«عزیز» به کسی گفته میشود که بر اثر نفوذناپذیری، قاهر و غالب است و هیچ کسی را به منزلتِ جلال و کبریاییاش راه نیست. «حکیم» دانایی است که امور محکم و متقن را بر حسب مصالح آنها انجام میدهد. در این فراز برای بار دوم کلمه «توحید» بر زبان جاری میشود و تکرار یا به دلیل آوردن دو صفت بر خداوند است و یا تأکید بر نفی تمامی الههها. و تکرار «لا اله الا اللّه» خالی از لطف نیست. چرا که این جمله، چنان عظیم است که همتایی ندارد.
قال الباقر علیه السلام: قال رسول اللّه صلی الله علیه وآله: «لیس شیءٌ اِلاَّ وَ لَه شیءٌ یعْدِلُهُ اِلاَّ اللّه عزّ و جلّ فَاِنَّه لا یعْدِلُه شَیءٌ و «لا اله الا اللّه» فَاِنَّه لا یعْدِلُها شیءٌ و دَمْعَةٌ مِنْ خَوْفِ اللّهِ فَاِنَّهُ لَیسَ لَها مِثْقال، فَاِنْ سالَتْ عَلی وَجْهِه لَمْ یرهَقْهُ قَتَرٌ و لا ذِلَّةٌ بَعْدَها اَبَداً».[1] .
امام باقر علیه السلام از پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله روایت میکند که فرمود: هر چیزی در جهان همتایی دارد مگر سه چیز (اول) ذات مقدس خداوند که نظیر ندارد (دوم) کلمه شریفه لا اله الا اللّه که هموزنی برای آن نیست و (سوم) اشکی که از خوف خدا از چشم خارج شود که برای آن وزنی نمیتوان یافت و چنانچه بر صورت جاری گردد هیچ خواری و ناراحتی به صورت نخواهد رسید. همچنین در روایت آمده که بهترین عبادتها، گفتن «لا اله الاّ اللّه» است: قال الصادق علیه السلام عَن آبائِهِ قالَ: قالَ رَسُولُ اللّهِ صلی الله علیه وآله: «خیرُ العِبادَةِ قَولُ لا اِله إلّا اللّه».[2] . امام صادق علیه السلام از پدرانش از پیامبر صلی الله علیه وآله نقل میکند که فرمود: بهترین عبادتها، گفتن (کلمه) «لا اله الا اللّه» است. بر همین اساس امام سجّاد علیه السلام در ابتدای دعای عرفه این جمله را به کرات بر زبان جاری ساخته، تا بهترین عبادتها را انجام داده باشد و در فقرهای میفرماید: «و انت اللّه لا اله الاَّ انت الرَّحْمن الرَّحیم العَلیم الحَکیم».[3] . و تویی خدایی که جز تو معبودی نیست، بخشنده مهربان، دانای حکیم.
پی نوشت ها:
[1] ثواب الاعمال، ص 3.
[2] ثواب الاعمال، ص 4.
[3] صحیفه سجّادیه، دعای 47، فراز 6.
