چون مغازه مؤمن طاق در کوفه زیر طاقی قرار گرفته بود به این نام مشهور شد.
محمد بن علی بن نعمان، کنیهاش ابوجعفر و لقب او مؤمن طاق، از اصحاب امام صادق و امام کاظم علیهماالسلام بود، و نزد امام صادق علیهالسلام منزلتی عظیم داشت، و آن گرامی او را در ردیف بزرگان اصحاب خویش یاد نموده است. [1] .
مؤمن طاق این یارایی را داشت که با هر مخالفی بحث کند و بر او غالب گردد.
امام صادق علیهالسلام برخی از یاران خود را به خاطر عدم توانایی و استعدادشان از بحثهای کلامی بازداشت، وی به مؤمن طاق ورود به این مباحث را توصیه میفرمود.
امام صادق علیهالسلام در شأن او به خالد فرمود: «صاحب طاق با مردم به بحث میپردازد و همچون باز شکاری بر شکار فرود میآید و تو اگر بالت را بچینند هرگز پرواز نمیکنی». [2] .
وقتی امام صادق علیهالسلام رحلت کرد؛ ابو حنیفه به مؤمن طاق به طعنه گفت: «امام تو درگذشت».مؤمن طاق بی درنگ گفت: «ولی امام تو تا «روز وقت معلوم» مهلت داده شده است. [3] .یعنی امام تو شیطان است که خدا در قرآن درباره او فرمود: «فانک من المنظرین الی یوم الوقت المعلوم». [4] .
پی نوشت ها:
[1] رجال کشی، ص 135 و 239 و 240.
[2] رجال کشی، ص 186.
[3] رجال کشی، ص 187.
[4] سوره حجر، آیه 38.