اگر نمی‌دانید چرا اینقدر خسته‌اید، این تستها کمکتان می‌کند دلیل خستگی همیشگیتان را بفهمید.
وقتی فقط خستگی نیست ...
همه ما معمولاً خستگی زیادمان را به گردن زندکی پرمشغله‌مان می‌اندازیم. و خیلی وقت‌ها حق هم داریم.
اگر همیشه احساس خستگی می‌کنید، بد نیست 2 تا 3 هفته کمی در سبک زندگیتان تغییر ایجاد کنید. بیشتر بخوابید، برنامه‌های اجتماعیتان را کمتر کنید، غذاهای مغذی بیشتری بخورید، مایعات بیشتری بنوشید، مولتی‌ویتامین بخورید و مصرف کافئین و الکل را پایین بیاورید. اگر باز هم علائم خستگی را بعد از این تغییرات مشاهده کردید، دیگر نیاز به کمک متخصص دارید. خستگی بیش از حد می‌تواند نشانه یک مشکل جسمی حادتر باشد که نیاز به درمان دارد. در زیر به 7 مشکل مرتبط با خستگی اشاره می‌کنیم.
1. کم‌خونی (آنمی)
این مشکل در خانم‌هایی که دچار عادات ماهیانه سنگین می‌شوند یا آنها که به اندازه کافی آهن مصرف نمی‌کنند بیشتر است.
خستگی ناشی از کم‌خونی نتیجه کمبود گلوبول‌های قرمز خون است که اکسیژن را از ریه به بافت‌ها و سلول‌ها می‌رساند. ممکن است احساس ضعف و تنگی‌نفس کنید. کم‌خونی می‌تواند در نتیجه کمبود آهن یا ویتامین‌ها، از دست رفتن خون، خونریزی داخلی یا یک بیماری مزمن مثل آرتروز روماتوئید، سرطان یا نارسایی کلیه ایجاد شود. زنانی که در سن بچه‌زایی هستند، بخاطر از دست دادن خون طی عادات ماهیانه و نیاز بدن به آهن بیشتر در دوران بارداری و شیردهی بیشتر در معرض کمبود آهن قرار دارند.
علائم: خستگی یکی از اصلی‌ترین علائم آن است و بقیه علائم شامل ضعف شدید، مشکل در خوابیدن، نداشتن تمرکز کافی، تند شدن ضربان قلب، درد سینه و سردرد. ورزش‌های ساده مثل پله‌نوردی یا پیاده‌روی‌های کوتاه می‌تواند موجب خستگی فرد شود.
آزمایشات: یک ارزیابی کامل برای کم‌خونی یا آنمی شامل آزمایش و معاینه جسمی و آزمایشات کامل خون برای بررسی سطح گلوبول‌های قرمز می‌باشد. همچنین آزمایش مدفوع برای بررسی وجود خون در آن نیز معمولاً انجام می‌گیرد.
2. دیابت
هر ساله بیماری دیابت برای بیش از یک میلیون نفر در سراسر جهان تشخیص داده می‌شود اما خیلی بیشتر از این تعداد بدون دانستن آن به این بیماری دچارند.
قند که گلوکز نیز نامیده می‌شود سوختی است که انرژی بدن را تامین می‌کند. و این یعنی مشکل برای افراد مبتلا به دیابت نوع 2 که نمی‌توانند از گلوکز به درستی استفاده کنند و این باعث می‌شود بعنوان یکی از اولین نشانه‌های بیماری خود دچار خستگی مفرط شوند.
علائم: جدا از خستگی، نشانه‌های دیگر آن تشنگی زیاد، ادرار مکرر، گرسنگی، کاهش وزن، آسیب‌پذیری، عفونت‌های قارچی واژن و تار شدن دید می‌باشد.
آزمایشات: برای دیابت دو تست اصلی انجام می‌شود. یکی تست گلوکز پلاسما ناشتا که متداول‌تر است و سطح گلوکز خون را بعد از 8 ساعت غذا نخوردن بررسی می‌کند که معمولاً صبح ناشتا انجام می‌شود. و دیگری تست تحمل گلوکز خوراکی (OGTT) است که دو بار خون گرفته می‌شود، یکی قبل از نوشیدن شربت گلوکز و دیگر دو ساعت بعد از آن.
3. بیماری تیروئید
وقتی هورمون‌های تیروئید شما از حالت نرمال خارج می‌شوند، حتی فعالیت‌های ساده روزمره هم خسته‌تان می‌کند.
غده تیروئید که در جلو گردن قرار دارد،هورمون‌هایی را ترشح می‌کند که سوخت‌وساز بدن را تنظیم می‌کنند. زیاد بودن بیش از اندازه این هورمون‌ها (پُرکاری تیروئید) سوخت‌وساز را بالا می برد. کم بودن این هورمون‌ها (کم‌کاری تیروئید) سوخت‌وساز را پایین می‌آورد.
علائم: پُرکاری تیروئید موجب خستگی عضلانی و ضعف می‌شود که ابتدا در پاها نمودار می‌شود. تمرینات و ورزش‌هایی مثل دوچرخه‌سواری و بالا و پایین رفتن از پله برای فرد سخت‌تر خواهد شد. نشانه‌های دیگر آن شامل کاهش وزن بی‌دلیل، احساس گرمای همیشگی، بالا رفتن ضربان‌قلب، کم شدن عادت‌ماهیانه و افزایش تشنگی می‌باشد. پُرکاری تیروئید معمولاً زنان 20 تا 40 سال را درگیر می‌کند اما برای زنان در سنین بالاتر و همچنین مردان نیز اتفاق می‌افتد. کم‌کاری تیروئید نیز احساس خستگی و ناتوانی تمرکز، ضعف و درد عضلانی حتی با فعالیت بسیار سبک ایجاد می‌کند. علائم دیگر آن شامل افزایش وزن بی‌دلیل به علت احتباس آب، احساس سرمای همیشگی (حتی در هوای گرم)، سنگین شدن عادت‌ماهیانه و یبوست می‌باشد. کم‌کاری تیروئید معمولاً در زنان بالای 50 سال اتفاق می‌افتد طوریکه حداقل 10 درصد از زنان بالای این سن، کم‌کاری تیروئد خفیف پیدا می‌کنند.
آزمایشات: بیماری تیروئید با آزمایش خون قابل تشخیص است. این بیماری به راحتی قابل درمان می‌باشد و برای همه آنهایی که از خستگی و ضعف عضلانی شکایت دارند لازم است که آزمایش خون انجام دهند.
4. افسردگی
افسردگی بیماری است که در وضعیت خوابیدن، غذا خوردن و احساسمان نسبت به خود و دیگران تاثیر می‌گذارد.
علائم افسردگی بدون درمان ممکن است هفته‌ها، ماه‌ها یا حتی سال‌ها بر جای بماند. به همین دلیل خیلی مهم است که علائم هشدار آن را تشخیص دهیم و کمک بگیریم.
علائم: همه آدمها به یک صورت دچار افسردگی نمی‌شوند. اما معمولاً افسردگی موجب پایین آمدن انرژی، تغییر در وضعیت خوابیدن و غذا خوردن، مشکلات حافظه و تمرکز و احساس ناامیدی، بی‌ارزشی و منفی بودن می‌شود.
آزمایشات: برای تشخیص افسردگی آزمایش خون لازم نیست اما دکتر می‌تواند با پرسیدن یکسری سوالات این بیماری را در شما تشخیص دهد. اگر 5 مورد یا بیشتر از علائم افسردگی را بیشتر از دو هفته در خود مشاهده کردید یا اگر این علائم در زندگی شما تداخل ایجاد کرد، حتماً به پزشک متخصص مراجعه کنید. دکتر برای بررسی سایر مشکلات، یک آزمایش و معاینه دقیق و کامل برایتان انجام خواهد داد. خستگی یا پایین آمدن انرژی، کم خوابیدن یا زیاد خوابیدن، ناراحتی و اضطراب مداوم، کاهش اشتها و کاهش وزن یا افزایش اشتها و افزایش وزن، نشان ندادن علاقه به فعالیت‌هایی که قبلا‌ً از آنها لذت برده می‌شد، بی‌قراری و آسیب‌پذیری، علائم جسمی که به درمان جواب نمی‌دهند مثل سردرد، دردهای مزمن یا یبوست و سایر اختلالات گوارشی، مشکل در تمرکز یا به خاطر آوردن، مشکل در تصمیم‌گیری، احساس گناه، بی‌پناهی و ناامیدی، فکر مرگ یا خودکشی ازجمله علاوم متداول افسردگی هستند.
5. آرتروز روماتوئید
تشخیص این بیماری خودایمن همیشه آسان نیست اما علائمی وجود دارد که می‌تواند به تشخیص آن کمک کند.
این بیماری زمانی اتفاق می‌افتد که سیستم ایمنی بدن بر علیه خود کار می‌کند و به بافت‌های مفصلی سالم حمله می‌کند و گاهی‌اوقات باعث ایجاد تخریب‌های غیرقابل برگشت به استخوان‌ها و غضروف‌ها می‌شود.
علائم: بسیاری از علائم (مثل خستگی، پایین آمدن انرژی، بی‌اشتهایی و درد مفصلی) با سایر مشکلات مثل سایر انواع آرتروز مشترک است. همچنین کم‌خونی و بیماری تیوروئید که موجب خستگی می‌شوند نیز در افراد مبتلا به آرتروز روماتوئید متداول است. روماتولوژیست‌ها به دنبال حداقل چهار مورد از این معیارها برای تشخیص آرتروز روماتوئید هستند. خشکی بدن در ناحیه مفصلی در صبح، تورم همزمان حداقل سه ناحیه مفصلی در بدن، حداقل یک تورم مفصلی در ناحیه مچ، قوزک پا یا مفصل وسطی یکی از انگشتان، درگیر شدن همزمان دو مفصل یکسان از دو طرف بدن، توده‌های بافت زیر پوست، ساییدگی استخوان مچ یا مفصل‌های دست که با رادیولوژی تشخیص داده شود.
آزمایشات: معاینه فیزیکی کامل توسط متخصص روماتولوژیست می‌تواند شواهد خوبی از بیماری را آشکار کند اما تستی هم برای اثبات وجود فاکتور روماتوئید که پادتنی در خون است وجود دارد. جواب این تست برای حدود 80 درصد از افراد مبتلا به آرتروز روماتوئید مثبت است.
6. آپنه خواب
اگر وجود اینکه فکر می‌کنید به اندازه کافی استراحت داشته‌اید، با احساس خستگی از خواب بیدار می‌شوید ممکن است دچار این اختلال خواب باشید.
آپنه خواب اختلالی است که با وقفه‌های کوتاه تنفس در طول خواب شناخته می‌شود. در متداول‌ترین نوع آن، آپنه خواب انسدادی، مجاری بالایی هوا برای چند لحظه بسته می‌شوند که به مغزتان هشدار می‌دهد که بیدار شوید و دوباره تنفس کنید. فرد مبتلا به آپنه خواب انسدادی ممکن است در طول یک شب ده‌ها یا حتی صدها بار دچار این وقفه تنفسی شود.
علائم: آپنه خواب معمولاً با خمیازه کشیدن شناخته می‌شود که معمولاً با خستگی عمومی بدن در روز بعد دنبال می‌شود. ازآنجاکه آپنه خواب می‌تواند منجر به بروز بیماری‌های قلبی، فشارخون بالا و سکته شود، آزمایش دادن برای آن خیلی مهم است.
آزمایشات: تشخیص آن نیازمند یک شب خوابیدن کامل در یک کلینیک یا بیمارستان است که در طول آن پلی‌سومنوگرام برای شما انجام می‌شود که تستی بدون درد است که بر الگوی خواب شما، تغییرات تنفسی و فعالیت مغزتان نظارت می‌کند.
7. سندرم خستگی مزمن
این مشکل خستگی بسیار زیاد و شدید است که سریع اتفاق می‌افتد.
افرادیکه از این بیماری رنج می‌برند آنقدر احساس خستگی می‌کنند که انرژی لازم برای انجام فعالیت‌های نرمال روزانه خود را ندارند و با کمی فعالیت خیلی زود خسته می‌شوند.
علائم: نشانه‌های دیگر این بیماری سردرد، درد عضلانی و مفصلی، ضعف، حساس شدن گره‌های لنفاوی و ناتوانی در تمرکز می‌باشد. سندرم خستگی مزمن بیماری بسیار گیج‌کننده است زیرا هیچ علت خاصی ندارد.
آزمایشات: هیچ آزمایشی برای تشخیص آن وجود ندارد. دکتر باید قبل از تشخیص این بیماری، عدم وجود مشکلات دیگر که علائم مشابهی دارند مثل لوپوس و مالتیپل اسکلروزیس یا همان MS را ثابت کند.
