه منابع است. منابعی که کم یا محدود هستند. این علم در مراکز آموزش عالی تحت عنوان رشته علوم اقتصادی ارائه می‌شود. رشته اقتصاد در مقطع کارشناسی دارای شش شاخه اقتصاد نظری, بازرگانی, کشاورزی, پول و بانکداری, صنعتی و حمل و نقل است و داوطلبان هر سه گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی, علوم تجربی و علوم انسانی می‌توانند این رشته را انتخاب کنند. البته برای داوطلبان علوم انسانی شاخه اقتصاد نظری ارائه نشده است. اما به گفته استادان این رشته تفاوت شاخه‌های مختلف اقتصاد در مقطع کارشناسی کمتر از 30 واحد درسی است و چون دانشجویان می‌توانند 9 واحد اختیاری خود را از شاخه دیگر انتخاب کنند، تفاوت قابل توجهی بین شاخه‌های مختلف این رشته وجود ندارد. بویژه این که بین دروس تخصصی هر شاخه نیز تشابه‌های بسیاری وجود دارد برای مثال از یازده درس اختصاصی شاخه اقتصاد پول و بانکداری , چهار درس آن با شاخه اقتصاد بازرگانی مشترک است. با این همه ما برای آشنایی شما با شاخه‌های رشته اقتصاد, به معرفی اجمالی آن‌ها می‌پردازیم.

شاخه اقتصاد نظری:
هسته اصلی تئوری‌های اقتصادی مثل اقتصاد ریاضی و اقتصاد سنجی در شاخه اقتصاد نظری مطالعه می‌شود؛ یعنی این شاخه بیشتر جنبه انتزاعی و تئوری دارد و تأکید آن بر روی تئوری‌های ریاضی است و دانشجوی اقتصاد نظری کمتر پدیده‌هایی از قبیل تجارت را مطالعه می‌کند.
دروس تخصصی اقتصاد نظری :
اقتصاد کشاورزی, اقتصاد مدیریت, اقتصاد ریاضی, اقتصاد سنجی, تاریخ عقاید اقتصادی, برنامه‌ریزی اقتصادی, اقتصاد منابع .
شاخه اقتصاد بازرگانی:
اقتصاد بازرگانی یکی از شاخه‌های کاربردی اقتصاد است که در آن دانشجو با جنبه‌های توصیفی و تحلیلی مدیریت تولید, مدیریت بازاریابی و کاربردهای آن، قوانین و مقررات مالیات در ایران, انواع حسابرسی و اصول حسابداری آشنا می‌شود. همچنین با استفاده از یک سری مدل‌های تصمیم‌گیری و متدهای کمی, تعیین خط مشی مطلوب را در مسائلی که یک مدیر با آن مواجه می‌شود، فرا می‌گیرد.
دروس تخصصی اقتصاد بازرگانی :
اقتصاد مدیریت, روش‌های مقداری در بازرگانی, مدیریت تولید, ارزیابی طرح‌های اقتصادی, حسابداری شرکت‌ها, حسابداری صنعتی, اصول بازاریابی, اصول بیمه, مدیریت مالی.
شاخه اقتصاد صنعتی 
در شاخه اقتصاد صنعتی دانشجویان طی چند واحد با ساختار بازار صنعت, بازرگانی بین‌المللی, منافع و مضرات انحصار, سیاست رقابت, منافع مصرف‌کننده, هزینه‌ها و حقوق و مقررات کاری که تنظیم‌کننده روابط بین کارگران و کارفرمایان است, آشنا می‌شوند.
دروس مشترک در همه شاخه‌های علوم‌اقتصادی :
زبان خارجه تخصصی, اصول سازمانی و مدیریت, حقوق تجارت, مبانی جامعه‌شناسی, ریاضیات, آمار, روش تحقیق, اصول حسابداری, جغرافیای اقتصادی ایران, اقتصاد خرد, اقتصاد کلان, پول و بانکداری, مبانی فقهی اقتصاد صدر اسلام, نظام‌های اقتصادی, تجارت بین‌الملل, اقتصاد توسعه, اقتصاد ایران.
دروس تخصصی اقتصاد نظری :
اقتصاد صنعتی, حسابداری شرکت‌ها, حسابداری صنعتی, اقتصاد منابع, مدیریت تولید, ارزیابی طرح‌های اقتصادی, اقتصاد سنجی, حقوق کار و روابط صنعتی, پژوهش عملیاتی.شاخه اقتصاد پول و بانکداریدانشجویان این شاخه با نحوه عملکرد بانک‌های داخلی و خارجی, اسناد اعتباری ارزی, سیاست‌های پولی و مالی به عنوان مهم‌ترین سیاست‌های تثبیت اقتصادی و چگونگی تجزیه و تحلیل صورت حساب‌های مالی آشنا می‌شوند.
دروس تخصصی اقتصاد پول و بانکداری :
عملیات بانکی داخلی, عملیات بانکی خارجی, سیاست‌های پولی و مالی, بانکداری اسلامی, روش‌های مقداری در بازرگانی, سازمان‌های پولی و مالی بین‌المللی, حسابداری شرکت‌ها, تجزیه و تحلیل صورت‌های مالی, ارزیابی طرح‌های اقتصادی, تأمین منابع مالی و بورس اوراق بهادار, مدیریت مالی.
شاخه اقتصاد کشاورزی
دانشجویان این شاخه, اقتصادی را که به محصولات کشاورزی و زمین و زراعت باز می‌گردد, مطالعه می‌کنند. زیرا بازار محصولات کشاورزی به دلیل این‌که در بسیاری از موارد، پیوستگی تولید را ندارد همچنین متغیرهایی مثل آب و هوا و خاک در آن اثر عمده‌ای می‌گذارد, به مطالعه تخصصی و ویژه‌ای نیازمند است؛ یعنی کارشناس اقتصادی این بخش باید علاوه بر آشنایی با اصول و مبانی علم اقتصاد, با مسائل کشاورزی از قبیل تولید کشاورزی و بازارهای محصولات کشاورزی آشنایی داشته باشد.
دروس تخصصی اقتصاد کشاورزی :
اقتصاد کشاورزی, توسعه و سیاست کشاورزی, اقتصاد منابع, اقتصاد سنجی, ارزیابی طرح‌های اقتصادی, بازاریابی محصولات کشاورزی, مدیریت مزرعه, جامعه‌شناسی روستایی, پژوهش عملیاتی.
توانایی‌های لازم :
در مقطع متوسطه, کتاب اقتصاد تنها برای دانش‌آموزان رشته علوم‌انسانی ارائه شده است و چون مباحث این کتاب جنبه حفظی دارد, بسیاری از داوطلبان آزمون سراسری تصور می‌کنند که برای موفقیت در رشته اقتصاد باید حافظه قوی داشت تا بتوان مفاهیم و نظریه‌های متعدد را حفظ کرد. در حالی که به گفته استادان و دانشجویان این رشته, دانشجوی اقتصاد بیش از هر چیز باید در درس ریاضی قوی باشد تا بتواند در این رشته موفق گردد.همچنین دانشجوی اقتصاد لازم است که به مباحث اجتماعی علاقه‌مند بوده و الفبای جامعه‌شناسی, علوم سیاسی و روانشناسی را بداند چون اقتصاد یک حلقه از علوم اجتماعی است و زنجیره علوم اجتماعی نیز به هم مرتبط است.
موقعیت شغلی در ایران :
دانشجویان دوره کارشناسی اقتصاد بیشتر اطلاعات اولیه و پایه را مطالعه می‌کنند در نتیجه نباید انتظار داشته باشند که پس از فارغ‌التحصیلی به طور تخصصی و کاربردی فعالیت نمایند مگر دانشجویانی که خودشان مطالعه و فعالیت بیشتری داشته و تئوری‌هایی را که مطالعه می‌کنند, به کار نیز می‌گیرند. یعنی می‌توانند مدلهای اقتصادی نوشته, تجزیه و تحلیل کرده و پیشنهادهای تازه‌ای برای رفع مشکلات اقتصادی مؤسسه و سازمان‌های مختلف ارائه دهند.البته این به آن معنا نیست که در حال حاضر فارغ‌التحصیلان این رشته بازار کار ندارند بلکه می‌توانند در بخش‌های مختلف وزارت اقتصاد مثل بخش مالیات, وزارت صنایع, سازمان برنامه و بودجه, بانک مرکزی و مرکز آمار فعالیت کنند و مهمتر از همه اینکه حتی اگر فارغ‌‌التحصیلان اقتصاد در رشته تخصصی خود فعالیت نکنند, به دلیل داشتن ذهنی باز و تحلیل‌گر و آشنایی صحیح با مسائل و مباحث اقتصادی, نگاه کارشناسانه‌ای نسبت به جامعه و پیرامون خود دارند و می‌توانند در هر شغلی موفق و کارآمد باشند.منبع: کتاب آشنایی با رشته های دانشگاهی سازمان سنجش آموزش کشورتالیف خانم فیروزه سودایی ونرم افزار سامان رشته ی سازمان سنجش

دیباچه: "بگذارید غذایتان نخستین پزشک شما باشد."این کلمات قصار که بخشی از سوگندنامه پزشکی در 377 سال پیش از میلاد مسیح است،‌ امروزه اهمیت و ارزش خود را بیش از پیش روشن ساخته و بیانگر مهمترین هدف علم تغذیه است. علمی که به ما می‌آموزد هر آنچه می‌خوریم و می‌نوشیم، به طور مستقیم بر نحوه فعالیت جسمانی و روانی ما تأثیر دارد. به عبارت دیگر سوء‌تغذیه یا تغذیه نادرست می‌تواند موجب انواع بیماری‌ها گردد. برای مثال چاقی، تصلب شرائین،‌ اختلال‌های روده و معده و فشار خون، ناشی از استفاده بی‌رویه غذاهای پرکالری، نمک، چربی و کمبود مواد سلولزی است یا استفاده سرخود و بی‌رویه ویتامین‌ها در کودکان موجب دشواری‌های یادگیری و تحصیلی می‌شود و از سوی دیگر سوء‌تغذیه و کمبود مصرف ویتامین‌ها نیز عامل گواتر، کم‌خونی، کوری،‌ عقب‌ماندگی ذهنی و ده‌ها بیماری دیگر می‌شود. از همین رو رشته تغذیه در عصر حاضر اهمیت بسیار زیادی دارد.این رشته‌ به‌ رژیم‌ درمانی‌، اصول‌ علم‌ تغذیه‌، ارزش‌ مواد غذایی‌ و نحوه‌ تغذیه‌ مناسب‌ برای‌ حفظ‌ سلامت‌ بدن‌ می‌پردازد. در این‌ میان‌ اصول‌ علم‌ تغذیه‌ بررسی‌ می‌کند که‌ چه‌ فرآیندی‌ روی‌ مواد غذایی‌ خورده‌ شده‌ انجام‌ می‌گیرد تا جذب‌ یا دفع‌ شود و رژیم‌ درمانی‌ نیز نوع‌ رژیم‌ غذایی‌ لازم‌ در بیماری‌های‌ مختلف‌ را مشخص‌ می‌کند، چون‌ در برخی‌ از بیماری‌ها، بعضی‌ از مواد غذایی‌ باید حذف‌ شده‌ یا بیشتر مورد استفاده‌ قرار گیرد مثل‌ بیماری‌ گواتر که‌ از کمبود ید ایجاد می‌شود.
این‌ رشته‌ دارای‌ دو شاخه‌ عمده‌ است‌ که‌ عبارتند از :
الف‌) تغذیه‌ گروه‌های‌ مختلف‌ جامعه‌ مانند سالمندان‌، معلولین‌ و کودکان‌ و نوجوانان‌. ب‌) تغذیه‌ بالینی‌ که‌ شامل‌ تغذیه‌ و مشاوره‌ غذایی‌ بیماران‌ بستری‌ و سرپایی‌ می‌شود.
توانایی‌های‌ لازم :
همان‌طور که‌ یک‌ پرستار باید به‌ کار خدماتی‌ علاقه‌مند باشد، کارشناس‌ تغذیه‌ نیز باید روحیه‌ خدماتی‌ داشته‌ و صبر و حوصله‌ لازم‌ را برای‌ صحبت‌ با بیمار و راهنمایی‌ او داشته‌ باشد. حتی‌ دانشجویانی‌ که‌ مایلند پس‌ از فارغ‌التحصیلی‌ دفتر مشاوره‌ غذایی‌ دایر کنند، باید دارای‌ 3 سال‌ سابقه‌ کار در بیمارستان‌ باشند. همچنین‌ داوطلبان‌ علاقه‌مند به‌ این‌ رشته‌ لازم‌ است‌ در دروس‌ زیست‌شناسی‌ و شیمی‌ که‌ پایه‌ دروس‌ دانشگاهی‌ این‌ رشته‌ است‌ توانمند باشند.
موقعیت‌ شغلی‌ در ایران :
تا چند سال‌ پیش‌ فارغ‌التحصیلان‌ رشته‌ تغذیه‌ حتی‌ در بیمارستان‌ها جایگاه‌ مشخص‌ و تعیین‌شده‌ای‌ نداشتند اما در چند سال‌ اخیر بخصوص‌ از زمانی‌ که‌ به‌ کارشناسان‌ تغذیه‌ اجازه‌ مطب‌ داده‌ شده‌، این‌ رشته‌ در بیمارستان‌ها هویت‌ و جایگاه‌ تازه‌ای‌ پیدا کرده‌ است‌، اما متأسفانه‌ هنوز در بین‌ پزشکان‌ نقش‌ و اهمیت‌ کارشناسان‌ این‌ علم‌ روشن‌ نشده‌ است‌. در حالی‌ که‌ باید همکاری‌ تنگاتنگی‌ بین‌ پزشکان‌ و متخصصان‌ تغذیه‌ وجود داشته‌ باشد و در واقع‌ هرجا که‌ یک‌ پزشک‌ متخصص‌ غدد، قلب‌ و عروق‌ یا کلیه‌ حضور دارد، باید در کنارش‌ یک‌ متخصص‌ تغذیه‌ باشد. چون‌ پزشک‌ فقط‌ لیست‌ غذاها یا مواد غذایی‌ که‌ بیمار نباید بخورد، تعیین‌ می‌کند اما کارشناس‌ تغذیه‌ می‌گوید که‌ یک‌ بیمار چگونه‌ و چقدر باید بخورد تا هم‌ مواد غذایی‌ مورد نیاز به‌ بدنش‌ برسد و هم‌ رژیم‌ غذایی‌ را حفظ‌ کند.
درس‌های‌ این‌ رشته‌ در طول‌ تحصیل :
دروس‌ پایه‌:
زیست‌شناسی‌، روانشناسی‌، جامعه‌شناسی‌، شیمی‌ عمومی‌، فیزیک‌، فیزیولوژی‌، تشریح‌ تئوری‌، تشریح‌ فیزیولوژی‌ عملی‌، میکروب‌شناسی‌، شیمی‌ آلی‌، آمار حیاتی‌، بیوشیمی‌ مقدماتی‌، میکروب‌شناسی‌ مواد غذایی‌.
دروس‌ اصلی‌:
اصول‌ اپیدمیولوژی‌، تغذیه‌ اساسی‌، بهداشت‌ و مسمومیت‌های‌ غذایی‌، مدیریت‌ بخش‌ غذایی‌، نقش‌ تغذیه‌ در خدمات‌ بهداشتی‌، فیزیولوژی‌ تغذیه‌، زبان‌ اختصاصی‌، بیوشیمی‌ متابولیسم‌، اصول‌ و روش‌های‌ نگهداری‌ مواد غذایی‌، شیمی‌ مواد غذایی‌، اصطلاحات‌ پزشکی‌ و بیمارستانی‌، اقتصاد غذا و برنامه‌ریزی‌، بهداشت‌ عمومی‌.
دروس‌ تخصصی‌:
بیماری‌های‌ ناشی‌ از سوءتغذیه‌ و اپیدمیولوژی‌، تنظیم‌ برنامه‌ غذایی‌، تغذیه‌ گروه‌های‌ ویژه‌، رژیم‌ درمانی‌، بررسی‌ وضع‌ تغذیه‌، آموزش‌ تغذیه‌، تأثیر فرآیند بر ارزش‌ غذا، تغذیه‌ دوران‌های‌ مختلف‌، سمینار، اکولوژی‌ تغذیه‌، کارآموزی‌.

منبع: کتاب آشنایی با رشته های دانشگاهی سازمان سنجش آموزش کشورتالیف خانم فیروزه سودایی ونرم افزار سامان رشته ی سازمان سنجش

دیباچه: "... از رسول خدا(ص) سخنی صادر می‌شد که دارای دو معنی بود. سخنی که به چیز و وقت معینی اختصاص داشته و سخنی که همه چیز و همه وقت را شامل بود پس کسی که نمی‌دانست خدا و رسول او از آن سخن چه خواسته‌اند، آن را می‌شنید و از روی جهل، بر خلاف واقع و بر ضد آنچه قصد شده معنی و توجیه می‌نمود. پس این سبب‌ها باعث اختلاف مردم و پریشان ماندن آنان در روایتشان است.""خلاصه خطبه 201 نهج‌البلاغه"
خطبه 201 نهج‌البلاغه بیانگر آن است که هرچند حدیث در کنار قرآن یکی از دو مصدر دین‌شناسی است اما چون همانند قرآن از تغییر و تحریف مصون نیست،‌برای ورود به آن باید به دانشی تخصصی به نام علم‌الحدیث مجهز بود. دانش مهم و ارزشمندی که امروزه در رشته علوم حدیث آموزش داده می‌شود.
رشته‌ علوم‌ حدیث‌ از سه‌ منظر کلی‌ به‌ حدیث‌ می‌پردازد که‌ این‌ سه‌ منظر عبارتند از:
1ـ تاریخ‌ و مصطلحات‌ که‌ در آن‌ تاریخ‌ تطور، تحول‌ و پیدایش‌ علم‌الحدیث‌ از دیدگاه‌ اهل‌ تشیع‌ و اهل‌ تسنن‌ بررسی‌ می‌شود. همچنین‌ معنا و مفهوم‌ و اصطلاحات‌ علم‌ حدیث‌، آموخته‌ می‌شود.2ـ علم‌الرجال‌، که‌ به‌ بررسی‌ زندگی‌ راویان‌ حدیث‌ می‌پردازد.برای‌ مثال‌ اگر یک‌ حدیث‌ پنج‌ راوی‌ داشته‌ است‌، زندگی‌ هر یک‌ از راویان‌ بررسی‌ می‌شود که‌ آیا راویان‌ فوق‌ ویژگی‌های‌ لازم‌ را برای‌ نقل‌ حدیث‌ داشته‌اند؟ آیا راستگو و ضابط‌ بوده‌اند یا اینکه‌ فراموشکار بوده‌ و در حفظ‌ و نقل‌ حدیث‌ با تساهل‌ و تسامح‌ برخورد می‌کرده‌اند؟3 ـ فقه‌الحدیث‌ که‌ به‌ فهم‌ محتوای‌ احادیث‌ می‌پردازد.
توانایی‌های‌ لازم‌ :
عربی و علوم معارف اسلامی در این رشته اهمیت ویژه‌ای دارد و دانشجویان باید در این دروس توانمند و کارآمد باشند. همچنین لازم است به مطالعه و تحقیق علاقه‌مند بوده و مشتاق فهم دین و فهم اسلام باشند. رشته‌ علوم‌ حدیث‌ از جمله‌ رشته‌هایی‌ است‌ که‌ در آزمون‌ سراسری‌ از بین‌ داوطلبان‌ هر سه‌ گروه‌ آزمایشی‌ ریاضی‌ و فنی‌، علوم‌ تجربی‌ و علوم‌ انسانی‌ دانشجو می‌پذیرد. 
موقعیت‌ شغلی‌ در ایران‌ :
فارغ‌التحصیل‌ رشته‌ علوم‌ حدیث‌ می‌تواند به‌ عنوان‌ کارشناس‌ علوم‌ اسلامی‌ در دوایر دولتی‌ مشغول‌ به‌ کار شود و چون‌ به‌ زبان‌ انگلیسی‌ نیز مسلط‌ است‌، می‌تواند به‌ عنوان‌ رایزن‌ فرهنگی‌ ایران‌ در کشورهای‌ دیگر، مبلغ‌ اسلام‌ و اصول‌ اسلامی‌ گردد و در صورت‌ ادامه‌ تحصیل‌ و کسب‌ مدارج‌ بالاتر به‌ عنوان‌ استاد در دانشگاه‌های‌ داخل‌ یا خارج‌ از کشور فعالیت‌ نماید، چون‌ در حال‌ حاضر بعضی‌ از دانشگاه‌های‌ خارج‌ از کشور مثل‌ دانشگاه‌ اردن‌ یا لبنان‌ علاقه‌مند به‌ جذب‌ متخصص‌ علوم‌ حدیث‌ شیعه‌ از کشور ایران‌ هستند. همچنین‌ فارغ‌التحصیل‌ این‌ رشته‌ می‌تواند در آموزش‌ و پرورش‌ به‌ عنوان‌ دبیر دینی‌، مربی‌ قرآن‌ یا مربی‌ امور تربیتی‌ فعالیت‌ نماید.
درس‌های‌ این‌ رشته‌ در طول‌ تحصیل‌ :
دروس‌ پایه‌ :
روش‌ تحقیق‌ ، اخلاق‌ ، تاریخ‌ اسلام‌ ، سیره‌ پیشوایان‌ دینی‌ ، زبان‌ تخصصی‌ ، منطق‌، آشنایی‌ با کلیات‌ علوم‌ عقلی‌، کلام‌ و عقاید اسلامی‌ ، تفسیر مقدماتی‌ ، صرف‌ و نحو کاربردی‌ ، قرائت‌ و درک‌ مفاهیم‌ از متون‌ حدیثی‌، قرائت‌ و درک‌ مفاهیم‌ از متون‌ تفسیری‌، قرائت‌ و درک‌ مفاهیم‌ از متون‌ فقهی‌ ، آشنایی‌ با فقه‌ مقدماتی‌، آشنایی‌ با اصول‌ فقه‌، قرائت‌ و تجوید قرآن‌ کریم‌، علوم‌ بلاغی‌ ، ترجمه‌ عربی‌ به‌ فارسی‌، ترجمه‌ فارسی‌ به‌ عربی‌، قرائت‌ مطبوعات‌ و استفاده‌ از رادیو ، مکالمه‌ و محاضره‌ (سمعی‌ و بصری‌) ، آشنایی‌ با فرق‌ اسلامی‌، آشنایی‌ با ادیان‌ توحیدی‌ (زرتشتی‌، یهودی‌، مسیحیت‌).
دروس‌ اصلی‌ و تخصصی‌:
کتابت‌ و تدوین‌ حدیث‌ ، شناخت‌ محدثان‌ ، مصطلحات‌ حدیث‌ ، طریق‌ تحمل‌ حدیث‌ ، جوامع‌ حدیثی‌ متقدم‌ و متأخر شیعه‌، جوامع‌ حدیثی‌ متقدم‌ و متأخر اهل‌ سنت‌، اصحاب‌ اجماع‌، توثیقات‌ عام‌ و خاص‌ ، احادیث‌ موضوعه‌ ، ملاک‌های‌ نقد حدیث‌، فقه‌الحدیث‌ ، آشنایی‌ با علم‌ رجال‌، راویان‌ عادل‌ و موثق‌، راویان‌ ضعیف‌، آشنایی‌ با کتب‌ رجال‌ شیعه‌، آشنایی‌ با کتب‌ رجال‌ اهل‌ سنت‌، مطالعات‌ جغرافیایی‌ درباره‌ رجال‌ حدیث‌، سیری‌ در نهج‌البلاغه‌ و شروح‌ آن‌ ، سنن‌النبی‌ (ص‌)، تأثیر حدیث‌ در ادبیات‌ فارسی‌، سهم‌ زنان‌ در نشر احادیث‌

.منبع: کتاب آشنایی با رشته های دانشگاهی سازمان سنجش آموزش کشورتالیف خانم فیروزه سودایی ونرم افزار سامان رشته ی سازمان سنجش

دیباچه: آنچه‌ مردم‌ به‌ نام‌ سیاست‌ و مسائل‌ سیاسی‌ می‌شناسند با سیاست‌ به‌ مفهومی‌ که‌ در رشته‌ علوم‌ سیاسی‌ مطرح‌ است‌، تفاوت‌ بسیار دارد. دانشجویان‌ موفق‌ این‌ رشته‌ نیز باید بدانند که در نهایت نه‌ یک‌ سیاستمدار بلکه‌ یک‌ سیاست‌شناس‌ خواهند شد.
در واقع‌ علوم‌سیاسی‌ به‌ بررسی‌ اندیشه‌ها و نظریه‌های‌ سیاسی‌ و کارکرد آنها در عرصه‌ جامعه‌ می‌پردازد و رشته‌ علوم‌سیاسی‌ ارائه‌ یکسری‌ نظریه‌ها یا یکسری‌ ابزارها و راهکارهایی‌ است‌ که‌ بر اساس‌ آنها هر جامعه‌ شرایط‌ و مشکلات‌ حال‌ را بررسی‌ کرده‌ و از پیش‌ پا برمی‌دارد و برای‌ حرکت‌ها و اقدامات‌ بعدی‌ ـ ترسیم‌ فضا برای‌ مسیر آینده‌ ـ برنامه‌ریزی‌ می‌کند همچنین‌ از تجارب‌ و دستاوردهای‌ بشر که‌ در طول‌ تاریخ‌ در عرصه‌ اجتماع‌ به‌ دست‌ آورده‌ است‌، بهره‌ می‌برد. این‌ رشته‌ از سه‌ شاخه‌ عمده‌ تشکیل‌ می‌شود که‌ عبارتند از:
دانش‌ حکومت‌ کردن‌ و نهادهای‌ سیاسی‌، نظریات‌ سیاسی‌ و روابط‌ و سیاست‌ بین‌الملل‌.
توانایی‌های‌ لازم‌ :
داشتن‌ شَم‌ سیاسی‌ و علاقه‌ به‌ مسائل‌ سیاسی‌ و برخورداری‌ از دیدی‌ عمیق‌ و وسیع‌، ویژگی‌های‌ لازم‌ برای‌ یک‌ دانشجوی‌ رشته‌ علوم‌سیاسی‌ است‌. همچنین‌ دانشجوی‌ این‌ رشته‌ باید فردی‌ منطقی‌ بوده‌ و نظریاتش‌ مستند به‌ دلیل‌ و مدرک‌ باشد و ظرفیت‌ بالایی‌ داشته‌ باشد تا در بمباران‌ مسائل‌ روزمره‌ گیج‌ نشود‌ و عمق‌ مسائل‌ اجتماع‌ را ببیند. دانشجوی‌ علوم‌سیاسی‌ لازم‌ است‌ با همه‌ اقشار جامعه‌ ارتباط‌ داشته‌ باشد تا بفهمد که‌ مردم‌ جامعه‌اش‌ به‌ چه‌ فکر می‌کنند و نیازهای‌ آنها چیست‌؟ داوطلبان‌ کنکور سراسری‌ در صورتی‌ در این‌ رشته‌ موفق‌ می‌شوند که‌ کتب‌ تاریخی‌ بخصوص‌ تاریخ‌ سیاسی‌ را دوست‌ داشته‌ باشند و فلسفه‌ را با علاقه‌ بخوانند.
موقعیت‌ شغلی‌ در ایران :
در حال‌ حاضر تعدادی‌ از فارغ‌التحصیلان‌ رشته‌ علوم‌سیاسی‌ در بخش‌های‌ سیاسی‌ و حقوقی‌ سازمان‌ها و وزارتخانه‌ها و همچنین‌ در صدا و سیما مشغول‌ به‌ کار می‌باشند اما حدود 90% فارغ‌التحصیلان‌ این‌ رشته‌ با مشکل‌ اشتغال‌ روبرو هستند. با این‌ وجود اگر دانشجویی‌ واقعاً علاقه‌مند بوده‌ و در این‌ رشته‌ موفق‌ و متبحر باشد و همچنین‌ قلم‌ خوبی‌ داشته‌ باشد از نظر شغلی‌ مشکلی‌ نخواهد داشت‌. اما متأسفانه‌ بسیاری‌ از دانشجویان‌ شناخت‌ و علاقه‌ لازم‌ را ندارند و در واقع نمی‌دانند که برای چه به این رشته آمده‌اند.
درس‌های‌ این‌ رشته‌ در طول‌ تحصیل :
مبانی‌ علم‌ سیاست‌، مبانی‌ علم‌ حقوق‌، مبانی‌ علم‌ اقتصاد، مبانی‌ جامعه‌شناسی‌ عمومی‌، روش‌ تحقیق‌ در علوم‌ سیاسی‌، حقوق‌ اساسی‌ (کلیات‌)، حقوق‌ اساسی‌ جمهوری‌ اسلامی‌ ایران‌، مبانی‌ اندیشه‌های‌ سیاسی‌ در اسلام‌، حقوق‌ بین‌الملل‌ اسلام‌، نظام‌ سیاسی‌ و دولت‌ در اسلام‌، اندیشه‌های‌ سیاسی‌ در اسلام‌ و ایران‌، جنبش‌های‌ اسلامی‌ معاصر، تحولات‌ سیاسی‌ و اجتماعی‌ ایران‌ ، انقلاب‌ اسلامی‌ ایران‌، تاریخ‌ روابط‌ خارجی‌ ایران‌ از قاجاریه‌ تا دوران‌ معاصر، سیاست‌ خارجی‌ جمهوری‌ اسلامی‌ ایران‌، مسائل‌ اقتصادی‌ و سیاسی‌ نفت‌ در ایران‌، حقوق‌ اداری‌، خلیج‌فارس‌ و مسائل‌ آن‌، مسائل‌ سیاسی‌ و اقتصادی‌ جهان‌ سوم‌، اصول‌ روابط‌ بین‌الملل‌، تاریخ‌ روابط‌ بین‌الملل‌ از 1871 تا 1945 ، سازمان‌های‌ بین‌المللی‌، تاریخ‌ اندیشه‌های‌ سیاسی‌ در غرب‌ از قبل‌ از افلاطون‌ تا قرن‌ بیستم‌، اندیشه‌های‌ سیاسی‌ در قرن‌ بیستم‌، دیپلماسی‌ و رفتار سیاسی‌ در اسلام‌، حقوق‌ بین‌الملل‌ عمومی‌، فن‌ دیپلماسی‌ و آداب‌ کنسولی‌، حقوق‌ بین‌الملل‌ خصوصی‌، تئوری‌های‌ انقلاب‌، شناخت‌ ماهیت‌ و عملکرد امپریالیسم‌، سیر قدرت‌ در دریاها، نوسازی‌ و دگرگونی‌ سیاسی‌، جامعه‌شناسی‌ سیاسی‌، سیاست‌ خارجی‌ قدرت‌های‌ بزرگ‌، مسائل‌ نظامی‌ و استراتژیک‌ معاصر، تاریخ‌ تحول‌ دولت‌ در اسلام‌، متون‌ سیاسی‌ به‌ زبان‌ خارجی‌.

منبع: کتاب آشنایی با رشته های دانشگاهی سازمان سنجش آموزش کشورتالیف خانم فیروزه سودایی ونرم افزار سامان رشته ی سازمان سنجش

دیباچه: این روزها بشر پی برده است که غذا خوردن تنها برای پاسخ به احساس گرسنگی نیست بلکه رفتاری است که از طریق آن کمبودهای جسم تأمین شده و سلامتی تضمین می‌گردد. برای حفظ این سلامتی نیاز است که انواع ویتامین‌ها، پروتئین‌ها و مواد مغذی لازم، همیشه در دسترس باشد. طبیعی است که بسیاری از مواد غذایی در همه فصل‌ها یافت نمی‌شود، این است که فرهنگ نگهداری از غذا برای زمان طولانی به صورت کنسرو جا افتاده است، کنسروهایی که در کارخانه‌های صنایع غذایی به صورت آماده و نمیه‌ آماده (پخته، منجمد، خشک شده،‌ افشره و ...) تهیه می‌شود.از سوی دیگر ساختار غذای مصرفی عامه مردم نسبت به گذشته تغییر یافته است، به عنوان نمونه اگر نان در سبد غذایی مردم 50 سال گذشته، بیشترین مورد استفاده را داشته است، امروزه انواع غذاهای دیگر از جمله ماکارونی، سوسیس و کالباس و بسیاری از غذاهای آماده گیاهی و حیوانی، سبد غذایی عموم مردم را تشکیل می‌دهند. همچنین بعضی از مواد غذایی مثل روغن و چای که در گذشته به صورت باز استفاده می‌شد، امروزه در کارخانه‌های صنایع غذایی در بسته‌بندی‌های بهداشتی عرضه می‌شود. کارخانه‌هایی که در تشکیل و نحوه فعالیت آنها، متخصصان بسیاری نقش دارند که از جمله این متخصصان می‌توان به فارغ‌التحصیلان رشته علوم و صنایع غذایی اشاره کرد که کنترل کیفیت و بهداشت مواد غذایی بر عهده آنهاست. در توضیح این رشته می‌توان گفت که در هر کارخانه‌ای‌ هدف‌، تولید بهترین‌ محصول‌ است‌. محصولی‌ که‌ از هر جهت‌ مطلوب‌ و بدون‌ عیب‌ و نقص‌ بوده‌ و در عین‌ حال‌ ضایعات‌ بسیار کمی‌ داشته‌ باشد. برای‌ رسیدن‌ به‌ این‌ هدف‌ باید بر روی‌ تولید محصول‌ غذایی‌ نظارت‌ و کنترل‌ داشت‌؛ یعنی‌ از همان‌ ابتدا که‌ ماده‌ خام‌ به‌ کارخانه‌ می‌آید تا زمانی‌ که‌ پس‌ از تغییرات‌ و تبدیلات‌ لازم‌، بسته‌بندی‌ شده‌ و برای‌ عرضه‌ آماده‌ می‌شود، باید محصول‌ مورد نظر کنترل‌ و آزمایش‌ گردد. برای‌ مثال‌ هنگام‌ تهیه‌ بیسکویت‌ یا کلوچه‌ از زمانی‌ که‌ آرد وارد کارخانه‌ می‌شود تا زمانی‌ که‌ مواد مورد نیاز مثل‌ رنگ‌ و طعم‌دهنده‌ها به‌ آن‌ اضافه‌ می‌گردد و در نهایت‌ ماده‌ مورد نظر پخته‌ می‌شود، باید مرحله‌ به‌ مرحله‌ توسط‌ مسؤولین‌ آزمایشگاه‌ نمونه‌برداری‌ و آزمایش‌ گردد. که‌ این‌ کار توسط‌ متخصصان‌ علوم‌ و صنایع‌ غذایی‌ شاخه‌ کنترل‌ کیفی‌ انجام‌ می‌گیرد.در واقع‌ در رشته‌ علوم‌ و صنایع‌ غذایی‌، دانشجویان‌، تکنولوژی‌ صنایع‌ غذایی‌ مختلف‌ از قبیل‌ صنایع‌ لبنیات‌، غلات‌، گوشت‌، روغن‌، قند، سبزیجات‌ و میوه‌جات‌ را فرا می‌گیرند. همچنین‌ درباره‌ صنایع‌ نگهداری‌ مواد غذایی‌، بسته‌بندی‌ و کنترل‌ کیفی‌ مواد غذایی‌ آموزش‌ می‌بینند؛ یعنی‌ دانشجو یاد می‌گیرد که‌ چگونه‌ طی‌ فرآیندهایی‌، عمر مواد غذایی‌ را ضمن‌ حفظ‌ کیفیت‌ و ارزش‌ غذایی‌ آن‌، طولانی‌تر کند.
توانایی‌های‌ لازم :
راز موفقیت‌ دانشجوی‌ این‌ رشته‌ در دست‌یابی‌ به‌ فرآورده‌های‌ جدید و عرضه‌ آن‌ به‌ بازار و قابلیت‌ توافق‌ و سازش‌ با تقاضای‌ مشتریان‌ است و چنین‌ کاری‌ نیاز به‌ تلاش‌ و کوشش‌ بسیار دارد. از سوی‌ دیگر دانشجوی‌ این‌ رشته‌ باید آمادگی‌ کار در شهرهای‌ کوچک‌ یا حومه‌ شهرهای‌ بزرگ‌ را داشته‌ باشد چون‌ بیشتر کارخانه‌های‌ صنایع‌ غذایی‌ خارج‌ از شهرهای‌ بزرگ‌ یا در شهرهای‌ کوچک‌ مستقر هستند.دروس‌ مهم‌ و پایه‌ در این‌ رشته‌ نیز شامل‌ شیمی‌، زیست‌شناسی‌ (شاخه‌ میکروبیولوژی‌) و آمار و احتمالات‌ می‌شود.
موقعیت‌ شغلی‌ در ایران :
در کشوری‌ که‌ باید مواد غذایی‌ را برای‌ بیش‌ از 60 میلیون‌ جمعیت‌ تأمین‌ کرد، صنایع‌ غذایی‌ هیچ‌وقت‌ در انزوا قرار نخواهد گرفت‌ برای‌ همین‌ فارغ‌التحصیل‌ این‌ رشته‌ اگر آمادگی‌ کار در کارخانه‌ یا کارگاه‌ را داشته‌ باشد ـ کارخانه‌هایی‌ که‌ بیشتر در حومه‌ شهر یا شهرهای‌ کوچک‌ واقع‌ شده‌ است‌ ـ فرصت‌ شغلی‌ مناسبی‌ به‌ دست‌ خواهد آورد. در ضمن‌ فارغ‌التحصیل‌ علوم‌ و صنایع‌ غذایی‌ می‌تواند با استفاده‌ از سرمایه‌ شخصی‌ یا مشارکت‌ با فردی‌ که‌ سرمایه‌ مورد نیاز را دارد، واحد تولیدی خصوصی‌ ایجادکند.کاری‌که‌ تعدادی‌ از فارغ‌التحصیلان‌ این‌ رشته‌ انجام‌ داده‌‌اند و موفق‌ نیز شده‌اند.
درس‌های‌ این‌ رشته‌ در طول‌ تحصیل :
دروس‌ پایه‌:
ریاضیات‌، فیزیک‌، شیمی‌ عمومی‌، شیمی‌ آلی‌، شیمی‌ تجزیه‌، شیمی‌ فیزیک‌، بیوشیمی‌ مقدماتی‌، فیزیولوژی‌، میکروب‌شناسی‌ عمومی‌، آمار، اصول‌ کامپیوتر، انگل‌شناسی‌.
دروس‌ اصلی‌:
بهداشت‌ عمومی‌، میکروب‌شناسی‌ مواد غذایی‌، شیمی‌ موادغذایی‌ ، زبان‌ اختصاصی‌، روش‌های‌ بررسی‌ و پژوهش‌، اصول‌ مهندسی‌ و ماشین‌آلات‌ صنایع‌ غذایی‌، بهداشت‌ کارگاه‌ها و کارخانجات‌ مواد غذایی‌، اصول‌ تغذیه‌، آب‌ و فاضلاب‌ کارخانجات‌ مواد غذایی‌، اصول‌ مدیریت‌، تجزیه‌ مواد غذایی‌ ، مسمومیت‌های‌ غذایی‌، اصول‌ و روش‌های‌ نگهداری‌ مواد غذایی‌، اصول‌ کنترل‌ کیفی‌ و قوانین‌.
دروس‌ تخصصی‌:
بیوتکنولوژی‌ در صنایع‌ غذایی‌، کنترل‌ کیفی‌ مواد غذایی‌ ، صنایع‌ روغن‌، صنایع‌ محصولات‌ قنادی‌ و نوشابه‌، صنایع‌ شیر و لبنیات‌، صنایع‌ غلات‌، صنایع‌ سبزی‌ و میوه‌، صنایع‌ گوشت‌ و مرغ‌ و شیلات‌، صنایع‌ قند، صنایع‌ بسته‌بندی‌، سمینار، تأثیر فرآیند بر ارزش‌ غذا، شناخت‌ و کاربرد دستگاه‌های‌ آزمایشگاهی‌، کارآموزی‌.منبع: کتاب آشنایی با رشته های دانشگاهی سازمان سنجش آموزش کشورتالیف خانم فیروزه سودایی ونرم افزار سامان رشته ی سازمان سنجش

دیباچه: تصور کنید که در کشور ما از هر 10 نفر،‌ تنها یک نفر به دلیل درد جسمانی مزمن حداقل یک ساعت در روز نتواند کار خود را به خوبی انجام دهد. آیا می‌دانید در این صورت چه میزان خسارت به کشور وارد خواهد شد؟ عمق این فاجعه زمانی احساس می‌شود که بدانیم دردهای مفصلی و عضلانی در ایران بسیار شایع است. از سوی دیگر طبق آمار جهانی معلولین، حدود 10% از جمعیت هر کشور را معلولین تشکیل می‌دهند و این افراد برای استفاده از توانایی‌های باقیمانده و جبران هر چه بیشتر ناتوانی‌ها و محدودیت‌های خویش به خدمات فیزیوتراپی نیاز دارند. البته این درصد در کشور ما به دلیل جنگ تحمیلی و حوادث بی‌شمار رانندگی بسیار بیشتر است و به همین دلیل باید برای رشته فیزیوتراپی که به تربیت فیزیوتراپیست‌های متخصص و کارآمد می‌پردازد، به عنوان یک رشته مهم و کاربردی، ‌اهمیت بسیار قائل شویم. در این‌ رشته‌ با استفاده‌ از یک‌ سری‌ وسایل‌ مثل‌ ابزارهای‌ الکترونیکی‌ در جهت‌ رفع‌ معلولیت‌، کاهش‌ علایم‌ بیمارهای‌ مفاصل‌، عضلات‌ و اعصاب‌ تلاش‌ می‌شود. البته‌ فیزیوتراپیست‌ها علاوه‌ بر وسایل‌ فوق‌، از یک‌ سری‌ حرکات‌ ورزشی‌ و درمانی‌ نیز استفاده‌ می‌کنند چون‌ برای‌ کسب‌ بهترین‌ نتیجه‌، باید حرکات‌ ورزشی‌ و درمان‌های‌ الکترونیکی‌ به‌ صورت‌ ترکیبی‌ مورد استفاده‌ قرار گیرد. گفتنی‌ است‌ که‌ در 60 درصد از بیماری‌ها در کنار دارو درمانی‌ یا پس‌ از دارودرمانی‌ به‌ فیزیوتراپی‌ نیاز است. برای‌ مثال‌ در بیماری‌های‌ عصبی‌ مثل‌ سکته‌های‌ مغزی‌ یا ضربه‌های‌ مغزی‌، شکستگی‌ها، بیماری‌های‌ قلبی‌، بیماری‌های‌ ریوی‌، بیماری‌های‌ زنان‌ و زایمان‌ و نازایی‌، انواع‌ جراحی‌های‌ داخلی‌ و برخی‌ از بیماری‌های‌ اطفال‌ به‌ فیزیوتراپی‌ نیاز است‌. به‌ عبارت‌ دیگر در کل‌ بیماری‌های‌ اسکلتی‌ و اکثر بیماری‌های‌ عصبی‌ و عضلانی‌ فیزیوتراپی‌ مورد استفاده‌ قرار می‌گیرد. در ضمن‌ فیزیوتراپیست‌ها در بُعد پیشگیری‌ نیز فعالیت‌ می‌کنند. برای‌ مثال‌ یک‌ فیزیوتراپیست‌ نحوه‌ نشستن‌ یا بلند کردن‌ وزنه‌های‌ مختلف‌ را آموزش‌ می‌دهد تا از انحرافاتی‌ که‌ ممکن‌ است‌ در ستون‌ فقرات‌ افراد به‌ دلیل‌ عدم‌ رعایت‌ موارد فوق‌ ایجاد شود، جلوگیری‌ کند.
توانایی‌های‌ لازم :
یک‌ دانشجوی‌ رشته‌ فیزیوتراپی‌ باید صبر و حوصله‌ بسیاری‌ داشته‌ باشد چون‌ در نهایت‌ باید با بیماران‌ مختلفی‌ از جمله‌ افرادی‌ که‌ دچار سکته‌ مغزی‌ یا ضایعه‌ مغزی‌ شده‌اند و یا عقب‌ماندگی‌ ذهنی‌ دارند، کار کند و در اغلب‌ مواقع‌ نیز نتیجه‌ کارش‌ به‌ تدریج‌ ظاهر می‌شود. از سوی‌ دیگر چون‌ دانشجوی‌ این‌ رشته‌ با دستگاه‌های‌ الکتریکی‌ متنوعی‌ کار می‌کند، باید در درس‌ فیزیک‌ قوی‌ بوده‌ و همچنین‌ به‌ دلیل‌ این‌ که‌ با بدن‌ انسان‌ به‌ عنوان‌ یک‌ موجود زنده‌ سروکار دارد، باید به‌ درس‌ زیست‌شناسی‌ علاقه‌مند باشد.
موقعیت‌ شغلی‌ در ایران :
در حال‌ حاضر فارغ‌التحصیل‌ فیزیوتراپی‌ علاوه‌ بر استخدام‌ در مراکز دولتی‌ می‌تواند بعد از گذراندن‌ دوران‌ طرح‌ و همچنین‌ به‌ دست‌ آوردن‌ سابقه‌ کار لازم‌ (6 سال‌ سابقه‌ کار برای‌ فعالیت‌ در مراکز استان‌ها و 3 سال‌ سابقه‌ کار برای‌ فعالیت‌ در شهرستان‌ها) اقدام‌ به‌ تأسیس‌ کلینیک‌ خصوصی‌ فیزیوتراپی‌ کند. علاوه‌ بر کار در کلنیک خصوصی همچنین‌ می‌تواند جذب‌ بیمارستان‌ها، مراکز توانبخشی‌ و فدراسیون‌های‌ ورزشی‌ گردد.
درس‌های‌ این‌ رشته‌ در طول‌ تحصیل :
دروس‌ پایه‌:
فیزیک‌ برای‌ فیزیوتراپی‌، فیزیولوژی‌ عمومی‌، آناتومی‌ (سر و گردن‌ و تنه‌، اندام‌ فوقانی‌، اندام‌ سطحی‌، اندام‌ تحتانی‌) ، بافت‌ شناسی‌، آسیب‌شناسی‌، استخوان‌ شناسی‌، روانشناسی‌ عمومی‌ و معلولین‌، روانپزشکی‌ ، ژنتیک‌ ، کمک‌های‌ اولیه‌، رشد روانی‌ ـ حرکتی‌ کودک‌، آناتومی‌ اعصاب‌، فیزیولوژی‌، نورولوژی‌ ، بیماری‌های‌ داخلی‌، بیماری‌های‌ قلب‌، عروق‌ و تنفسی‌، روماتولوژی‌، جراحی‌ عمومی‌، ارتوپدی‌ ، رادیولوژی‌.
دروس‌ تخصصی‌:
آشنایی‌ با اصول‌ توانبخشی‌ و طب‌ فیزیکی‌ ، فیزیوتراپی‌ (اعصاب‌ ، بیماری‌های‌ قلب‌، عروق‌ و تنفس‌، روماتولوژی‌ ، جراحی‌ ، ارتوپدی‌)، کینزیولوژی‌ و بیومکانیک‌، حرکت‌ درمانی‌، الکترو تراپی‌، اندام‌های‌ مصنوعی‌ و وسایل‌ کمکی‌، ارزشیابی‌ و اندازه‌گیری‌ ، ماساژ و اصول‌ درمان‌های‌ دستی‌، زبان‌ تخصصی‌، پروژه‌، کارآموزی‌.منبع: کتاب آشنایی با رشته های دانشگاهی سازمان سنجش آموزش کشورتالیف خانم فیروزه سودایی ونرم افزار سامان رشته ی سازمان سنجش

دیباچه: آمار جهانی نشان می‌دهد که مواد مؤثر بیش از 50 درصد از داروهای تولید شده طبیعی است و عمدتاً منشأ گیاهی دارد. در حال حاضر نیز بیش از 80 درصد از مردم کشورهای در حال توسعه به داروای گیاهی وابسته هستند و کشورهای تولید کننده مواد دارویی مثل آلمان، انگلستان، سوئیس و ژاپن، استفاده از گیاهان دارویی را در سطح وسیعی در برنامه تولید خود قرار داده‌اند.کشور پهناور اسلامی ایران با آب و هوای گوناگون و شرایط اقلیمی مختلف و فلور غنی (حدود 8 هزار گونه گیاهی) بدون شک در ردیف اول کشورهای تولید کننده گیاهان دارویی و فرآورده‌های آن می‌تواند قرار گیرد. وجود اختلاف درجه حرارت 50 درجه سانتی‌گراد،‌ وجود اراضی ساحلی، کویری، کوهستانی و برخورداری از حدود 300 روز آفتابی و تنوع گونه‌های زیستی و اختصاص بسیاری از گیاهان دارویی به سرزمین ایران، همگی ویژگی‌هایی هستند که در مقایسه با سایر تولیدکنندگان استعداد بالقوه‌ای را برای تولید انوع گیاهان دارویی در سطح وسیع و گسترده فراهم آورده است. بنابراین تربیت نیروی انسانی کاردان جهت استفاده از این پتانسیل بالقوه می‌تواند بخشی از نیاز کشور را برای نیل به اهداف یاد شده، تأمین نماید. فارغ‌التحصیلان این دوره می‌توانند به عنوان کمک کارشناس تحقیقاتی گیاهان دارویی، کاردان کشت و پرورش گیاهان دارویی و معطر، کاردان بهره‌بردار گیاهان دارویی و معطر و کمک ناظر در واحدهای تولید فعالیت کنند.
درس‌های این رشته در طول تحصیل:
دروس پایه:
شیمی عمومی،‌ اصول آمار،‌ مبانی گیاه‌شناسی.
دروس اصلی:
هوا و اقلیم‌شناسی،‌مبانی اکولوژی، شیمی آلی، کارتوگرافی گیاهی، اصول زراعت گیاهان دارویی و معطر، مبانی فیزیولوژی گیاهی، رابطه آب و خاک و گیاه، حفاظت و حمایت گیاهان دارویی و معطر.
دروس تخصصی:
شناخت گیاهان دارویی و معطر، آشنایی با ماشین‌آلات و تجهیزات استحصال مواد مؤثر، روش‌های تکثیر و پرورش گیاهان دارویی و معطر، زراعت خصوصی گیاهان دارویی و معطر، روش‌های بهره‌برداری از گیاهان دارویی و معطر مرتعی، روش‌های بهره‌برداری از گیاهان دارویی و معطر جنگلی، درختان و درختچه‌های دارویی و معطر، اقتصاد گیاهان دارویی و معطر، اکولوژی گیاهان دارویی و معطر، آماده‌سازی و عمل‌آوری گیاهان دارویی و معطرمنبع: کتاب آشنایی با رشته های دانشگاهی سازمان سنجش آموزش کشورتالیف خانم فیروزه سودایی ونرم افزار سامان رشته ی سازمان سنجش.

دیباچه: فوریت‌های پزشکی خدمات امداد و کمک‌های اولیه را به بیماران و مصدومان حوادث مختلف تا رساندن آنها به مراکز درمانی ارائه می‌دهد. خدماتی که ممکن است داوطلبان را در موقعیت‌های حساس و پراسترس در تمام مدت شبانه‌روز قرار دهد. بنابراین داوطلب باید از نظر جسمی و روحی و روانی آمادگی لازم را برای خدمت در محیط‌های سخت نظیر دریا، کوهستان، شرایط‌ زلزله و دیگر بلایای طبیعی داشته باشد. رانندگی آمبولانس، حمل بیمار یا مصدوم، کمک‌های اولیه،‌ اطلاع‌رسانی و انجام سایر خدمات طبق دستور مافوق، بخشی از خدمات این افراد را تشکیل می‌دهد. به همین دلیل دانشجوی این رشته باید آمادگی فعالیت در شرایط سخت و توانایی در ایجاد ارتباط مسؤولانه با بیمار یا مصدوم و بستگان آنها را داشته باشد. 
توانایی‌های لازم :
رشته فوریت‌های پزشکی به صورت نیمه‌متمرکز دانشجو می‌پذیرد و داوطلبان پس از قبولی در آزمون علمی باید در آزمون حضوری این رشته نیز شرکت کنند و در صورت داشتن توانایی‌های روحی لازم از قبیل انضباط‌پذیری، گذشت و ایثار، اعتماد به نفس و آمادگی فعالیت در شرایط سخت و همچنین آمادگی جسمی کامل مانند عدم ابتلا به بیماری‌های مزمن و صعب‌العلاج مثل دیابت، فشار خون، آسم، نارسایی کلیه، بیماری‌های پیشرفته قلبی ، صرع و بیماری‌های روانی در این رشته پذیرفته می‌شوند.گفتنی است که در رشته فوریت‌های پزشکی داشتن قدرت بینایی خوب، مهارت‌های بدنی، روانی کلام و حداقل قد 170 سانتی‌متر برای امدادرسانی سریع و صحیح ضروری است. در ضمن این رشته تنها از بین داوطلبان مرد دانشجو می‌پذیرد.
موقعیت شغلی در ایران :
دانش‌آموختگان این رشته می‌توانند در مرکز مدیریت حوادث و فوریت‌های پزشکی در سراسر کشور، آمبولانس‌های خصوصی یا در سازمان‌های مشابه فعالیت کنند.
درس‌های این رشته در طول تحصیل:
دروس پایه:
تشریح و فیزیولوژی، میکروب‌شناسی و انگل‌شناسی ، بهداشت عمومی، زبان تخصصی.
دروس اصلی:
داروشناسی، فرایند عملیات و اطلاعات فنی، نشانه‌شناسی و معاینات بدنی، جابه‌جایی و حمل بیمار، اخلاق و مقررات حرفه‌ای، آشنایی با سازمان‌های امدادی، بهداشت روانی و فوریت‌های روان‌پزشکی، فوریت‌ پزشکی در بلایا، کلیات پزشکی.
دروس تخصصی:
احیای قلبی ـ ریوی، اختلالات سیستم قلبی ـ عروقی، شکستگی‌ها و دررفتگی‌ها، مسمومیت‌ها و گزیدگی‌ها، فوریت‌های پزشکی در شرایط خاص، خونریزی‌ها، کاهش سطح هوشیاری، سوختگی، سرمازدگی و گرمازدگی.منبع: کتاب آشنایی با رشته های دانشگاهی سازمان سنجش آموزش کشورتالیف خانم فیروزه سودایی ونرم افزار سامان رشته ی سازمان سنجش

دیباچه: اهمیت اقتصادی پرورش زنبور عسل بیشتر در گرده‌افشانی گیاهان زراعی و باغی وافزایش محصولات کشاورزی است. به طوری که طبق تحقیقات انجام شده در کشورهای دیگر ارزش زنبور عسل در افزایش محصولات کشاورزی بسیار بیشتر از تولیدات مستقیم کندو است. بررسی‌های انجام شده در ایران نیز نشان می‌دهد که نقش زنبور عسل در افزایش محصولات کشاورزی چندین برابر تولید عسل ارزش دارد. زنبور عسل علاوه بر دخالت در عمل گرده‌افشانی با تولید محصولاتی مانند ژله رویال، زهر، گرده و بره موم در صنایعی مانند داروسازی، نساجی،‌ کاغذسازی،‌ شمع‌سازی و تولید واکسن نقش ارزشمندی را ایفا می‌کند و باعث افزایش اشتغال‌زایی می‌شود. به دلیل آن‌که پرورش زنبور عسل تا حد زیادی به منابع طبیعی و باغ‌ها وابسته است و سیستم پرورشی این بخش تا حد زیادی به صورت سنتی و تجربی اداره می‌شود، تربیت نیروی متخصص و ماهر که شناخت کافی از زنبور عسل داشته باشند، ضرورت دارد تا ضمن بهره‌برداری از امکانات موجود در کشور و تولید فرآورده‌های مربوط، رشد و توسعه کمی و کیفی این بخش فراهم شود.فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند به عنوان کاردان پرورش زنبور عسل، کاردان پرورش ملکه و اصلاح نژاد زنبور عسل، کاردان کارگاه، تعمیر، سرویس و ساخت وسایل زنبورداری و سرپرست واحدهای تولید و فرآوری محصولات زنبور عسل فعالیت کنند. 
درس‌های این رشته در طول تحصیل:
دروس پایه:
شیمی آلی، فیزیک عمومی، ریاضیات،‌زیست‌شناسی (گیاهی و جانوری)، آمار و احتمال.
دروس اصلی:
هوا و اقلیم‌شناسی، آموزش و ترویج دامپروری و منابع طبیعی، زبان تخصصی، بیوشیمی، گیاه‌شناسی (عمومی)، اکولوژی محیط‌زیست، جامعه‌شناسی روستایی، مقدمه‌ای بر اقتصاد و بازاریابی، محصولات زنبور عسل، اصول وکاربرد کامپیوتر، حشره‌شناسی کشاورزی، پرورش زنبور عسل.
دروس تخصصی:
پرورش ملکه زنبور عسل، مبانی اصلاح نژاد و تلقیح مصنوعی زنبور عسل، بهداشت، بیماری‌ها و آفات زنبور عسل، گیاهان شهدزا و گرده‌زا، شناخت، تعمیر ونگهداری ابزار و وسایل زنبورداری، مرفولوژی و آناتومی زنبور عسل، فرآوری محصولات زنبور عسل، کارآموزی.منبع: کتاب آشنایی با رشته های دانشگاهی سازمان سنجش آموزش کشورتالیف خانم فیروزه سودایی ونرم افزار سامان رشته ی سازمان سنجش

دیباچه: آیا می‌دانید که 1 تا 3 درصد کودکان ایرانی با مشکل حرکتی به دنیا می‌آیند؟ کودکانی که حتی در سنین 3 یا 4 سالگی نیز نمی‌توانند سینه‌خیز یا چهار دست و پا راه بروند.آیا می‌دانید که تعداد قابل توجهی از بیماران بعد از عمل جراحی نمی‌توانند با شغل سابقشان تطبیق یافته و بازدهی قبلی را داشته باشند؟ و آیا می‌دانید که بسیاری از بیماران روانی پس از درمان نمی‌توانند به زندگی اجتماعی برگشته و در حد سایر افراد جامعه فعالیت کنند؟چه باید کرد؟ ‌آیا می‌توان با فیزیوتراپی مشکلات فوق را حل کرد و یا برای بهبود اختلالات فوق باید از روان‌درمانی کمک گرفت؟متخصان کاردرمانی معتقدند که بهترین راه درمان مشکلات و اختلالات یاد شده، استفاده از روش کاردرمانی است زیرا یک کار درمان در دو حیطه روانی و جسمانی به معالجه اختلالات مورد نظر می‌پردازد.در واقع کاردرمانی‌ تنها رشته‌ علوم‌ توانبخشی‌ در مقطع‌ لیسانس‌ است‌ که‌ به‌ درمان‌ اختلالات‌ در حیطه‌ جسمانی‌ و حیطه‌ روانی‌ می‌پردازد. این‌ رشته‌ به‌ عنوان‌ یک‌ رشته‌ کُل‌نگر، تمامی‌ ابعاد یک‌ بیماری‌ و تأثیرات‌ جانبی‌ آن‌ را به‌ روی‌ زندگی‌ شخصی‌ و اجتماعی‌ در نظر گرفته‌ و با ارائه‌ تکنیک‌های‌ درمانی‌ مناسب‌، ضمن‌ در نظر گرفتن‌ علائق‌ و انگیزه‌ فرد، او را به‌ سوی‌ فعالیت‌ روزانه‌ مستقل‌ سوق‌ می‌دهد. متخصصان‌ کاردرمانی‌ با تسلط‌ کافی‌ بر علوم‌ مختلف‌ فیزیولوژیکی‌، آناتومیکی‌ و روانشناختی‌، یک‌ برنامه‌ جامع‌ درمانی‌ را به‌ بیماران‌ ارائه‌ می‌دهند؛ یعنی‌ در کاردرمانی‌، تمرکز درمان‌ فقط‌ روی‌ بیماری‌ نیست‌، بلکه‌ تمامی‌ ابعاد زندگی‌ فرد، مورد بررسی‌ قرار می‌گیرد. گفتنی‌ است‌ که‌ هدف‌ این‌ رشته‌ به‌ حداکثر رساندن‌ استقلال‌ افراد بیمار و ناتوان‌ در انجام‌ کارهای‌ روزمره‌ و فعالیت‌های‌ اجتماعی‌ و همچنین‌ آمادگی‌ برای‌ آموزش‌ حرفه‌ای‌ است‌.
توانایی‌های‌ لازم :
یک‌ کاردرمانگر باید انگیزه‌ای‌ قوی‌ داشته‌ باشد تا بتواند با بیمارانی‌ که‌ دارای‌ معلولیت‌های‌ مختلف‌ هستند، ارتباط‌ برقرار کرده‌ و آنها را به‌ خوبی‌ درمان‌ کند. مهمترین‌ ویژگی‌ یک‌ کاردرمانگر، علاقه‌ به‌ انسان‌ها است‌. اگر متخصص‌ این‌ رشته‌ به‌ کار خود و مردم‌ علاقه‌مند نبوده‌ و صبر و حوصله‌ نداشته‌ باشد، موفق‌ به‌ درمان‌ بیماران‌ مورد نظر نخواهد شد. برخی‌ از استادان‌ این‌ رشته‌ نیز اولین‌ و مهمترین‌ ویژگی‌ دانشجوی‌ کاردرمانی‌ را داشتن‌ توانایی‌ جسمی‌ و روحی‌ خوب‌ می‌دانند و این‌ که‌ بتواند با درایت‌، ابتکار عمل‌ و خلاقیت‌، درمان‌ مؤثرتری‌ را ارائه‌ بدهد.
موقعیت‌ شغلی‌ در ایران‌ :
کشور ما با کمبود متخصص‌ این‌ رشته‌ روبرو است‌ و هر ساله‌ بیمارستان‌ها، کلینیک‌های‌ توانبخشی‌ سازمان‌ بهزیستی‌ کشور و هلال‌ احمر برای‌ جذب‌ فارغ‌التحصیلان‌ کاردرمانی‌ اعلام‌ نیاز می‌کنند. همچنین‌ فارغ‌التحصیل‌ این‌ رشته‌ می‌تواند با مجوز وزارت‌ بهداشت‌ و درمان‌ و آموزش‌ پزشکی‌ و سازمان‌ بهزیستی‌ اقدام‌ به‌ تأسیس‌ کلینیک‌ خصوصی‌ شبانه‌روزی‌ کند.
درس‌های‌ این‌ رشته‌ در طول‌ تحصیل :
دروس‌ پایه‌:
آناتومی‌ (سر و گردن‌ و تنه‌، اندام‌ فوقانی‌، تحتانی‌، سطحی‌، اعصاب‌) ، استخوان‌شناسی‌، روانشناسی‌ عمومی‌، روانپزشکی‌ عمومی‌، رشد روانی‌ ـ حرکتی‌، بیماری‌های‌ داخلی‌. 
دروس‌ تخصصی‌:
آشنایی‌ با اصول‌ توانبخشی‌ و طب‌ فیزیکی‌، واحد رادیولوژی‌، کاردرمانی‌ در بیماری‌های‌ مغز و اعصاب‌ ، کاردرمانی‌ در بیماری‌های‌ ارتوپدی‌، کاردرمانی‌ در بیماری‌های‌ روماتولوژی‌ ، کینزیولوژی‌ و بیومکانیک‌، تکنیک‌های‌ حرکت‌ درمانی‌، کاردرمانی‌ در بیماری‌های‌ کودکان‌ ، ارزشیابی‌ و اندازه‌گیری‌ قدرت‌ عضلانی‌، کارآموزی‌ بالینی‌، زبان‌ تخصصی‌.منبع: کتاب آشنایی با رشته های دانشگاهی سازمان سنجش آموزش کشورتالیف خانم فیروزه سودایی ونرم افزار سامان رشته ی سازمان سنجش

دیباچه: ایران کشوری باستانی و با سابقه دو هزار ساله است. کشوری که در دوران سلسه هخامنشیان ، اولین سیستم حکومتی گسترده امپراطوری را بنیانگذاری کرد و در طی تاریخ پرفراز و نشیب خود، انواع سیستم‌های ایجاد نظم و ترتیب را مورد آزمایش قرار داد.یک صد سال پیش ، سیستم نوین ایجاد نظم و امنیت داخلی؛ یعنی سازمان پلیس در ایران به وجود آمد. براساس این سیستم پلیس ایران به دو قسمت مهم پلیس شهری و ژاندارمری تقسیم گردید. پس از انقلاب اسلامی، کمیته انقلاب اسلامی نیز به عنوان یکی از ارکان مهم حفظ نظم و امنیت داخلی و دفاع از ارزش‌های انقلاب در داخل کشور، به این مجموعه افزوده شد. در سال 1370 با تصمیم مجلس شورای اسلامی این سه نیرو در یکدیگر ادغام و سیستم پلیس واحد به وجود آمد.به دنبال طرح ادغام شهربانی، ژاندارمری ، کمیته انقلاب اسلامی و پلیس قضایی، دانشگاه پلیس نیز به "دانشگاه علوم انتظامی" با سازمان و ساختاری جدید تغییر یافت. این دانشگاه یکی از مهمترین واحدهای نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران برای جذب و به کارگیری جوانان شایسته و تربیت و آموزش آنان است.این دانشگاه در مقطع کارشناسی دارای شاخه‌های انتظامی، کشف جرائم، اطلاعات، راهنمایی و رانندگی و خدمات و پشتیبانی است و دانشجویان از ترم چهارم، شاخه یا گرایش خود را انتخاب می‌کنند. مقطع کاردانی علوم انتظامی نیز دارای گرایش‌های راهنمایی و رانندگی و انتظامی است.شاخه انتظامی بخش انتظامی، بخش مأموریتی نیروی انتظامی در پاسگاه‌ها و کلانتری‌های موجود در سطح شهر و روستاها است و دانشجوی انتظامی دانش و مهارت‌ لازم را برای فعالیت در این بخش به‌دست می‌آورد.در واقع اولین وظیفه کارشناس انتظامی انجام تمهیداتی برای جلوگیری از جرم‌خیزی است. برای مثال برای پیشگیری از سرقت، کارشناس انتظامی باید به مردم هشدارها و اطلاعات لازم را بدهد، هشدارهایی از این قبیل که بهتر است درِ خانه را شب‌ها قفل کنند یا شب‌ها، پنجره‌ها را باز نگذارند. در واقع کارشناس علوم انتظامی با این هشدارهای بسیار ساده اما مؤثر، به آموزش عمومی و فرهنگ‌سازی می‌پردازد و از جرم‌خیزی پیشگیری‌ می‌کند. پس اولین وظیفه نیروی انتظامی، فراهم کردن شرایط اجتماعی به گونه‌ای است که سطح امنیت عمومی بالا برود. البته این وظیفه تمام متخصصان نیروی انتظامی است اما در شاخه انتظامی، اولین و مهمترین وظیفه، آموزش و پیشگیری است. 
درس‌های این رشته در طول تحصیل:
دروس مشترک در شاخه‌های مختلف نیروی انتظامی :
سازمان و مدیریت و نگرش در مدیریت اسلامی، مقدمات علم حقوق، روانشناسی رشد، حقوق اساسی‌، نقشه‌خوانی، حفاظت اطلاعات ، حقوق جزای عمومی ، سازمان و وظایف نیروی انتظامی ، تاریخ سیاسی معاصر ایران ، گزارش‌نویسی ، جنگ‌افزار‌شناسی، جغرافیا ، روانشناسی اجتماعی ، حقوق مدنی ، آشنایی با کامپیوتر ، ورزش رزمی ، اصول و قواعد نظامی ، مقابله با سوانح و بلایا ، جنگ‌افزار‌شناسی نیمه‌سنگین، عبور از موانع و عملیات اعتماد به نفس، مبانی اطلاعات، روش‌ها و فنون تدریس جرائم نیرو‌های مسلح، آیین‌ دادرسی کیفری، آیین دادرسی مدنی ، حقوق جزای اختصاصی ، مکانیک اتومبیل ، زبان تخصصی ، کاربرد قانون سلاح ، تاکتیک دسته در آفند و پدافند، امور انتظامی، آشنایی با راهنمایی و رانندگی، شناسایی مین و تله‌های انفجاری ، آشنایی با قاچاق ، مبارزه با مواد مخدر ، کشف علمی جرائم ، دروس تحقیقاتی ، جنگ‌های ویژه ، آسیب‌شناسی و مفاسد اجتماعی ، مخابرات ، جمع‌آوری ، کنترل اجتماعات، پزشکی قانونی ، تنظیم گزارشات قضایی ،کارورزی .
دروس تخصصی شاخه انتظامی:
جامعه‌شناسی شهری و روستایی، تاکتیک گروهان ، عملیات در کویر، کوهستان و جنگل، اصول ترافیک ، آیین راهنمایی و رانندگی، حمل بار، مسافر و کار و ابعاد وسایل نقلیه ، شماره‌گذاری، آزمایشات رانندگی و تصادفات ، وظایف فرمانده پاسگاه در شرایط عملیاتی ، عملیات گشتی - کمین و ضد کمین ، اماکن عمومی ، هدایت پاسگاه، دسته و گروهان ، جغرافیای شهری و روستایی .
شاخه کشف جرائم
بدون شک وظیفه نیروی انتظامی در هر جامعه‌ای پیشگیری از جرم است، اما هر چقدر که بر روی پیشگیری کار شود، باز در جامعه جرم‌هایی اتفاق می‌افتد و در اکثر موارد نیز مجرم ‌مشخص نیست و دستگیر نمی‌شود. در این میان، وظیفه مأمور نیروی انتظامی شاخه کشف جرائم، این است که جرم پنهان مانده را کشف و مجرم را دستگیر کند؛ یعنی کارشناس کشف جرائم باید صحنه جرم را ببیند، شواهد صحنه را جمع‌آوری و براساس شواهد، تئوری‌سازی کند و سپس تئوری‌های مختلف را در کنار هم گذاشته و یک یک آنها را بررسی کند تا به تئوری نهایی برسد و براساس آن تئوری، فرد متهم را پیدا و دستگیر کند و از او بازجویی نماید. در واقع فارغ‌التحصیلان کشف جرائم، همان کارآگاه‌ها هستند. این شاخه دارای 5 گرایش آگاهی، تشخیص هویت، مبارزه با جرائم اقتصادی، مبارزه با مواد مخدر و مبارزه با مفاسد اجتماعی است. (گفتنی است که دانشگاه علوم انتظامی هر ساله در تمامی گرایش‌های فوق دانشجو نمی‌پذیرد بلکه با توجه به نیاز و ضرورت نیروی انتظامی، گرایش‌های یاد شده ارائه می‌شود.)
دروس اصلی مشترک در گرایش‌های مختلف کشف جرائم :
جرم‌شناسی ، حقوق جزای عمومی، حقوق جزای اختصاصی (جرائم علیه اشخاص، جرائم علیه اموال و مالکیت، جرائم علیه امنیت، آسایش و اخلاق عمومی)، آیین‌ دادرسی کیفری، ادله اثبات دعوای کیفری ، حقوق دیپلماتیک و آداب کنسولی ، حقوق مدنی، آئین دادرسی مدنی ، پزشکی قانونی ، بررسی اصالت اسناد، طرز تشکیل پرونده قضایی،‌آشنایی با سازمان بین‌الملل پلیس جنایی (اینترپل)، آشنایی با بمب و تله‌های انفجاری، جرائم سازمان یافته ، جرائم رایانه‌ای ، کاربرد رایانه در کشف جرائم ، ‌زبان تخصصی ، مشاهده،‌ توصیف و چهره‌نگاری، روانشناسی عمومی، جغرافیای شهری و شهرشناسی، جامعه‌ شناسی جنایی، بزهکاری و اطفال نوجوانان ، احکام تخصصی کشف جرائم ، مبانی جامعه شناسی، کارورزی .(با توجه به تعدد گرایش‌های کشف جرائم ، از ذکر واحدهای تخصصی هر گرایش خودداری شده است.)
شاخه اطلاعات:
همان‌طور که از عنوان این شاخه پیدا است،‌ واحد اطلاعات نیروی انتظامی به فعالیت‌های اطلاعاتی می‌پردازد؛ یعنی در این واحد،‌ اطلاعات تمام رفتارهای اجتماعی کسب می‌شود و آمار و ارقام لازم جمع‌آوری می‌گردد.برای مثال، نیروی انتظامی برای آگاهی از برنامه و خط و ربط گروه‌های حمل قاچاق مواد مخدر نیاز به کارهای اطلاعاتی دارد. همچنین بسیاری از سرقت‌های مسلحانه سازمان یافته و ساختاریافته است؛ نیروی انتظامی برای اطلاع از این شبکه‌های سازمان یافته به کارشناسانی احتیاج دارد که به صورت مخفی فعالیت کنند و اطلاعات مختلف را از شبکه‌های مفاسد اجتماعی به دست‌ آورند. سپس اطلاعات کامل و جامع را به مراجع علنی نیروی انتظامی بدهند تا عملیات لازم، انجام و افراد مورد نظر دستگیر شوند. اهمیت این مسأله زمانی آشکار می‌شود که توجه داشته باشیم، بخش اصلی نیروی انتظامی، بخش علنی آن است و بدون شک نمی‌توان برای جمع‌آوری اطلاعات از شبکه‌های مفاسد اجتماعی از این نیروها یاری گرفت. در واقع نیروی انتظامی بدون یاری و همکاری واحد اطلاعات،‌ مثل خودرویی است که در شب بدون چراغ حرکت کند. به عبارت دیگر چراغ هدایت کننده و روشن کننده نیروی انتظامی، ‌واحد اطلاعات است. از همین رو، در این شاخه بحث‌های اطلاعاتی کشور ـ آنچه به نیروی انتظامی و سایر مردم جامعه مربوط می‌شود ـ بررسی و مطالعه می‌شود.
دروس اختصاصی شاخه اطلاعات :
سازمان و مدیریت اطلاعات، جمع‌آوری ، حفاظت اطلاعات، عملیات اطلاعات ، بازجویی و مصاحبه ، کشف علمی جرائم ، اماکن عمومی ، ابزارهای فنی اطلاعاتی، آشنایی با کشورهای همجوار، شناخت تمهیدات امنیتی و اجتماعی، اطلاع‌رسانی، احزاب و گروهک‌ها ، اطلاعات رزمی، بزهکاری اطفال و نوجوانان ، حقوق جزای اختصاصی ، مبانی علم سیاست، فعالیت‌های پنهانی و سازمان‌های اطلاعاتی، کارورزی.
شاخه راهنمایی و رانندگی:
شاخه راهنمایی و رانندگی دارای سه گرایش خدمات فنی راهور، عملیات انتظامی راهور و مهندسی ترافیک است.گرایش خدمات فنی راهورکارشناس خدمات فنی راهور، تخصص لازم را برای شماره‌گذاری خودروها، صدور کارت ماشین و برگزاری آزمون رانندگی از متقاضیان گواهی‌نامه رانندگی به‌دست می‌آورد.
دروس مشترک راهنمایی و رانندگی :
ساختار و مقررات استخدامی ناجا ، سازمان و وظایف رده‌های راهور، مقدمه علم حقوق ، حقوق اساسی،‌ جنگ‌افزار شناسی، تیراندازی مشق‌های پای قبضه ، مبانی امور انتظامی،‌ روانشناسی عمومی ، مبانی جامعه‌شناسی،‌ریاضیات پایه ، آیین‌نامه راهنمایی و رانندگی ، کارورزی، جغرافیای شهری و شهرستان‌شناسی، امور انتظامی راهور ، جامعه‌شناسی ترافیک، روانشناسی ترافیک، زبان تخصصی، مقررات حمل بار و مسافر، مقررات بین‌المللی و کنوانسیون‌های حمل و نقل، حقوق جزای عمومی، آیین دادرسی کیفری، مسائل حقوقی تصادفات، آشنایی با قانون مجازات اسلامی، کشف علمی جرائم، اصول مهندسی ترافیک ، مهندسی ترافیک، صدور پروانه‌ها و آزمایش‌ها ، شماره‌گذاری وسائل نقلیه ، معاینه فنی وسائل نقلیه، احراز اصالت وسائل نقلیه، کاربرد فیزیک و مکانیک در تصادفات ، تصادفات ، تصادفات عابر پیاده ، کاربرد رایانه در امور راهنمایی و رانندگی، احکام تخصصی .دروس تخصصی خدمات فنی راهورشناسایی اسناد مجعول،‌ محیط‌زیست و ترافیک، آشنایی با انواع وسائل نقلیه،‌ آموزش رانندگی عملیاتی ، ارزیابی وسائل نقلیه ، آشنایی با کارکرد وسائل وتجهیزات معاینه فنی.
گرایش عملیات انتظامی راهور:
در این گرایش دانشجویان اطلاعات لازم را به عنوان افسر پلیس خیابان‌ها و جاده‌ها به دست می‌آورند؛ یعنی کارشناس این رشته با بازسازی صحنه تصادف وسائل نقلیه، مقصر یا مقصران تصادف را شناسایی و خسارت وارد شده را تعیین می‌کند همچنین می‌تواند عملیات امداد و کمک‌های اولیه را در تصادفات و سوانح انجام دهد. 
دروس تخصصی عملیات انتظامی راهور:
شناسایی اسناد مجعول، اصول و مبانی‌ شهر‌سازی، کمک‌های اولیه در تصادفات و سوانح، مهندسی ترابری، آموزش رانندگی عملیاتی، پزشکی قانونی، ارزیابی وسائل نقلیه ، امور انتظامی راهور(تخصصی)، بازسازی صحنه تصادفات ، آشنایی با مواد مخدر و قاچاق کالا،‌ تعیین خسارت وسائل نقلیه.
گرایش مهندسی ترافیک :
در گرایش مهندسی ترافیک، طراحی سیستم ترافیک شهری آموزش داده می‌شود و کارشناس این رشته در هنگام طراحی خیابان‌ها و جاده‌ها مسؤولیت تعیین تقاطع‌ها، میدان‌ها، دوربرگردان‌ها و خیابان‌های یک طرفه و دو طرفه را بر عهده دارد. همچنین تعیین این‌که در چه ساعت‌هایی از روز باید در برخی از خیابان‌ها طرح ترافیک اجرا شود، بر عهده کارشناس مهندس ترافیک است. 
دروس تخصصی مهندسی ترافیک:
آمار احتمالات مهندسی،‌ اصول و مبانی شهرسازی،‌ محیط‌زیست و ترافیک ،‌ آشنایی با نرم‌افزارهای طراحی، طرح هندسی راه ، ایمنی در ترافیک،‌ سیستم‌های حمل و نقل، برنامه‌ریزی حمل و نقل شهری،‌ اقتصاد در ترافیک و حمل و نقل، ‌سیستم‌های هوشمند ترافیک (ITS) ، مهندسی ترافیک محلی ، مهندسی کنترل ترافیک.
شاخه خدمات و پشتیبانی :
کارشناسان شاخه خدمات و پشتیبانی کارشناسی علوم انتظامی در بخش اداری نیروی انتظامی فعالیت می‌کنند. این شاخه دارای دو گرایش ارتباطات انتظامی یا مخابرات و نرم‌افزار کامپیوتر است. با توجه به این که گرایش‌های مخابرات و نرم‌افزار کامپیوتر در گروه آزمایشی ریاضی و فنی معرفی شده است، از معرفی آنها در این بخش خودداری شده است.
دروس تخصصی گرایش ارتباطات انتظامی :
فیزیک الکتریسته ،‌ کامپیوتر، ریاضیات پایه ، ماشین‌های الکتریکی ،‌سازمان و وظایف لجستیک ناجا(مخابرات) ، مخابرات و مدارات مخابراتی،‌ مدارهای الکتریکی،‌ سوئیچینگ،‌آنتن و انتشار امواج،‌ اصول حفاظت و امنیت مخابرات و جنگ‌های الکترونیک،‌ مدارهای منطقی ،‌ ‌اندازه‌گیری الکتریکی و الکترونیکی،‌ الکترونیک، مخابرات پیشرفته ،‌ کارگاه برق ماشین‌های الکتریکی،‌ ‌کارورزی.
توانایی‌های لازم :
نیروی انتظامی کشور، یک سازمان نظامی است و دانشجویان این رشته باید روحیه نظامی داشته باشند تا در این رشته موفق گردند. برای مثال، پلیس باید فردی فعال، اجتماعی و قانونمند باشد؛ یعنی بر سر قانون مصالحه نکند و نگوید چون فردی پیر، جوان یا بیمار است، اگر قانون‌شکنی کرد، اشکالی ندارد. بویژه آن بخش از نیروی انتظامی که با متخلفان سر و کار دارد، باید در رعایت قانون بسیار مصمم باشد. یکی دیگر از ویژگی‌های پلیس، داشتن صبر و حوصله و متانت و خویشتن‌داری بسیار است. برای مثال کارشناس عملیات انتظامی راهور در اوج سرمای زمستان و گرمای تابستان، در وسط یک چهارراه بدون هرگونه امکانات رفاهی می‌ایستد و انجام وظیفه می‌کند. بدون شک چنین فردی باید صبر و تحمل بسیاری داشته باشد. همچنین کارشناس کشف جرائم، بدون صبر و حوصله و دقت و موشکافی نمی‌تواند اطلاعات مورد نیاز را به دست آورد و مجرم را دستگیر کند. شغل نیروی انتظامی یک شغل خدماتی است و مأمور نیروی انتظامی، ارتباط مستقیم با مردم دارد از سوی دیگر اکثر مراجعه‌کنندگان به نیروی انتظامی، بویژه مراجعه‌کنندگان به کارشناسان کشف جرائم و انتظامی، افرادی هستند که از لحاظ روحی شرایط مساعدی ندارند چون یا مجرم هستند یا شاکی. از همین‌رو، یک پلیس باید انگیزه‌ای قوی برای خدمت به مردم داشته باشد تا در برخورد با مجرم یا شاکی میزان خدمات‌دهی او کاهش نیابد.در ضمن دانشجوی این رشته باید بداند که انجام مأموریت‌های پی در پی در شهرهای مختلف، یکی از ویژگی‌های شغلی پلیس است؛ یعنی فردی که در نیروی انتظامی فعالیت می‌کند، امکان دارد امسال در پایتخت باشد و سال دیگر در جنوب، شمال، شرق و یا غرب ایران خدمت کند. همچنین امکان دارد به دلیل مأموریت‌های ویژه، مثل مأموریت‌های شبانه یا آماده‌باش‌ها، هفته‌های متوالی زندگی روزمره و عادی خود را نداشته باشد. حتی دانشجویان این دانشگاه نسبت به دانشجویان رشته‌های دیگر، برنامه‌ها و فعالیت‌های بیشتری دارند. به همین دلیل دانشجویان علوم انتظامی - چه زن و چه مرد - در طی تحصیل حق ازدواج ندارند و بعد از فارغ‌التحصیلی نیز به آنها پیشنهاد می‌شود قبل از ازدواج، شرایط شغلی خود را برای شریک زندگی خود بگویند تا در آینده دچار مشکل نشوند.درباره ویژگی‌های لازم برای هر گرایش نیز باید گفت که دانشجوی علوم انتظامی در تمام شاخه‌ها و گرایش‌ها باید از قدرت تجزیه و تحلیل خوبی برخودار باشد اما این ویژگی برای دانشجوی کشف جرائم اهمیت بیشتری دارد چون کارشناس کشف جرائم باید بتواند با تجزیه و تحلیل مسائل و قدرت خلاقه ذهن خود، مجهول‌یابی کند. همچنین باید با مسائل حقوقی کاملاً آشنایی داشته باشد. دانشجوی اطلاعات نیز علاوه بر ویژگی‌های یاد شده، باید بسیار رازدار باشد تا بتواند به عنوان یک مأمور مخفی، اطلاعات مورد نیاز را به دست آورد و وظیفه خود را به نحو احسن انجام دهد.دانشجویان گرایش‌های مخابرات و کامپیوتر نیز باید در دروس ریاضی و فیزیک توانمند باشند. به همین دلیل این دسته از دانشجویان از بین داوطلبان گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی انتخاب می‌شوند.گفتنی است که دانشجویان دانشکده علوم پایه انتظامی جمهوری اسلامی از هر پنج گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی، علوم تجربی، علوم انسانی، هنر و زبان‌های خارجه انتخاب می‌شوند و داوطلبان این رشته باید علاوه بر شرایط عمومی، شرایط اختصاصی این دانشکده را داشته باشند.
شرایط اختصاصی دانشکده علوم پایه انتظامی عبارت است از:
داشتن حداقل 17 و حداکثر 21 سال سن برای داوطلبان مرد (داوطلبانی که خدمت وظیفه عمومی را انجام داده‌اند، مدت قانونی خدمت وظیفه عمومی به حداکثر سن آنها اضافه خواهد شد) و دارا بودن حداقل 18 و حداکثر 25 سال سن برای داوطلبان زن ، دارا بودن حداقل 170 سانتی‌متر قد برای داوطلبان مرد و 160 سانتی‌متر برای داوطلبان زن، دارا بودن حداقل معدل کتبی دیپلم 14 برای داوطلبان زن، سپردن تعهد خدمت برابر مقررات نیروی انتظامی، پاسخ دادن به حداقل 10 درصد از سؤال‌های ادبیات فارسی، ریاضی و زبان خارجه آزمون سراسری، داشتن سلامت جسمی و روحی کامل. داوطلبان زن این دانشگاه باید توجه داشته باشند که تمام برنامه‌های درسی و کلاس‌های عملی و مهارتی که در این دانشگاه برای آقایان برگزار می‌شود، برای خانم‌ها نیز برگزار می‌گردد. برای مثال به منظور تقویت قوای جسمانی و کسب مهارت‌های لازم ، ورزش‌های رزمی و دفاع شخصی تحت سه عنوان ورزش رزمی تکواندو، کاراته و جودو ارائه می‌گردد. البته مسؤولان دانشگاه انتظار ندارند که یک خانم با روحیات و خصلت‌های یک مرد، در نیروی انتظامی فعالیت کند، اما داوطلبان زن باید از آمادگی جسمی و روحی خوبی برخوردار باشند. در ضمن پوشش چادر برای دانشجویان زن دانشکده علوم پایه انتظامی و خانم‌های شاغل در نیروی انتظامی الزامی است.
موقعیت شغلی در ایران :
در نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران، عده‌ای از کارکنان دارای مشاغل اداری و عده‌ای دیگر دارای مشاغل مأموریتی هستند. برای مثال، کارکنان بخش‌های حسابداری، کامپیوتر، برق و مخابرات در بخش اداری فعالیت می‌کنند. به عبارت دیگر فارغ‌التحصیلان شاخه خدمات و پشتیبانی در بخش اداری حضور دارند و فارغ‌التحصیلان سایر شاخه‌ها و گرایش‌های علوم انتظامی در بخش مأموریتی فعالیت می‌کنند.در کل فارغ‌التحصیلان کاردانی دانشکده علوم پایه انتظامی با درجه ستوان سومی و کارشناسان این دانشکده با درجه ستوان دومی فارغ‌التحصیل می‌شوند و درجات بعدی آنان برابر قوانین و مقررات ناجا خواهد بود. در این میان، نوع فعالیت فارغ‌التحصیلان کاردانی نیروی انتظامی بیشتر جنبه اجرایی دارد؛ یعنی این دسته از فارغ‌التحصیلان بیشتر مجریان برنامه‌ها هستند اما مسؤولیت اصلی کارشناسان نیروی انتظامی، تئوری‌سازی، برنامه‌ریزی، هدایت و کنترل فعالیت‌های نیروی انتظامی است. البته در حال حاضر به دلیل کمبود پرسنل، گاهی اوقات یک کارشناس باید وظایف کاردان را نیز انجام دهد.گفتنی است که دانشجویان علوم پایه انتظامی ضمن آن که ماهانه مبلغی به عنوان کمک هزینه تحصیلی دریافت می‌کنند از امکانات رفاهی خوابگاه، پوشاک، غذا، دفترچه اتکا و خدمات درمانی بهره‌مند می‌شوند و در طول خدمت از وام خرید مسکن یا یک باب مسکن ملکی برخوردار خواهند شد.منبع: کتاب آشنایی با رشته های دانشگاهی سازمان سنجش آموزش کشورتالیف خانم فیروزه سودایی ونرم افزار سامان رشته ی سازمان سنجش

دیباچه: کشور ایران با جمعیت حدود 70 میلیون که 48 میلیون نفر از آنها باسواد هستند، کمتر از 1500 کتابخانه عمومی دارد که تعداد کتاب بهترین و بزرگترین آنها به زحمت به یک میلیون و 500 هزار جلد می‌رسد. این در حالی است که کشور همسایه ما، آذربایجان، با جمعیت حدود جمعیت ایران ده هزار کتابخانه دارد و در کشورهای پیشرفته یک کتابخانه برای شروع کار باید 600 تا 700 هزار جلد کتاب داشته باشد.البته در کشور ما جمعیت استفاده کننده از همین حداقل امکانات نیز بسیار اندک است و کتابخانه‌ها در ایران فعالیت چشمگیری ندارند. در واقع کشور ما با این که زمانی مهد تمدن و دانش بوده و بزرگترین کتابخانه‌های عالم و نفیس‌ترین کتب را داشته است، اکنون در زمینه کتاب و کتابخوانی دچار فقر فرهنگی است و کتابخانه‌ها، مراکز ساکن و ساکتی هستند که فقط در دوران امتحانات دانش‌آموزان یا دانشجویان، قرائت‌خانه آنها شلوغ می‌شود.بدون شک یکی از علل اصلی این مشکل، نبود کتابداران متخصص و علاقه‌مند در کتابخانه‌های کشور است.کارشناسانی آگاه , با تجربه و تحصیل کرده که توانایی ارزیابی نیازهای کتابخانه واحد متبوع خود را داشته باشند و در جریان انتشار کتاب‌های جدید و خرید کتاب‌های مناسب قرار گیرند. این افراد باید قادر به سازماندهی منابع بوده و با فهرست‌نویسی مناسب امکان دست‌یابی مراجعه کننده به کتاب‌های مورد نظر را فراهم آورند. هدف رشته کتابداری و اطلاع‌رسانی که در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی کشور ما ارائه می‌شود، تربیت همین دسته از متخصصان است. در واقع رشته‌ کتابداری‌ هموار کردن‌ مسیر ارتباط‌ میان‌ دو عنصر کتاب‌ (در معنای وسیع آن که شامل هر گونه اثری می‌شود که ثبت و ضبط شده باشد) و استفاده‌ کننده‌ از کتاب‌ است. البته‌ برای‌ آن‌ که‌ بتوانیم‌ این‌ ارتباط‌ را امکان‌پذیر کنیم‌ باید نه‌ تنها هر یک‌ از این‌ دو عنصر را به‌ درستی‌ بشناسیم‌، بلکه‌ لازم است چگونگی‌ پیوند میان‌ آن‌ دو را نیز بیاموزیم‌.تمام‌ دروس‌ پایه‌ و اختصاصی‌ در رشته‌ کتابداری‌ (خصوصاً دوره‌ کارشناسی‌) براساس‌ همین‌ سه‌ وظیفه‌ تدوین‌ شده‌ است‌؛ یعنی‌ دانشجوی‌ این‌ رشته‌ منابع‌ و متون‌ را می‌شناسد، از ویژگی‌های‌ انواع‌ مواد انتشار یافته‌ آگاه‌ می‌گردد، محتوای‌ آنها و چگونگی‌ تبدیل‌ اندیشه‌های‌ موجود در ذهن‌ نویسنده‌ به‌ پدیده‌ای‌ عینی‌ و قابل‌ شناسایی‌ را درک‌ می‌کند و قابلیت‌ها و توانایی‌های‌ رسانه‌های‌ گوناگون‌ از قبیل‌ کتاب‌ (به‌ معنای‌ محدود)، مجله‌، روزنامه‌، نوار، لوح‌ فشرده‌، اینترنت‌ و مانند آنها را درمی‌یابد.از سوی‌ دیگر دروسی‌ نیز در برنامه‌ این‌ رشته‌ هست‌ که‌ برای‌ شناخت‌ انسان‌، چگونگی‌ شکل‌گیری‌ دانش‌ و معرفت‌ افراد در ذهن‌ آنان‌، تأثیر محیط‌، فرهنگ‌ و جامعه‌ دانسته‌ها و باورهای‌ مردم‌ مفید است‌. زیرا اگر بخواهیم‌ مواد و منابع‌ برای‌ مراجعان‌ قابل‌ استفاده‌ باشد، باید مراجعان‌ را به‌ درستی‌ بشناسیم‌، با محیط‌ فرهنگی‌ آنها آشنا باشیم‌ و نیازهای‌ اطلاعاتی‌ آنها را تشخیص‌ دهیم‌.البته‌ دانستن‌ ویژگی‌های‌ کتاب‌ و خواننده‌ یا استفاده‌ کننده‌ به‌ تنهایی‌ برای‌ انجام‌ وظیفه‌ کتابداری‌ کفایت‌ نمی‌کند. بلکه‌ باید تدابیر مربوط‌ به‌ ایجاد ارتباط‌ میان‌ آن‌ دو را نیز شناخت‌. برای‌ این‌ کار لازم‌ است‌ به‌ فرآیند ارتباط‌ آگاه‌ بود و دانست‌ در چه‌ شرایطی‌ ارتباط‌ آسان‌ می‌شود و تحت‌ چه‌ شرایطی‌ دچار اختلال‌ می‌گردد. پس‌ کتابدار لازم‌ است‌ که‌ با حوزه‌ ارتباطات‌ نیز کم‌ و بیش‌ آشنا باشد. به‌ همین‌ دلیل‌ سه‌ ضلع‌ مثلث‌ کتاب‌، خواننده‌ و ارتباط‌ ‌، موضوع‌ مطالعه‌ و پژوهش‌ علاقه‌مندان‌ این رشته است‌ و آثاری‌ که‌ از این‌ مطالعات‌ برجای‌ مانده،‌ دستمایه‌ مناسبی‌ برای‌ برنامه‌های‌ درسی‌ رشته‌ کتابداری‌ می‌باشد.
توانایی‌های‌ لازم :
رشته‌ کتابداری‌ با دانش‌اندوزی‌ سر و کار دارد. بنابراین‌ هر فردی‌ که‌ دامنه‌ مطالعات‌ و تتبعات‌ او گسترده‌تر باشد، قابلیت‌ پیشرفت‌ بیشتری‌ در این‌ رشته‌ دارد. زیرا قناعت‌ به‌ دانسته‌های‌ موجود و خود را بی‌نیاز از ارتقاء و بهبود دانش‌ و معرفت‌ دانستن‌، آفتی‌ خطرزا برای‌ رشته‌ کتابداری‌ است‌. فراگیری‌ آهسته‌ و پیوسته‌ و شکیبایی‌ و بردباری‌ در برخورد با اطرافیان‌ و پرسش‌ کنندگان‌ نیز دو ویژگی‌ عمده‌ای‌ است‌ که‌ دانشجویان‌ این‌ رشته‌ باید در خود بپرورانند. اصرار بر تحمیل‌ نظرات‌ خود به‌ دیگران‌ و خودداری‌ از شنیدن‌ و تحلیل‌ کردن‌ آراء آنان‌، کتابدار را به‌ تدریج‌ در چارچوب‌ بسته‌ و بدون‌ روزنه‌ای‌ محبوس‌ می‌کند و سبب‌ می‌شود که‌ نه‌ دیگران‌ تاب‌ تحمل‌ او را داشته‌ باشند و نه‌ او بتواند دیگران‌ را تحمل‌ کند. (رشته‌ کتابداری‌ از هر سه‌ گروه‌ آزمایشی‌ ریاضی‌ و فنی‌، علوم‌ تجربی‌ و علوم‌انسانی‌ دانشجو می‌پذیرد.)
موقعیت‌ شغلی‌ در ایران‌ :
با توجه‌ به‌ پیشرفت‌ سریع‌ جوامع‌ انسانی‌ و افزایش‌ میزان‌ انتشارات‌ در زمینه‌های‌ مختلف‌ دانش‌ بشری‌، ایجاد و گسترش‌ کتابخانه‌ها امری‌ الزامی‌ است‌. از این‌ رو کتابداری‌ یکی‌ از رشته‌هایی‌ است‌ که‌ چشم‌انداز فرصت‌های‌ شغلی‌ آن‌ بسیار روشن‌ است‌. کتابخانه‌های‌ عمومی‌ در سراسر کشور و کتابخانه‌های‌ مدارس‌ در مقاطع‌ مختلف‌ هنوز چشم‌ به‌ راه‌ کتابدارانی‌ هستند که‌ دوره‌های‌ دانشگاهی‌ را طی‌ کرده‌ باشند. کتابخانه‌های‌ دانشگاهی‌ و تخصصی‌ و مراکز اطلاع‌رسانی‌ نیز هنوز آماده‌ پذیرش‌ فارغ‌التحصیلان‌ این‌ رشته‌ هستند‌.البته‌ باید به‌ این‌ نکته‌ نیز توجه‌ داشت‌ که‌ مراکز و کتابخانه‌هایی‌ که‌ در صدد استخدام‌ فارغ‌التحصیلان‌ هستند، افراد شایسته‌تر را ترجیح‌ می‌دهند و این‌ بر دانشجویان‌ است‌ که‌ از آغاز ورود به‌ رشته‌ به‌ خودسازی‌ و گسترش‌ دانش‌ و عمق‌ بخشیدن‌ به‌ مهارت‌های‌ خود بپردازند و از این‌ طریق‌ چشم‌انداز شغلی‌ خود را پیشاپیش‌ ترسیم‌ نمایند.
درس‌های‌ این‌ رشته‌ در طول‌ تحصیل‌:
دروس‌ مشترک در گرایش‌های کتابداری :
روانشناسی‌ اجتماعی‌ ، روانشناسی‌ عمومی‌، تاریخ‌ تمدن‌، مبانی‌ جامعه‌شناسی‌ ، تاریخ‌ ادبیات‌ ایران‌، تاریخ‌ ادبیات‌ جهان‌، تاریخ‌ عمومی‌ فلسفه‌ ، متون‌ اختصاصی‌ انگلیسی‌ ، متون‌ اختصاصی‌ فرانسه‌ ، متون‌ اختصاصی‌ آلمانی‌ ، متون‌ اختصاصی‌ روسی‌، متون‌ اختصاصی‌ عربی‌، کتابخانه‌ و کتابداری‌ ، مجموعه‌ سازی‌، سازماندهی‌ مواد، مرجع‌شناسی‌ عمومی‌ (فارسی‌ و عربی‌)، ساختمان‌ و تجهیزات‌ کتابخانه‌، مواد سمعی‌ و بصری‌، مواد خدمات‌ کتابخانه‌ برای‌ بزرگسالان‌ نوسواد، مواد خدمات‌ کتابخانه‌ برای‌ کودکان‌ و نوجوانان‌، ماشین‌نویسی‌ فارسی‌ ، ماشین‌نوسی‌ لاتین‌ ، اداره‌ کتابخانه‌، مرجع‌ شناسی‌ عمومی‌(لاتین‌)، اصول‌ کار مرجع‌ ، گزارش‌ نویسی‌ ، کارآموزی‌.
دروس تخصصی گرایش علوم انسانی و اجتماعی:
آمار و احتمالات مقدماتی، مبانی کامپیوتر و برنامه‌نویسی، مبانی سازمان و مدیریت، مبانی علم حقوق، مبانی تاریخ اجتماعی ایران، جغرافیای شهری و روستاشناسی، کلیات علم اقتصاد، روانشناسی کودک و نوجوان، تاریخ ادیان، آشنایی با بانک‌های اطلاعاتی.
دروس تخصصی گرایش فنی و مهندسی:
تاریخ علوم، زمین‌شناسی، ریاضیات عمومی، فیزیک عمومی، شیمی عمومی، آمار و احتمالات، فیزیولوژی عمومی، آشنایی با بانک‌های اطلاعاتی علوم پایه، مبانی کامپیوتر و برنامه‌نویسی، برنامه‌نویسی کاربردی.منبع: کتاب آشنایی با رشته های دانشگاهی سازمان سنجش آموزش کشورتالیف خانم فیروزه سودایی ونرم افزار سامان رشته ی سازمان سنجش