از روزهای گذشته تاکنون، نیروهای گروه تروریستی داعش توانسته‌اند، بیشتر شهرهای استان نینوا در عراق را به تصرف خود در‌آورده و کنترل مراکز دولتی، ایستگاه‌های رادیو و تلویزیون و فرودگاه موصل را نیز به دست بگیرند. پیشروی‌های جدید گروه موسوم به دولت اسلامی عراق و شام در استان‌های نینوا و صلاح‌الدین، روند نا‌آرامی و بی ثباتی در این کشور را شتاب داده است.
این حجم عظیم مبارزه با نیروهای دولتی عراق تاکنون در هیچ موردی از رخدادهای عراق دیده نشده بود و در آخرین مورد، ارتش عراق توانست با حضور بموقع خود در سامرا، جلو تصرف این شهر به دست اعضای این گروه تروریستی را بگیرد.
با این حال، این گروه سریع شهرهای عراق را یکی پس از دیگری می‌پیماید و توانسته استان شمالی این کشور را کامل به تصرف خود درآورد. تاکنون بسیاری از نیروهای دولتی و همچنین مردم این مناطق از این شهرها گریخته‌اند و هنوز اثری از نیروهای ویژه ارتش برای مبارزه با این افراد دیده نمی‌شود.
در همین رابطه، سید جلال ساداتیان، کارشناس مسائل عراق در گفت‌و‌گو با تابناک، تحولات عراق و نقش قدرت‌های منطقه‌ای در بحران عراق را بررسی کرده است.
وی در آغاز گفت: به دنبال پیشرفت‌هایی که دولت عراق در برخی مناطق داشت، توانست موقعیت خود را تحکیم کند. از سوی دیگر به دلیل شرایطی که گروه‌های تروریستی از جمله داعش در سوریه پیدا کردند و در آنجا عقب رانده و سرکوب شدند، این گروه‌ها تمام توانشان را در عراق متمرکز کردند. در واقع موضوع این است که گروه‌های تکفیری می‌خواهند شکست خود در سوریه را در جایی دیگر جبران کنند.
ساداتیان همچنین گفت: دولت عراق نمی تواند با این گروه‌ها مقابله کند، چرا که در چند جبهه درگیر است. از طرفی بخشی از نیروهایش درگیر مسأله کردهاست و از سوی دیگر در جنوب نیروهایش را متمرکز کرده تا بتواند از توسعه نفتی پاسداری کند. در بخش غربی، نتوانسته تمرکز کرده و نیرو جمع کند. شدت تهاجمی که گروه‌های تروریستی وارد کرده‌اند و حمایت‌های عربستان، باعث شده، این گروه در این روزهای اخیر به این نحو پیشروی کنند.
این کارشناس مسائل عراق در ادامه گفت: بخشی از نیروهای معارض به ویژه در سوریه در حمایت کامل عربستان هستند و این کشور نیز حمایت‌های خود را پنهان نمی کند. آنها به دنبال این هستند که شیعیان را تخریب کنند و اجازه ندهند حلقه ایران، عراق سوریه و حزب الله کامل شود؛ بنابراین، از هر تلاشی برای اینکه این مجموعه را شکست دهند، پروا ندارند. ایران حامی شیعیان است و عربستان تمام قدرت خودش را در این کار گذاشته که این خط کامل نشود.
ساداتیان افزود: مدتی است، برخی گروه‌ها از دولت عراق خارج شده‌اند و تعارض خود را با دولت نوری مالکی نشان می‌دهند. از زمانی که طارق الهاشمی فرار کرد و به ترکیه رفت این تعارض افزایش پیدا کرد. این روند ادامه داشت تا به امروز که این تعارضات افزایش پیدا کرده است. در واقع مردم سنی از میزان مشارکت در حکومت مرکزی عراق ناراضی هستند.
وی همچنین گفت: از نظر ایران، این گروه‌ها تروریستی و خشن هستند، و‌لی از لحاظ سنی‌ها این گروه منادی آزادی و ایجاد حکومت مشترک در بخش سنی نشین سوریه و عراق هستند. آنها می‌خواهند سنی‌ها در سوریه و عراق یک حکومت تشکیل دهند.
این کارشناس مسائل عراق در پایان بیان کرد: احتمالا روز به روز بحران گسترش یافته و به یک جنگ همه جانبه تبدیل می‌شود. البته شاید ایران و عربستان تعامل کنند و به نحوی این بحران کاهش یابد. البته فعلا دیدگاه غالب این است که تعارض و افزایش بحران را انتظار داشته باشیم. البته خود عربستان با امریکا نیز درگیر شده است، چرا که امریکایی‌ها حمایت مورد نظر عربستان را از گروه‌های معارض در سوریه و عراق نکرده است. عربستان انتظار داشت که امریکا یک جنگ تمام عیار علیه سوریه انجام دهد که اوباما این کار نکرد.
