پرستش خدا به زبان و ظاهر

زراره گوید: از امام باقر علیه‏السلام در مورد معنی فرمایش خداوند که می‏فرماید: «از میان مردم کسی است که خدا را تنها با زبان و به ظاهر می‏پرستد نه از باطن و حقیقت» پرسیدم. 
حضرت فرمود: آنها گروهی بودند که خدای را به یگانگی قبول داشتند، و عبادت آنچه که غیر از خدا پرستش شود رها کردند، و از مرحله‏ی شرک بیرون آمدند، ولی ندانستند که حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم پیغمبر خدا است، آنها خدای را در مورد حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم و آنچه از جانب خدا آورده است با شک و تردید پرستیدند، آنها نزد رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم آمدند و گفتند: نگاه می‏کنیم، اگر (با ایمان به این پیامبر) اموال ما افزایش پیدا کرد، و در جان خود و فرزندان خود عافیت پیدا کردیم می‏دانیم که او راست می‏گوید و او پیغمبر خدا است، و اگر غیر این باشد (در مورد ایمان به او) تأمل می‏کنیم؟ 
خداوند متعال فرمود: «اگر خیری به او برسد حالت اطمینان پیدا می‏کند» یعنی عافیت در دنیا «و اگر مصیبتی برای امتحان به او برسد» یعنی بلایی، جان و مال آنها را فرا گیرد «دگرگون می‏شود» (یعنی) از شک و تردید خود به شرک روی می‏آورند، «(و به این ترتیب) هم دنیا را از دست داده است، و هم آخرت را؛ و این همان خسران و زیان آشکار است - او جز خدا، کسی را می‏خواند که نه زیانی به او برساند و نه سودی». 
فرمود: برمی‏گردند و مشرک می‏شوند، و غیر خدا را می‏خوانند و غیر خدا را می‏پرستند، برخی از آنها شناخت دارند و ایمان وارد قلب آنها می‏شود پس ایمان می‏آورند و پیغمبر را تصدیق می‏کنند و از سر منزل شک و تردید به ایمان روی می‏آورند، و برخی دیگر در تردید خود ثابت و استوار می‏مانند، و برخی دیگر به شرک برمی‏گردند. 

محمد بن یحیی، عن أحمد بن محمد، عن علی بن الحکم، عن موسی ابن بکر، عن زرارة، عن أبی‏جعفر علیه‏السلام قال: سألته عن قول الله عزوجل: (و من الناس من یعبد الله علی حرف). قال: هم قوم وحدوا الله و خلعوا عبادة من یعبد من دون الله فخرجوا من الشک، و لم یعرفوا أن محمد صلی الله علیه و آله و سلم، فهم یعبدون الله علی شک فی محمد و ما جاء به، فأتوا رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم و قالوا: ننظر فان کثرت أموالنا و عوفینا فی أنفسنا و أولادنا علمنا أنه صادق و أنه رسول الله، و ان کان غیر ذلک نظرنا. 
قال الله عزوجل: (فان أصابه خیر) یعنی عافیة فی الدنیا (و ان أصابته فتنة) یعنی بلاء فی نفسه و ماله (انقلب علی وجهه) انقلب علی شکه الی الشرک (خسر الدنیا و الآخرة ذلک هو الخسران المبین - یدعوا من دون الله ما لا یضره و ما لا ینفعه). 
قال: ینقلب مشرکا یدعو غیر الله و یعبد غیر الله، فمنهم من یعرف فیدخل الایمان قلبه فیؤمن فیصدق و یزول عن منزلته من الشک الی الایمان، و منهم من یثبت علی شکه، و منهم من ینقلب الی الشرک. [1] . 

پی نوشت ها:
[1] بحارالأنوار، ج 22 ص 132 ح 114، عن اصول الکافی.