گروه فرهنگی مشرق - مراسم افتتاحیه جلسات نمایش فیلم «سینماروایت» که به نمایش آثار ارزشی حیطه دفاع مقدس اختصاص دارد با نمایش دو انیمیشن «مصطفی» و «عباس» به کارگردانی رضا میرکریمی برگزار شد. در ابتدای مراسم و بعد از خواندن آیاتی از قرآن کریم و سرود ملی جمهوری اسلامی عباس کریمی مجری مراسم روی سن رفته و ضمن خیرمقدم گفتن به حاضران از محمدرضا شرف الدین مدیرعامل انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس که «سینماروایت» به همت موسسه تحت امر وی برگزار می شود دعوت کرد که روی سن بیاید.
شرف الدین با بیان اینکه پرداختن به دغدغه های دفاع مقدس هدف اصلی برپایی این مراسم بوده گفت:«این محفل را راه انداختیم برای تحقق دغدغه های دفاع مقدس به خصوص برای جوانترهایی که در عرصه سینمای دفاع مقدس کار می کنند. این نشستها کمک می کند به استفاده بیشتر از جوانان فیلمساز در سالهای آینده و رشد و شکوفایی آنها.»
محفلی برای عرضه آثار کوتاه و مستند حیطه دفاع مقدس
روح ا.. سهرابی قائم مقام انجمن دفاع مقدس دومین سخنران مراسم بود که درباره تمرکز «سینماروایت» بر نمایش آثار کوتاه و مستند دفاع مقدس سخن گفت. سهرابی با بیان اینکه برخلاف آثار بلند، آثار کوتاه درست دیده نمی شوند گفت:«فیلمسازان کوتاه و مستند دفاع مقدس مرتب گله داشتند که چرا فیلمهایشان دیده نمی شود. با همفکری دوستان رسانه ای به این فکر افتادیم که این نشستها را راه بیندازیم. در اینجا می خواهیم فضایی برای دیده شدن افرادی ایجاد کنیم که آثارشان دیده نمی شود. سعمیان این است که نمایش آثار افرادی در الویت قرار گیرد که تعهد و تخصص را در کنار هم داشته باشند.»
سهرابی با خرسندی از حمایت نهادهای بالادستی از این طرح افزود:«اگر نبود حمایت سردار نقدی و جناب جباری مطمئنا این محفل به نتیجه نمی رسید. جا دارد که از هر دو عزیز در جهت حمایت از این محفل تشکر کنیم.»
هنر این است که محتوای غنی را با جذابیت ارائه کنیم
یکی از فیلمسازان عرصه کوتاه به نام نقی نعمتی دیگر سخنران مراسم بود که ضمن حمایت خود و جامعه فیلم کوتاه سازان از «سینماروایت» از دکتر جباری به سبب حمایت از چنین مراسمی تقدیر کرد. وی سپس از دکتر صابر جباری خواست که روی سن آمده و با حضور رضا میرکریمی و سردار نقدی مورد تقدیر رسمی قرار گیرد. پس از این تقدیر مجری مراسم از سردار محمدرضا نقدی فرمانده نیروی مقاومت بسیج خواست که برای دقایقی هم که شده درباره جایگاه «سینماروایت» در عرصه فرهنگی صحبت کند.
نقدی با بیان اینکه راه رشد هر جامعه ای در نقد است گفت:«راه پیشرفت در هر شاخه ای محاسبه گری و نقد و بررسی است. البته برخلاف افکار مادیگرایانه باید در نقد خودمان بیرحم باشیم و در نقد دیگران، منصف. این نشست می تواند نشست مبارکی باشد چراکه بناست با عرضه آثار هنری و نقد آن راه رشد هموارتر شود.»
نقدی سپس با بیان اهمیت سینما در روزگار اخیر افزود:«سینما امروز نه فقط یک هنر که رسانه ای است که جامعه را تحت تاثیر جدی خود قرار می دهد و برای همین است که صهیونیستها آن را در قبضه خود گرفته اند. واقعیت هم این است که قدرت سلاح روبروز کمرنگ تر می شود و قدرت رسانه ای روزبروز افزایش می یابد. پس برای ما هم اینجا میدان مبارزه اصلی است و ما هم نمی بایست کوتاه بیاییم. همان طور که در عرصه های جنگ سخت در برابر استکبار ایستاده ایم در عرصه فرهنگ هم باید در برابر آنها به طور جدی ظاهر شویم.»
نقدی با بیان اینکه یکی از جلوه های رشد فرهنگی توجه به جوانان است ادامه داد:«باید به جوانترها اعتماد کنیم. اگر صهیونیستها یک غول سینمایی ساخته اند ما هم می توانیم با تکیه بر جوانان محتوای فرهنگی غنی خود را تصویری کنیم. تنها یکی از محتواهای در دسترس ما که نظیر هم ندارد قرآن کریم است. تا می توانیم از این منبع استفاده کنیم.»
فرمانده نیروی مقاومت بسیج خاطرنشان ساخت:«هنر این است که محتوای غنی را با جذابیت ارائه کنیم. فیلم خوب باید راستگویی را ترویج کند نه دروغ را. کانون خانواده را حمایت کند، ارزشهای بالای الهی و شجاعت را افزایش دهد نه ترس را. در نهایت اینکه برای بررسی فیلمها باید ارزشهای محتوایی در کنار ارزشهای ساختاری مورد توجه قرار گیرد.»
رفتارهایی از شهدا سر زد که به افسانه پهلو می زند
قبل از آغاز نمایش فیلمهای «مصطفی» و «عباس» رضا میرکریمی کارگردان آثار درباره روند تولید این انیمیشنها گفت:«سرمایه گذاری کار برعهده حوزه هنری بود و کار را با یک تیم و به شیوه کامیک موشن انجام دادیم. کامیک موشن شیوه ای است برگرفته از داستانهای مصور و شکلی از انیمیشن که بیشتر روی لایه ها و سطوح نقاشی کار می کند.
میرکریمی با بیان اینکه برای ساخت این انیمیشنها از کسی سفارش نگرفته ادامه داد:«سفارش دلم بود که این انیمیشنها را بسازم. سفارشی کاملا شخصی. طبیعی است که هر کدام از ما در برخورد با پدیده ها یک بُعد آن را درک می کنیم و بعد هم همان بُعد را به اشتراک می گذاریم. شهدا همه هویت ملی و دینی کشور هستند و من هم هرچقدر وارد دفاع مقدس شدم و عملیات مختلف را مرور کردم بیشتر فهمیدم که با چه پدیده های عجیب و غریبی روبرو هستم. شهدایی مانند باقری نابغه هایی بودند که خیلی خوب توان پیش بینی حرکات دشمن را داشتند. از باقری گرفته تا همت و خرازی رفتارهایی از شهدا سر زد که به افسانه پهلو می زند.»
سعی کردیم به اندیشه های شهدا وفادار بمانیم
این کارگردان درباه ریتم تندی که در این انیمیشنها به کار رفته گفت:«خیلی سخت است که داستان قهرمانی را در نیم ساعت تعریف کنید به خصوص برای مخاطبان ایرانی که عادت کرده اند به سیر آرام و تدریجی اتفاقات اما اینجا نیاز بود که ریتم تندی به قصه دهیم و در عین حال به روحیه ایمانی فرهنگ جبهه وفادار بمانیم. سعی کردیم به آنچه شهدا بودند و به اندیشه هایشان وفادار بمانیم.»
تلاش برای ارتباط برقرار کردن با نسل جدید
بعد از نمایش فیلمهای انیمیشن «مصطفی» و «عباس» که اولی مروری دارد بر زندگی شهید چمران و دومی مروری دارد بر زندگی خلبان شهید عباس دوران جلسه گپ و گفت درباره فیلمها با حضور رضا میرکریمی کارگردان کار و محسن یزدی منتقد سینما برگزار شد. در ابتدای این نشست یزدی با بیان اینکه بنا بر این است که این گپ و گفتها به سمت نقد و بررسی به شیوه کلیشه شده آن پیش نرود از حاضران خواست که در گپ و گفتها مشارکت بیشتری داشته باشد تا گپ و گفت دوسویه باشد.
در ابتدای گپ و گفت میرکریمی پیرامون اصلی ترین دلایلش برای رفتن به سراغ ژانر انیمیشن گفت:«یک دلیلش برمی گردد به تلاش برای ارتباط برقرار کردن با نسل جدید و دیگری نیاز مخاطبان ما به قهرمان. سینما کاری می کند و به شکلی حرف می زند که با هیچ هنری قابل مقایسه نیست اما متاسفانه ما در ارائه برخی حرفها چنان که باید نتوانسته ایم از زبان سینما بهره جوییم و آثار سینمایی مان لکنت داشته است در نتیجه نسل جدید نمی تواند با آثار ارتباط برقرار کند.»
میرکریمی ادامه داد:«تا قبل از فیلم آخرم "به حبه قند" قهرمانان اغلب تردید داشتند در پیدا کردن راه درست اما وقتی احساس کردم در جامعه شرایطی پیش آمده که حجم تردیدها زیاد شده و در واکنش به این همه تردید به قهرمان نیاز داریم پس تصمیم گرفتم که قهرمان پردازی را جدی تر بگیرم. البته خیلیهای دیگر هم در سینمای ما فهمیده اند که داشتن قهرمانانی که یقین دارند بهتر است از شخصیتهای مردد.»
این کارگردان در توصیف قهرمان ایده آلش اظهار داشت:«یادم می آید که قهرمان نسل ما کودکی هلندی بود به نام پطروس که شاید حتی در هلند هم به اندازه ما نمی شناختندش در شرایطی که کشور ما پر بوده از قهرمان. من هم دوست داشتم به جای یک قهرمان چند قهرمان را در یک مجموعه عرضه کنم. گنج شخصیتی شهدا هم همان ویژگی اصلی یک قهرمان است و روح مخاطب را به کار می گیرد.»
میرکریمی درباره نیاز سینما به قهرمان پروری ادامه داد:«قهرمان پروری اگر براساس یک نیاز واقعی شکل گیرد و براساس قانون عرضه و تقاضا به گیشه هم کمک می کند چراکه فیلمهای قهرمان دار آثاری هستند که مورد اقبال بیشتری قرار می گیرد.»
اگر محض رضای خدا فیلم بسازیم عریان کردن معضلات، لطمه ای به فرهنگ نمی زند
میرکریمی در پاسخ به این سوال یزدی که چگونه است آیا قهرمان پردازی در برابر تصویرگری معضلات اجتماعی بدون ارائه راه قهرمان قرار می گیرد گفت:«اگر کسی برای بالاتری فیلم نسازد و فقط برای نیاز اجتماعی و محض رضای خدا فیلم بسازد عریان مطرح کردن معضلات لطمه ای به فرهنگ نمی زند. هیچ کس دوست ندارد با بدبختیهایش تجارت کند اما اگر به نیت حل مشکل این کار انجام شود ایرادی ندارد. با این حال قهرمان است که باعث می شود نومیدی از جامعه برود.»
به گزارش روابط عمومی «سینماروایت» میرکریمی ادامه داد:«وقتی قهرمان در فیلم باشد تلاش برای تغییر باورپذیرتر می شود. قهرمان باعث می شود امید به بهبود در جامعه نقش بندد و اگر این کنار گذاشته شود باز هم با فیلمی به هم ریخته روبرویمم که قرار نیست چیزی در آن درست شود و تلخی است که به چشم می آید و کار اثر اصلاحی هم نخواهد داشت.»
این کارگردان با ذکر مثالی «یاسوجیرو اوزو» فیلمساز ژاپنی و فیلم معروف «داستان توکیو» اظهار داشت:«حتی کسی مثل اوزو که فیلمساز دینی نیست با تکیه بر کاراکتری که هیچ گاه از خوبی دست نمی کشد این واقعیت را طرح می کند که خوبی کردن اول از همه به خودم کمک می کند. این کاراکتر یک قهرمان است برای اوزو.»
این خوب نیست که در برخورد با دفاع مقدس قلب واقعیت کنیم
در ادامه محسن یزدی درباره برخی آثار دفاع مقدس که در سالهای اخیر تولید شده اند و بر وجه ملی گرایانه دفاع تمرکز بیشتری کرده اند پرسید و میرکریمی ضمن خودخواهانه خواندن برخوردهای شخصی با دفاع مقدس گفت:«این خوب نیست که در برخورد با دفاع مقدس با خودخواهی قلب واقعیت کنیم.»
وی با ذکر مثالی از صحبتهای شهیدمتوسلیان در کوران درگیریهای خرمشهر ادامه داد:«دو روز قبل از فتح خرمشهر متوسلیان چنان زیبا برای نیروهایش حرف می زد که نیروهایی که کاملا از دفاع خسته شده اند را به خود می آورد. متوسلیان اتفاقا از خاک هم می گوید و از خرمشهر اما شهر برایش یک نقطه است که تکلیفش را با دنیا مشخص می کند.»
میرکریمی با تمرکز بر شهید عباس دوران افزود:«این مهم است که چطور می شود وقتی عباس دوران به بالای آسمان بغداد می رسد تمام حجم زیرش برایش بی اهمیت می شود، به تعالی می رسد و دنیای مادی را به بازی می گیرد. این واکنش آن قدر مقدس است که نمی توان آلوده اش کرد به دفاع از خاک.»
چرا در رسانه های رسمی شهدا را یک شکل کردیم؟
رضا میرکریمی سپس با انتقاد از کلیشه ای شدن تصویر شهدا در رسانه های رسمی اظهار داشت:«چرا در رسانه های رسمی شهدا را یک شکل کردیم؟ همه شبیه هم! هیچ کدام هیچ تجربه دنیوی ندارند و هیچ چیز دنیوی کسب نکرده اند. این منافات دارد با تصویر واقعی شهدای ما که هر کدام سیر و سلوک خاص خود را داشته اند.»
میرکریمی انتقادی هم کرد از افراط و تفریطهای حوزه دفاع مقدس و ادامه داد:«گروهی سعی می کنند که مرتب بر وجه ملی جنگ تمرکز کنند و یک مجموعه هم هستند که سعی می کنند با بردن یک عده لات و لوت به جنگ بگویند اینها در جنگ متحول شده اند. همه این نگاهها، افراطی است و باید اصلاح شود.»
این کارگردان با اشاره به شخصیتهای چمران و دوران اظهار داشت:«آدمهایی مثل چمران و دوران هر کدام فضای فکری خاص خود را داشته اند. دوران آدمی است که در زمان شاه تربیت شده و در آمریکا آموزش دیده و ناموس برای او وطن است اما چمران به جایی رسیده که نگاهش فراوطنی شده است اما هر دوی اینها در آستانه شهادت است که به یک نقطه مشترک می رسند؛ یک معامله با خدا.»  
حسادتم شد که چرا برای عباس دوران بیشتر از فیلمهای دیگرم دست می زنند
به گزارش روابط عمومی «سینماروایت» میرکریمی در پایان گفته های خود با ابراز رضایت از برخوردها نسبت به این دو انیمیشن افزود:«خدا را شکر برخوردها خیلی خوب بوده و حتی حسادتم شد که چرا برای عباس دوران بیشتر از فیلمهای دیگرم دست می زنند! نهایت اینکه این انیمیشنها نه به شیوه صنعتی که به صورت تجربی ساخته شد و انشاا.. انمیشنهای شهیدان باقری، باکری و شیرودی نیز در ادامه اینها تولید می شود.»