امام (ع) به هشام بن حکم فرمود:
«یا هشام! لو کان فی یدک جوزة و قال الناس فی یدک لؤلؤة ما کان ینفعک و انت تعلم انها جوزة و لو کان فی یدک لؤلؤة و قال الناس انها جوزة ما ضرک و انت تعلم انها لؤلؤة.» [1] .
ای هشام! اگر در دست تو گردویی بود و مردم گفتند مروارید است سودی به حال تو ندارد، در حالی که تو خود میدانی که آن گردو است. و چنان چه آنچه در دست تو است مروارید باشد ولی مردم بگویند گردو است، این گفته مردم نیز زیانی به تو نمیرساند، در حالی که خود میدانی که آنچه در دست داری مروارید است. امام کاظم (ع) در این بیان گهربار پیروان خود را به این حقیقت توجه میدهد که ملاک خوبی و بدی و پیشرفت و انحطاط در وجود خود انسان است نه خارج از آن. قضاوتها و اظهار نظرهای مردم نسبت به انسان امری اعتباری است که نه سودی به او میرساند و نه زیان، آنچه مایه سود و زیان است ارزشها و ضد ارزشهایی است که در وجود خود انسان است. خلاصه فرمایش امام (ع) این است که مؤمن باید حقیقتبین باشد نه دهانبین.
پی نوشت ها:
[1] تحف العقول، ص 285.
