تندرستی با کاسه و بشقاب
ملامین،چینی،آركوپال،پیركس و بلور.این‌ها اجزای لاینفك آشپزخانه‌های امروزی هستند.البته هستند خانم‌هایی كه هنوز هم اصالت چینی را با چیز دیگری عوض نمی‌كنند یا آن‌هایی كه دوست دارند با چند كاسه و بشقاب سفالی،رنگ و لعاب سنت را به زندگی مدرن امروزی تزریق كنند.
در عوض بعضی هم از خیر هرچه سنت و نوستالژی است به راحتی گذشته‌اند و با سر به استقبال مدرنیته رفته‌اند و حتی سر میز غذا هم راحتی را با چیزی عوض نمی‌كنند و به استقبال یك‌بار مصرف‌ها می‌روند.
اما كارشناسان هشدار می‌دهند در استفاده از ظروف سفالی و سرامیك باید از استفاده از ظروف آبی‌رنگ به‌عنوان ظروف غذاخوری پرهیز كرد چون این ظروف دارای تركیبات سربی هستند و احتمال بروز مسمومیت غذایی را افزایش می‌دهند.از محاسن این ظروف می‌توان به سبك بودن آنها نسبت به چینی‌ها و همچنین قیمت كمترشان نسبت به ظروف چینی و كریستال اشاره كرد.
رویی یا روحی؟ مسئله این است
احتمالا وقتی از كسی می‌شنوید « قابلمه روحی» فكر می‌كنید اصل و نسب این قابلمه از روی است و طرف به اشتباه آن را روحی تلفظ می‌كند.اما در این مورد،شما هم اشتباه می‌كنید.این ظروف به‌طور عمده از جنس آلومینوم هستند و برای سلامت انسان هم ضرر دارند.
نگهداری مواد غذایی ترش اسیدی یا شور در ظروف آلومینومی یا طبخ غذا در این ظروف موجب خروج آلومینوم از ظرف و ورود آن به غذا می‌شود.یبوست،اختلالات گوارشی،پوكی استخوان و آلزایمر از مهم‌ترین عوارض ناشی از مصرف آلومینوم است.
نتایج یك تحقیق داخلی روی ظروف آلومینومی نشان می‌دهد كه در اثر پخت غذا در این ظروف، یون‌هایی آزاد و به غذا اضافه می‌شوند كه موجب بروز بیماری‌هایی مانند آلزایمر،راشیتیسم و عوارضی همچون غش،كم‌خونی مفرط و اختلال در هنگام راه رفتن می‌شود.بر پایه نتایج این تحقیق،هرچه مدت زمان پخت در این ظروف بیشتر شود میزان یون‌های آزاد شده نیز افزایش می‌یابد. همچنین استفاده از اسیدهای خوراكی مثل سركه،آبلیمو و آبغوره در غذا موجب افزایش آزاد شدن یون‌ها می‌شود.
البته این خطرات فقط مخصوص ظرف آلومینومی نیست.كارشناسان همچنین معتقدند در طبخ غذا از ظروف مسی هم نباید استفاده كرد.نرم بودن فلز مس و ورود آن به غذا باعث می‌شود كه در طولانی‌مدت فرد دچار مسمومیت شده و مس اضافی روی احشاء و اندام داخلی بدن اثرات سوئی بگذارد.
بعضی از كارشناسان عقیده دارند ظروف استیل بهترین نوع ظروف برای پخت غذا هستند و درصورت استفاده از ظروف مسی،باید این ظروف قلع اندود باشند.البته جذب آهن فلزی از طریق سامانه گوارش پایین است.اما همان اندازه آهنی كه از این طریق وارد غذا می‌شود و جذب می‌شود،نكته مثبتی در استفاده از این ظروف به شمار می‌آید.
این روزها ملامین‌ها از مهجورترین ظروف هستند.اما با وجود كاهش تولید ملامین،هنوز هم در اكثر خانه‌ها چند دست بشقاب و كاسه ملامین پیدا می‌شود و خیلی‌ها به‌عنوان ظروف پیك‌نیك از این جنس استفاده می‌كنند.این ظروف سبك و قابل حمل هستند و قیمت ارزانی دارند و دیرتر می‌شكنند و برای استفاده در مسافرت و پیك‌نیك بسیار مناسب هستند.ملامین اولین بار در حدود 45 سال پیش در ایتالیا ساخته شد و از حدود 35 سال پیش به ایران راه یافت.اگر فرآیند تولید ظروف ملامین درست و اصولی انجام شود،مقدار لعاب كافی باشد و زمان پخت قطعه نیز كافی بوده باشد،این ظروف مشكلی برای سلامتی افراد به وجود نمی‌آورند.
البته در هنگام مصرف این ظروف هم توجه به چند نكته حائز اهمیت است:ظروف ملامین را نباید با اجسام خشن مانند سیم ظرف‌شویی شست،چون خش برمی‌دارند.همچنین هنگام بریدن میوه باید مراقب باشید تا چاقوی تیز با ظروف برخورد نكند و باعث از بین رفتن لعاب محافظ نشود كه در این صورت میكروب‌ها به راحتی به ظروف نفوذ می‌كنند و در نوبت‌های استفاده بعدی موجب آلودگی غذاها می‌شوند.از سوی دیگر مرور زمان ممكن است باعث از بین رفتن كیفیت این ظروف یا لب‌پر شدن آنها شود. به‌دلیل نفوذ میكروب‌ها،استفاده از ملامین‌های ترك‌دار و كهنه توصیه نمی‌شود.با وجود مجموع این محاسن،ملامین‌ها مخالفانی هم دارند.
مهندس فرساد،كارشناس بهداشت محیط در این زمینه می‌گوید:هرچند تا كنون سرطان‌زایی ظروف ملامین مشخص نشده ولی تحقیقات در این زمینه ادامه دارد.در ضمن ظروف بهتر و سالم‌تر از ملامین نیز وجود دارد.
به گفته دكتر كشاورز متخصص تغذیه،ملامین‌ها قابلیت نگهداری رنگ را ندارند و استفاده از ملامین‌های رنگی برای سلامت مضر است چون به مرور زمان این رنگ وارد غذاها می‌شود.وی اضافه می‌كند:در تهیه ملامین ممكن است مقداری از مواد اولیه كه مونومرهای سمی هستند،باقی بمانند كه این مواد هم به مرور وارد غذا می‌شوند و برای سلامت افراد ضرر دارند.از سوی دیگر ماده‌ای كه به‌عنوان براق‌كننده به ظروف ملامین اضافه می‌شود هم ممكن است برای سلامت افراد چندان بی‌ضرر نباشد.هرچند در میان كارشناسان بر سر استفاده از ظروف ملامین اتفاق نظر وجود ندارد،اما همه متخصصان بر این باورند كه هنگام خرید ملامین باید از استاندارد بودن و حك شماره پروانه بهداشتی ساخت در پشت این ظروف مطمئن شوید زیرا ظروفی كه با مجوز وزارت بهداشت تهیه می‌شوند از نظر استانداردهای ملی و بین‌المللی كمترین مشكل را دارند و خطرات جدی مصرف‌كنندگان را تهدید نمی‌كند.
بنویسیم اوپال،بخوانیم آركوپال
نام اوپال برایتان آشنا نیست؟ اگر اوپال را نمی‌شناسید،آركوپال را كه حتما شنیده‌اید.بدنیست بدانید كه «آرك» نام یك شركت معروف فرانسوی است كه اولین بار حدود 100 سال پیش ظروف اوپال را تولید كرد و به همین دلیل در ایران ما این ظروف را به نام آركوپال می‌شناسیم.اوپال در واقع ماده‌ای است میان شیشه و چینی.از شیشه زیباتر و نشكن است و از چینی سبك‌تر .
چینی‌ها بدون حرف و حدیث
ظروف چینی یكی از سالم‌ترین ظروف غذاخوری هستند كه از نظر ایجاد مشكل برای سلامتی هیچ حرف و سخنی پشت سرشان شنیده نمی‌شود.این ظروف همان طور كه از اسمشان پیداست اولین بار حدود 3تا 4 هزار سال پیش در چین تولید شده‌اند.
چینی‌ها بر خلاف جنس‌هایی مانند بلور در تماس با غذای داغ زود داغ نمی‌شوند و همچنین با سرد و گرم شدن به راحتی نمی‌شكنند.همچنین این ظروف هیچ‌گونه مواد سمی و مضری ندارند.در شستشوی ظروف چینی بهتر است از سفیدكننده‌ها و اجسام خشن مانند سیم ظرف‌شویی استفاده نشود تا جلای لعاب از بین نرود.
پایگاه فرهنگی تفریحی ایران ناز
