راهکارهای مفید و معجزه آسا برای تقویت حافظه
راهکارهای مفید و معجزه آسا برای تقویت حافظه
اگر از فراموشی وضعف حافظه رنج میبرید از مطالعه این مطلب چشم پوشی نکنید
راهکارها و نکات زير مي تواند در تقويت حافظه مؤثر باشد:
1. با قصد و نيت قبلي اقدام به يادگيري کنيد. همه ازمايش ها نشان مي دهد که يادگيري ارادي مؤثرتر از يادگيري اتفاقي است. منظور از يادگيري اتفاقي اين است که شما بدون انگيزه و بدون نيت قبلي چيزي را ياد بگيريد پس بايد با انگيزه قوي و نيت يادگيري مطالعه کنيد يا در کلاس درس حاضر شويد.
2. به هنگام مطالعه و خواندن يک مطلب، سعي کنيد تمرکز حواس داشته باشيد اگر در کلاس يا هنگام مطالعه حواس خود را جمع کنيد و به مطالب کتاب يا گفته هاي استاد خوب گوش دهيد يادگيري شما بهتر خواهد شد. هرگز چيزي را همراه با چرت زدن و به خواب رفتن مطالعه نکنيد يا چند کار را با هم انجام ندهيد. همچنين مکاني را انتخاب کنيد که کمترين محرک مزاحم را براي شما نداشته باشد.
3. تصويري با مفهوم ايجاد كنيد از هرآنچه كه ميخواهيد بخاطر بسپاريد، تصويري خيالي در ذهن ايجاد نماييد. موضوعي را در ذهن خودتصور نماييدتا بتوانيد همه چيز را بـصـورتي واضح مشاهده كنيد. سپس هنگاميكه چيزي را فراموش كرده ايد، اين تصوير را مجسم كنيد تا مـغـز شـمـا اطـلاعـات از دست رفته را بازيابي نمايد.
4. بين اموخته هاي خود ارتباط برقرار کنيد.وقتي با كسيكه بااوقبلا آشنا شده ايد اما اكنون اسمـش را بياد نمي آوريـد، برخـورد ميكنيد، دچار آشفتگي و كلافگي مي شويـد. مشكل را مـي تـوانـيد با مرتبط نمودن آن اشخاص با كسي كـه بـهآنـهـا شباهت دارد و يا بـا واژه اي كه با يـكـي از خـصـوصـيــات شخصيتي آنها نـزديـك است، حـل نمـاييد.با اسامي آنها بازي كنيد ( رضا خوش تيپ، شيرين عسل ) و يك تصوير خيالي از آنها در ذهن خود مجسم نماييـد. بـراي بيـاد آوردن اسم فردي مي تـوانـيد حروف الفبا را از ابتدا بازگو نموده تا اينكه به حرف ابتداي اسم او برسيد. احتما در اين هنگام كل اسم را بخاطر خواهيد آورد.
5. هرگاه چيز تازه اي را مي اموزيد ان را با اموخته هاي پيشين خود مرتبط نماييد با انجام اين کار، شما اطلاعات تازه را چنان دسته بندي خواهيد کرد که به سادگي مي توانيد انها را بازيابي کنيد.
6. مطالب را با فاصله زماني ياد بگيريد تا از پراکندگي وقت شما در اثر خستگي جلوگيري شود. ازمايش ها نشان مي دهد که ياديگري با فاصله زماني بهتر از يادگيري بدون فاصله زماني است.
7. پس از ان که مطلبي را ياد گرفتيد سعي کنيد در فرصت هاي مناسب ان را براي خود تکرار کنيد.نماييد روش تنبيه معلم مدرستان را بياد داريد؟ هرگاه فردي دچار خطايي مي شـد، مـجبورش ميگرد چندين و چند بار مطلبي را بنويسد. تكرار به ما براي به ذهن سپردن مـوضـوعـات كمك كرده و باعث حك شدن افكار در مغزمان ميگردد. هرگاه فردي را ملاقات مي كـنـيـد، شروع به تكرار اسم او ذهن خود نماييد. وقتي كسي شماره تلفنش را بشمـا ميـدهـد، چندين بار آنرا روي كاغذ نوشته و با صداي بلند تكرار كنيد. اگر مي خـواهـيـد مـطلبي را حفظ كنيد كافي است آنرا چندين بار روي تكه اي كاغذ بنويسيد.
8. اموخته هاي خود را به همکلاسي هاي خود منتقل کنيد و براي انها بازگو نماييد.
9. مطالب ياد گرفته شده را در قالب پرسش از هم کلاسي هاي خود يا ديگران مطرح کرده و از انها بپرسيد.
10. ذهن خود را با مطالب غير ضروري انباشته نکنيد.
11. هنگام مطالعه يک فصل يا يک کتاب اول به کل ان نظر بياندازيد و سپس به مطالعه جزئيات و زير عنوان ها بپردازيد نه ان که از همان اغاز فصل، پاراگراف به پاراگراف و بدون يک نگاهي کلي به تمام فصل يا کتاب مطالعه را شروع کنيد.
12. پس از مطالعه هر فصلي، خلاصه فصل را به دقت بخوانيد، عنوان هاي درشت را از نظر بگذرانيد انها را روي يک صفحه کاغذ بنويسيد.
13. به مقدرا کافي بخوابيد زيرا در هنگام خواب است که اطلاعات جديد پردازش و اندوزش مي شوند.
14. معنادار كردن: اين روش بهتر از هر شيوه ديگر به حافظه كمك مىكند و هر چه معنا عميقتر يا با جزئيات بيشترى رمزگردانى شود، مطلب بهتر به ياد مىماند. بنابراين، وقتى مىخواهيد نكتهاى را از كتابى به خاطر بسپاريد، احتمال ياداورى ان در صورتى بيشتر است كه توجه خود را بيشتر بر معناى ان متمركز كنيد. هر چه عميقتر و كاملتر به معنا توجه كنيد، بهتر ان را به ياد مىاوريد.
15. سازماندهى: با سازماندهى مطالب مىتوان به راحتى انها را ياد گرفت، حفظ كرد و سپس به ياد اورد؛ براى يادگيرى و حفظ موضوع و مطلبى كه داراى زير مجموعه و زيرشاخههاى متعدد و متكثر است، ان را در سلسله مراتبى منطقى قرار دهيد و از كل به جزء و از بالا به پايين به زيرشاخههاى جزئىتر تقسيم كرده، به خاطر بسپاريد.
16. بافت: ما معمولاً مطالب را در شرايط زمانى، مكانى و... خاص ياد مىگيريم. مجموعه شرايط حاكم بر فضاى يادگيرى بافت نام دارد. ما وقتى مىتوانيم به اسانى مطالب را بازيافت كنيم كه بافت حاكم بر بازيابى همان بافت زمان وقوع يادگيرى باشد؛ مثلاً اگر قرار باشد شما نام همكلاسىهاى دوران راهنمايى خود را به ياد اوريد، گردش در راهروهاى مدرسهاى كه دوره راهنمايى را در ان گذرانيدهايد بازيابى اسامى دوستان همكلاسى را اسانتر مىسازد.
17. روش پس ختام: نام اين روش متشكل از حروف اول شش مرحله ان است: پيشخوانى، سؤال كردن، خواندن، تفكر، حفظ كردن و مرور كردن. فرض كنيد مىخواهيد بخشى از يك كتاب را به خاطر بسپاريد و سپس بازيابى كنيد. ابتدا بايد با پيشخوانى برداشت كلى از موضوعات مهم انجام دهيد. اين نوع پيشخوانى سبب مىشود مطالب مهم فصل را سازماندهى كنيد. در مرحله دوم، بايد درباره هر بخشى پرسشهايى طرح كنيد. در مرحله سوم، بايد هر بخش را باهدف پاسخ دادن به پرسشهاى طرح شده بخوانيد. در مرحله چهارم، بايد هنگام خواندن، ساختن پرسش و ايجاد ارتباط بين دانستههاى خود درباره مطلب بينديشيد و به مطالب خوانده شده معنا دهيد. سپس در مرحله پنجم و ششم، يعنى مراحل از حفظ گفتن و مرور كردن، بايد بكوشيد واقعيتهاى اصلى مطالب خوانده شده را به ياد اوريد و به پرسشهايى كه خود طرح كردهايد، پاسخ دهيد.
18. اگر مي خواهيد اعداد را به حافظه خود بسپاريد از روش تقطيع استفاده کنيد به اين گونه که اعداد و ارقام را به اعداد معنادار تبديل کنيد مثلا زنجيره عددي 83، 619، 2177، 149 را به زنجيره 1492، 1776، 1983 که سال هاي ميلادي است تبديل کنيد.
19. از مواد حاوى گلوكز (خرما، عسل و شيرينىجات طبيعى)، مواد داراى كلسيم و فسفر و ويتامينهاى D، C، B و A؛ مانند لبنيات، روغن ماهى، پرتقال، گوجه فرنگى، سبوس گندم، سبزيجات تازه، هويج و جگر به مقدار کافي استفاده کنيد.
20. با توجه به اموزه هاي ديني روشن مي شود اجتناب از گناه و دوري از محرمات شرعي و اخلاقي نقش مؤثري در تقويت حافظه دارد.
21-عمل به توصیه های دینی
در كتاب شريف مفاتيحالجنان در فصل اول از باب اول كه درباره تعقيبات است اين دعا را نقل نموده است و مىگويد: اين دعا را پيغمبر(ص) به اميرالمؤمنين(ع) براى حافظه تعليم نمود: «سبحان من لايعتدى علي اهل مملكته ، سبحان من لايأخذ اهل الارض بالوان العذاب، سبحان الرؤوف الرحيم، اللهم اجعل لى فى قلبى نورا و بصرا و فهما و علما انك على كل شىء قدير».
و در كتاب باقيات صالحات كه در حاشيه مفاتيحالجنان و در بعضى از چاپهاى اخير در پايان مفاتيح چاپ شده است در اواخر باب پنجم از كتاب «مجتنى» سيدبن طاوس نقل مىكند كه براى احياى قلب اين دعا را سه بار بخواند: «يا حى يا قيوم يا لااله الا انت اسئلك أن تحيى قلبى اللّهم صل على محمد و آل محمد».
و در باب ششم مىگويد: نوزدهم و نيز در خلاصه الاذكار است كه در وقت مطالعه بخواند: «اللهم اخرجنى من ظلمات الوهم و اكرمنى بنور الفهم اللّهم افتح علينا ابواب رحمتك و انشر علينا خزائن علومك برحمتك يا ارحم الراحمين».
و در شماره سى و نهم: ... مؤلف گويد كه كسى كه مىخواهد حافظهاش زياد شود مسواك كند و قرآن بخواند و خصوص آيهالكرسى و استمرار خوردن مويز در ناشتا، به خصوص اگر سرخ و بيست و يك دانه باشد، براى فهم و ذهن و حافظه نافع است خوردن حلوا و گوشت نزديك گردن و عسل و عدس نيز مورث حفظ است ... و هر روز بعد از نماز صبح پيش از آنكه تكلم كند بگويد: «يا حى يا قيّوم فلا يفوت شيئا علمُه و لايؤده ...» و اجتناب كند از چيزهايى كه سبب نسيان مىشود و آن ... و كثرت معاصى و كثرت هموم و احزان در امر دنيا و كثرت اشتغال و علائق و ... است.
چند نکته عمومی
الف از مطالعه ودرس خواندن لذت ببرید
ب ارامش داشته باشید
ج اولویت بندی در یادگیری وکلا زندگی رمز موفقیت است
د سلامت ونشاط جسم در حالات روح وروان ومغز بسیار موثر است
ه تمرین وتلاش کلید جادوئی برای باز کردن هر قفلی است
