می گویند دریاچه اوان 500 سال پیش بر اثر لغزش زمین به وجود آمده که این لغزش در حال حاضر غیر فعال است. عده ای هم عقیده دارند که دریاچه بازمانده دریاچه بزرگی در قدیم است. دریاچه ای که بی ربط به نام امروزی آن نیست.
اُوان (اُو(ow)=آب + وان) به معنای وان پر از آب است. این دریاچه زیبا در نیمه شمالی الموت در دامنه کوه خشچال در فاصله 75 کیلومتری و در میان چهار روستای اوان، وربن، زواردشت و زرآباد شهر قزوین قرار دارد. این دریاچه که بیش از 70 هزار متر مربع مساحت دارد، در ارتفاع 1800 متری از سطح دریا واقع شده است. طول آن در طویلترین قسمت 325 متر و عرض آن 275 متر است.
بخشی از آب این دریاچه از آب چشمههای زیرزمینی موجود در بستر دریاچه و بخش ناچیزی نیز هنگام بارندگی تامین میشود اما به صورت سطحی و کم. غلیان دایمی آن باعث صافی و زلالی آب دریاچه شده است. عمیقترین بخش این دریاچه به عمق حدود 6متر میرسد که در جنوب شرقی آن واقع شده است.
اوان زیستگاه انواع ماهیهای قزلآلای خالدار، کپور و اردک ماهی است و این روزها اگر راهی قزوین و دریاچه اوان شوید می بیتید که این دریاچه محل ماهیگیری، آب تنی و قایق سواری گردشگران شده است
از سرریز آب دریاچه نیز رود کوچکی تشکیل میشود که آب آن مورد استفاده کشاورزان روستاهای کوشک و آیین است.
اوان زیستگاه انواع ماهیهای قزلآلای خالدار، کپور و اردک ماهی است و این روزها اگر راهی قزوین و دریاچه اوان شوید می بیتید که این دریاچه محل ماهیگیری، آب تنی و قایق سواری گردشگران شده است.
در پاییز اما این دریاچه مأمن پرندگان مهاجر مانند قو، غاز، مرغابی است و در زمستان با توجه به برودت هوا و یخ زدن سطح آن قابل اسکی سواری است.
در اطراف دریاچه هم کل و بز، پلنگ، خرس قهوهای، روباه، شغال، گرگ، گراز حضور دارند که البته بعضی از آنها جزو گونه های در خطر هستند.
اوان بزرگترین و زیباترین دریاچه منطقه قزوین است و برای دیدن آن باید به فاصله هفتاد وپنج کیلومتری شهر قزوین در جاده قزوین- معلم کلایه بروید. این دریاچه دارای آب شیرین است که آب آن از طریق چشمه های کف دریاچه و نزولات آسمانی تامین می شود و غلیان دایمی آن باعث صافی و زلالی آب دریاچه شده است. دریاچه زیبای اوان در حلقه چهار روستای اوان، وربن، زواردشت و زرآباد و در ارتفاع هزار و 800 متری از سطح دریا قرار دارد.